ΝΑΤΟ: Ανατολίτικα παζάρια στον ευρωπαϊκό Βορρά – Φινλανδία και Σουηδία «όμηροι» της Τουρκίας
Ασαφές παραμένει ωστόσο την ίδια στιγμή εάν η Άγκυρα θα επιχειρήσει να επεκτείνει το «παζάρι» με φόντο την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας, επιδιώκοντας ενδεχομένως να αποσπάσει παραχωρήσεις και στο πεδίο της εν εξελίξει διαπραγμάτευσης με τις ΗΠΑ αναφορικά με την αναβάθμιση των μαχητικών F-16 ή και σε άλλα «μέτωπα» που αγγίζουν τις σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η Τουρκία διαμηνύει μεν ότι «δεν κλείνει την πόρτα» της Συμμαχίας σε Στοκχόλμη και Ελσίνκι, εντούτοις απαιτεί διαπραγμάτευση, η οποία και θα μπορούσε να καθυστερήσει την επιδιωκόμενη fast-track διαδικασία προσχώρησης των μέχρι σήμερα αμυντικά αδέσμευτων σκανδιναβικών χωρών στους κόλπους του ΝΑΤΟ.
Η Φινλανδία εμφανίζεται αισιόδοξη ότι θα βρεθεί λύση ως προς τις τουρκικές ενστάσεις. Αναγνωρίζει ωστόσο πως μπορεί να προκύψουν καθυστερήσεις, εξ ου και υπογραμμίζει την καίρια σημασία ενδιάμεσων εγγυήσεων ασφαλείας εκ μέρους κρατών-μελών της Συμμαχίας έως ότου τεθεί επίσημα η χώρα υπό την ασφαλή ομπρέλα του Άρθρου 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ που εγγυάται τη συλλογική άμυνα.
Όσο για τους «βρυχηθμούς» της Ρωσίας ενώπιον της προοπτικής ένταξης, η Φινλανδία επισημαίνει πως επιθυμεί να διατηρήσει ανοιχτούς τους διαύλους επικοινωνίας με τη Ρωσία ενόσω βρίσκεται «καθ’ οδόν» προς το ΝΑΤΟ, σημειώνοντας ταυτόχρονα πως είναι πρετοιμασμένη για κάθε σενάριο.
Ο Φινλανδός πρόεδρος, Σάουλι Νινίστο, είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν, κατά την οποία τον ενημέρωσε προσωπικά για την επικείμενη αίτηση ένταξης στο ΝΑΤΟ -για να εισπράξει την προειδοποίηση Πούτιν πως η εγκατάλειψη του καθεστώτος αμυντικής ουδετερότητας συνιστά «λάθος».
«Δεν περιμένουμε τίποτα, αλλά είμαστε προετοιμασμένοι για όλα» ήταν η χαρακτηριστική δήλωση του επικεφαλής της φινλανδικής διπλωματίας Πέκα Χααβίστο στο Politico πριν την έναρξη της άτυπης συνόδου των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ στο Βερολίνο, όπου τίθεται επί τάπητος η ένταξη των δύο σκανδιναβικών χωρών και επιδιώκεται επίσης εκ μέρους των ΗΠΑ και των ΝΑΤΟϊκών εταίρων η αποσαφήνιση των τουρκικών προθέσεων κατόπιν της ανοιχτής διαφωνίας που εκφράστηκε διά στόματος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Οι εργασίες της συνόδου άρχισαν το Σάββατο με το δείπνο των επικεφαλής διπλωματίας -παρουσία των ομολόγων τους Φινλανδίας και Σουηδίας, Πέκα Χααβίστο και Αν Λίντε αντίστοιχα, και στις 15.30 ώρα Ελλάδας την Κυριακή θα δώσουν συνέντευξη Τύπου από κοινού ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, και η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ.
Από το Βερολίνο ο υπουργός Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, Ζαν Άσελμπορν, έστειλε το μήνυμα ότι καμία από τις 30 χώρες της Συμμαχίας δεν επιτρέπεται να εμποδίσει την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας.
«Εφόσον οι δύο χώρες το θέλουν, τότε καμία από τις 30 χώρες δεν επιτρέπεται να αντιταχθεί. […] Αυτό είναι ένα παιχνίδι που θα φώτιζε με πολύ αρνητικό τρόπο το ΝΑΤΟ και εύχομαι να μη συμβεί», δήλωσε ο Ζαν’Ασελμπορν και εμφανίστηκε πεπεισμένος ότι τελικά και τα 30 κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ θα στηρίξουν την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας.
Από πλευράς της, η επικεφαλής διπλωματίας του Καναδά, Μέλανι Τζόλι, τόνισε πως οι δύο σκανδιναβικές χώρες δεν πρέπει απλώς να ενταχθούν στη Συμμαχία, αλλά αυτό πρέπει να γίνει και πολύ σύντομα. Ο ρόλος του Καναδά, σημείωσε, είναι αυτός της «γέφυρας» μεταξύ χωρών. «Πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι μπορούμε να φέρουμε όλους στο τραπέζι και προφανώς είμαστε ισχυροί σύμμαχοι της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Θα βεβαιωθούμε δε ότι θα συνεργαστούμε με την Τουρκία», επισήμανε.
Τσαβούσογλου εγκαλεί Σουηδία και Φινλανδία για «στήριξη» του PKK
Προσερχόμενος στις εργασίες της συνόδου, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, μίλησε σε υψηλούς τόνους εγκαλώντας τη Φινλανδία και τη Σουηδία ότι «στηρίζουν ανοιχτά και έχουν σχέσεις με το ΡΚΚ».
«Η Τουρκία στήριζε από την αρχή την πολιτική ανοιχτών θυρών του ΝΑΤΟ. Ακόμη και όταν κάποιοι ήταν εναντίον της ένταξης κάποιων χωρών στην περιοχή μας και στα Δυτικά Βαλκάνια, εμείς στηρίξαμε την ένταξή τους. Αλλά το ΝΑΤΟ δεν είναι ένωση ή διεθνής οργανισμός, είναι συμμαχία. Το θέμα λοιπόν δεν είναι μόνο η ασφάλεια, αλλά και η αλληλεγγύη, όταν την χρειάζονται οι σύμμαχοι», ανέφερε ο Τσαβούσουγλου.
«Καθημερινά [σ.σ. το PKK] επιτίθεται στα στρατεύματά μας -ακόμη και χθες χάσαμε έναν στρατιώτη στο έδαφός μας» ανέφερε ο επικεφαλής της τουρκικής διπλωματίας, προσθέτοντας πως «είναι απαράδεκτο και εξωφρενικό ότι οι φίλοι και σύμμαχοί μας στηρίζουν αυτή την τρομοκρατική οργάνωση».
Ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου έκανε επίσης λόγο για «μεγάλη πλειοψηφία του τουρκικού λαού που είναι κατά της ένταξης αυτών των χωρών και μας ζητά να εμποδίσουμε αυτή την ένταξη». Σημείωσε, πάντως, ότι όλα αυτά τα θέματα θα πρέπει να συζητηθούν με τους συμμάχους και τις δύο ενδιαφερόμενες χώρες, κατά τα όσα μετέδωσε το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Την Παρασκευή ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αιφνιδίασε μέλη του ΝΑΤΟ και τις δύο σκανδιναβικές χώρες που επιδιώκουν να ενταχθούν στη Συμμαχία, λέγοντας πως δεν είναι δυνατό για την Τουρκία να υποστηρίξει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ επειδή η Φινλανδία και η Σουηδία αποτελούν καταφύγιο «πολλών τρομοκρατικών οργανώσεων».
Οι αναφορά Ερντογάν σε τρομοκρατικές οργανώσεις αφορούσε κυρίως σε μέλη κουρδικών οργανώσεων που έχουν λάβει πολιτικό άσυλο στις σκανδιναβικές χώρες -και όχι μόνο. Τα τελευταία χρόνια έχουν βρει καταφύγιο στις χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά πολλοί Τούρκοι πολιτικοί εξόριστοι που πρόσκεινται στον ιεροκήρυκα Φετχουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο η κυβέρνηση Ερντογάν κατηγορεί ως ενορχηστρωτή της απόπειρας πραξικοπήματος του 2016.
Διαβάστε αναλυτικά
Ιμπραήμ Καλίν: Προτάσσει ζήτημα εθνικής ασφάλειας
Έχοντας δώσει ήδη το στίγμα πριν τις δηλώσεις Τσαβούσογλου στο Βερολίνο, ο Ιμπραήμ Καλίν, εξ απορρήτων σύμβουλος του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανέφερε το Σάββατο πως η Άγκυρα θέτει ως ζήτημα εθνικής ασφάλειας για την ίδια την παρουσία Κούρδων αυτονομιστών στην επικράτεια των δύο σκανδιναβικών χωρών και ζητά διαπραγμάτευση επί του ζητήματος, ιδιαιτέρως με τη Στοκχόλμη.
«Δεν κλείνουμε την πόρτα. Όμως θέτουμε βασικά αυτό το θέμα ως ζήτημα εθνικής ασφαλείας για την Τουρκία», δήλωσε σε συνέντευξή του στο πρακτορείο Reuters ο Ιμπραήμ Καλίν, κορυφαίος σύμβουλος του Tούρκου προέδρου σε θέματα εξωτερικής πολιτικής.
Μιλώντας στο πρακτορείο Reuters λίγο πριν συνεδριάσει το ΝΑΤΟ, ο Ιμπραήμ Καλίν υποστήριξε πως το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK) -που έχει χαρακτηριστεί τρομοκρατική οργάνωση από την Τουρκία, τις ΗΠΑ και την ΕΕ- συγκεντρώνει κεφάλαια και στρατολογεί στην Ευρώπη και πως η παρουσία του είναι «ισχυρή και ανοικτή και αναγνωρισμένη», ιδιαίτερα στη Σουηδία.
«Αυτό που πρέπει να γίνει είναι σαφές: Πρέπει να σταματήσουν να επιτρέπουν να υφίστανται σ’ αυτές τις χώρες πρατήρια, δραστηριότητες, οργανώσεις, άτομα και άλλου είδους παρουσία του PKK», δήλωσε ο Καλίν.
«Η συμμετοχή στο ΝΑΤΟ είναι πάντα μία διαδικασία. Θα δούμε πώς θα πάνε τα πράγματα. Όμως αυτό είναι το πρώτο σημείο στο οποίο θέλουμε να εφιστήσουμε την προσοχή όλων των συμμάχων καθώς και των σουηδικών αρχών», ανέφερε για να προσθέσει: «Φυσικά θέλουμε να κάνουμε μία συζήτηση, μια διαπραγμάτευση με Σουηδούς ομολόγους».
Η Τουρκία ζητεί από το ΝΑΤΟ «να εγκύψει στις ανησυχίες όλων των μελών, όχι μόνο μερικών», σημείωσε ο Ιμπραήμ Καλίν.
Ερωτηθείς από το Reuters εάν θεωρηθεί πως η Τουρκία επιδίδεται υπερβολικά σε παζάρια σε καιρό πολέμου και ενώ η κοινή γνώμη στη Φινλανδία και τη Σουηδία υποστηρίζει την ένταξη στο ΝΑΤΟ, ο εκπρόσωπος του Ερντογάν δήλωσε: «Εκατό τοις εκατό του πληθυσμού μας είναι πολύ ανήσυχο για την παρουσία του PKK και του FETO [γκιουλενιστές] στην Ευρώπη».
«Εάν αυτοί [η Φινλανδία και η Σουηδία] έχουν ένα κοινό που ανησυχεί για τη δική τους εθνική ασφάλεια, έχουμε και εμείς ένα κοινό που ανησυχεί εξίσου για τη δική του ασφάλεια. Πρέπει να το δούμε αμοιβαία» τόνισε.
Ο ίδιος παράλληλα υπογράμμισε πως οι σφοδρές επικρίσεις της Ρωσίας για τα σχέδια της Φινλανδίας και της Σουηδίας δεν επηρέασαν την Τουρκία όσον αφορά τη θέση που υιοθέτησε.
Φινλανδός ΥΠΕΞ: Δεν ζητάμε άδεια από τη Ρωσία για το ΝΑΤΟ – Θα βρεθεί λύση με την Τουρκία
Πεπεισμένος ότι τόσο το Ελσίνκι, όσο και η Στοκχόλμη, θα ενταχθούν στις δομές του ΝΑΤΟ δήλωσε ο επικεφαλής της φινλανδικής διπλωματίας, Πέκα Χααβίστο, προσερχόμενος στην άτυπη σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Συμμαχίας στο Βερολίνο.
«Δεν ζητάμε άδεια από τη Μόσχα», αλλά επικοινωνούμε, δήλωσε ο Πέκα Χααβίστο ως προς την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε νωρίτερα ο Φινλανδός πρόεδρος, Σάουλι Νιινίστο, με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντιμίρ Πούτιν. Επισήμανε οι δύο χώρες μοιράζονται ειρηνικά κοινά σύνορα -«και θέλουμε να τα διατηρήσουμε έτσι», υπογράμμισε.
Ως προς τις ενστάσεις που έχει προβάλει η Τουρκία ο Φινλανδός υπουργός Εξωτερικών εκτίμησε ότι θα βρεθεί λύση.
Ανέφερε πως ήδη συνομίλησε τηλεφωνικά με τον Τούρκο ομόλογό του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου, προκειμένου «να χαμηλώσει η ένταση» που προκλήθηκε κατόπιν των επιφυλάξεων που εξέφρασε ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναφορικά με την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στη Συμμαχία.
«Μίλησα με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου και θα συναντηθούμε και σήμερα. Είμαι αισιόδοξος ότι θα βρούμε λύση» δήλωσε ο κ. Χααβίστο προσερχόμενος στην άτυπη σύνοδο των ΥΠΕΞ του ΝΑΤΟ και, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, σημείωσε ότι είναι πολλά τα θέματα που ενδεχομένως απασχολούν ένα κράτος-μέλος ενόψει της ένταξης της Φινλανδίας, εξου και η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει μήνες.
«Και ασφαλώς όλα τα κράτη-μέλη έχουν τη δυνατότητα να εμποδίσουν ή να καθυστερήσουν την ένταξη», επισήμανε. Σε αυτό το διάστημα, τόνισε, είναι σημαντικές οι εγγυήσεις άλλων κρατών-μελών για την ασφάλεια της χώρας, καθώς δεν θα καλύπτεται ακόμη από το Άρθρο 5 της Συνθήκης του ΝΑΤΟ
