Το αμερικανικό «δόγμα» αντίστασης της Ουκρανίας έναντι του υπερδύναμου ρωσικού στρατού
Καθώς ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει ξεπεράσει τους έξι μήνες, Αμερικανοί και Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι το Κίεβο χρησιμοποίησε με επιτυχία μια μέθοδο αντιστασιακού πολέμου που αναπτύχθηκε από τις δυνάμεις ειδικών επιχειρήσεων των ΗΠΑ, προκειμένου να αντεπιτεθεί στον εξαιρετικά ανώτερο ρωσικό στρατό.
Το «Resistance Operating Concept» αναπτύχθηκε το 2013 μετά τον πόλεμο της Ρωσίας με τη Γεωργία, αλλά η αξία του έγινε αντιληπτή μόνο μετά την εισβολή της Ρωσίας στην ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας, το 2014.
Η σχεδόν αναίμακτη κατάληψη και προσάρτηση από τη Ρωσία κατέπληξε την Ουκρανία και τη Δύση, εντείνοντας τη μελέτη για το πώς να οικοδομηθεί ένα σχέδιο συνολικής άμυνας που να περιλαμβάνει όχι μόνο τον στρατό, αλλά και τον άμαχο πληθυσμό. Η ευρείας κλίμακας εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία φέρεται να αποτελεί το πεδίο εφαρμογής του.
Το «δόγμα», γνωστό και ως ROC, είναι αντισυμβατική προσέγγιση στον πόλεμο και την ολοκληρωτική άμυνα που έχει καθοδηγήσει όχι μόνο τον στρατό της Ουκρανίας, αλλά και τον άμαχο πληθυσμό της χώρας ως μέρος μιας συντονισμένης αντίστασης κατά του ρωσικού στρατού.
Αμερικανοί αξιωματούχοι θεωρούν ότι οι πρόσφατες εκρήξεις στην Κριμαία βασίζονται εν μέρει στο «Resistance Operating Concept» (ROC).
Σύμφωνα με έκθεση της ουκρανικής κυβέρνησης που επικαλείται το CNNi, το Κίεβο εμφανίζεται ιθύνων νους των επιθέσεων σε ρωσικές βάσεις και σε μια αποθήκη πυρομαχικών στην Κριμαία. Οι επιθέσεις, πολύ πίσω από τη γραμμή του μετώπου, ήταν πέρα από την εμβέλεια των όπλων που οι ΗΠΑ και άλλοι δυτικοί σύμμαχοι έχουν στείλει στην Ουκρανία και τα βίντεο των εκρήξεων δεν δείχνουν κανένα εισερχόμενο πύραυλο ή drone.
Στις αρχές Απριλίου ο στρατηγός Ρίτσαρντ Κλαρκ, διοικητής της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων των ΗΠΑ, είπε σε ακρόαση της Επιτροπής Ενόπλων Υπηρεσιών της Γερουσίας ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες βοήθησαν στην εκπαίδευση αντιστασιακών σχηματισμών στην Ουκρανία, που αποτελούν μέρος των ειδικών δυνάμεων, τους τελευταίους 18 μήνες.
Αντίσταση στην Ουκρανία
Στις αρχές της ρωσικής εισβολής, η ουκρανική κυβέρνηση δημιούργησε έναν ιστότοπο που εξηγούνται διαφορετικοί τρόποι αντίστασης, όπως μη βίαιες ενέργειες συμπεριλαμβανομένου του μποϋκοτάζ δημόσιων εκδηλώσεων, των απεργιών, ακόμη και μέσω του χιούμορ και της σάτιρας. Ο στόχος είναι να διαταραχθεί η ικανότητα των φιλορωσικών αρχών να κυβερνούν, υπενθυμίζοντας παράλληλα στον πληθυσμό τη νόμιμη κυριαρχία της Ουκρανίας.
Προτείνονται επίσης βίαιες ενέργειες, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης μολότοφ, της εσκεμμένης έναρξης πυρκαγιών και της τοποθέτησης χημικών σε δεξαμενές αερίου για να σαμποτάρουν εχθρικά οχήματα.
Το «δόγμα» απαιτεί επίσης μια ευρεία εκστρατεία ανταλλαγής μηνυμάτων για τον έλεγχο της αφήγησης της σύγκρουσης, την αποτροπή του μηνύματος του κατακτητή και τη διατήρηση της ενότητας των πολιτών. Βίντεο με ουκρανικά χτυπήματα εναντίον ρωσικών τανκς, συχνά συνοδευόμενα με ποπ μουσική ή heavy metal, έχουν γίνει viral, όπως και βίντεο με Ουκρανούς στρατιώτες που διασώζουν αδέσποτα ζώα. Είτε σκόπιμα είτε όχι, γίνονται μέρος της αντίστασης, επιτρέποντας στην Ουκρανία να συγκεντρώσει τους τίτλους των δυτικών μέσων ενημέρωσης υπέρ της, όπως αναφέρει δημοσίευμα του CNNi.
Στην «πρώτη γραμμή» της αντίστασης βρίσκεται ο Ουκρανός πρόεδρος, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος έχει σταθερή δημόσια παρουσία από την έναρξη του πολέμου μέχρι και σήμερα. Οι επισκέψεις του κοντά στα πεδία μαχών αποτελούν είδηση σε όλο τον κόσμο, ενώ στον αντίποδα ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν σπάνια εμφανίζεται έξω από το Κρεμλίνο ή το θέρετρο του Σότσι.
Ανθεκτικότητα και αντίσταση
«Η ανθεκτικότητα είναι η δύναμη της κοινωνίας σε καιρό ειρήνης που γίνεται αντίσταση σε καιρό πολέμου ενάντια στον επιτιθέμενο», εξήγησε η Ντάλια Μπανκοσκάιτ, συνεργάτης στο Κέντρο Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής που έχει σπουδάσει σχεδιασμό αντίστασης στη Λιθουανία.
Αντί να παρέχει σε κάθε χώρα το ίδιο σύνολο σχεδίων, το «δόγμα» έχει σχεδιαστεί ώστε να είναι προσαρμοσμένο στον πληθυσμό, τις ικανότητες και το έδαφος κάθε χώρας. Δεν προορίζεται για να δημιουργήσει ή να υποστηρίξει μια εξέγερση. Στόχος είναι να δημιουργηθεί μια δύναμη υπό την έγκριση της εκάστοτε κυβέρνησης που θα διεξάγει δραστηριότητες εναντίον ενός ξένου κατακτητή με στόχο την αποκατάσταση της κυριαρχίας.
Στην αρχή, μόνο η Εσθονία, η Λιθουανία και η Πολωνία εξέφρασαν ενδιαφέρον για το νέο δόγμα, όμως, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία, αυτό άλλαξε.
Τουλάχιστον 15 χώρες έχουν λάβει μέρος σε κάποια μορφή εκπαίδευσης σχετικά με αυτό το δόγμα αντίστασης, σύμφωνα με τη Νικόλ Κίρσμαν, εκπρόσωπο της Διοίκησης Ειδικών Επιχειρήσεων στην Ευρώπη, όπου αναπτύχθηκε.
Στα μέσα Νοεμβρίου, ενόσω η κυβέρνηση Μπάιντεν απήθυνε τις πρώτες δημόσιες προειδοποιήσεις σχετικά με το ενδεχόμενο ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η Ουγγαρία φιλοξένησε μια διάσκεψη σχετικά με την επιχειρησιακή ιδέα της αντίστασης.
«Τα κράτη της Βαλτικής, ειδικότερα, μιλούν ενεργά στα κοινοβούλιά τους για την εφαρμογή του ROC σε εθνικό επίπεδο», σύμφωνα με Αμερικανό αξιωματούχο.
*Με πληροφορίες από CNNi, How Ukraine is using resistance warfare developed by the US to fight back against Russia, by Oren Liebermann
