Δεν θεωρείται τυχαία άλλωστε η κλιμάκωση των τουρκικών προκλήσεων, καθώς χρονικά τοποθετείται μετά την επίσκεψη του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσινγκτον και ενώ πριν από λίγα μόλις 24ωρα το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έστειλε ξεκάθαρα μηνύματα προς την πλευρά της Τουρκίας.
Ο αντιπρόεδρος της Τουρκίας Φουάτ Οκτάι εξαπέλυσε την Κυριακή νέες απειλές, αμφισβητώντας ευθέως την κυριαρχίας των ελληνικών νησιών και «όπου πάει».
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Milliyet, ο Τούρκος αξιωματούχος δήλωσε πως η Άγκυρα κάνει υπομονή εδώ και 100 χρόνια –από τη Συνθήκη της Λωζάννης και μετά.
Μάλιστα, προχώρησε και σε απειλές έναντι της χώρας μας, λέγοντας πως είτε η Αθήνα θα κάνει πίσω και θα προχωρήσει σε αποστρατιωτικοποίηση στα νησιά είτε «υπάρχει και η προϊστορία στις αρχές του 20ου αιώνα (σ.σ. η Μικρασιατική Καταστροφή) αλλά και η πρόσφατη» -δηλαδή η Κύπρος.
Ο ίδιος αναφέρθηκε συγκεκριμένα στο Καστελόριζο, λέγοντας ότι η Ελλάδα στρατιωτικοποιεί νησιά «κάτω από τη μύτη μας» και αυτό «είναι απειλητικό για εμάς, δεν θα το ανεχτούμε και δεν υπάρχει περίπτωση η Τουρκία να μην απαντήσει».
Παρά τα άλλα ανοιχτά μέτωπα της Τουρκίας έναντι εταίρων και συμμάχων στο ΝΑΤΟ -όπως είναι το βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και Φινλανδίας στη Συμμαχία με το επιχείρημα ότι υποστηρίζουν το PKK-, η Άγκυρα «φλερτάρει» με το ενδεχόμενο μιας ακόμη μεγαλύτερης πρόκλησης στη Σύνοδο της Μαδρίτης την Τετάρτη -αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα συμμαχικής χώρας.
Σήμερα, Κυριακή, ο φιλοκυβερνητικός τουρκικός Τύπος επανέλαβε τις αναφορές ότι ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν θα θέσει επιτακτικά το θέμα της αποστρατικοποίησης των νησιών στη Σύνοδο της Συμμαχίας, μαζί και με άλλα θέματα που έχει στο φάκελο του -τα οποία σχετίζονται με τον πόλεμο στην Ουκρανία, την επισιτιστική κρίση, την ενεργειακή κρίση, την επιχείρηση που σχεδιάζει στη Συρία, καθώς και με το κύριο ζήτημα στην ατζέντα που είναι η ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Συγκεκριμένα, όπως γράφει η Γενί Σαφάκ, σε ό,τι αφορά την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, η Τουρκία σκοπεύει να παρουσιάσει στη Σύνοδο Κορυφής στοιχεία για τα όπλα και την οικονομική και πολιτική υποστήριξη που παρέχουν οι δύο χώρες στο PKK.
Όσον αφορά την Ελλάδα, ο Τούρκος πρόεδρος θα θέσει ζήτημα για «παράνομη κατοχή νησιών από την Ελλάδα» ενώ θα αναφερθεί και στο θέμα του εξοπλισμού τους.
«Προαναγγελία» για τις προθέσεις του Τούρκου προέδρου να καταγγείλει την Ελλάδα στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ είχε δημοσιεύσει την περασμένη Κυριακή και η τουρκική εφημερίδα Sabah, με τίτλο «Απόβαση με ντοκουμέντα στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ», ο Τούρκος πρόεδρος θα δημοσιοποιήσει στα μέλη της Συμμαχίας υποτιθέμενα ντοκουμέντα που έχει συλλέξει η κυβέρνηση του, τα οποία «δείχνουν» κατά την Άγκυρα, ότι η Ελλάδα στρατιωτικοποιεί τα νησιά παραβιάζοντας τις συνθήκες της Λωζάνης και των Παρισίων και ότι τα επισκέπτονται ανώτεροι αξιωματούχοι.
Μάλιστα, στο ρεπορτάζ της η Sabah έκανε λόγο για «προκλητικές επισκέψεις του υφυπουργού Άμυνας της Ελλάδας» τονίζοντας ότι δεν θα έπρεπε να γίνονται.
Έτοιμη να απαντήσει η Ελλάδα
Έναντι των προκλήσεων αυτών, η Ελλάδα είναι πλήρως έτοιμη να αντιδράσει στην περίπτωση που ο Ταγίπ Ερντογάν θέσει τέτοιο ζήτημα στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Μαδρίτη, που αρχίζει την Τετάρτη.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε τη θέση της Αθήνας κατά τις δηλώσεις που έκανε μετά το πέρας της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και σχολιάζοντας το μήνυμα που έστειλαν οι «27» στην Τουρκία.
Ως χώρα μας καλύπτουν τα συμπεράσματα που υιοθετήθηκαν ομόφωνα και τα οποία εκφράζουν την ανησυχία τους για τις προκλήσεις της Τουρκίας, σημείωσε ο πρωθυπουργός και πρόσθεσε: «Την καλούν επίσης να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών και να αποκλιμακώσει την ένταση που καλλιεργεί στην Ανατολική Μεσόγειο ώστε να προαχθεί στην ευρύτερη περιοχή η ειρήνη και η σταθερότητα».
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι θα συνεχίσει να καλεί τον Ταγίπ Ερντογάν σε διάλογο, από τον οποίο ζήτησε να σταματήσει την ακραία επιθετική ρητορική, την οποία χαρακτήρισε νομικά ανυπόστατη.
«Υπάρχουν για την Τουρκία δύο δρόμοι: ο ένας είναι αυτός της αποκλιμάκωσης και του παραγωγικού διαλόγου και ο άλλος της κλιμάκωσης, που είναι βέβαιο πως οδηγεί την Τουρκία σε περαιτέρω απομάκρυνση από την ευρωπαϊκή οικογένεια και κρατά ανοιχτή τη λήψη περαιτέρω μέτρων κατά της Τουρκίας» ανέφερε ο Κυριάκος Μητσοτάκης.
«Η Τουρκία πρέπει να σταματήσει την ακραία επιθετική ρητορική αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας. Ούτως ή άλλως η Ελλάδα έχει απαντήσει τεκμηριωμένα και σε κάθε πρόκληση. Πάντα θα καλώ την Τουρκία σε έναν καλόπιστο διάλογο, ωστόσο είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε την κυριαρχία μας με αποφασιστικότητα. Δεν πρόκειται να παίξουμε το παιχνίδι της ρητορικής έντασης, που έχει ως στόχο το εσωτερικό ακροατήριο» συμπλήρωσε ο πρωθυπουργός.
Σε ερώτηση εάν είναι ανοιχτός σε μια συνάντηση με τον πρόεδρο της Τουρκίας στην Μαδρίτη, κατά τη Σύνοδο του ΝΑΤΟ, αλλά και τι θα κάνει αν η Τουρκία θέσει θέμα με την αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών, ο πρωθυπουργός απάντησε: «Δεν είμαι εγώ αυτός που έχει κόψει τους διαύλους επικοινωνίας με τον κ. Ερντογάν. Συνεχίζω να πιστεύω πως θα πρέπει να συναντιόμαστε και να συζητάμε. Ως προς την Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ είναι διαφορετική η ατζέντα και να είστε βέβαιοι πως εάν η Αθήνα προκληθεί θα απαντήσει με τον πλέον αυστηρό τρόπο και θα δοθούν οι κατάλληλες απαντήσεις».
Υπενθυμίζεται ότι απάντηση στον τουρκικό αναθεωρητισμό έχει δώσει και το υπουργείο Εξωτερικών, δημοσιεύοντας 16 χάρτες που απεικονίζουν «με παραστατικό και αδιάψευστο τρόπο» τις τουρκικές παράνομες, μονομερείς ενέργειες και αιτιάσεις. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΕΞ, οι χάρτες αυτοί εκθέτουν για ακόμη μια φορά την Τουρκία στα μάτια της διεθνούς κοινότητας, τεκμηριώνουν την έκταση του τουρκικού αναθεωρητισμού με σκοπό την ανατροπή του status quo, παραβιάζοντας το Διεθνές Δίκαιο και το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, απειλώντας την ειρήνη, την ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή μας.
Οι πιέσεις που ασκούνται στον Ερντογάν
Πάντως, διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες, όπου την περασμένη Δευτέρα βρίσκονταν σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Τουρκίας, Σουηδίας, Φινλανδίας και ΝΑΤΟ για την κάμψη των αντιρρήσεων της Άγκυρας στην ένταξη των δύο χωρών στη Συμμαχία, θεωρούσαν απίθανο η Άγκυρα να θέσει ζήτημα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών του Αιγαίου κατά τη Σύνοδο στη Μαδρίτη, παρά τις προαναγγελίες τουρκικών μέσων ενημέρωσης.
Ήδη, το ζήτημα του «παζαριού» για την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ έχει προκαλέσει δυσαρέσκειες -παρά το γεγονός ότι ο ΓΓ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ επιχειρεί να συμβιβάσει τις δύο πλευρές-, ενώ οι σύμμαχοι δεν εκτιμούν ιδιαίτερα το γεγονός ότι ο Ταγίπ Ερντογάν παραμένει σε καλές σχέσεις με τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Ενδεικτικό του κλίματος είναι το άρθρο του Economist πριν ολίγων ημερών, με τίτλο: «Είναι η Τουρκία για το ΝΑΤΟ πιο πολύ μπελάς από ότι όφελος;»
Στο άρθρο, μεταξύ άλλων, σημειώνεται ότι η Τουρκία έχει αποδειχθεί το μαύρο πρόβατο στη Συμμαχία, μπλοκάροντας τις αιτήσεις ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας, απειλώντας με επίθεση στους Κούρδους στη Συρία και πυροδοτώντας εντάσεις με τη γειτονική της Ελλάδα.
Στη συνέχεια ήρθε το ξεκάθαρο μήνυμα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που κάλεσε την Τουρκία να εγκαταλείψει τις προκλήσεις και την επιθετικότητα. Στα συμπεράσματα της Συνόδου Κορυφής, οι «27» κάλεσαν την Άγκυρα «να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών-μελών της ΕΕ».
Ειδικότερα, επισημάνθηκε ότι «το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο εξέφρασε τη βαθιά ανησυχία του για τις πρόσφατες επαναλαμβανόμενες ενέργειες και δηλώσεις της Τουρκίας. Η Τουρκία πρέπει να σεβαστεί την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα όλων των κρατών μελών της ΕΕ. Υπενθυμίζοντας τα προηγούμενα συμπεράσματά του και τη δήλωση της 25ης Μαρτίου 2021, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο αναμένει από την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως το διεθνές δίκαιο, να αποκλιμακώσει τις εντάσεις προς το συμφέρον της περιφερειακής σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και να προωθήσει τις σχέσεις καλής γειτονίας με βιώσιμο τρόπο».
Παράλληλα, σήμερα, Κυριακή, η Γαλλία ξεκαθάρισε ότι εάν η Τουρκία επιμείνει στο βέτο έναντι της προσχώρησης της προσχώρησης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ «θα δημιουργηθούν ερωτήματα αναφορικά με την συμπεριφορά της» ως κράτος-μέλος της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Η υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Κατρίν Κολονά, σε συνέντευξή της στην Journal du Dimanche, λίγα 24ωρα πριν από τη Σύνοδο Κορυφής της Συμμαχίας στη Μαδρίτη σημείωσε ότι «η Φινλανδία και η Σουηδία «έκαναν μια ιστορική επιλογή» και ότι «το να έχουμε και τις δύο στο ΝΑΤΟ θα είναι ένα συν για την ασφάλεια στην Ευρώπη». Υπογράμμισε πως «έχουν κάνει προσπάθειες στη συζήτησή τους με την Τουρκία» και ότι «είναι στο χέρι της Τουρκίας να κάνει τις επιλογές της μπροστά στις ευθύνες της».
«Θέλει να ενισχύσει τη Συμμαχία ή είναι αντίθετη;» κατέληξε η Γαλλίδα υπουργός Εξωτερικών.
Υπενθυμίζεται ότι διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες εκτιμούσαν την περασμένη Δευτέρα ότι δεν είναι ιδιαίτερα πιθανό ο Ταγίπ Ερντογάν να θέσει θέμα αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στη Σύνοδο Κορυφής της Μαδρίτης, κυρίως διότι η Τουρκία θα δημιουργούσε την εικόνα ότι πέρα από τα άλλα προβλήματα που έχει προκαλέσει, απειλεί και μια χώρα του ΝΑΤΟ.
Οι ίδιες διπλωματικές πηγές εκτιμούσαν ότι ενδεχομένως ο Ερντογάν να έθετε θέμα αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, μόνο σε περίπτωση που δεν έχει λυθεί ως τη Σύνοδο της Μαδρίτης, το πρόβλημα με τη Σουηδία και τη Φινλανδία. Θα το έκανε αυτό μόνο αν θελήσει να αποπροσανατολίσει από το βασικό πρόβλημα που είναι η ένταξη των δύο Σκανδιναβικών χωρών και να στραφεί στην Ελλάδα για αντιπερισπασμό.
