Οι ανακοινώσεις θα γίνουν στις 11:00 το πρωί της Παρασκευής από τον υπουργό Οικονομικών Χρήστο Σταϊκούρα και τον υπουργό Ενέργειας Κώστα Σκρέκα.
Τα μέτρα οριστικοποιήθηκαν στη διάρκεια έκτακτης σύσκεψης που πραγματοποιήθηκε υπό την προεδρία του Κυριάκου Μητσοτάκη στο Μέγαρο Μαξίμου και με τη συμμετοχή του υπουργού Επικρατείας Άκη Σκέρτσου. Κατά τη σύσκεψη εξετάστηκαν όλα τα δεδομένα της αγοράς ενέργειας και ελήφθησαν οι τελικές αποφάσεις για τη στήριξη των νοικοκυριών.
Τα μέτρα στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων θα αφορούν σε ηλεκτρικό ρεύμα και φυσικό αέριο, με ταυτόχρονη αύξηση του αριθμού των δικαιούχων επιδόματος θέρμανσης. Σε δεύτερο χρόνο, θα θεσπιστεί μόνιμος μηχανισμός αυτόματης παρέμβασης.
Επιγραμματικά, οι παρεμβάσεις αφορούν σε νέα αύξηση της επιδότησης στους λογαριασμούς ρεύματος καθώς επίσης ενιαίο επίδομα θέρμανσης για φυσικό αέριο, πετρέλαιο θέρμανσης, καυσόξυλα ή pellet, με σημαντική αύξηση των εισοδηματικών ορίων.
Επιδίωξη της κυβέρνησης είναι τα μέτρα να καλύψουν και την μεσαία τάξη καθώς και αυτούς που επιλέγουν ως μέσο θέρμανσης το φυσικό αέριο. Έτσι, σύμφωνα με πληροφορίες που μετέδωσε ο ΣΚΑΙ, αναμένονται επιπλέον ανακοινώσεις από την πλευρά της ΔΕΠΑ, ανεξάρτητα από τις ανακοινώσεις των δύο υπουργών για το επίδομα θέρμανσης.
Τα μέτρα που θα ανακοινωθούν
Καθώς το ράλι των διεθνών τιμών στο κόστος της μεγαβατώρας (σήμερα στην αγορά χονδρικής ηλεκτρικής ενέργειας οι τιμές έκαναν νέο άλμα 7% στα 218,7€/MWh που είναι η τέταρτη ακριβότερη τιμή στην Ευρώπη), είχε ως αποτέλεσμα να ξεπεραστεί η επιδότηση των 9 ευρώ για τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος, το οικονομικό επιτελείο εισηγήθηκε αύξηση του προϋπολογισμού για τις επιδοτήσεις από τα 200 εκατ. ευρώ στα 300 εκατ. ευρώ. Έτσι, η επιδότηση στο ρεύμα θα αυξηθεί από τα 9 στα 13 έως 14 ευρώ.
Συνολικά, η κυβερνητική παρέμβαση υπολογίζεται σε ένα πακέτο της τάξης των 500 εκατ. ευρώ.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τις πληροφορίες, ένα από τα σενάρια που βρίσκεται στο τραπέζι είναι η επιδότηση να ανέλθει σε περίπου 0,04 ευρώ ανά κιλοβατώρα ή 40 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ήτοι 12 ευρώ ανά λογαριασμό για τις πρώτες 300 κιλοβατώρες κατανάλωσης κάθε μήνα.
Εξετάζεται επίσης και σενάριο ώστε η επιδότηση να ανέλθει στα 0,045 ευρώ ανά κιλοβατώρα ή 45 ευρώ ανά μεγαβατώρα, ήτοι 13,5 ευρώ ανά λογαριασμό.
Παράλληλα, μελετάται η αύξηση του ποσού για το επίδομα θέρμανσης με ταυτόχρονη αναπροσαρμογή κατά 20% – 30% των εισοδηματικών κριτηρίων, με στόχο να αυξηθεί το ποσό του επιδόματος ανά νοικοκυριό και να διευρυνθεί η περίμετρος των δικαιούχων.
Σε περίπτωση που οι θεσμοί εγκρίνουν το κυβερνητικό σχέδιο, η βάση υπολογισμού του επιδόματος θα αυξηθεί στα 264 ευρώ από 220 ευρώ, ενώ το εισοδηματικό όριο για τους άγαμους θα ανέβει στα 15.000 – 16.000 ευρώ από τα 12.000 ευρώ που είναι σήμερα, για τα ζευγάρια στα 24.000 – 26.000 ευρώ και στα 26.000 – 28.000 ευρώ από 22.000 ευρώ για μονογονεϊκές οικογένειες. Επίσης, προβλέπεται υψηλότερη προσαύξηση για τα τέκνα από τα 2.000 στα 3.000 ή και στα 4.000 ευρώ.
Ακόμη, πληροφορίες αναφέρουν πως οι καταναλωτές φυσικού αερίου θα επωφεληθούν διπλά καθώς η ΔΕΠΑ θα «σβήσει» 25% των ανατιμήσεων οριζόντια για όλους τους καταναλωτές κατά τα πρότυπα της παρέμβασης στο ηλεκτρικό ρεύμα.
Εν αναμονή ανακοινώσεων και από την Κομισιόν
Όλα αυτά, έρχονται λίγο πριν τις ανακοινώσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αγορά ενέργειας και φυσικού αερίου που αναμένονται στις 15/10.
Την επόμενη εβδομάδα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα παρουσιάσει τις προτάσεις της (εργαλειοθήκη) για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Η αναπληρώτρια εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ντάνα Σπίναν, κατά τη διάρκεια της ενημέρωσης προς τον Τύπο στις Βρυξέλλες, τόνισε ότι η Επιτροπή εξετάζει όλες τις επιλογές για να αντιμετωπιστεί η αύξηση των τιμών βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα.
Οι προτάσεις που θα παρουσιάσει την επόμενη εβδομάδα η Επιτροπή θα αφορούν τη στήριξη των πιο ευάλωτων νοικοκυριών με μέτρα συμβατά με τους ευρωπαϊκούς κανόνες που θα μπορούν να εφαρμόσουν άμεσα τα κράτη-μέλη. Πρόσθεσε, επίσης, ότι θα ληφθούν υπόψη όλες οι προτάσεις που έχουν κάνει τα κράτη-μέλη, ενώ παράλληλα θα εξεταστεί και η λειτουργία της αγοράς ενέργειας.
Οι Ευρωπαίοι παρακολουθούν με αγωνία την κούρσα των τιμών ενέργειας με τους βασικούς παίκτες να διαμορφώνουν το σκηνικό, πολλές φορές και με όρους κερδοσκοπίας.
Μετά το ράλι ανόδου της τιμής του φυσικού αερίου, την Πέμπτη φάνηκε πως υπάρχει υποχώρηση στην τιμή του, έπειτα από τις διαβεβαιώσεις της Ρωσίας ότι θα ανοίξει τις στρόφιγγες για παροχή ενέργειας. Την Τετάρτη η τιμή του φυσικού αερίου ήταν 133€/μαγαβατώρα, ενώ μετά τη δέσμευση της Ρωσίας ότι θα ανοίξει τις στρόφιγγες του αερίου προς την Ευρώπη, υποχώρησε στα 96 ευρώ.
Την ανάγκη να δοθεί άμεσα μία ευρωπαϊκή λύση στις αυξανόμενες τιμές στην ενέργεια εξέφρασε χθες από το Λουξεμβούργο, ο Έλληνας υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, προσερχόμενος στο Συμβούλιο Υπουργών Περιβάλλοντος της ΕΕ.
«Οι τιμές στην ενέργεια έχουν εκτιναχθεί στα ύψη και πρέπει να κάνουμε κάτι όλοι μαζί τώρα, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, προκειμένου να προστατέψουμε τους πιο ευάλωτους, αλλά και την ευρωπαϊκή στρατηγική για την ενέργεια», δήλωσε ο κ. Σκρέκας.
Παράλληλα επισήμανε ότι είναι λάθος όσοι ισχυρίζονται ότι το αυξανόμενο κόστος της ενέργειας οφείλεται στη στρατηγική για την πράσινη μετάβαση.
«Συμμαχία» Ελλάδας, Γαλλίας, Ισπανίας, Τσεχίας και Ρουμανίας -Τι προτείνουν
Μια κοινή προσέγγιση σε Ευρωπαϊκό επίπεδο προτείνουν οι υπουργοί Οικονομικών της Ισπανίας, της Γαλλίας, της Τσεχίας, της Ελλάδας και της Ρουμανίας με κοινή δήλωσή τους για τις τιμές στην αγορά ενέργειας.
Η Νάντια Καλβίνο Α΄ Αντιπρόεδρος και υπουργός Οικονομίας και Ψηφιακού Μετασχηματισμού της Ισπανίας, ο Μπρούνο Λεμέρ υπουργός Οικονομίας, Οικονομικών και Ανάκαμψης της Γαλλίας, η Αλένα Σιλέροβα υπουργός Οικονομικών της Τσεχίας, ο Χρήστος Σταϊκούρας υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας και ο Νταν Βιλτσεάνου υπουργός Οικονομικών της Ρουμανίας στην κοινή δήλωσή τους αφού υπογραμμίζουν ότι «η τιμή του φυσικού αερίου και οι χονδρικές τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν αυξηθεί δραματικά τους τελευταίους μήνες και αποτελούν σημαντικό και αυξανόμενο βάρος για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις μας, με ιδιαίτερα έντονο αντίκτυπο στους πιο ευάλωτους συμπατριώτες μας και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις μας», προτείνουν την ακόλουθη προσέγγιση, βασισμένη σε 5 πυλώνες:
Πρώτον, απαιτείται μια κοινή προσέγγιση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Χρειαζόμαστε μια ευρωπαϊκή εργαλειοθήκη πολιτικών, ώστε να συντονίσουμε τα εθνικά μέτρα για άμεση αντίδραση στις δραματικές κατακόρυφες αυξήσεις τιμών.
Δεύτερον, αναφορικά με το φυσικό αέριο, πρέπει να διερευνηθεί η λειτουργία της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου, ώστε να καταλήξουμε γιατί αποδείχθηκαν ανεπαρκή τα υφιστάμενα συμβόλαια φυσικού αερίου. Πρέπει, επίσης, να διαμορφώσουμε κοινές κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με την αποθεματοποίηση φυσικού αερίου, ώστε να περιορίσουμε και να εξομαλύνουμε τις αυξήσεις τιμών. Επιπλέον, πρέπει να βελτιώσουμε τον συντονισμό των αγορών μας σε φυσικό αέριο, ώστε να αυξήσουμε τη διαπραγματευτική ισχύ μας.
Τρίτον, είναι ανάγκη να μεταρρυθμίσουμε τη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας. Η αγορά ηλεκτρικής ενέργειας έχει πολλά πλεονεκτήματα: διασφαλίζει ενεργειακά αποθέματα αδιαλείπτως, για όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες. Όμως, χρειάζεται να βελτιωθεί, ώστε να διαμορφώνει καλύτερα τη σύνδεση ανάμεσα στην τιμή που πληρώνουν οι καταναλωτές και στο μέσο κόστος παραγωγής της ηλεκτρικής ενέργειας στα εθνικά μείγματα παραγωγής. Αυτό καθίσταται ολοένα και σημαντικότερο, καθώς η απολιγνιτοποίηση θα αυξήσει τη χρήση ηλεκτρικής ενέργειας στην οικονομία μας.
Τέταρτον, πρέπει να επικεντρωθούμε στην επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας, επενδύοντας στη διαφοροποίηση της ενεργειακής μας προμήθειας και να μειώσουμε την εξάρτηση της Ευρώπης από χώρες-εξαγωγείς φυσικού αερίου, το ταχύτερο δυνατόν. Οι ενεργειακές μορφές χαμηλών εκπομπών άνθρακα, όπως για παράδειγμα η βιομάζα, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια, θα παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαφοροποίηση της ενεργειακής μας προμήθειας.
Πέμπτον, το Σύστημα Εμπορίας Ρύπων (ETS) είναι θεμελιώδες για τον καθορισμό τιμής για τον άνθρακα και για την προώθηση της ενεργειακής μετάβασης. Συνεπώς, για να προσφέρουμε στους δημόσιους και ιδιώτες ενδιαφερόμενους την ευκαιρία να σχεδιάσουν και να στρέψουν τις επενδύσεις τους προς δραστηριότητες με χαμηλές εκπομπές άνθρακα, πρέπει να διασφαλίσουμε μια πιο προβλέψιμη τιμή για τον άνθρακα και να αποφύγουμε την υπερβολική διακύμανσή της.
