Πρόκειται για μερικά μόνο από τα ερωτήματα που «δοκιμάζουν» τη διεθνή συμμαχία, η οποία συσπειρώθηκε γρήγορα γύρω από την Ουκρανία τις ημέρες μετά τη ρωσική εισβολή, όμως σήμερα, τρεις μήνες μετά τον πόλεμo, «αγκομαχά», όπως καθίσταται σαφές από τις δηλώσεις αξιωματούχων και διπλωματών στο πρακτορείο Reuters.
Καθώς οι δυτικές κυβερνήσεις παλεύουν με τον αυξανόμενο πληθωρισμό και το ενεργειακό κόστος, χώρες όπως η Ιταλία και η Ουγγαρία έχουν καλέσει σε άμεση κατάπαυση του πυρός. Αυτό θα μπορούσε, να ανοίξει τον δρόμο για ελάφρυνση των κυρώσεων και τερματισμό του αποκλεισμού των ουκρανικών λιμανιών, ο οποίος έχει επιδεινώσει την επισιτιστική κρίση που ήδη μαστίζει τις φτωχότερες χώρες του κόσμου.
Ωστόσο, η Ουκρανία, η Πολωνία και οι χώρες της Βαλτικής προειδοποιούν ότι ουδείς πρέπει να εμπιστεύεται τη Ρωσία, τονίζοντας πως ενδεχόμενη κατάπαυση του πυρός θα της επιτρέψει να εδραιώσει εδαφικές νίκες, να ανασυνταχθεί και να εξαπολύσει περισσότερες επιθέσεις.
Οι Ρώσοι «διέδωσαν το αφήγημα, ότι αυτός θα ήταν ένας εξουθενωτικός πόλεμος, πρέπει να καθίσουμε γύρω από το τραπέζι και να επιδιώξουμε συναίνεση», δήλωσε στο βρετανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος.
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Λόιντ Όστιν, έχει δηλώσει ότι ζητούμενο είναι μία «αποδυναμωμένη» Ρωσία και ο πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, έχει ζητήσει τη δίωξη του Βλαντιμίρ Πούτιν για εγκλήματα πολέμου. Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Μπόρις Τζόνσον, λέει ότι το Κίεβο δεν πρέπει να πιεστεί να αποδεχτεί μια κακή ειρηνευτική συμφωνία και ότι η Ουκρανία «πρέπει να κερδίσει».
Η Γερμανία και η Γαλλία κινούνται σε πλαίσιο μεγαλύτερης ασάφειας, δεσμευόμενες να εμποδίσουν τον Πούτιν να νικήσει, αλλά όχι να ηττηθεί, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζουν νέες σκληρές κυρώσεις κατά της Μόσχας.
«Το ερώτημα που τίθεται είναι αν θα επιστρέψουμε στον Ψυχρό Πόλεμο ή όχι. Αυτή είναι η διαφορά ανάμεσα σε εμάς και τους Τζόνσον και Μπάιντεν» αναφέρει μιλώντας στο Reuters σύμμαχος του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν.
Η Ρωσία εξαπέλυσε την αποκαλούμενη «ειδική επιχείρηση» στην Ουκρανία την 24η Φεβρουαρίου, ισχυριζόμενη ότι ήταν απαραίτητη για να «απαλλάξει» τη χώρα από επικίνδυνους εθνικιστές και να υποβαθμίσει τις στρατιωτικές δυνατότητες της Ουκρανίας -στόχοι τους οποίους η Δύση κατήγγειλε ως αβάσιμο πρόσχημα.
Έκτοτε η Μόσχα υποστήριξε ότι η στρατιωτική υποστήριξη από την Ουάσιγκτον και τους συμμάχους επιμηκύνει τον πόλεμο και αποτρέπει την Ουκρανία από τις ειρηνευτικές συνομιλίες. Τον Μάρτιο, το Κρεμλίνο απαίτησε από την Ουκρανία να καταθέσει τα όπλα, να αλλάξει το Σύνταγμά της για να κατοχυρώσει την ουδετερότητα, να αναγνωρίσει την Κριμαία ως ρωσική και να αναγνωρίσει τις ανατολικές περιοχές που ελέγχονται από τους αυτονομιστές ως ανεξάρτητα κράτη ως προϋπόθεση για την ειρήνη.
Οι ουκρανικές και γαλλικές πηγές, καθώς και αξιωματούχοι σε άλλες χώρες με τους οποίους ήλθε σε επαφή το Reuters, ζήτησαν να τηρηθεί η ανωνυμία τους προκειμένου να μιλήσουν ελεύθερα για ευαίσθητα διπλωματικά ζητήματα και πολιτικές ασφαλείας.
Οι διαιρέσεις θα μπορούσαν να γίνουν πιο έντονες, καθώς οι κυρώσεις και η συνέχιση του πολέμου επιβαρύνουν την παγκόσμια οικονομία, με κίνδυνο αντιδράσεων στο εσωτερικό των χωρών, και όλα αυτά προς όφελος του Βλαντιμίρ Πούτιν.
«Ήταν ξεκάθαρο από την αρχή ότι όλο αυτό θα γίνεται όλο και πιο δύσκολο με την πάροδο του χρόνου -η κόπωση του πολέμου έρχεται», δήλωσε η πρωθυπουργός της Εσθονίας, Κάγια Κάλας, σε συνέντευξή της στο CNNi.
«Μπορεί να υπάρχει διαφορά μεταξύ των χωρών που έχουν πολύ καλύτερους γείτονες από εμάς, και εκείνων που έχουν διαφορετική Ιστορία όπως εμείς, οι χώρες της Βαλτικής και η Πολωνία», επισήμανε.
Η συνδιαλλαγή με τον Πούτιν
Ο Εμανουέλ Μακρόν έχει προειδοποιήσει ότι οποιαδήποτε ειρηνευτική συμφωνία δεν πρέπει να «ταπεινώσει» τη Ρωσία, όπως τη Γερμανία το 1918.
Όπως και ο γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, ο Γάλλος πρόεδρος έχει κρατήσει ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με το Κρεμλίνο, προκαλώντας οργή σε άλλες χώρες. Ο πρόεδρος της Πολωνίας, Αντρέι Ντούντα, συνέκρινε τις επαφές Μακρόν-Σολτς με συνομιλία με τον Αδόλφο Χίτλερ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τον κ. Πούτιν κάποια στιγμή, εκτός και αν γίνει πραξικόπημα στο Κρεμλίνο. Και ακόμη περισσότερο γιατί αυτός ο πόλεμος πρέπει να είναι όσο το δυνατόν πιο σύντομος», ανέφερε ο συνεργάτης του Εμανουέλ Μακρόν.
Από πλευράς του ο Γερμανός καγκελάριος έχει δηλώσει ότι οι συνομιλίες του ιδίου και του Μακρόν με τον Πούτιν είχαν τη στόχευση να μεταφέρουν ξεκάθαρα μηνύματα, σημειώνοντας ότι οι κυρώσεις δεν πρόκειται να αρθούν εάν ο Πούτιν δεν αποσύρει τα στρατεύματά του και συμφωνήσει σε ειρηνευτική συμφωνία αποδεκτή από το Κίεβο.
Ωστόσο, συνεργάτης του Σολτς είπε στο Reuters ότι η διατύπωση Μακρόν ήταν «ατυχής». Ορισμένοι Γάλλοι διπλωμάτες εξέφρασαν επίσης ιδιωτικά επιφυλάξεις για τη στάση του Μακρόν, λέγοντας ότι κινδυνεύει να αποξενώσει την Ουκρανία και τους συμμάχους της Ανατολικής Ευρώπης.
Ενώ είναι ευγνώμων για την υποστήριξη της Δύσης, η Ουκρανία έχει αντιδράσει οργισμένα στις προτάσεις ότι πρέπει να παραχωρήσει εδάφη ως μέρος μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, και ενίοτε αμφισβητεί εάν οι σύμμαχοί της είναι πράγματι ενωμένοι ενάντια στη Ρωσία.
Η αναφορά του Εμανουέλ Μακρόν περί μη ταπείνωσης της Ρωσίας ώθησε τον υπουργό Εξωτερικών της Ουκρανίας, Ντμίτρο Κουλέμπα, να προειδοποιήσει ότι η Γαλλία ταπεινώνει μόνο τον εαυτό της, αλλά και ότι οι σχέσεις του Κιέβου με τον Σολτς έχουν «παγώσει».
«Δεν έχουμε έναν Τσόρτσιλ σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Δεν έχουμε αυταπάτες περί αυτού», είπε ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος στο Reuters.
Έτερος αξιωματούχος της γαλλικής προεδρίας επέμεινε ότι «δεν υπάρχει πνεύμα υποχώρησης σε σχέση με τον Πούτιν ή τη Ρωσία σε αυτά που λέει ο πρόεδρος». Η Γαλλία ήθελε μια ουκρανική νίκη και την αποκατάσταση της κυριαρχίας των ουκρανικών εδάφων, και ο διάλογος με τον Πούτιν ήταν «όχι για συμβιβασμό, αλλά για να πούμε τα πράγματα όπως τα βλέπουμε», ανέφερε.
Την ίδια στιγμή, στις Ηνωμένες Πολιτείες, αξιωματούχος της κυβέρνησης Μπάιντεν εξέφραζε πολύ πιο έντονα αμφιβολίες για το κατά πόσο η Ρωσία ενεργεί καλή τη πίστει, όμως αρνήθηκε ότι υπάρχει «διαφορά στρατηγικής» μεταξύ των συμμάχων.
Εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ τόνισε ότι η συνεργασία των ΗΠΑ με τους συμμάχους τους έχει αποδώσει για την Ουκρανία -με κυρώσεις, μεταφορές όπλων και άλλα μέτρα- παρά τις αμφιβολίες που είχαν υπάρξει προ της εισβολής σχετικά με την ενότητα των συμμάχων. Ο στόχος, επισήμανε ο ίδιος, είναι να βρεθεί η Ουκρανία σε ισχυρή διαπραγματευτική θέση έναντι της Ρωσίας.
Αποδυνάμωση της Ρωσίας;
Αναφερόμενος στα σχόλια του Λόιντ Όστιν, ο πρώτος αξιωματούχος που μίλησε στο Reuters υπογράμμισε ότι η Ουάσιγκτον δεν έχει καμία πρόθεση αλλαγής καθεστώτος στη Ρωσία, αλλά θέλει να δει τη χώρα αποδυναμωμένη σε σημείο που δεν θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ξανά ανάλογη επίθεση στην Ουκρανία.
«Όλοι επικεντρώθηκαν στο πρώτο μέρος αυτού που είπε ο Όστιν και όχι στο δεύτερο μέρος. Θέλουμε να δούμε τη Ρωσία αποδυναμωμένη σε βαθμό που δεν μπορεί να κάνει κάτι τέτοιο ξανά», επισήμανε.
Γερμανική κυβερνητική πηγή αναφέρει όμως, μιλώντας επίσης στο βρετανικό πρακτορείο, ότι ο στόχος του Όστιν να αποδυναμώσει τη Ρωσία ήταν προβληματικός.
Χαρακτηρίζει «λυπηρό» ότι η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών, Αναλένα Μπέρμποκ, από τους Πράσινους εταίρους του Όλαφ Σολτς, υποστήριξε αυτό το στόχο, καθώς κατά τον ίδιον, περιέπλεξε το ερώτημα πότε θα μπορούσαν να αρθούν οι κυρώσεις -ανεξάρτητα από το εάν η Ουκρανία συμφωνήσει σε ειρηνευτική συμφωνία ή μη.
Πηγές της γερμανικής κυβέρνησης ανέφεραν επίσης ότι ανησυχούν ότι ορισμένοι στη Δύση θα μπορούσαν να ωθήσουν την Ουκρανία σε μη ρεαλιστικούς στρατιωτικούς στόχους, συμπεριλαμβανομένης της ανακατάληψης της χερσονήσου της Κριμαίας που προσαρτήθηκε από τη Ρωσία το 2014, γεγονός που θα μπορούσε να παρατείνει τη σύγκρουση.
Η Αναλένα Μπέρμποκ έχει δηλώσει δημόσια ότι οι κυρώσεις θα πρέπει να παραμείνουν σε ισχύ έως ότου αποσυρθούν τα ρωσικά στρατεύματα από την Κριμαία.
Ο πρεσβευτής της Ουκρανίας στη Γερμανία, εν τω μεταξύ, έχει επανειλημμένα επικρίνει τη Γερμανία ότι καθυστερεί την αποστολή βαρέων όπλων στην Ουκρανία, αν και το Βερολίνο έχει υπερασπιστεί σθεναρά την υποστήριξη που έχει προσφέρει στο Κίεβο.
Ο Μιχαήλο Ποντόλιακ, ανώτερος σύμβουλος του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δεν κρύβει την οργή του Κιέβου.
«Η Ρωσία δεν πρέπει να κερδίσει, αλλά δεν θα δώσουμε βαρέα όπλα -μπορεί να προσβληθεί η Ρωσία. Ο Πούτιν πρέπει να χάσει, αλλά ας μην επιβάλουμε νέες κυρώσεις. Εκατομμύρια θα λιμοκτονήσουν, αλλά δεν είμαστε έτοιμοι για στρατιωτικά κονβόι με σιτηρά» έγραφε στο Twitter στις 31 Μαΐου.
«Η αύξηση των τιμών δεν είναι ό,τι χειρότερο περιμένει έναν δημοκρατικό κόσμο με μια τέτοια πολιτική», προσέθετε…
