Έχοντας αποκλειστεί από το πρόγραμμα των F-35 καθώς επέμεινε στην αγορά του ρωσικού πυραυλικού σύστημας S-400 κόντρα στην έντονη αντίδραση των ΗΠΑ, η Τουρκία έχει επιμείνει για ανταλλάγματα προτείνοντας η ίδια στην διακυβέρνηση Μπάιντεν την αγορά των F-16 -κάτι που ο Ερντογάν έρχεται, ωστόσο, να παρουσιάσει ως αμερικανική πρόταση στο σύνηθες πλαίσιο «ανατολίτικου παζαριού».
Η Άγκυρα κατέθεσε νωρίτερα τον Οκτώβριο πρόταση στις Ηνωμένες Πολιτείες για την αγορά 40 μαχητικών αεροσκαφών F-16 της αμερικανικής κατασκευάστριας Lockheed Martin και 80 κιτ εκσυγχρονισμού για τα υπάρχοντα αεροσκάφη τους.
Μιλώντας σήμερα, Κυριακή, στους δημοσιογράφους κατά την αναχώρησή του για επίσκεψη στη Δυτική Αφρική, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έκανε λόγο περί αμερικανικής πρότασης και εν εξελίξει συνομιλίες επ’ αυτής, βάσει των όσων μεταδίδει το πρακτορείο Reuters.
«Έχει γίνει μία πληρωμή 1,4 δισ. δολαρίων εκ μέρους μας για τα F-35 και οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αυτή την πρόταση ως αντάλλαγμα» είπε ο Τούρκος πρόεδρος.
«Και ως προς αυτό, είπαμε ότι θα προβούμε σε όλα τα απαραίτητα βήματα για να ανταποκριθούμε στις αμυντικές ανάγκες της χώρας μας» ανέφερε, προσθέτοντας ότι τα νέα F-16 θα συμβάλλουν στην ανάπτυξη του τουρκικού στόλου.
Η Άγκυρα είχε παραγγείλει περισσότερα από 100 αεροσκάφη F-35 της Lockheed Martin Corp, αλλά οι ΗΠΑ την απέκλεισαν από το πρόγραμμα το 2019 αφότου απέκτησε τα αμυντικά συστήματα S-400 από τη Ρωσία.
Επιμένει ο Ερντογάν για νέα συστοιχία S-400
Η συνεργασία δεκαετιών μεταξύ Τουρκίας και ΗΠΑ έχει περιέλθει σε πρωτοφανή κρίση τα τελευταία πέντε χρόνια σε πολυάριθμα μέτωπα -ο πόλεμος της Συρίας, η προσέγγιση της Άγκυρας με την Μόσχα, η τουρκική προκλητικότητα στην Ανατολική Μεσόγειο, το σκάνδαλο με την τουρκική τράπεζα Halkbank, καθώς και η καταστολή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ελευθερίων στην Τουρκία.
Η αγορά των S-400 από την Άγκυρα πυροδότησε επίσης την επιβολή κυρώσεων, με την Ουάσινγκτον να βάζει σε «μαύρη λίστα» τον Δεκέμβριο του 2020 την Διεύθυνση Αμυντικής Βιομηχανίας της Τουρκίας, τον επικεφαλής της Ισμαήλ Ντεμίρ και άλλους τρεις αξιωματούχους της.
Έκτοτε, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν προειδοποιήσει κατ’ επανάληψη την Τουρκία ενάντια στην αγορά επιπλέον ρωσικών όπλων, ωστόσο ο Ερντογάν επιμένει ότι δεν υπαναχωρεί από την πρόθεση αγοράς και δεύτερης συστοιχίας S-400 από την Ρωσία, κίνηση που σαφώς θα βάθαινε ακόμη περισσότερο το ρήγμα με την Ουάσινγκτον.
Την πρόθεσή του κατέστησε, άλλωστε, σαφή και κατά τη συνάντηση «κορυφής» με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στο Σότσι της Ερυθράς Θάλασσας στα τέλη Σεπτεμβρίου, λέγοντας στον Ρώσο πρόεδρο ότι επιθυμεί τη συνέχιση και διεύρυνση της αμυντικής συνεργασίας με τη Ρωσία ανεξαρτήτως των αμερικανικών αντιρρήσεων.
«Στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, τα συνήθη άτομα μας ρώτησαν ειδικά για ορισμένα θέματα, συγκεκριμένα φυσικά» είπε ο Ερντογάν στον Ρώσο πρόεδρο σε μία προφανή αναφορά στις ΗΠΑ για να προσθέσει:
«Τους δώσαμε σε κάθε περίπτωση την κατάλληλη απάντηση. Δεν είναι δυνατόν για εμάς να κάνουμε πίσω μετά τα βήματα που έχουμε κάνει. Έχει μεγάλη σημασία για εμάς να συνεχίσουμε ενισχύοντας καθημερινά τους δεσμούς Τουρκίας-Ρωσίας» ανέφερε.
«Εχθρικό» το Κογκρέσο
Το αίτημα για τα αεροσκάφη θα «δυσκολευτεί», πάντως, να λάβει έγκριση από το αμερικανικό Κογκρέσο, όπου τα τελευταία χρόνια το κλίμα έναντι της Τουρκίας έχει επιδεινωθεί σε μεγάλο βαθμό και υπάρχει διακομματική συναίνεση στην κατεύθυνση της άσκησης πίεσης στην κυβέρνηση Μπάιντεν ώστε να πιέσει με τη σειρά της περαιτέρω την Άγκυρα κυρίως στο θέμα της αγοράς νέων ρωσικών όπλων, αλλά και στο καίριο ζήτημα της προάσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
«Ηχηρό «οχι» προς την Τουρκία σχετικά με την απόκτηση νέων αμερικανικών οπλικών συστημάτων, έχει άλλωστε έλθει… προκαταβολικά διά του προέδρου της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Μενέντεζ.
«Από την σκοπιά μου, δεν βλέπω νέες πωλήσεις [αμερικανικών] οπλικών συστημάτων στην Τουρκία, εκτός εάν υπάρξει μια δραματική αλλαγή συμπεριφοράς στο θέμα των S-400» δήλωνε ο Ρόμπερτ Μενέντεζ στις 28 Σεπτεμβρίου, κατά κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας για την επικύρωση του διορισμού του νέου πρέσβη των ΗΠΑ στη Τουρκία.
