Λινού στο CNN Greece: Προσοχή στη Δέλτα+ – Κακός σύμβουλος η κόπωση των πολιτών από τα μέτρα
Η κυρία Λινού επισημαίνει την ανάγκη της «αλλαγής παραδείγματος» και ζητά πιο στοχευμένη ενημέρωση των πολιτών σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της Covid 19 στην υγεία τους και κατ’ επέκταση στην αναγκαιότητα του εμβολιασμού τους.
Σχολιάζει την αύξηση του δείκτη θετικότητας σε περισσότερες από 15 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας, για την έξαρση των κρουσμάτων στη Βόρεια Ελλάδα, αλλά και για τους λεγόμενους «αθέατους», όπως τους αποκαλεί, εργάτες που έρχονται να δουλέψουν στην Ελλάδα από άλλες χώρες σε διάφορες γεωργικές δραστηριότητες και δεν ελέγχονται για τη νόσο Covid 19.
Χαρακτηρίζει την κόπωση των πολιτών έναντι των μέτρων «κακό σύμβουλο» και επισημαίνει ότι είναι καθήκον της πολιτείας να τους στηρίξει και να τους πείσει με θετικό τρόπο ότι η μάχη με τον κορωνοϊό μπορεί και πρέπει να κερδηθεί.
«Το πιο σημαντικό είναι να προφυλάξουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας», υπογραμμίζει – μεταξύ άλλων – η Αθηνά Λινού.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης της Αθηνάς Λινού στο CNN Greece
Διαβάζουμε τις τελευταίες ημέρες τις Εκθέσεις Επιδημιολογικής Επιτήρησης του ΕΟΔΥ, στις οποίες καταγράφονται καθημερινά περισσότεροι από 30 νέοι θάνατοι, πέραν του ήδη αυξημένου αριθμού νέων κρουσμάτων. Πιστεύετε ότι βρισκόμαστε, αυτή τη στιγμή, στο «ζενίθ» αυτού του κύματος της πανδημίας Covid 19 στην Ελλάδα;
Αυτό εξαρτάται από το πώς θα αντιμετωπίσουμε την πανδημία από σήμερα και μετά. Θα μπορούσαν και να μειωθούν τα κρούσματα – κι αυτό ελπίζουμε όλοι – και να αυξηθούν. Και θα σας πω γιατί: Αυτή τη στιγμή έχουμε περίπου 3-4 εκατ. Ελλήνων που είναι ανεμβολίαστοι, από τους οποίους το 1 εκατ. και να θέλει, δεν μπορεί να εμβολιαστεί, γιατί είναι τα μικρά παιδιά. Αυτοί οι άνθρωποι, σήμερα, ακόμη κι αν εμβολιάζονταν μόλις τώρα, για ενάμιση μήνα θα ήταν ευάλωτοι, μέχρις ότου να κάνουν και τη δεύτερη δόση και να περάσει και το απαραίτητο χρονικό διάστημα των 15 ημερών μετά τον εμβολιασμό τους.
Εάν σε αυτή την περίοδο, πάρουμε μέτρα προστασίας, ατομικής και κοινωνικής ασφάλειας αυτών των ανθρώπων και ταυτόχρονα προσπαθήσουμε να τους εμβολιάσουμε όσο γίνεται πιο γρήγορα, πείθοντάς τους ότι χρειάζονται το εμβόλιο, θα μπορεί να είμαστε τώρα στο peak αυτού του κύματος, αλλά να μειωθούν τα κρούσματα.
Αν συνεχίσουμε να μην παίρνουμε μέτρα και κατά κάποιον τρόπο να μην παίρνουν μέτρα ούτε οι εμβολιασμένοι, οι οποίοι είναι κι αυτοί λιγότερο μεν αλλά ευάλωτοι, θα έχουμε έξαρση, θα έχουμε περισσότερα κρούσματα, διασωληνωμένους και θανάτους. Αν πάρουμε μέτρα, μπορούμε και να τα ελαχιστοποιήσουμε.
Τι είδους μέτρα είναι αναγκαία αυτή τη στιγμή και με δεδομένη την έξαρση του κορωνοϊού στη χώρα μας;
Ένα μέτρο που, προσωπικά, το θεωρώ πολύ βασικό είναι η καθολική χρήση της μάσκας. Παντού, και στους εσωτερικούς αλλά και στους εξωτερικούς χώρους και για εμβολιασμένους αλλά και για ανεμβολίαστους.
Το δεύτερο είναι η καθολική τήρηση των αποστάσεων σε όλους τους χώρους…
Ναι, αλλά εδώ υπάρχει το ζήτημα ότι ο συνωστισμός, ιδίως στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, υπό τις δοσμένες συνθήκες δεν βοηθάει και σίγουρα δεν μπορεί να αποφευχθεί…
Είναι αλήθεια αυτό που λέτε. Ο συνωστισμός και στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς και στα σχολεία δεν βοηθάει και αυξάνει την πιθανότητα νέων μολύνσεων. Η πιθανότητα να νοσήσει κάποιος – ένας, δύο ή 5.000 άνθρωποι – εξαρτάται από την τήρηση των μέτρων και των αποστάσεων και τον χρόνο, κατά τη διάρκεια του οποίου είμαστε εκτεθειμένοι ο ένας απέναντι στον άλλον. Δηλαδή, εάν είμαστε πολλοί μαζί για δύο ώρες την εβδομάδα, είναι ένας άλφα κίνδυνος. Εάν, όμως, είμαστε για 40 ώρες την εβδομάδα, όλοι μαζί, συν άλλες δέκα τα Σαββατοκύριακα, τότε είναι πολύ μεγαλύτερος ο κίνδυνος.
Ο κίνδυνος του να κολλήσουμε εξαρτάται από το πόσους ανθρώπους, σε ποια απόσταση και για πόση ώρα εκτιθέμεθα.
Ένα σοβαρό ζήτημα που έχει προκύψει και διαπιστώνεται βάσει των τελευταίων στοιχείων που ανακοίνωσε ο ΕΟΔΥ, αφορά στην αύξηση του δείκτη της θετικότητας σε ποσοστό άνω του 1%, σε τουλάχιστον 15 Περιφερειακές Ενότητες της χώρας. Για παράδειγμα στη Δράμα είδαμε το δείκτη να σκαρφαλώνει στο 1,91%. Σε τι οφείλεται, κατά την επιστημονική σας άποψη, αυτή η άνοδος του δείκτη θετικότητας; Συνδέεται με ενδεχόμενη χαλάρωση ή ακόμη και κόπωση των πολιτών απέναντι στα μέτρα, εξαιτίας του ήδη μεγάλου χρονικού διαστήματος που βρίσκονται αντιμέτωποι με τον κορωνοϊό;
Μπορεί να οφείλεται σε πολλά πράγματα, αλλά το πρώτο και βασικό είναι ότι παρά το γεγονός πως είναι ένας πολύ χρήσιμος δείκτης, ο δείκτης θετικότητας εξαρτάται από δύο πράγματα: Από τον αριθμό των κρουσμάτων κι από το σύνολο των ανθρώπων που εξετάστηκαν. Τα κρούσματα και ιδίως αυτά που είναι σοβαρά, τα γνωρίζουμε όλα. Αυτά που είναι ασυμπτωματικά, δεν τα ξέρουμε όλα. Αν, λοιπόν, μιλήσουμε για τα συμπτωματικά κρούσματα, που είχαν πυρετό και χρειάστηκε να κάνουν το τεστ και βγήκαν θετικά και ξέρουμε ότι αυτά είναι 100, αυτός είναι ο αριθμητής. Εάν εμείς, εκείνη τη δεδομένη περίοδο, στη συγκεκριμένη περιοχή, κάνουμε 1.000 τεστ και βγουν τα 900 αρνητικά, τότε ο δείκτης θετικότητας θα είναι 10. Εάν, όμως, κάνουμε 5.000 τεστ, τότε ο δείκτης θετικότητας θα είναι πολύ μικρότερος, θα είναι 2 και πάει λέγοντας.
Επομένως, ο δείκτης θετικότητας δεν είναι ένας δείκτης που μας λέει 100% τι συμβαίνει και μάλιστα δεν ξέρουμε εάν τα τεστ που διενεργούνται, γίνονται πάντα στα ίδια άτομα, δηλαδή με τον ίδιο τρόπο επιλογής. Τις Δευτέρες γίνονται τεστ σε όλους τους εργαζόμενους που είναι ανεμβολίαστοι και πρέπει να παρουσιάσουν ένα τεστ στο χώρο εργασίας τους. Σε μια περιοχή πολύ τουριστική διενεργούνται τεστ δύο φορές την εβδομάδα στους εργαζόμενους στον Τουρισμό και την εστίαση.
Πρόκειται για μία ένδειξη, όπως ενδεικτικός είναι και ο αριθμός των νέων κρουσμάτων που επίσης δεν είναι το σύνολο των κρουσμάτων. Το σύνολο των κρουσμάτων είναι πολύ μεγαλύτερο, αλλά δεν ξέρουμε σε κάθε περιοχή ποια κρούσματα χάνουμε και ποια ξέρουμε. Αυτό, λοιπόν, από μόνο του δεν μπορεί να σε οδηγήσει στο να πεις ότι οφείλεται στον α’ ή τον β’ παράγοντα.
Βέβαια, η χαλάρωση διαδραματίζει ρόλο στο να δημιουργηθούν περισσότερα κρούσματα και μερικά από αυτά να έχουν τα χαρακτηριστικά που θα διαπιστώσουμε, αυτό είναι δεδομένο.
Η κόπωση, επίσης, χωρίς ενίσχυση παίζει σημαντικό ρόλο. Φανταστείτε το εξής: Όταν είμαστε σε έναν πόλεμο, έχουμε τρόπους να ενισχύουμε τους φαντάρους μας: Συναισθηματικά, ψυχολογικά, υποστηρικτικά, με τραγούδια, με ενθουσιασμό. Τώρα, εάν αφήσουμε τους ανθρώπους μας έτσι απροστάτευτους κι απροετοίμαστους και τους λέμε απλά ότι «άλλοι τόσοι πέθαναν» κι αυτό γίνεται κάθε μέρα, χωρίς να τους δίνουμε μια ελπίδα, ένα κίνητρο, τότε είναι λογικό να κουραστούν και να πουν «ε, δεν πειράζει, μαζί με αυτούς που πέθαναν ας πεθάνω κι εγώ».
Προσωπικά, πιστεύω ότι θα πρέπει να γίνει πολύ στοχευμένη επικοινωνία. Δηλαδή, πρωτίστως να δούμε και να μελετήσουμε τι θα ήταν αυτό που χρειάζονται οι άνθρωποι, για να πεισθούν ότι πρέπει να τηρούν μέτρα.
Δεύτερον, τι θα ήταν αυτό που χρειάζονται οι άνθρωποι να πεισθούν, για να εμβολιστούν έναντι της Covid 19. Πρέπει να ξέρουμε τι πρέπει να τους πούμε, γιατί άλλο θα πεις σε έναν παππού 80-85 ετών που θεωρεί ότι είναι αμαρτία να εμβολιαστεί και άλλο θα πεις σε μια νέα κοπέλα 36 ετών που θέλει να κάνει επειγόντως παιδιά και φοβάται να κάνει το εμβόλιο.
Ένα ιδιαίτερα κρίσιμο στοιχείο συνιστά κι αυτός που θα μιλήσει στους ανθρώπους αυτούς. Το να πάει ένας ράπερ να το πει στον παππού, δεν θα βγάλει τίποτα. Το να πάει, όμως, μια αθλήτρια, μητέρα και να το πει στη νέα κοπέλα, τότε θα βγάλει άκρη. Αυτά είναι απλά παραδείγματα, τα οποία, όμως, θα πρέπει να είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένης μελέτης. Δυστυχώς, τέτοιες μελέτες η χώρα μας δεν έχει κάνει.
Αναφορικά με τη μετάλλαξη Δέλτα+, σας ανησυχεί η εμφάνισή της;
Η παραλλαγή αυτή έχει κάποια καινούργια πρωτεΐνη που έχει δημιουργηθεί, φαίνεται πως έχει αλλάξει ως προς κάτι ο ιός. Λέγεται – ακόμη δεν έχουμε πλήρη εικόνα – ότι μπορεί να είναι πιο επιθετική και πιο μεταδοτική από τη μετάλλαξη Δέλτα (σε ποσοστό περίπου 20% – 25%).
Ας μην ξεχνάμε ότι η Δέλτα είναι 50% πιο μεταδοτική από το προηγούμενο στέλεχος της Αγγλίας, το στέλεχος Βήτα και ίσως 100% πιο μεταδοτική από το αρχικό στέλεχος του κορωνοϊού, το Άλφα. Τώρα, η μετάλλαξη Δέλτα+ θα είναι κατά 120% μεταδοτικότερη, που σημαίνει ότι με λιγότερο χρόνο επαφής με λίγους ή πολλούς συνανθρώπους μας, είναι πιθανόν να κολλήσουμε.
Αυτό, πρακτικά, σημαίνει πως εάν το 40% του πληθυσμού είναι ανεμβολίαστοι, θα είναι σαν να βρισκόμαστε στην αρχή της πανδημίας, γιατί τότε με 100% μεταδοτικότητα – αν το πάρουμε αυτό ως δεδομένο – κολλούσε x αριθμός συνανθρώπων μας, τώρα που θα είναι αντί για 100% , 220% (100% +120%), τότε στα 4 εκατ. θα έχεις ακριβώς όσα κρούσματα είχες στα 10 εκατομμύρια. Αυτό σημαίνει ότι χρειάζεται πολλή προσοχή και για να μην κολλήσουμε ούτε οι εμβολιασμένοι ούτε οι ανεμβολίαστοι και για να προστατευθούν ιδίως οι τελευταίοι.
Ρίχνοντας κανείς μια πρώτη ματιά στον επιδημιολογικό χάρτη της χώρας, διαπιστώνει ότι το μεγαλύτερο μέρος της Βόρειας Ελλάδας βρίσκεται πλέον στο «κόκκινο». Πόσο πιθανό θεωρείτε το ενδεχόμενο επιβολής νέων lockdown;
Η Βόρεια Ελλάδα παρουσιάζει χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού σε σύγκριση με την υπόλοιπη χώρα και επιπλέον πολύ φοβάμαι ότι έχει πολύ περισσότερους από τους λεγόμενους «αθέατους μετανάστες», που έρχονται για να βοηθήσουν στις γεωργικές εργασίες. Τώρα, για παράδειγμα, έχουμε το μάζεμα της ελιάς. Έρχονται από χώρες όπου δεν είναι συχνός ο εμβολιασμός όσο είναι είναι στην Ελλάδα κι αυτοί μπορεί και οι ίδιοι να νοσούν και να παραμένουν αθέατοι και όταν νοσούν και να μεταδίδουν την ασθένεια.
Δεν είναι, όμως, οι μόνοι που μεταδίδουν, αλλά έχουμε λιγότερο ποσοστό εμβολιασμένων σε σχέση με την υπόλοιπη χώρα και πιθανώς έχουμε και ανθρώπους που δεν μπορούν να εμβολιαστούν. Γι’ αυτούς, ειδικά, θα έπρεπε να είχαμε κινητές μονάδες εμβολιασμών με γνώμονα και μόνο την ασφάλειά τους έναντι της νόσου και όχι από πού έρχονται και ποιοι είναι. Σε αυτό, δυστυχώς, η χώρα μας απέτυχε.
Το ζήτημα των lockdown είναι μια καθαρά πολιτική απόφαση. Δεν αποφασίζουν οι γιατροί για την επιβολή του. Ο ρόλος του γιατρού είναι η εξέταση και ανάλυση των επιδημιολογικών δεδομένων.,
Η απόφαση για την επιβολή lockdown βασίζεται πάντοτε στην αναλογία κόστους / οφέλους. Δεν θέλω να χάσω κανέναν άνθρωπο από Covid 19; Τότε επιβάλλω σκληρό lockdown. Δεν με πειράζει να χάσω και μερικούς ανθρώπους ή φοβάμαι μήπως καταρρεύσει η οικονομία της χώρας; Τότε βάζω αλλού τον πήχη του lockdown. Είναι ένα πολιτικό ζήτημα, θέλει σκέψη και μαθηματικά, θέλει κατανόηση κι όχι ευκαιριακές αποφάσεις τύπου «άντε, κλείνουμε» ή «δεν κλείνουμε» ή «δεν επιτρέπουμε το κλείσιμο στον τάδε τομέα». Αυτά είναι αστεία.
Εν κατακλείδι, το πιο σημαντικό είναι να προφυλάξουμε εμείς οι ίδιοι τον εαυτό μας και τους συνανθρώπους μας.
