Ο κ. Μπακογιάννης καταγράφει, σε άρθρο του που δημοσιεύεται σήμερα στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ Σαββατοκύριακο», τις διαφορετικές εικόνες αλλά και τα συναισθήματά του από την ολιγόωρη παραμονή του στην ουκρανική πρωτεύουσα από την οποία έχει εκτοπιστεί ο μισός πληθυσμός.
«Για μόλις 12 ώρες επιτρέψανε οι ουκρανικές αρχές την παραμονή της αποστολής των Ευρωπαίων, μέσω των Eurocitieς, δημάρχων στο Κίεβο. Για λόγους ασφαλείας. Για τους ίδιους λόγους μας ζητήθηκε να κλείσουμε τα locationservices στα κινητά μας τηλέφωνα, να διατηρήσουμε τη συσκότιση στο τρένο, και ας ταξιδεύαμε συνολικά τριάντα ώρες, να μην ανακοινώσουμε το ταξίδι μας πριν αναχωρήσουμε από την Ουκρανία.
Μέτρα που φαντάζουν κάπως υπερβολικά όταν περπατάς στις λεωφόρους της πολύ όμορφης ουκρανικής πρωτεύουσας, η οποία μοιάζει να έχει ξαναβρεί τους ρυθμούς της καθημερινότητας της. Με τα τραπεζάκια των καταστημάτων γεμάτα ανθρώπους, την κίνηση να έχει επιστρέψει στους δρόμους, τα παιδάκια να πλημμυρίζουν τις παιδικές χαρές. Ακόμα και οι αντιαεροπορικές σειρήνες που ηχούν κάθε τόσο, δεν είναι πλέον ικανές να διακόψουν τις ζωές των ανθρώπων. Τα σακιά στα παράθυρα, τα πάνοπλα οδοφράγματα και τα αντιαεροπορικά στα υψώματα είναι δύσκολο να συμφιλιωθούν με τα χαμόγελα των περαστικών και τα απλόχερα αστεία των συνομιλητών μας.
Η εικόνα βέβαια δεν μαρτυρά όλη την αλήθεια. Μας ξεναγεί ο φίλος και συνάδελφος Ιβάν Φεντόροφ, ο δήμαρχος Μελιτόπολης που είχε απαχθεί την άνοιξη. Ο μισός πληθυσμός του Κιέβου έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πόλη του. Υπολογίζεται πως συνολικά 10 εκατομμύρια Ουκρανοί, δηλαδή το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους. Λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο αντικρίζουμε κατεστραμμένα κουφάρια κτηρίων. Για τα δικά μας δεδομένα είναι σαν να έχει μετατραπεί το Μαρούσι σε πεδίο μάχης, τόσο κοντά σε ό,τι θα μας αφορούσε, φτάσανε οι εισβολείς, ενώ το χώμα στους μαζικούς τάφους μεγάλων και μικρών που χάθηκαν τόσο άδικα, παραμένει νωπό… Τα συναισθήματα του σοκ και του δέους εναλλάσσονται» σημειώνει στο άρθρο του ο κ. Μπακογιάννης.
Εξηγεί ακόμη το λόγο και τον τρόπο με τον οποίο οι δήμαρχοι του Eurocities θα συμβάλουν στο σχέδιο για την ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
«Ο δρόμος για την ανοικοδόμηση είναι μακρύς αλλά πρέπει να ξεκινήσει τώρα» δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε. και ζήτησε από όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις να συσπειρωθούν. Σε αυτό το κάλεσμα ανταποκριθήκαμε και εμείς, ως ευρωπαϊκοί δήμοι. Έτοιμοι να διαθέσουμε γνώσεις και καλές πρακτικές, να συμβάλουμε στον σχεδιασμό, να υιοθετήσουμε παρεμβάσεις ή έργα και να υλοποιήσουμε προγράμματα. Ο κάθε Δήμος αναλογικά, στο μέτρο των δυνατοτήτων του. Τα χρήματα που έχει καταφέρει να διαθέσει η ουκρανική κυβέρνηση για την αποκατάσταση όλων των Προαστίων του Κιέβου δεν ξεπερνάνε τα 14 εκατομμύρια ευρώ, δυστυχώς, και ας ζουν εκατοντάδες πολίτες σε βαγόνια τρένων που έχουν καθηλωθεί στις ράγες τους, για τον σκοπό αυτό, χωρίς προφύλαξη από τον χειμώνα που έρχεται, και δεν είναι πια πολύ μακριά. Προϋπολογισμός, για να έχουμε μια αντιληπτή τάξη μεγεθών, υποπολλαπλάσιος των πόρων που αναλογικά διέθεσε η ελληνική πολιτεία για τις ζημιές που άφησε πίσω της μόνο μια κακοκαιρία, π.χ. ο Ιανός, σε έναν μόλις ελληνικό δήμο! Αυτό υπαγορεύει ο νόμος της ανάγκης καθώς αυτή τη στιγμή το σύνολο των πόρων του ουκρανικού κράτους, υλικών και αυλών, αφιερώνονται ως προτεραιότητα στην άμυνα της χώρας και στον πολεμικό εξοπλισμό.»
Ο κ. Μπακογιάννης περιγράφει επίσης τη συνάντηση του με τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντομίρ Ζελένσκι, έξι μήνες μετά την έναρξη του πολέμου, που δεν φαίνεται να έχει ορατό τέλος.
«Ο Πρόεδρος Ζελένσκι μας καλωσορίζει με ένα χαμόγελο και μια ήρεμη αποφασιστικότητα. Φαίνεται πολύ πιο ψηλός από κοντά. Ίσως επειδή είναι ο μοναδικός εν ζωή πολιτικός παγκοσμίως που μας επιτρέπει να πούμε στα παιδιά μας πως ήρωες δεν είναι μόνο εκείνοι που φοράνε κόκκινες κάπες και πετάνε αλλά και εκείνοι που θέτουν υπέρ πάντων την πατρίδα τους.»
Στο ίδιο άρθρο ο κ. Μπακογιάννης αναφέρεται σε ένα «τρίτο μέτωπο» του πολέμου το οποίο προκαλεί μια μεγάλη ανατροπή στην Ευρώπη και επιτρέπει την ανάδυση από τα σκοτάδια στα «κομπρομάτ» που εκτρέφουν τέρατα και τερατάκια.
«Η ουκρανική ηγεσία όμως δεν εθελοτυφλεί στις δυσκολίες. Στο εξωτερικό μέτωπο, με τους κατακτητές, έχει εξελιχθεί σε έναν πόλεμο φθοράς με πολλούς νεκρούς, για μόλις λίγα μέτρα. Στο εσωτερικό μέτωπο, η παραγωγή ορυκτού πλούτου και η βιομηχανία έχουν συρρικνωθεί, όπως και η αγροτική παραγωγή. Οι ατελείωτες πεδιάδες, οι παραγωγικοί κάμποι και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις της δεύτερης μεγαλύτερης σε έκταση χώρας της Ευρώπης ερημοποιούνται και τα έσοδα του κράτους διαρκώς στερεύουν. Ταυτόχρονα, ένα τρίτο μέτωπο έχει ανοίξει στη Ευρώπη. Όχι μόνο ενάντια στην κόπωση και στην διάσπαση προσοχής στην εποχή των κοινωνικών δικτύων αλλά κυρίως στα σούπερ μάρκετ και στα βενζινάδικα. Ο Πρόεδρος Μακρόν δηλώνει πως «βιώνουμε μια μεγάλη ανατροπή», με «το τέλος της αφθονίας», «των βεβαιοτήτων» και «της ανεμελιάς» ενώ τα κομπροματ αναδύονται από τα σκοτάδια που εκτρέφουν τέρατα και τερατάκια.
Τέλος ο Δήμαρχος Αθηναίων εκτιμά ότι είναι λάθος να δημιουργηθεί στο εσωτερικό της χώρας μας η εντύπωση, ότι ο πόλεμος δεν μας αφορά ενώ επισημαίνει, πως η θεωρία της ελληνικής εξαίρεσης, η εσωστρέφεια, η πόλωση και η διχόνοια οδηγεί σε περιπέτειες. Ιδίως μέσα σε ένα περιβάλλον αλλεπάλληλων παγκόσμιων κρίσεων.
«Δυο χιλιάδες χιλιόμετρα χωρίζουν την Αθήνα από το Κίεβο. Τέσσερις φορές περίπου η φυσική απόσταση που μας χωρίζει από τη Θεσσαλονίκη. Όχι, δεν είναι τόσο μακριά, μην σας ξεγελάει η τηλεόραση ή το διαδίκτυο. Είναι μεγάλο λάθος να θεωρούμε πως δεν μας αγγίζει ο πόλεμος, πως δεν μας αφορά άμεσα. Πως οι συνέπειες του σήμερα και οι επιπτώσεις του αύριο, θα μας αφήσουν ανεπηρέαστους. Η ιστορία μας διδάσκει, πως δεν είμαστε νησί στον ωκεανό και η θεωρία της ελληνικής εξαίρεσης μας οδηγεί πάντοτε σε περιπέτειες. Όπως και η εσωστρέφεια, η πόλωση και η διχόνοια όταν αντιμετωπίζουμε αλλεπάλληλες παγκόσμιες κρίσεις».
Ακολουθεί ολόκληρο το άρθρο του Δημάρχου Αθηναίων όπως δημοσιεύτηκε στα ΝΕΑ Σαββατοκύριακο:
«Για μόλις 12 ώρες επιτρέψανε οι Ουκρανικές αρχές την παραμονή της αποστολής των Ευρωπαίων, μέσω των Eurocitieς, Δημάρχων στο Κίεβο. Για λόγους ασφαλείας. Για τους ίδιους λόγους μας ζητήθηκε να κλείσουμε τα locationservices στα κινητά μας τηλέφωνα, να διατηρήσουμε τη συσκότιση στο τρένο, και ας ταξιδεύαμε συνολικά τριάντα ώρες, να μην ανακοινώσουμε το ταξίδι μας πριν αναχωρήσουμε από την Ουκρανία.
Μέτρα που φαντάζουν κάπως υπερβολικά όταν περπατάς στις λεωφόρους της πολύ όμορφης Ουκρανικής πρωτεύουσας, η οποία μοιάζει να έχει ξαναβρεί τους ρυθμούς της καθημερινότητας της. Με τα τραπεζάκια των καταστημάτων γεμάτα ανθρώπους, την κίνηση να έχει επιστρέψει στους δρόμους, τα παιδάκια να πλημμυρίζουν τις παιδικές χαρές. Ακόμα και οι αντιαεροπορικές σειρήνες που ηχούν κάθε τόσο, δεν είναι πλέον ικανές να διακόψουν τις ζωές των ανθρώπων. Τα σακιά στα παράθυρα, τα πάνοπλα οδοφράγματα και τα αντιαεροπορικά στα υψώματα είναι δύσκολο να συμφιλιωθούν με τα χαμόγελα των περαστικών και τα απλόχερα αστεία των συνομιλητών μας.
Η εικόνα βέβαια δεν μαρτυρά όλη την αλήθεια. Μας ξεναγεί ο φίλος και συνάδελφος Ιβαν Φεντοροφ, ο Δήμαρχος Μελιτόπολης που είχε απαχθεί την άνοιξη. Ο μισός πληθυσμός του Κιέβου έχει αναγκαστεί να εγκαταλείψει την πόλη του. Υπολογίζεται πως συνολικά 10 εκατομμύρια Ουκρανοί, δηλαδή το ένα τέταρτο του πληθυσμού της χώρας, έχουν εκτοπιστεί από τις εστίες τους. Λίγα χιλιόμετρα από το κέντρο αντικρίζουμε κατεστραμμένα κουφάρια κτιρίων. Για τα δικά μας δεδομένα είναι σαν να έχει μετατραπεί το Μαρούσι σε πεδίο μάχης, τόσο κοντά σε ότι θα μας αφορούσε φτάσανε οι εισβολείς, ενώ το χώμα στους μαζικούς τάφους μεγάλων και μικρών που χάθηκαν τόσο άδικα, παραμένει νωπό.
Τα συναισθήματα του σοκ και του δέους εναλλάσσονται.
Σοκ για την ανείπωτη φρίκη του πολέμου. Για τους σαράντα ανθρώπους που χάσανε την ζωή τους σε μια πολυκατοικία, θύματα των τυφλών ρωσικών πυραύλων – φαίνεται πως τα οπλικά τους συστήματα δεν έχουν στην πλειοψηφία τους τις τεχνολογικές δυνατότητες άλλων χωρών. Η Μαμά που βρέθηκε νεκρή στη μπανιέρα της. Το τρίχρονο παιδάκι της έπαιζε στο διπλανό δωμάτιο. Δεν κατάφερε να ζήσει.
Δέος μπροστά στην αποφασιστικότητα και τη γενναιότητα των Ουκρανών. Για τους ίδιους, η προάσπιση της κυριαρχίας και της ανεξαρτησίας της πατρίδας τους, είναι πλέον μονόδρομος. Μια γενιά καταδικασμένη από την μοίρα να γράψει τη δική της ιστορία. Μ’ έναν τρόπο μοναδικό, αφοπλιστικό, τα δύσκολα τα κάνουν να φαίνονται εύκολα. Και τις μεγάλες αποφάσεις, τις κάνουν να ακούγονται δεδομένες και αυτονόητες.
«Ο δρόμος για την ανοικοδόμηση είναι μακρύς αλλά πρέπει να ξεκινήσει τώρα» δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας του Ο.Η.Ε. και ζήτησε από όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις να συσπειρωθούν. Σε αυτό το κάλεσμα ανταποκριθήκαμε και εμείς, ως ευρωπαϊκοί δήμοι. Έτοιμοι να διαθέσουμε γνώσεις και καλές πρακτικές, να συμβάλουμε στον σχεδιασμό, να υιοθετήσουμε παρεμβάσεις ή έργα και να υλοποιήσουμε προγράμματα. Ο κάθε δήμος αναλογικά, στο μέτρο των δυνατοτήτων του. Τα χρήματα που έχει καταφέρει να διαθέσει η ουκρανική κυβέρνηση για την αποκατάσταση όλων των προαστίων του Κιέβου δεν ξεπερνάνε τα 14 εκατομμύρια ευρώ, δυστυχώς, και ας ζουν εκατοντάδες πολίτες σε βαγόνια τρένων που έχουν καθηλωθεί στις ράγες τους, για τον σκοπό αυτό, χωρίς προφύλαξη από τον χειμώνα που έρχεται, και δεν είναι πια πολύ μακριά.
Προϋπολογισμός, για να έχουμε μια αντιληπτή τάξη μεγεθών, υποπολλαπλάσιος των πόρων που αναλογικά διέθεσε η ελληνική πολιτεία για τις ζημιές που άφησε πίσω της μόνο μια κακοκαιρία, π.χ. ο Ιανός, σε έναν μόλις ελληνικό δήμο!
Αυτό υπαγορεύει ο νόμος της ανάγκης καθώς αυτή τη στιγμή το σύνολο των πόρων του ουκρανικού κράτους, υλικών και αυλών, αφιερώνονται ως προτεραιότητα στην άμυνα της χώρας και στον πολεμικό εξοπλισμό.
Ένας πόλεμος που έξι μήνες μετά, δεν έχει ακόμα ορατό τέλος. Ο πρόεδρος Ζελένσκι μας καλωσορίζει με ένα χαμόγελο και μια ήρεμη αποφασιστικότητα. Φαίνεται πολύ πιο ψηλός από κοντά. Ίσως επειδή είναι ο μοναδικός εν ζωή πολιτικός παγκοσμίως που μας επιτρέπει να πούμε στα παιδιά μας πως ήρωες δεν είναι μόνο εκείνοι που φοράνε κόκκινες κάπες και πετάνε αλλά και εκείνοι που θέτουν υπέρ πάντων την πατρίδα τους.
Η ουκρανική ηγεσία όμως δεν εθελοτυφλεί στις δυσκολίες. Στο εξωτερικό μέτωπο, με τους κατακτητές, έχει εξελιχθεί σε έναν πόλεμο φθοράς με πολλούς νεκρούς, για μόλις λίγα μέτρα. Στο εσωτερικό μέτωπο, η παραγωγή ορυκτού πλούτου και η βιομηχανία έχουν συρρικνωθεί, όπως και η αγροτική παραγωγή. Οι ατελείωτες πεδιάδες, οι παραγωγικοί κάμποι και οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις της δεύτερης μεγαλύτερης σε έκταση χώρας της Ευρώπης ερημοποιούνται και τα έσοδα του κράτους διαρκώς στερεύουν. Ταυτόχρονα, ένα τρίτο μέτωπο έχει ανοίξει στη Ευρώπη. Όχι μόνο ενάντια στην κόπωση και στην διάσπαση προσοχής στην εποχή των κοινωνικών δικτύων αλλά κυρίως στα σούπερ μάρκετ και στα βενζινάδικα. Ο Πρόεδρος Μακρόν δηλώνει πως «βιώνουμε μια μεγάλη ανατροπή», με «το τέλος της αφθονίας», «των βεβαιοτήτων» και «της ανεμελιάς» ενώ τα κομπροματ αναδύονται από τα σκοτάδια που εκτρέφουν τέρατα και τερατάκια.
Δυο χιλιάδες χιλιόμετρα χωρίζουν την Αθήνα από το Κίεβο. Τέσσερις φορές περίπου η φυσική απόσταση που μας χωρίζει από τη Θεσσαλονίκη. Όχι, δεν είναι τόσο μακριά, μην σας ξεγελάει η τηλεόραση ή το διαδίκτυο. Είναι μεγάλο λάθος να θεωρούμε πως δεν μας αγγίζει ο πόλεμος, πως δεν μας αφορά άμεσα. Πως οι συνέπειες του σήμερα και οι επιπτώσεις του αύριο, θα μας αφήσουν ανεπηρέαστους. Η ιστορία μας διδάσκει πως δεν είμαστε νησί στον ωκεανό και η θεωρία της ελληνικής εξαίρεσης μας οδηγεί πάντοτε σε περιπέτειες. Όπως και η εσωστρέφεια, η πόλωση και η διχόνοια όταν αντιμετωπίζουμε αλλεπάλληλες παγκόσμιες κρίσεις».
