Η επικίνδυνη ιδέα μιας startup να πουλάει ηλιακό φως από τεράστιους καθρέφτες στο διάστημα

«Καταστροφικό» και «τρομακτικό» χαρακτηρίζουν οι αστρονόμοι το σχέδιο μιας startup με έδρα την Καλιφόρνια να τοποθετήσει 4.000 καθρέφτες μεγέθους γηπέδου τένις σε τροχιά γύρω από τη Γη.

Η Reflect Orbital, που ιδρύθηκε το 2021, έκανε πρόσφατα το πρώτο βήμα στο σχέδιό της να πουλάει ηλιακό φως τη νύχτα, χρησιμοποιώντας τεράστια κάτοπτρα στο διάστημα που θα ανακλούν τις ηλιακές ακτίνες ώστε να φωτίζουν επιλεγμένα σημεία στη Γη. Έτσι θα παρατείνει τη διάρκεια της ημέρας για τους πελάτες της και θα τους δίνει τη δυνατότητα να παράγουν ηλιακή ενέργεια, να καλλιεργούν ή να αντικαθιστούν τον αστικό φωτισμό.

Η εταιρεία υπέβαλε αίτηση στην Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC) των ΗΠΑ για την εκτόξευση ενός πρώτου δοκιμαστικού δορυφόρου, του EARENDIL-1, στις αρχές του 2026. Αν η άδεια δοθεί και τα πρώτα τεστ πετύχουν, η Reflect Orbital σκοπεύει να έχει εκτοξεύσει έως και 4.000 δορυφόρους μέχρι το 2030, αναφέρει το LiveScience.

Σε χαμηλή περιγήινη τροχιά, ο EARENDIL-1 θα ανοίξει έναν ανακλαστήρα πλάτους έως 18 μέτρων, με συνολική επιφάνεια περίπου 325 τετραγωνικά μέτρα. Αυτό θα του επιτρέψει να φωτίζει μία περιοχή στη Γη πλάτους περίπου 5 χιλιομέτρων κάθε φορά. Το φως εκεί θα είναι έως και τέσσερις φορές πιο έντονο από το φως της πανσελήνου, σύμφωνα με την εταιρεία. Μελλοντικοί δορυφόροι θα μπορούσαν να φέρουν καθρέφτες έως 54 μέτρα πλάτος, δημιουργώντας μεγαλύτερες και πιο φωτεινές περιοχές.

Η εταιρεία υποστηρίζει ότι μπορεί να περιορίσει τη φωτορύπανση που θα προκύπτει, περιστρέφοντας τους καθρέφτες μακριά από τη Γη όταν δεν χρησιμοποιούνται. «Η υπηρεσία μας είναι εξαιρετικά τοπική», δήλωσαν εκπρόσωποί της. «Κάθε αντανάκλαση καλύπτει μια καθορισμένη περιοχή για ένα περιορισμένο χρονικό διάστημα, αντί να παρέχει συνεχή ή εκτεταμένη φωτισμό».

Ωστόσο, αυτές οι διαβεβαιώσεις δεν καθησυχάζουν τους επιστήμονες.

Γιατί δεν θα είναι αποτελεσματικό

Οι ανακλαστήρες θα περιστρέφονται γύρω από τη Γη σε μια ηλιοσύγχρονη τροχιά, περνώντας από πόλο σε πόλο, κάθετα προς την περιστροφή του πλανήτη. Θα είναι συνεχώς ευθυγραμμιζόμενοι με τη γραμμή ημέρας-νύχτας, ώστε να ανακλούν ηλιακό φως σε σκοτεινές περιοχές μετά το ηλιοβασίλεμα ή πριν την αυγή. Οι ειδικοί λένε ότι η βασική Φυσική πίσω από την ιδέα είναι μεν σωστή, αλλά η υλοποίηση είναι εξαιρετικά σύνθετη, με μεγάλους κινδύνους και τεχνικά εμπόδια.

Το σχέδιο έχει δοκιμαστεί και εγκαταλειφθεί στο παρελθόν, όταν η Ρωσία εκτόξευσε δύο παρόμοιους ανακλαστήρες, τους δορυφόρους Znamya το 1993 και το 1999). Αλλά δεν κατάφερε να τους ελέγξει, ακυρώνοντας το πρόγραμμα και αφήνοντάς τους να καούν στην ατμόσφαιρα. Επιπλέον, η παροχή ηλιακής ενέργειας θα ήταν χιλιάδες φορές πιο αδύναμη σε σχέση με τον μεσημεριανό ήλιο, και κάθε καθρέφτης θα μπορούσε να εστιάσει το φως στο ίδιο σημείο για μέγιστο διάστημα μόνο τεσσάρων λεπτών κάθε φορά. Το κόστος θα ήταν εξωφρενικό σε σχέση με άλλες ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.

Γιατί θα είναι επικίνδυνο

Πέρα από τη μη πρακτικότητα του σχεδίου, υπάρχει και το ζήτημα της επικινδυνότητας. Η φωτορύπανση που θα προκαλούσαν οι καθρέφτες θα μπορούσε να κάνει πολύ δύσκολη τη δουλειά των αστρονόμων στη Γη μειώνοντας την ορατότητα των γύρω άστρων, ενώ θα μπορούσε ακόμη και να τυφλώσει τους ερασιτέχνες παρατηρητές που θα τους κοίταζαν μέσα από τηλεσκόπιο ή κιάλια. Επιπλέον, μια ξαφνική λάμψη από την κίνηση ενός ανακλαστήρα μπορεί να αποσπάσει την προσοχή των πιλότων αεροσκαφών κατά την απογείωση ή την προσγείωση, με δυνητικά καταστροφικές συνέπειες.

Μελετητές προειδοποιούν και για επιπτώσεις στη συμπεριφορά μιας ευρείας γκάμας ζώων και φυτών, όπως και στους κύκλους ύπνου των ανθρώπων. Τέλος, ο μεγάλος αριθμός τροχιακών αντικειμένων αυξάνει τον κίνδυνο συγκρούσεων, δημιουργίας νέων θραυσμάτων και σταδιακής ρύπανσης της ανώτερης ατμόσφαιρας με μέταλλα. Η Reflect Orbital έχει δεσμευθεί για εκτίμηση του περιβαλλοντικού κινδύνου, αλλά μόνο αφού εκτοξευθεί ο EARENDIL-1.