Ο Κωνσταντίνος Φίλης μιλώντας στο CNN Greece λίγο μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων και τη νίκη του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις Προεδρικές εκλογές ξεκαθάρισε πως ο δρόμος για τον Τούρκο Πρόεδρο ειδικά το πρώτο μισό της επερχόμενης νέας θητείας του θα είναι τόσο δύσκολος όσο και αντιδημοφιλής.
Συγκεκριμένα ο κ. Φίλης υπογράμμισε πως δεν ξενίζει κανέναν η νίκη Ερντογάν καθώς ειδικά στον δεύτερο γύρο των Προεδρικών εκλογών δεν ήταν αυτό το διακύβευμα. «Ο Ερντογάν που έχει ξεπεράσει χρονικά τον Κεμάλ Ατατούρκ στην διακυβέρνηση της χώρας θέλει να συνδέσει το όνομά του τόσο με τον πρώτο όσο και με τον δεύτερο αιώνα της τουρκικής δημοκρατίας.
Πάντα στόχος του δεν ήταν απλά να γίνει πρόεδρος και να ηγεμονεύσει στην γείτονα αλλά ουσιαστικά να ”θάψει” ό,τι θυμίζει την δημοκρατία που ο Ατατούρκ θεμελίωσε» σημειώνει ενδεικτικά.
Οι δύο δρόμοι του στην οικονομία
Ζητώντας από τον κ. Φίλη να ιεραρχήσει τις προτεραιότητες του Τούρκου προέδρου με την ανανέωση της εμπιστοσύνης από τον τουρκικό λαό μας ξεκαθάρισε πως η οικονομία πρέπει να βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα του.
«Μετά από τα πρώτα 15 χρόνια επιτυχημένης διαχείρισης στην οικονομία της Τουρκίας, με έξοδο από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, σημαντική ανάκαμψη σε όλους τους βασικούς δείκτες, πολλαπλασιασμό των άμεσων επενδύσεων και σημαντική βελτίωση στο επίπεδο ζωής ο ίδιος άνθρωπος έχει έρθει να εφαρμόσει μία ιδεοληπτική θεωρία για την οικονομία.
Ο Ερντογάν θεωρώ βέβαιο πως θα ασχοληθεί άμεσα με τα οικονομικά της χώρας του και έχει μπροστά του δύο επιλογές:
- είτε αλλάζει τακτική και επιστρέφει στις μεθόδους δυτικής διαχείρισης της οικονομίας αντιστρέφοντας παράλληλα και το κλίμα στις διεθνείς αγορές που σήμερα είναι εξόχως αρνητικό,
- είτε εμμένει στα Erdoganomics και στέλνει την χώρα του ολοταχώς στη χρεοκοπία».
Για τον κ. Φίλη, ο Ερντογάν δεν μπορεί να παραμείνει προσκολλημένος στην υποστήριξη των χωρών του κόλπου και δεν μπορεί να οικοδομήσει την οικονομική ανάκαμψη της χώρας του μόνο μέσα από τις σχέσεις με τη Ρωσία, άσχετα εάν έχει υπερδιπλασιάσει μέσα σε ένα έτος το εμπορικό ισοζύγιο με τη Μόσχα.
Όποιον δρόμο και να επιλέξει στην οικονομία ο Ερντογάν, για τον κ. Φίλη η επιστροφή στην «εσωστρέφεια» θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Ο Κωνσταντίνος Φίλης υπογραμμίζει πως μία εσωστρεφής Τουρκία είναι μία χώρα που παραδοσιακά και διαχρονικά προχωρά σε κινήσεις «θετικής» μεταστροφής του κλίματος προς γείτονες και εταίρους.
Ο διεθνολόγος εκτιμά πως η Τουρκία θα προχωρήσει άμεσα σε άρση του «βέτο» για ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ και μάλιστα πριν από την διάσκεψη κορυφής του Βίλνιους τον ερχόμενο Ιούνιο. Ο Ερντογάν γνωρίζει καλά πως θα πρέπει να κάνει αλλαγές στην άκαμπτη στρατηγική του τελευταίου χρόνου καθώς εκτός από τις αγορές έχει απόλυτη ανάγκη από την στήριξη των άμεσων επενδύσεων. Δεν θα τον βοηθούσε σε καμία περίπτωση η διατήρηση της έντασης, όχι τουλάχιστον στα επίπεδα του τελευταίου χρόνου.
Τι να περιμένει η Ελλάδα
Ο διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών υποθέσεων, σημειώνει επίσης, πως η Τουρκία είναι βέβαιο πως δεν θα αρκεστεί στην υπάρχουσα κατάσταση με την Ελλάδα. «Ο Ερντογάν είναι βέβαιο πως κάποια στιγμή, όπως έχει πράξει στο παρελθόν θα επιχειρήσει να παίξει και πάλι το blame game με την Ελλάδα, παρουσιάζοντας την Αθήνα ως αδιάλλακτη σε αιτήματα τα οποία ο ίδιος μπορεί να μειώσει σημαντικά αλλά επί της ουσίας για εμάς δεν είναι υπό διαπραγμάτευση. Ποιος θα συμφωνούσε για παράδειγμα με την αποστρατικοποίηση για λόγους άμυνας των νησιών στο Ανατολικό Αιγαίο;» αναφέρει.
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν η χώρα μας είναι έτοιμη για ακόμη πέντε χρόνια Προεδρίας Ερντογάν και στο κατά πόσο θα πρέπει να αναμένουμε διαφοροποίηση στην στάση της Άγκυρας ο κ. Φίλης ξεκαθάρισε: «Νομίζω πως γνωρίζουμε πολύ καλά σε επιπεδο πολιτικής και μάλιστα εξωτερικής πολιτικής πως οι τακτικισμοί Ερντογάν είναι μία πάγια πρακτική του. Δε νομίζω πως υπάρχει κάποιος που να μην αντιλαμβάνεται πως στόχος του Ερντογάν είναι η υλοποίηση του νεοθωμανικού του οράματος με μία Τουρκία να ηγεμονεύει στην ευρύτερη περιοχή.
Νομίζω επίσης πως σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής θα πρέπει να οικοδομήσουμε το πλάνο με το οποίο δεν θα αντιμετωπίζουμε απλά τις κινήσεις της Τουρκίας αλλά θα κάνουμε και το επόμενο βήμα, αυτό που από την μία θα φέρει βιώσιμη λύση στα ανοιχτά διμερή ζητήματα».
* Ο κ. Κωνσταντίνος Φίλης είναι διευθυντής του Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων, καθηγητής του Αμερικανικού Κολλεγίου Ελλάδος και αναλυτής διεθνών θεμάτων.
