Τουρκία-Ισραήλ: Το φυσικό αέριο… φέρνει κοντά Ερντογάν-Χέρτζογκ έπειτα από μία τεταμένη δεκαετία
Τέλος στην πολυετή εχθρότητα και αντιπαράθεση σκοπεύουν να βάλουν μεταξύ τους το Ισραήλ και η Τουρκία. Οι αρχηγοί των δύο κρατών αναμένεται να βρεθούν αυτή την εβδομάδα για πρώτη φορά, έπειτα από μία δεκαετία, στο πλαίσιο μιας επικείμενης συνεργασίας που επιδιώκει η Άγκυρα με τους περιφερειακούς αντιπάλους της.
Τουρκία και Ισραήλ έχουν ανταλλάξει κατηγορίες για την ισραηλινή κατοχή των παλαιστινιακών εδαφών και την υποστήριξη της Άγκυρας προς την ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς που διοικεί την Λωρίδα της Γάζας. Οι διπλωματικές σχέσεις τους έφθασαν στο χαμηλότερο σημείο τους το 2018 με την απέλαση των πρεσβευτών τους.
Οι προσπάθειες της Τουρκίας για την επανόρθωση των κλονισμένων σχέσεων της Άγκυρας στην Μέση Ανατολή οδήγησαν τον πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν να ανακοινώσει τον Ιανουάριο ότι απηύθυνε πρόσκληση προς τον ισραηλινό πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ για τις συνομιλίες της Τετάρτης. Και οι δύο πλευρές έχουν δηλώσει ότι θα χρησιμοποιήσουν αυτήν την συνάντηση για να διερευνήσουν τρόπους εμβάθυνσης της συνεργασίας τους.
Ο Ερντογάν έχει δηλώσει ότι η επίσκεψη του προέδρου του Ισραήλ θα εγκαινιάσει μία «νέα εποχή» και ότι οι δύο χώρες μπορούν να συνεργασθούν για την μεταφορά του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αναβιώνοντας μία ιδέα που είχε συζητηθεί πριν από 20 χρόνια.
Ο Γιόσι Αμπου, διευθύνων σύμβουλος της NewMed Energy, της ισραηλινής εταιρείας άντλησης φυσικού αερίου από τεράστιο ισραηλινό κοίτασμα στην ανατολική Μεσόγειο, δήλωσε ότι η εταιρεία του μπορεί να τροφοδοτήσει την Τουρκία, αν η Αγκυρα προσφέρει την υποδομή, ωστόσο δεν σχολίασε την φιλόδοξη ιδέα του Ερντογάν για την μεταφορά του φυσικού αερίου προς την Ευρώπη.
«Η θέση μας υπήρξε πάντα ξεκάθαρη. Αν θέλετε φυσικό αέριο, περίφημα!. Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε. Κατασκευάζετε το αγωγό μέχρι εμάς και εμείς θα προμηθεύσουμε το φυσικό αέριο», είχε δηλώσει πριν από δύο εβδομάδες ο Γιόσι Αμπου κατά την διάρκεια διάσκεψης επενδυτών.
Τεταμένες σχέσεις από την εποχή του «Μαβί Μαρμαρά»
Αν και ο πρόεδρος του Ισραήλ δεν έχει ουσιαστικές πολιτικές εξουσίες και οποιεσδήποτε κινήσεις προς μία προσέγγιση θα απαιτήσουν την έγκριση του ισραηλινού πρωθυπουργού Ναφτάλι Μπένετ, η επίσκεψη του Ισαάκ Χέρτζογκ σηματοδοτεί μία σημαντική αναθέρμανση των τουρκοϊσραηλινών σχέσεων.
Στα μέσα του Νοεμβρίου, ο Ταγίπ Ερντογάν συνομίλησε με τον πρόεδρο Ισαάκ Χέρτζογκ και τον ισραηλινό πρωθυπουργό Ναφτάλι Μπένετ – στην πρώτη συνομιλία ανάμεσα σε έναν πρωθυπουργό του Ισραήλ και τον Ταγίπ Ερντογάν από το 2013, λίγες ώρες μετά την απελευθέρωση και την επιστροφή στην χώρα τους του ζεύγους των ισραηλινών τουριστών που είχαν συλληφθεί στην Τουρκία κατηγορούμενοι για κατασκοπεία.
Οι σχέσεις ανάμεσα στην Άγκυρα και το Ισραήλ υπήρξαν τεταμένες από την υπόθεση του Μαβί Μαρμαρά το 2010, όταν οι ισραηλινές δυνάμεις επίδρασαν κατά του τουρκικού πλοίου που προσπαθούσε να σπάσει τον ναυτικό αποκλεισμό της Λωρίδας της Γάζας και να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια προς τον παλαιστινιακό θύλακα.
Οι δύο χώρες ανακάλεσαν τους πρεσβευτές τους το 2018 μετά τον θάνατο παλαιστίνιων διαδηλωτών στην Γάζα.
Η τελευταία επίσκεψη ισραηλινού προέδρου στην Τουρκία πραγματοποιήθηκε το 2007 και η τελευταία επίσκεψη ισραηλινού πρωθυπουργού το 2008.
Παρά τα χρόνια της έντασης, Τουρκία και Ισραήλ διατήρησαν εμπορικές σχέσεις, ύψους 6,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2021, έναντι 5 δισεκατομμυρίων δολαρίων το 2020, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία.
