Μια ρητορική απειλών δεν βοηθάει κανέναν, τόνισε ο κ. Λοτζ, σε συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.
«Για το Λονδίνο, για τη Μεγάλη Βρετανία, που είμαστε σύμμαχοι και φίλοι και της Τουρκίας και της Ελλάδας, ανησυχούμε πάρα πολύ, όταν υπάρχει τέτοια κλιμάκωση», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Βρετανός πρέσβης, επισημαίνοντας πως μια ρητορική απειλών εγκυμονεί κινδύνους και σε κάθε περίπτωση δεν βοηθά.
«Είμαστε σύμμαχοι μέσα στο ΝΑΤΟ. Αν υπάρχουν διαφωνίες, πρέπει να βρούμε έναν τρόπο με αξιοπρέπεια, με ηρεμία, να τις συζητήσουμε, να έχουμε έναν διάλογο ανοιχτό, ειλικρινή και να μην παίζουμε τέτοια παιχνίδια», σημείωσε, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για αμοιβαίο σεβασμό.
«Θα συνεχίσουμε ως Μεγάλη Βρετανία τις προσπάθειές μας να ενθαρρύνουμε έναν τέτοιο διάλογο, μια τέτοια επαφή, και όταν δεν υπάρχει ένας τέτοιος (αμοιβαίος) σεβασμός, βέβαια ανησυχώ», σημείωσε ο κ. Λοτζ.
Βαθιές οι ρίζες των ελληνοβρετανικών σχέσεων
Σε ό,τι αφορά τις διμερείς σχέσεις, ο κ. Λοτζ δήλωσε πολύ αισιόδοξος, υπογραμμίζοντας ότι είναι πολύ βαθιές οι ρίζες τους και παρότι κάποια πράγματα έχουν αλλάξει μετά το Brexit, υπάρχει βούληση για συνέχιση και εμβάθυνση της συνεργασίας και από τις δύο πλευρές.
«Είμαι πολύ αισιόδοξος για τις διμερείς σχέσεις μας γιατί καταλαβαίνω και προσωπικά πόσο βαθιές είναι οι ρίζες και η επαφή που έχουμε εδώ και δεκαετίες μεταξύ των λαών μας, των Ελλήνων που γνωρίζουν πολύ καλά τη Μεγάλη Βρετανία και των Βρετανών που έρχονται κάθε χρόνο εδώ ως τουρίστες. Είναι, όμως, αλήθεια πως μετά την έξοδό μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση υπάρχει μια αλλαγή σε διαφορετικούς τομείς και συνεχίζουμε τώρα να βρούμε τον καλύτερο δρόμο προς το μέλλον μαζί», υπογράμμισε ο κ. Λοτζ.
Σημείωσε δε, πως στη διάρκεια της 14μηνης μέχρι σήμερα θητείας του έχει διαπιστώσει μια πολύ θετική διάθεση από την ελληνική πλευρά, την οποία συμμερίζεται και ο ίδιος. «Θέλουμε να προχωράμε μαζί ως ευρωπαϊκές χώρες, ως σύμμαχοι, ως φίλοι και έχουμε πολλά πράγματα, στα οποία μπορούμε να συνεργαζόμαστε», ανέφερε χαρακτηριστικά.
«Ψάχνουμε ευκαιρίες για επενδύσεις» στη Βόρεια Ελλάδα
Ένας από τους τομείς της διμερούς συνεργασίας είναι ο οικονομικός κι εκεί ο κ. Λοτζ βλέπει ευκαιρίες για επενδύσεις από βρετανικές επιχειρήσεις, ιδίως στον τομέα της ενέργειας «μετά την παράνομη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία».
«Ένας λόγος για τον οποίο είμαι εδώ στη Βόρεια Ελλάδα είναι αυτό που γίνεται εδώ -όχι μόνο στη Θεσσαλονίκη, αλλά και στην Καβάλα και την Αλεξανδρούπολη […] Βλέπουμε άλλες χώρες -οι Αμερικάνοι, οι Γάλλοι, οι Γερμανοί- πως έχουν ήδη βρει ευκαιρίες και επενδύσεις για να υποστηρίξουν την ανάπτυξη της περιοχής και εμείς ψάχνουμε παρόμοιες ευκαιρίες», ανέφερε ο κ. Λοτζ, επισημαίνοντας ότι δραστηριοποιούνται ήδη στα ενεργειακά κάποιες βρετανικές εταιρείες, όπως η Lightsource BP και η Hive Energy.
Παραδοσιακά, ένας τομέας που αποτελεί βασικό πεδίο της διμερούς συνεργασίας είναι η εκπαίδευση, γεγονός που αποτυπώνεται και στην επικείμενη επίσκεψη, αύριο και μεθαύριο (21-22/11), της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως στο Λονδίνο για την προώθηση της ελληνοβρετανικής συνεργασίας στον τομέα της ανώτατης εκπαίδευσης.
«Έχουμε πολύ στενές σχέσεις στην εκπαίδευση», παραδέχθηκε ο κ. Λοτζ, επισημαίνοντας, ωστόσο, πως αυτός είναι κι ένας τομέας που παρατηρείται η μεγαλύτερη αλλαγή στη μετα-Brexit εποχή, αν και ο ίδιος είναι αισιόδοξος πως οι όποιες δυσκολίες θα υπερκεραστούν. «Τι έχει αλλάξει; Έχει αλλάξει ότι τα δίδακτρα έχουν αυξηθεί πολύ και τώρα που είμαστε μια τρίτη χώρα, οι Έλληνες φοιτητές πρέπει να πληρώνουν όπως άλλες τρίτες χώρες. Υπάρχει, επίσης, η ανάγκη να ζητούν βίζα, προτού αρχίσουν τις σπουδές τους, ενώ και σε κάνα δυο άλλα πράγματα υπάρχουν δυσκολίες, αλλά δεν είναι δυσκολίες που δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν».
Ο κ. Λοτζ χαρακτήρισε πολύ θετικό το γεγονός ότι υπάρχει ακόμη ενδιαφέρον από Έλληνες φοιτητές για σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία καθώς «η φήμη μας είναι ακόμα καλή», έκανε ειδική μνεία στις συνεργασίες μεταξύ των βρετανικών πανεπιστημίων και των ελληνικών και σημείωσε πως «υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορούμε να κάνουμε, το θέμα είναι να μην αργήσουμε και να τα κάνουμε αποφασιστικά και γρήγορα».
Αισιόδοξος εμφανίστηκε ο κ. Λοτζ και για το μέλλον των ελληνικών επενδύσεων στη Βρετανία, ενώ για την παραδοσιακή παρουσία της ελληνικής ναυτιλίας στη χώρα του, είπε πως μπορεί τα πράγματα να μην είναι όπως πριν από 20 χρόνια, ωστόσο το Λονδίνο εξακολουθεί να προσφέρει όλες τις απαραίτητες επαγγελματικές, νομικές και τεχνικές υπηρεσίες για τον νευραλγικό αυτό τομέα. «Προσωπικά», είπε, «έχω στόχο να καταφέρω κατά τη διάρκεια της θητείας μου εδώ, να ενισχύσουμε ακόμη περισσότερο τις διμερείς σχέσεις στον τομέα αυτό. Κι εδώ έχουμε μια πάρα πολύ καλή βάση και πιστεύω ότι θα καταφέρουμε να κάνουμε ακόμη περισσότερα», τόνισε.
«Είναι πολύ θετικό ότι μπορούμε να συζητάμε για τα Γλυπτά του Παρθενώνα»
Για το πάγιο αίτημα της Ελλάδας για την επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα και το αν η συζήτηση που διεξάγεται εδώ και χρόνια μπορεί τελικά να φτάσει σ’ ένα αποτέλεσμα, ο Βρετανός πρέσβης σχολίασε πως είναι «πολύ θετικό ότι μπορούμε να έχουμε έναν διάλογο, μια συζήτηση» και συμπλήρωσε: «Για τους Έλληνες, για την Ελλάδα, το θέμα των Γλυπτών είναι κάτι πολύ ευαίσθητο, κάτι πολύ σημαντικό. Πολλοί στη Μεγάλη Βρετανία δεν καταλαβαίνουν ακριβώς το ίδιο το θέμα, αλλά στο Βρετανικό Μουσείο, που έχει την ευθύνη για τα Γλυπτά και στην κυβέρνηση, στο υπουργείο Πολιτισμού, καταλαβαίνουμε πόσο σημαντικό είναι το θέμα. Ο κ. Μητσοτάκης είχε πει πριν από έναν χρόνο ότι θέλει μια ανοιχτή και ειλικρινή συζήτηση», σημείωσε, επισημαίνοντας πως θα δούμε πώς μπορεί να διαμορφωθεί μια τέτοια συζήτηση από εδώ και μπρος.
Σημείωσε δε, ότι οι διμερείς σχέσεις στον τομέα του Πολιτισμού δεν περιορίζονται στα Γλυπτά του Παρθενώνα και αναφέρθηκε στον τομέα της Αρχαιολογίας και τη Βρετανική Σχολή Αθηνών, που δραστηριοποιείται σε όλη την Ελλάδα, αλλά ιδιαίτερα στην Κνωσσό, στην Κρήτη, όπου υπάρχει μια νέα διευθύντρια που ανέλαβε μόλις πριν από δύο μήνες. «Όπως είπα και στην αρχή, οι σχέσεις μας είναι πολλές και καλές γενικά και για εμένα ως διπλωμάτη είναι κρίμα που δεν έχουμε βρει έναν τρόπο ακόμα να λύσουμε αυτό το θέμα με τα Γλυπτά του Παρθενώνα», επισήμανε.
«Ο κύριος Πούτιν πρέπει ν’ ακούσει και να καταλάβει ότι δεν πάμε πουθενά έτσι»
Μιλώντας για την κατάσταση στην Ουκρανία και με αφορμή πως μόλις πρόσφατα ο υπουργός Άμυνας της Μεγάλης Βρετανίας Μπεν Γουάλας δήλωσε ότι το Κίεβο έχει τη δυναμική των εξελίξεων στον πόλεμο με τη Ρωσία αλλά η Μόσχα βρίσκεται μακριά από το να εγκαταλείψει, ρωτήσαμε τον Βρετανό πρέσβη, αν υπάρχει «φως στο τούνελ».
«Πρέπει να δούμε ένα φως στην άκρη του τούνελ. Γιατί χωρίς ένα φως, χωρίς αυτή την ελπίδα, πού πάμε όλοι; Αλλά συμφωνώ με τον υπουργό ότι υπάρχει ήδη αυτό το μομέντουμ και είναι πολύ εντυπωσιακό πόσο μαζί είμαστε, όλες οι δυτικές χώρες, στο θέμα των κυρώσεων, στην αντίδρασή μας απέναντι σε μια παράνομη εισβολή που απειλεί την κυριαρχία μιας ελεύθερης, δημοκρατικής χώρας, μέσα στην Ευρώπη. Και γι’ αυτό πρέπει να παραμείνουμε αποφασιστικοί και σκληροί, υποστηρίζοντας την Ουκρανία».
Παρέπεμψε δε, στις δηλώσεις του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ από το Μπαλί (G20) πως η Ρωσία πρέπει να φύγει από την Ουκρανία, επισημαίνοντας πως δεν μπορούμε στην εποχή μας να δεχόμαστε μια τέτοια εισβολή. «Είναι οι αξίες μας, είναι η ελευθερία μας, η δημοκρατία μας που κινδυνεύει», σημείωσε, υπογραμμίζοντας πως θα πρέπει να είμαστε στο πλάι των Ουκρανών και να βρούμε μια λύση. «Και ο κύριος Πούτιν», τόνισε ο κ. Λοτζ, «πρέπει να ακούσει και να καταλάβει ότι δεν πάμε πουθενά έτσι».
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έφερε και μια άνευ προηγουμένου ενεργειακή κρίση, για την αντιμετώπιση της οποίας ο κ. Λοτζ προτείνει και πάλι συνεργασία. «Όλοι καταλαβαίνουμε ότι θα έχουμε μάλλον έναν δύσκολο χειμώνα μπροστά μας και γι’ αυτό θα πρέπει να βρούμε τρόπους να υποστηρίξουμε αυτούς που δεν έχουν τους πόρους. Αλλά αυτό δεν είναι κάτι μακροπρόθεσμο, είναι στους επόμενους μήνες», είπε ο Βρετανός πρέσβης, επισημαίνοντας πως πρέπει να βρεθεί ένας κοινός τρόπος αντιμετώπισης του προβλήματος στην ενέργεια και στην αύξηση του κόστους ζωής.
Πολιτική απόφαση το Brexit- Έχουμε διαλέξει τον δρόμο μας
Με αφορμή τα κατά καιρούς δημοσιεύματα που κάνουν λόγο για δεύτερες σκέψεις στη βρετανική κοινωνία σχετικά με το Brexit, ο πρέσβης της Βρετανίας στην Ελλάδα τόνισε ότι ήταν μια πολιτική απόφαση, με την οποία η χώρα του επέλεξε τη διαδρομή της.
«Δεν μπορώ να σας πω ότι μια δημοκρατική απόφαση που πήραμε μόλις πριν από έξι χρόνια θα αλλάξει γρήγορα. Έχουμε διαλέξει τον δρόμο, τη διαδρομή μας. Τώρα το θέμα δεν είναι να κοιτάμε πίσω αλλά να καταφέρουμε να κάνουμε το καλύτερο με την απόφαση που έχουμε πάρει. Ένας σοφός θα πει: “ ποτέ μην λες ποτέ”. Αλλά τώρα έχουμε έναν δρόμο μπροστά μας κι έχουμε πολλά που μπορούμε να κάνουμε, όπως είμαστε τώρα. Γιατί το Brexit δεν σημαίνει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν είναι πια μια ευρωπαϊκή χώρα, δεν σημαίνει ότι δεν είμαστε σύμμαχοι της Ευρώπης, της Ελλάδας. Δεν σημαίνει ότι θέλουμε να πάμε σε μια απόλυτα διαφορετική κατεύθυνση. Αυτό δεν είναι το θέμα. Ήταν μια πολιτική απόφαση», υπογράμμισε ο κ. Λοτζ.
Μονόδρομος η ΕΕ για τα Δυτικά Βαλκάνια
Με τη σύνοδο ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων στα Τίρανα να είναι προ των πυλών (6 Δεκεμβρίου), η συζήτηση στράφηκε στην ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων και κατά πόσο θα βοηθούσε η ένταξή τους στην ΕΕ στην εδραίωση της ασφάλειας στην περιοχή, με τον Μάθιου Λοτζ να τάσσεται κατηγορηματικά υπέρ μιας τέτοιας εξέλιξης.
«Βέβαια και θα βοηθούσε», σημείωσε και πρόσθεσε: «Η ΕΕ μπορεί και παίζει έναν πολύ σημαντικό και θετικό ρόλο στα Δυτικά Βαλκάνια. Αυτή την προοπτική τη χρειάζονται αυτές οι χώρες, είναι πολύ σημαντική και όπως κάναμε όταν ήμασταν κράτη-μέλη της Ένωσης θα συνεχίσουμε και τώρα, που είμαστε μια τρίτη χώρα, να τη στηρίζουμε».
«Δεν υπάρχει άλλη επιλογή», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Ευαίσθητο και φλέγον θέμα το μεταναστευτικό- Χρειάζεται συνεργασία
Κληθείς να σχολιάσει τις βολές που εξαπέλυσε πρόσφατα ο Έντι Ράμα κατά της χώρας του για διακρίσεις σε βάρος των Αλβανών μεταναστών, ο Μάθιου Λοτζ δεν θέλησε να σχολιάσει τις σχετικές δηλώσεις του Αλβανού πρωθυπουργού, επαναλαμβάνοντας πως αυτού του είδους η ρητορική δεν βοηθάει.
Για τη διαχείριση του μεταναστευτικού συνολικότερα, ενός ευαίσθητου και φλέγοντος θέματος, όπως χαρακτηριστικά είπε, παρέπεμψε στο παράδειγμα της Ελλάδας και του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου. «Τα τελευταία 2-3 χρόνια έχουν κάνει μια πολύ καλή δουλειά, τα στοιχεία δείχνουν τι έχουν καταφέρει. Αλλά οι ροές των προσφύγων δεν είναι κάτι που θα σταματήσουν του χρόνου, είναι ένα σύγχρονο πρόβλημα που θα συνεχίσει να υφίσταται δυστυχώς. Και πρέπει να βρούμε την κατάλληλη ισορροπία ανάμεσα στις ανησυχίες μέσα σε μια χώρα και τις ευθύνες μας πιο γενικά και πώς πάλι μαζί θα συνεργαζόμαστε για να βρούμε μία βιώσιμη λύση σε αυτά τα προβλήματα. Και δεν είναι καθόλου εύκολα», τόνισε.
«Πάρα πολύ επικίνδυνος ο εθνικολαϊκισμός»
Κληθείς δε, να σχολιάσει την άνοδο του εθνικολαϊκισμού στην Ευρώπη και σε άλλες περιοχές του πλανήτη, είπε πως πρόκειται για ένα πάρα πολύ επικίνδυνο φαινόμενο, για το οποίο και φυσικά υπάρχει ανησυχία.
«Είμαι σε μία ηλικία που οι γονείς μου ήταν παιδιά κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου κι έχουμε δει στην Ευρώπη τις άσχημες συνέπειες του λαϊκισμού του Χίτλερ, του Μουσολίνι κ.λπ. Θεωρώ ότι πρέπει ν’ ανησυχούμε γιατί μπορεί να είναι επικίνδυνο. Το βασικό είναι να είμαστε ανοιχτοί και να είμαστε έτοιμοι να πούμε: αυτό δεν επιτρέπεται, δεν είναι καλό. Και να συνεχίσουμε να συζητάμε σε ένα πιο καλό επίπεδο, με έναν σεβασμό ο ένας για τον άλλο, για τη Βουλή, για τη Δημοκρατία μας, για την ελεύθερη έκφραση. Ο λαϊκισμός είναι πάρα πολύ επικίνδυνος», κατέληξε ο Βρετανός πρέσβης.
Αξίζει να σημειωθεί πως μετά τη Θεσσαλονίκη, όπου έγινε η συνέντευξη, ο Μάθιου Λοτζ βρέθηκε στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη και μετά το πέρας των επαφών που είχε εκεί, δήλωσε σχετικά: «Ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα επίσκεψη, με επαφές και ανταλλαγή απόψεων. Ευχαριστώ θερμώς τους εκπροσώπους των τοπικών αρχών και τη Εκκλησίας, τους επικεφαλής των Επιμελητηρίων και των Οργανισμών Λιμένων Καβάλας και Αλεξανδρούπολης για το χρόνο τους και την ενδελεχή ενημέρωση. Ο δυναμισμός της περιοχής είναι εμφανής παντού, και εμείς θα εργαστούμε για την περαιτέρω καλλιέργεια των ελληνο-βρετανικών σχέσεων εδώ».
