Όπως επισημαίνει η Deutsche Welle, σύντομη, λιτή και χωρίς πολλούς προσκεκλημένους η τελετή στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, το απόγευμα της Δευτέρας, για την 20η επέτειο του ευρώ.
Ίσως γιατί είχαν προηγηθεί και πολλές άλλες εορταστικές εκδηλώσεις. Ήταν πάντως μία καλή αφορμή για τον Επίτροπο Οικονομικών Υποθέσεων, Πάολο Τζεντιλόνι, να υπενθυμίσει ότι «το ευρώ έχει εκπληρώσει τις υποσχέσεις που έδωσε», καθώς αποτελεί σήμερα «το δεύτερο ισχυρότερο νόμισμα στον κόσμο».
Από την πλευρά της η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Κριστίν Λαγκάρντ παρέθεσε εντυπωσιακά στοιχεία, λέγοντας για παράδειγμα ότι ο ετήσιος ρυθμός αύξησης στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των χωρών της ευρωζώνης εκτιμάται στο 200%, έναντι μόλις 5% πριν από την καθιέρωση του κοινού νομίσματος, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την οικονομική ανάπτυξη και την δημιουργία θέσεων εργασίας. Και αυτό γιατί έχει εκλείψει πλέον ο κίνδυνος των απρόβλεπτων συναλλαγματικών διακυμάνσεων.
Ικανοποίηση εξέφρασαν σχεδόν όλοι οι ομιλητές. Λίγοι όμως μιλούν για το ευρώ με τη συναισθηματική φόρτιση που δείχνει ένας βετεράνος του Στρασβούργου όπως ο Αυστριακός Ότμαρ Κάρας, ευρωβουλευτής του «Λαϊκού Κόμματος» και ενίοτε μειοψηφία στο ίδιο του το κόμμα με τις έντονα φιλοευρωπαϊκές απόψεις του. Ίσως αυτό συμβαίνει γιατί η νέα γενιά των Ευρωπαίων μεγαλώνει αυτονόητα με το ευρώ και δεν έχει γνωρίσει άλλο νόμισμα. «Θυμάμαι αυτό που έλεγε, δέκα χρόνια πριν την εισαγωγή του ευρώ, ο τότε καγκελάριος της Γερμανίας Χέλμουτ Κολ», λέει ο Κάρας.
«Ότι δηλαδή με το ευρώ είναι πλέον μη αντιστρεπτή η πορεία της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Διότι αν καθιερώσεις ένα κοινό νόμισμα, στη συνέχεια θα χρειαστείς και μία πολιτική ένωση. Τι μας λέει αυτό σήμερα; Το ευρώ είναι έτοιμο. Χρειάζεται όμως, όπως κάθε άλλο νόμισμα, έναν κοινό προϋπολογισμό, μία κοινή δημοσιονομική και κοινωνική πολιτική. Η νομισματική πολιτική από μόνη της δεν μπορεί να τα επιτύχει όλα αυτά».
Το βάρος στην ΕΚΤ
Έγιναν πολλά, αλλά χρειάζονται περισσότερα: Κοινός προϋπολογισμός, ολοκλήρωση της τραπεζικής ένωσης, νέοι κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, αναθεώρηση του Συμφώνου Σταθερότητας. Έκδηλη είναι η ανησυχία για τον πληθωρισμό στην ευρωζώνη, ο οποίος φαίνεται ότι εκπλήσσει ακόμη και την Λαγκάρντ.
«Ο πληθωρισμός έχει αυξηθεί σημαντικά τους τελευταίους μήνες, και τον Ιανουάριο έφτασε απρόσμενα στο 5,1%, ενώ εκτιμάται ότι θα παραμείνει υψηλός στο άμεσο μέλλον» επισημαίνει η επικεφαλής της ΕΚΤ στο Στρασβούργο. «Οι τιμές της ενέργειας συνεχίζουν να είναι η κύρια αιτία». Κάποιοι διαφωνούν. Λένε ότι δεν μπορεί να ευθύνονται μόνο οι τιμές της ενέργειας, δεδομένου ότι και ο δομικός πληθωρισμός, στον οποίο η ενέργεια δεν συνυπολογίζεται, έχει εκτοξευθεί στο 3,7%. Η Κριστίν Λαγκάρντ επικαλείται την «εντολή» προς την ΕΚΤ με βάση το καταστατικό της, να διασφαλίζει τη σταθερότητα των τιμών και μία διακύμανση του πληθωρισμού γύρω στο 2%.
Γνωρίζει βέβαια ότι σε εποχές κρίσης οι χειρισμοί της ΕΚΤ εξασφαλίζουν πολύτιμη «ένεση ρευστότητας», για την οποία οι περισσότεροι πλέον – αυτό φάνηκε και στη συζήτηση της Δευτέρας – ευγνωμονούν την ΕΚΤ. Διαφορετική άποψη έχουν ωστόσο οι θιασώτες της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, που ενίοτε την κατηγορούν για «απαλλοτρίωση» των επενδυτών λόγω πληθωρισμού και μηδενικών επιτοκίων. Η Λαγκάρντ ξεκαθαρίζει ότι δεν μπορούν να τα περιμένουν όλα από την κεντρική τράπεζα οι άτολμες εθνικές κυβερνήσεις. Δεν το λέει ευθέως, αλλά εμμέσως: «Υπάρχουν πράγματα που δεν μπορεί να κάνει η ΕΚΤ. Δεν μπορεί να ανοίξει ή να κλείσει την θέρμανση, ούτε μπορεί να εκπαιδεύσει οδηγούς όταν τους χρειαζόμαστε…»
