Πέρυσι, στο αντίστοιχο αφιέρωμα του CNN Greece όπου μου είχε ζητηθεί να αξιολογήσω τις προοπτικές του 2021, είχα τότε παραθέσει μια σειρά θετικών όσο και αρνητικών παραγόντων οι οποίοι – κατά την άποψη μου τουλάχιστον- θα διαδραμάτιζαν πρωταγωνιστικό ρόλο κατά τη διάρκεια του έτους, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι οι θετικοί παράγοντες είναι πιθανόν να επισκιάσουν –σε ένταση και διάρκεια- οποιαδήποτε αρνητική παράμετρο της πανδημίας.
Επιγραμματικά υπενθυμίζω ότι οι 3 θετικοί παράγοντες που είχα αναδείξει ως «αντίβαρο» στις υφεσιακές επιπτώσεις της πανδημίας ήταν ο εξορθολογισμός των δημοσιονομικών ελλειμάτων, η «ολική επαναφορά» του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και τέλος- αλλά πιο σημαντικό- η χρηματοδότηση της ελληνικής οικονομίας μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Σήμερα, απολογιστικά πλέον διαπιστώνουμε όλοι ότι, κατά τη διάρκεια του 2021, η οικονομία ξεπέρασε ακόμα και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις μας καθώς πλέον αναμένουμε την ανάπτυξη να κινηθεί στα επίπεδα του 10%, με αποτέλεσμα ήδη από το 3ο τρίμηνο τα επίπεδα οικονομικής δραστηριότητας να έχουν επιστρέψει – εάν δεν έχουν ξεπεράσει- τα επίπεδα του 2019.
Έχοντας λοιπόν ως εφαλτήριο την πολύ σημαντική παρακαταθήκη του 2021, πιστεύω ότι και το 2022 η ελληνική οικονομία θα επιτύχει ρυθμούς οικονομικής ανάπτυξης κοντά στο 5,5% το οποίο ουσιαστικά μεταφράζεται σε ΑΕΠ ύψους 193 δισ. ευρώ (σε σταθερές τιμές), υψηλότερο κατά 10 δισ. ευρώ έναντι του ΑΕΠ του 2019 το οποίο είχε διαμορφωθεί στα 183 δισ. ευρώ.
Πέρα όμως από την καταγραφή της τρέχουσας συγκυρίας θα ήθελα να στρέψω την προσοχή μου σε άλλες πιο δυσδιάκριτες αλλά πολύ ουσιαστικές δομικές αλλαγές που λαμβάνουν χώρα στην ελληνική οικονομία και οι οποίες έχουν τη δυνατότητα να μεταβάλλουν το «μετά-πανδημικό» προφίλ του επιχειρήν στην Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα:
- Πρώτα θα ήθελα να σταθώ στην ψηφιοποίηση των δομών και λειτουργιών της ελληνικής οικονομίας. Με πρωτοπόρο το δημόσιο και αρωγούς τον τραπεζικό κλάδο και τις μεγάλες επιχειρήσεις, οι ψηφιακές υπηρεσίες αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερη διείσδυση και αποδοχή στη ελληνική κοινωνία και οικονομία.
- Ταυτόχρονα, βλέπουμε και την ταχύτατη ανάπτυξη μιας νέας «σκηνής» start up εταιριών, οι οποίες όχι μόνο αναπτύσσονται αλλά προσελκύουν το ενδιαφέρον παγκόσμιων τεχνολογικών κολοσσών.
- Παράλληλα με την έκρηξη του ενδιαφέροντος για start up εταιρίες καταγράφεται και η επαναφορά μιας σειράς παραδοσιακών κλάδων της ελληνικής οικονομίας όπως η ναυπηγοεπισκευή καθώς και κλάδων που σχετίζονται με ολόκληρο το κύκλωμα παραγωγής, μεταφοράς και αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές.
- Επιπρόσθετα παρατηρώ ότι το ισοζύγιο της ελληνικής επιχειρηματικότητας έχει αρχίσει να γέρνει προς την επικράτηση μεγάλων επιχειρηματικών σχημάτων. Χωρίς να υποτιμώ τη συνεισφορά των ΜμΕ στην ελληνική παραγωγή και απασχόληση, τα τελευταία χρόνια παρακολουθώ τις μεγάλες ελληνικές επιχειρήσεις – σε όλους σχεδόν τους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας να επιταχύνουν το βήμα τους, να γίνονται πιο καινοτόμες και εξωστρεφείς και να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τον διεθνή ανταγωνισμό.
- Η τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντική αλλαγή, σχετίζεται με το αυξημένο ενδιαφέρον ξένων επενδυτικών αλλά και επιχειρηματικών κεφαλαίων για επενδύσεις στην ελληνική οικονομία. Η διάθεση των ξένων για επενδύσεις στην ενέργεια, τα δίκτυα, τις υποδομές, τα ακίνητα, τον τουρισμό, τις μεταφορές και την εφοδιαστική αλυσίδα, τις ασφαλιστικές, την υγεία, τα τρόφιμα και πολλά άλλα έχει εκτοξευθεί. Τα κεφάλαια που θα εισέλθουν σε συνδυασμό με καινοτόμες επιχειρηματικές ιδέες, νέα επιχειρηματική κουλτούρα και κυρίως ένα επιχειρηματικό όραμα που ξεπερνά τα ελληνικά όρια είμαι σίγουρος ότι θα προσδώσουν μια παγκόσμια διάσταση στο ελληνικό επιχειρείν.
* Ο Ηλίας Λεκκός είναι Επικεφαλής Οικονομικής Ανάλυσης και Επενδυτικής Στρατηγικής της Τράπεζας Πειραιώς
