Ενώ η Ελλάδα προετοιμάζεται για την έκδοση πράσινου ομολόγου μέσα στο 2022, σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν υπάρξει πρωτοβουλίες για να θεσπιστεί ένα κοινό πλαίσιο κανόνων σχετικά με τη χρήση της ονομασίας «ευρωπαϊκό πράσινο ομόλογο» ή «EuGB» για τα ομόλογα που επιδιώκουν περιβαλλοντικά βιώσιμους στόχους. Η δε ουκρανική κρίση και η στροφή από τα ορυκτά καύσιμα στις ανανεώσιμες πηγές, τροφοδοτεί τη ζήτηση για «πράσινα» ομόλογα.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα γνωμοδότησε επί του προτεινόμενου από την Ευρωβουλή σχεδίου κανονισμού για την θέσπιση ενός εναρμονισμένου πλαισίου για το «ευρωπαϊκό πράσινο ομόλογο», με την αποτίμησή της να είναι σε γενικές γραμμές θετική.
Ο προτεινόμενος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κανονισμός διευκολύνει την περαιτέρω ανάπτυξη της αγοράς πράσινων ομολόγων υψηλής ποιότητας, ελαχιστοποιώντας τη διατάραξη των υφιστάμενων αγορών πράσινων ομολόγων και μειώνοντας τον κίνδυνο προβολής ψευδοοικολογικής ταυτότητας, ενώ θεσπίζει ένα σύστημα καταχώρισης και εποπτείας των εταιρειών που ενεργούν ως εξωτερικοί αξιολογητές για πράσινα ομόλογα που εναρμονίζονται με αυτό το πλαίσιο.
Η πρόταση που αξιολογήθηκε θετικά από την ΕΚΤ αποσκοπεί στον καθορισμό προτύπου για τα πράσινα ομόλογα υψηλής ποιότητας. Αυτό θα πρέπει:
1) Να βελτιώσει την ικανότητα των επενδυτών να εντοπίζουν και να εμπιστεύονται πράσινα ομόλογα υψηλής ποιότητας.
2) Να διευκολύνει την έκδοση των εν λόγω πράσινων ομολόγων υψηλής ποιότητας, αποσαφηνίζοντας τους ορισμούς των πράσινων οικονομικών δραστηριοτήτων και μειώνοντας τους δυνητικούς κινδύνους δυσφήμισης για τους εκδότες σε μεταβατικούς τομείς.
3) Να τυποποιήσει την πρακτική της εξωτερικής αξιολόγησης και να βελτιώσει την εμπιστοσύνη στους εξωτερικούς αξιολογητές με τη θέσπιση ενός προαιρετικού καθεστώτος καταχώρισης και εποπτείας.
Οι διεργασίες στην ΕΕ για την θέσπιση ενός εναρμονισμένου πλαισίου για το «ευρωπαϊκό πράσινο ομόλογο» παρακολουθούνται στενά από το ελληνικό οικονομικό επιτελείο, το οποίο επιδιώκει να προχωρήσει μέσα στο 2022 στην έκδοση του πρώτου «πράσινου» κρατικού ομολόγου.
Στον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών, με στόχο την έκδοση του «πράσινου» ομολόγου του Ελληνικού Δημοσίου το δεύτερο εξάμηνο του 2022, έχει αναφερθεί ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας. Όπως έχει αποκαλύψει, η κυβέρνηση σκοπεύει να διαμορφώσει ένα φάκελο επιλέξιμων έργων προς χρηματοδότηση μέσω «πράσινων» ή βιώσιμων ομολόγων τα προσεχή χρόνια.
Το «πράσινο» ομόλογο θα είναι μια έκδοση ανεξάρτητη των άλλων εκδόσεων του προγράμματος κάλυψης των δανειακών αναγκών του Δημοσίου. Τα έσοδα που θα αντλήσει η κυβέρνηση από το συγκεκριμένο ομόλογο θα διατεθούν σε δημόσια έργα αναπτυξιακού χαρακτήρα με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος, τα οποία όμως ακόμη δεν έχουν προσδιοριστεί.
Η αυξημένη ζήτηση για πράσινα ομόλογα έχει και ένα πρόσθετο όφελος για τους εκδότες, το λεγόμενο «greenium». Στην πιο καθαρή του έννοια, το «greenium» είναι η διαφορά τιμής μεταξύ πράσινων και μη πράσινων ομολόγων. Αντιπροσωπεύει την προθυμία των επενδυτών να πληρώσουν υψηλότερη τιμή και να κερδίσουν χαμηλότερη απόδοση επενδύοντας σε ένα πράσινο ομόλογο παρότι δεν υπάρχει κάποια οικονομική θεωρία που να συνηγορεί σε αυτό.
Σύμφωνα με τον διεθνή οργανισμό πιστοποίησης πράσινων ομολόγων Climate Bonds Initiative, η πριμοδότηση της τιμολόγησης για τα πράσινα ομόλογα («greenium») είναι εμφανής παγκοσμίως και είναι ιδιαίτερα συχνή, ειδικά στις εκδόσεις σε δολάρια ΗΠΑ. Τα παραπάνω στοιχεία επιβεβαιώνει και με μελέτη της η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS).
Σύμφωνα με τη μελέτη, τα πράσινα ομόλογα από τον ίδιο εκδότη είναι διαπραγματεύσιμα πράγματι με χαμηλότερες αποδόσεις σε σύγκριση με τα συμβατικά ομόλογά τους. Για τα πράσινα ομόλογα το «greenium» αντανακλά την επικράτηση της ζήτησης έναντι της προσφοράς.
