«Όταν τα μικρά έργα «συναντηθούν» με τα μεγάλα, μπορεί η ψηφιοποίηση του ελληνικού Δημοσίου και της χώρας ολόκληρης να απογειωθεί», είναι η πρόβλεψη που κάνει μέσα από τη συνέντευξή του.
Ο κ. Πιερρακάκης προβαίνει στη διάγνωση ότι «καλλιεργείται μια νέα κουλτούρα αλληλεπίδρασης πολίτη και κράτους».
Προσδιορίζει ως προτεραιότητα στην ψηφιακή εξυπηρέτηση την επέκταση της διαλειτουργικότητας των υπηρεσιών ώστε η πληροφορία για όλα τα γεγονότα ζωής να αντλείται από μια πηγή, όπως στις δηλώσεις γέννησης. Ταυτόχρονα υπογραμμίζει τον θετικό αντίκτυπο που θα έχει το χτύπημα κατά της περιττής γραφειοκρατίας στους δείκτες που αφορούν στη διεθνή κατάταξη της Ελλάδας για την φιλικότητα και την ελκυστικότητα της ως προορισμού επενδύσεων.
Με αφορμή τα μεμονωμένα -όπως τα χαρακτηρίζει- περιστατικά εντοπισμού πλαστών πιστοποιητικών εμβολιασμού ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβέρνησης ξεκαθαρίζει ότι τα έγγραφα που χορηγούνται από το ελληνικό κράτος, διαθέτουν προδιαγραφές ασφαλείας που δεν επιτρέπουν την πλαστογράφησή τους.
Διαβεβαιώνει μάλιστα, ότι στην ψηφιακή «τσιμπίδα» της εφαρμογής Covid Free Gr, μπορεί να πιαστούν πιστοποιητικά, εθνικά ή ευρωπαϊκά, τα οποία περιέχουν αλλοιωμένα στοιχεία.
Αναλυτικά η συνέντευξη του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης Κυριάκου Πιερρακάκη
– Εκ των πραγμάτων είστε στη θέση του οδηγού του «οδοστρωτήρα» με τον οποίο ο πρωθυπουργός έχει δεσμευτεί ότι θα σαρωθεί η γραφειοκρατία. Τι αποτελέσματα έχει αποφέρει αυτή η προσπάθεια μέχρι σήμερα;
Το κόστος της περιττής γραφειοκρατίας απασχολούσε τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη από την πρώτη στιγμή που σχεδίαζε τον μετασχηματισμό του κράτους. Πρόκειται για ένα κόστος που παραμένει πρόβλημα εδώ και δεκαετίες και αντανακλά τόσο σε ιδιώτες όσο και σε επιχειρήσεις. Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης συστάθηκε με τη μορφή που έχει το 2019, προκειμένου να σχεδιάσει υπηρεσίες από την σκοπιά του πολίτη και όχι από την μεριά που βολεύει το κράτος. Μόνον έτσι ο πολίτης μπορεί να βιώσει αληθινή εξυπηρέτηση, να νιώσει εμπιστοσύνη στο κράτος, να αλλάξει τη σχέση του με αυτό.
Στο πλαίσιο του σχεδιασμού των υπηρεσιών μας, η περιττή γραφειοκρατία λαμβάνεται από την αρχή υπόψιν. Προκειμένου να την υπερβούμε, απλουστεύουμε και ψηφιοποιούμε υπηρεσίες, ενώ φροντίζουμε για τις διαλειτουργικότητες, δηλαδή τα συστήματα του Δημοσίου να «μιλούν» μεταξύ τους και να αντλούν τις πληροφορίες που χρειάζονται. Το πιο συμβολικό παράδειγμα της νέας αυτής φιλοσοφίας και αντίληψης είναι η διαδικασία δήλωσης της γέννησης ενός παιδιού. Αρχίζει και τελειώνει, πλέον, στο μαιευτήριο. Από εκεί ενημερώνονται όλες οι άλλες υπηρεσίες. Σκοπεύουμε να το επεκτείνουμε σε όλα τα λεγόμενα «γεγονότα ζωής».
– Για παράδειγμα προ ημερών είπατε ότι από τα 8 εκατ. το 2018, φέτος οι ψηφιακές συναλλαγές αναμένεται να υπερβούν τα 300 εκατ. Ποιο είναι το οικονομικό αποτύπωμα αυτού του άλματος;
Πράγματι, η αύξηση είναι εκθετική. Το 2018 ήταν 8,8 εκατομμύρια οι ψηφιακές συναλλαγές των πολιτών με το Δημόσιο, το 2020 ήταν περίπου 94 εκατομμύρια και φέτος θα ξεπεράσουν 300. Κάθε ψηφιακή συναλλαγή, είναι μια επίσκεψη σε γκισέ δημόσιας υπηρεσίας που δεν έγινε. Γλιτώνουμε χρόνο, κερδίζουμε ζωή.
Πέραν αυτού, όμως, είναι τεράστιο το όφελος για τους επαγγελματίες και τις επιχειρήσεις. Εκτός από τις εργατοώρες που εξοικονομούνται χάρη στην ψηφιοποίηση υπηρεσιών όπως το γνήσιο της υπογραφής, η Ελλάδα μπορεί να ανέβει πολλές θέσεις στους διεθνείς δείκτες ελκυστικότητας και φιλικότητας επενδύσεων. Μια παλαιότερη έρευνα του ΟΟΣΑ για το κόστος της περιττής γραφειοκρατίας στην Ελλάδα, το υπολόγισε σε ποσοστό 6,8% του ΑΕΠ. Σκεφτείτε, λοιπόν, πόσα μπορεί να κερδίσει η χώρα.
– Τον τελευταίο καιρό πληθαίνουν οι αποκαλύψεις για ψευδή πιστοποιητικά εμβολιασμού, όχι μόνο από την Ελλάδα, αλλά και από χώρες όπως η Βουλγαρία. Με ποιο τρόπο μπορεί το σύστημα να εντοπίσει αυτές τις παραβάσεις;
Πρόκειται για ψευδείς δηλώσεις διενέργειας εμβολιασμών. Με απλά λόγια, ένας χειριστής του συστήματος, δηλαδή ο υγειονομικός που χειρίζεται το τερματικό σε κάποια εμβολιαστική γραμμή, δηλώνει ψευδώς ότι εμβολίασε έναν πολίτη, χωρίς να το έχει κάνει. Με βάση τα στοιχεία που έχουμε στη διάθεσή μας, πρόκειται για ελάχιστα περιστατικά σε περισσότερους από 14.500.000 εμβολιασμούς και οι υποθέσεις έχουν πάρει το δρόμο της Δικαιοσύνης. Υπάρχουν παράμετροι και τεχνολογικά μοντέλα που εντοπίζουν ασυνήθιστες ενέργειες και συμπεριφορές αναφορικά με τον εμβολιασμό. Έτσι, όλα ερευνώνται.
Ακόμη, να τονιστεί ότι τα πιστοποιητικά του ελληνικού κράτους εκδίδονται με απόλυτα ασφαλείς προδιαγραφές και δεν μπορούν να πλαστογραφηθούν. Εάν ένα πιστοποιητικό ή μια βεβαίωση, είτε πρόκειται για ευρωπαϊκό είτε για εθνικό, περιέχει οποιοδήποτε αλλοιωμένο στοιχείο, η εφαρμογή ελέγχου Covid Free Gr το εντοπίζει και το χαρακτηρίζει ως άκυρο.
– Ποια είναι η επιπλέον θωράκιση για περιπτώσεις τις οποίες η τεχνολογία μπορεί να βοηθά να περνάνε κάτω από το «ραντάρ»;
Οι περιπτώσεις οι οποίες έχουν αποκαλυφθεί δεν έχουν σχέση με την τεχνολογία. Πρόκειται για περιπτώσεις στις οποίες απαιτήθηκε η φυσική δράση κάποιων και, αντιθέτως, αποκαλύφθηκαν χάρη στην τεχνολογία.
Μια πλαστή ή ψευδής καταχώριση μπορεί να πραγματοποιηθεί πολύ εύκολα σε ένα σύστημα που δεν είναι ψηφιακό. Στο ηλεκτρονικό σύστημα, το «ίχνος» του χειριστή είναι ευδιάκριτο: Ξέρουμε με ακρίβεια δευτερολέπτου πότε έγινε μια καταχώριση, από ποιον υγειονομικό και για ποιον ΑΜΚΑ.
– Τελούμε εν αναμονή των νέων πλατφορμών για ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις ακινήτων αλλά και αυτοκινήτων. Πόσο σύντομα με βάση το σχεδιασμό σας θα απομακρυνθεί από την καθημερινότητα των συναλλαγών των πολιτών με το Δημόσιο το «γρηγορόσημο»;
Οι ψηφιακές υπηρεσίες είναι ένα εργαλείο περιορισμού των ανισοτήτων και ενίσχυσης της διαφάνειας. Εφόσον οι ψηφιακές υπηρεσίες του κράτους παρέχονται με ταχύτητα και διαφάνεια, ενισχύεται η εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτό.
Το είδαμε καθαρά στην Ελλάδα, στη διάρκεια της πανδημίας. Οι πολίτες αγκάλιασαν από την πρώτη στιγμή τις ψηφιακές υπηρεσίες διότι είναι σχεδιασμένες από τη σκοπιά της εξυπηρέτησής τους και όχι από τη σκοπιά της εξυπηρέτησης του κράτους. Όλα δείχνουν ότι η σχέση πολίτη – κράτους έχει ήδη αρχίσει να μπαίνει σε νέα βάση εμπιστοσύνης, ότι καλλιεργείται μια νέα κουλτούρα αλληλεπίδρασης πολίτη – Κράτους.
– Από ορισμένους εγείρεται το ζήτημα του εάν ο ψηφιακός μετασχηματισμός συμβαδίζει με το επίπεδο των δεξιοτήτων που υπάρχουν κατά μήκος των δημόσιων υπηρεσιών. Ποια εικόνα έχετε εσείς;
Το Κράτος αποτελείται από τρία στοιχεία: από δομές, από διαδικασίες και από ανθρώπινους πόρους. Όσο οι δομές αναπτύσσονται και οι διαδικασίες εξελίσσονται, οι ανθρώπινοι πόροι είναι απαραίτητο να βρίσκουν το δικό τους δρασκελισμό σε ένα περιβάλλον που τρέχει προς το αύριο.
Η διαρκής επιμόρφωση και βελτίωση των ψηφιακών δεξιοτήτων των στελεχών του Δημοσίου είναι στόχος αλλά και μέριμνα του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης. Ήδη τρέχει πρόγραμμα ενίσχυσης ψηφιακών δεξιοτήτων μέσω της Εθνικής Συμμαχίας για τις Ψηφιακές Δεξιότητες και την Απασχόληση σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και το Εθνικό Κέντρο Δημόσιας Διοίκησης και Αυτοδιοίκησης.
Διεθνώς βλέπουμε την τάση του reskilling, δηλαδή το να μπορεί κάποιος να αποκτά διαρκώς νέες δεξιότητες. Αυτό βρίσκεται στον πυρήνα μίας μεγάλης αλλαγής η οποία συντελείται ευρύτερα στο οικονομικό και κοινωνικό μοντέλο του αύριο, δηλαδή να μάθει κάποιος να μαθαίνει καινούρια πράγματα διαρκώς. Η νέα γενιά, η γενιά των παιδιών μου, σε αντίθεση με τη δική μου θα κάνει περισσότερες από μια καριέρες.
Για να επανέλθω, όμως, στα στελέχη του Δημοσίου, η ανταπόκρισή τους στην πρόκληση του ψηφιακού μετασχηματισμού είναι πολύ καλή, ενώ νιώθω την ανάγκη να εξάρω το υψηλό επίπεδο φορέων, μηχανικών και προγραμματιστών που εργάζονται για το Δημόσιο. Σε συνεργασία με στελέχη του ιδιωτικού τομέα, έχουν επιτύχει θαύματα στον ψηφιακό μετασχηματισμό, σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.
– Ποιος είναι ο μεγάλος στόχος που βάζει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για το 2022;
Συνεχίζουμε στον ίδιο ρυθμό, κινούμενοι σε δυο παράλληλους άξονες: από τη μια, με μικρά, γρήγορα, ευέλικτα έργα να δίνουμε λύσεις σε ζητήματα καθημερινότητας του πολίτη, όπως οι ψηφιακές ανανεώσεις αδειών οδήγησης και αδειών κυκλοφορίας. Από την άλλη, να δημοπρατούμε μεγάλα έργα πληροφορικής, έχοντας τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, που μαζί με κάποιες άλλες χρηματοδοτήσεις καλύπτει το σύνολο της ψηφιακής στρατηγικής μας, όπως έχει αποτυπωθεί στη Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού. Όταν τα μικρά έργα «συναντηθούν» με τα μεγάλα, μπορεί η ψηφιοποίηση του ελληνικού Δημοσίου και της χώρας ολόκληρης να απογειωθεί.
