«Τα παιδιά καταλύτης της εξέλιξής μας»: Μαιευτήρας και πατέρας 8 παιδιών μιλά για την πατρότητα

Η σκέψη αυτή, με οδήγησε στο να αναζητήσω τον κ. Κωνσταντίνο Πάντο, όχι μόνο έναν επιστήμονα που έχει αφιερώσει τη ζωή και το έργο του στην υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, στη Μαιευτική και στην έρευνα γύρω από ζητήματα γονιμότητας, αλλά και έναν πατέρα που απολαμβάνει την αγάπη των οκτώ παιδιών του- πέντε κοριτσιών και τριών αγοριών- καθώς και των τριών εγγονιών του.

Ο γυναικολόγος Κωνσταντίνος Πάντος ειδικεύτηκε στη Μαιευτική – Γυναικολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και το 1988 του απονεμήθηκε ο τίτλος του Διδάκτορα της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών.

Εξειδικεύτηκε στον τομέα της ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής στο Βασιλικό Νοσοκομείο Μελβούρνης στην Αυστραλία (1987-1989). Με σχεδόν τριάντα χρόνια εμπειρίας στη μαιευτική και γυναικολογία και είκοσι πέντε χρόνια ως ειδικός στην αντιμετώπιση της υπογονιμότητας, ο Κωνσταντίνος Πάντος διαθέτει την απαραίτητη πλέον τεχνογνωσία πάνω σε όλες τις πτυχές της θεραπείας και της τεχνολογίας υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.

Η συζήτηση μαζί του αποδείχθηκε χρήσιμη και πολύ ενδιαφέρουσα, κυρίως όταν από τα θέματα της εξωσωματικής, του δημογραφικού και του ωοθηκικού αποθέματος μιας γυναίκας, έφθαναν στα παιδιά του και στο χρόνο που περνά μαζί τους, είτε παίζοντας σκάκι και μπάσκετ, είτε παρακολουθώντας ταινίες και ποδόσφαιρο, είτε κουβεντάζοντας επί μακρόν.

Τι σημαίνει λοιπόν για έναν επιστήμονα αλλά και για έναν γονιό οκτώ παιδιών, η Παγκόσμια Ημέρα του πατέρα και ποιο το μήνυμα της ημέρας αυτής, τον ρωτάμε;

Η Παγκόσμια Ημέρα του πατέρα, εφέτος συμπίπτει με την Παγκόσμια Ημέρα Γονιμότητας, η οποία συμβολίζει την αναπαραγωγική υγεία, την οποία πρέπει να προστατεύσουμε, μέσα από τη γνώση και φυσικά τη διαρκή έρευνα.

Καθώς η σύγχρονη τάση είναι να φέρνουμε στον κόσμο τα παιδιά αργότερα, είτε για λόγους καριέρας, είτε για οικονομικούς, είτε για λόγους υγείας, θα πρέπει να σκεφθούμε σοβαρά, να προστατεύσουμε όσο μπορούμε, την αναπαραγωγική μας υγεία και τους κανόνες φυσιολογίας. Η φύση καλώς ή κακώς έχει τους δικούς της κανόνες, οι οποίοι είναι πιο αυστηροί με τη γυναίκα.

Το μήνυμα επομένως που στέλνω σήμερα και ως πατέρας 8 παιδιών και ως επιστήμονας, είναι ότι μπορούμε να συνδυάσουμε και καριέρα και επάγγελμα με τη δημιουργία οικογένειας. Τα παιδιά φέρνουν χαρά, ευτυχία, πληρότητα και συμπληρώνουν την οικογένεια. Δεν πρέπει να φοβόμαστε να τολμήσουμε και να δημιουργήσουμε ο καθένας εφόσον το επιθυμεί, τη δική του οικογένεια. Και εγώ από τη δική μου εμπειρία, σας αναφέρω, ότι τα παιδιά δεν μου αναχαίτισαν τη δυναμική μου για την επιστήμη μου και την αγάπη μου για την έρευνα, αντίθετα την ενδυνάμωσαν. Τα παιδιά μου αποδείχθηκαν καταλύτης και για την προσωπική μου εξέλιξη.

Πώς μοιράζετε το χρόνο σας μεταξύ καριέρας, έρευνας και οικογένειας;

Εδώ θα πρέπει να σας πω, ότι η σύζυγός μου- παρότι και η ίδια σκληρά εργαζόμενη νομικός- έχει διαδραματίσει πολύτιμο και ουσιαστικό ρόλο στην οικογένεια και στο μεγάλωμα των παιδιών μας.

Καθώς εγώ ένα μεγάλο διάστημα του χρόνου μου βρίσκομαι εκτός σπιτιού- είτε στην κλινική μου στην Αθήνα, είτε στις άλλες τρεις που δημιουργήσαμε σε Κρήτη Λάρισα Αλεξανδρούπολη, ή σε ενημερώσεις ανά την Ελλάδα και το εξωτερικό, η σύζυγος είναι τον περισσότερο χρόνο είναι παρούσα στο σπίτι, για να βοηθήσει τα παιδιά στο διάβασμά τους και σε άλλα καθημερινά θέματα. Η άποψή μου είναι πώς οφείλουμε να βρισκόμαστε πάντα δίπλα στα παιδιά μας, τόσο με το παράδειγμά μας, όσο και με τις γνώσεις και με την υποστήριξή μας, ώστε να αποκτήσουν περισσότερα εφόδια και να οικοδομήσουν ένα καλύτερο μέλλον. Με το χέρι στην καρδιά, θα ήθελα να πω ότι είμαι ευτυχισμένος και με την σύζυγό μου, προσπαθούμε να λειτουργούμε συμβολικά και συμπληρωματικά, μέσα από τους ρόλους μας, γνωρίζοντας ότι τα παιδιά μιμούνται σε μεγάλο βαθμό τους ενήλικες και ιδιαίτερα τους γονείς.

Έχετε νοιώσει τύψεις για το γεγονός ότι δεν βρισκόσασταν πάντα εκεί, όταν υπήρχαν συγκεκριμένες ανάγκες των παιδιών και σας ζητούσαν;

Ναι κατά διαστήματα αισθάνομαι τύψεις και ένα βαρύ φορτίο θα σας έλεγα, αλλά όπως ήδη προανέφερα, ευτυχώς η σύζυγός μου καλύπτει και συμπληρώνει τα κενά, προσφέροντας μεγάλες υπηρεσίες στην οικογένεια.

Βεβαίως ο ρόλος του πατέρα μπορεί να είναι ποιοτικός και όχι τόσο ποσοτικός και αυτό θα έλεγα ότι το έχω πετύχει με προσωπικό αγώνα, γεγονός που απαλύνει κάπως τις τύψεις μου… Και φυσικά κάθε άλλο παρά είναι δικαιολογία.

Μπορεί να μην προσφέρω τόσο στο διάβασμα όσο η μητέρα τους σε καθημερινή βάση, αλλά αυτό που κάνω είναι να προσφέρω τη χαλάρωση που όλοι χρειαζόμαστε και ακόμη περισσότερο τα παιδιά. Δηλαδή παίζουμε σκάκι, μπάσκετ, ανταλλάσσουμε απόψεις και παρακολουθούμε ποδόσφαιρο. Και επειδή είμαι παππούς – καθώς το πρώτο μου παιδί έχει ήδη τρία δικά της παιδιά- απολαμβάνω στο έπακρον αυτόν τον ρόλο. Φανταστείτε ότι ο μικρότερος γιός μου ο Νικολάκης στην τρίτη Δημοτικού, είναι ήδη θείος…

Επίσης ανυπερθέτως κάθε Αύγουστο όλη η οικογένεια βρίσκεται στην Ιθάκη, με στόχο να αλληλεπιδράσουμε, να γεμίσουμε μπαταρίες και να συνδεθούμε ξανά όλοι μαζί.

Θα σας έλεγα επίσης, πώς επιθυμώ να είμαι πιο αλληλεπιδραστικός με τα παιδιά μας. Έπαιξε ρόλο σίγουρα και το επάγγελμά μου, όσον αφορά στη δημιουργία μιας μεγάλης οικογένειας, αλλά αγαπώ τη ζωή και τη χαρά που φέρνει ένα παιδί.

Θα ήθελα να τονίσω ακόμη, ότι η δημιουργία οικογένειας αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ατόμου, αρκεί να γνωρίζει ο μελλοντικός πατέρας, πότε θα γίνει και πότε θα λάβει τη σωστή απόφαση.

Κύριε Πάντο, πώς μπορούμε να οικοδομήσουμε συνθήκες ψυχικής ανθεκτικότητας και ωριμότητας στα παιδιά, σε εποχές μάλιστα έντονων και απρόβλεπτων προκλήσεων;

Θα επαναλάβω και πάλι, ότι μέσα από το διαρκές μας παράδειγμα, την ανιδιοτελή αγάπη και τον αλτρουισμό, μπορούμε να εμφυσήσουμε στα παιδιά μας, τις αρχές και τις αξίες μας, ώστε να αντιμετωπίζουν τη ζωή με αισιοδοξία, με ωριμότητα και ανθεκτικότητα. Και μέσα από το μονοπάτι της γνώσης, να τους οδηγήσουμε και όχι να τους επιβάλλουμε να πετύχουν το σκοπό τους.

Θα μου επιτρέψετε και πάλι να αναφερθώ στο θέμα της γονιμότητας που μας απασχολεί και ως χώρα, με το Δημογραφικό να αποτελεί σοβαρό εθνικό, οικονομικό και κοινωνικό πρόβλημα και φυσικά μία τεράστια απειλή για την Ελλάδα τα επόμενα χρόνια, καθώς ο πληθυσμός της χώρας μας μειώνεται αργά και σταθερά και αλλοιώνεται η σύνθεσή του.

Επομένως, μέσα από το γνήσιο ενδιαφέρον αλλά και τη γνώση, μπορούμε να φανούμε ωφέλιμοι και αλληλεπιδραστικοί, τόσο στο θέμα της υπογονιμότητας, όσο και στο θέμα της πατρότητας/ γονεϊκότητας.

Για το λόγο αυτό με αίσθημα ευθύνης, η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής- στην οποία έχω την τιμή να είμαι Γενικός Γραμματέας- οργανώνει σήμερα Κυριακή 15 Ιουνίου 2025 στο Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού στην Τήνο, σε συνεργασία με το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων και το Εθνικό Κέντρο Αξιολόγησης της Ποιότητας και Τεχνολογίας στην Υγεία, επιστημονική ημερίδα για τη Γονιμότητα, την υπογονιμότητα και τη στήριξη της οικογένειας.

Όπως αναφέρει ο κ. Πάντος, πρόκειται για μία σημαντική ημερίδα με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων από όλο το φάσμα του ιατρικού, επιχειρηματικού και πολιτικού κόσμου, με τοπικούς παράγοντες και ευρωβουλευτές, με στόχο το μήνυμά μας για την υπογονιμότητα και τη διαχείρισή της να φθάσει σε όλη την Ευρώπη.

Είναι χρέος μας, η επόμενη γενιά να γνωρίζει τις επιλογές που υπάρχουν αναφορικά με την επίτευξη οικογένειας μέσα από τη διατήρηση και ενίσχυση της γονιμότητας, αλλά ταυτόχρονα να αφυπνιστεί και για το σοβαρό θέμα του δημογραφικού.

Η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής σε συνεργασία με το ΕΔΙΠΥΥ μάλιστα έχει προγραμματίσει μέχρι τέλος του χρόνου να επισκεφθεί 15 Δήμους της χώρας, ενώ ήδη έχουμε ενημερώσει 20 δήμους.

Αναφέρεστε πολύ συχνά στην ανάγκη ενίσχυσης της γνώσης, όσον αφορά στην αναπαραγωγική ηλικία και υγεία μας. Συνδέεται σίγουρα η γνώση αυτή με τη δημιουργία οικογένειας σωστά;

Πράγματι, τονίζω πολύ συχνά την ανάγκη για ενημέρωση και γνώση, όσον αφορά στην αναπαραγωγική μας ηλικία, η οποία συνδέεται με την επιλογή να γίνει κάποιος γονιός, κυρίως για τις γυναίκες, τις οποίες η φύση κατά κάποιο τρόπο έχει αδικήσει…

Καλό είναι γνωρίζουμε τους κανόνες της φύσης, διότι υπάρχει ο βιοδείκτης γονιμότητας, η λεγόμενη εξέταση ΑΜΥ- Αντιμυλλέριος ορμόνη- η οποία μας δείχνει και μας καθοδηγεί, τι απόθεμα σε ωάρια διαθέτει μία γυναίκα.

Έως την ηλικία των 35 ετών, το ωοθηκικό απόθεμα μιας γυναίκας, έχει μειωθεί κατά 95 %. Επομένως, εφόσον αυτό το γνωρίζει μία γυναίκα παίρνει πιο εύκολα την απόφαση να προχωρήσει σε κρυοσυντήρηση των ωαρίων. Στη Βρετανία οι επιστήμονες αναφέρουν η κρυοσυντήρηση να πραγματοποιείται γύρω στα 30 έτη. Και θα ήθελα να σας δώσω ένα απτό παράδειγμα: μία γυναίκα στα 45 της, φαίνεται και είναι νέα πράγματι, ωστόσο από πλευράς ωοθηκικών αποθεμάτων, δεν είναι νέα, και αυτό είναι ένα αδιαπραγμάτευτο γεγονός, που θα πρέπει να το γνωρίζουν οι γυναίκες.

Φεύγοντας από το γραφείο του, τον ρωτώ ποια στιγμή της ζωής του θυμάται πιο έντονα, εκτός φυσικά από το γέννηση των 8 παιδιών του…

Η απάντησή του είναι αυθόρμητη και νοσταλγική όπως μου αναφέρει. «Ήταν το 1990 μόλις είχα γυρίσει από Αυστραλία έχοντας πραγματοποιήσει τεχνητή γονιμοποίηση σε μία γυναίκα ηλικίας 46 ετών. Ήταν μία πραγματική επανάσταση τότε, σήμερα όμως, είναι η μέση ηλικία των γυναικών, που έρχονται στο ιατρείο μου!».