Έναν τέλειο «δακτύλιο Αϊνστάιν» γύρω από κοντινό μας γαλαξία ανακάλυψαν οι αστρονόμοι
Το διαστημικό τηλεσκόπιο Ευκλείδης (Euclid) κατέγραψε ένα σπάνιο φαινόμενο που ονομάζεται «δακτύλιος Αϊνστάιν» και αποκαλύπτει την ακραία παραμόρφωση του χώρου από τη βαρύτητα ενός γαλαξία.
Η εντυπωσιακή εικόνα δείχνει έναν κοντινό γαλαξία, τον NGC 6505, να περιβάλλεται από έναν τέλειο κύκλο φωτός. Ο δακτύλιος μας δίνει μια εικόνα ενός πιο μακρινού γαλαξία, που βρίσκεται ακριβώς πίσω από τον NGC 6505, του οποίου το φως έχει καμφθεί γύρω από τον γαλαξία που είναι στο προσκήνιο, αναφέρει ο Guardian.
«Πρόκειται για ένα όμορφο, εξαιρετικό, συναρπαστικό και τυχερό εύρημα στα πρώτα μας δεδομένα», δήλωσε ο καθηγητής Στίβεν Σέρτζεντ, αστρονόμος στο Ανοικτό Πανεπιστήμιο του Ηνωμένου Βασιλείου.
«Ένας δακτύλιος Αϊνστάιν τόσο τέλειος όσο αυτός είναι εξαιρετικά σπάνιος. Έχουμε τη δυνατότητα να δούμε έναν γαλαξία στο φόντο μέσα από τον παραμορφωμένο χώρο και χρόνο ενός πολύ κοντινού γαλαξία στο προσκήνιο».
Η γενική θεωρία της σχετικότητας του Άλμπερτ Αϊνστάιν προβλέπει ότι το φως κάμπτεται γύρω από ογκώδη αντικείμενα στο διάστημα, πράγμα που σημαίνει ότι οι γαλαξίες μπορούν να λειτουργήσουν ως τεράστιοι φακοί. Οι δακτύλιοι του Αϊνστάιν είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τους αστρονόμους, επειδή αποκαλύπτουν κρυμμένα αντικείμενα και υποδεικνύουν τη μάζα του ενδιάμεσου γαλαξία – συμπεριλαμβανομένης οποιασδήποτε κρυμμένης μάζας με τη μορφή σκοτεινής ύλης.
Τα μυστικά της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας
Στη συγκεκριμένη περίπτωση, οι αστρονόμοι εκτιμούν ότι ο γαλαξίας που βρίσκεται στο προσκήνιο περιλαμβάνει περίπου 11% σκοτεινή ύλη. Αυτό είναι ένα σχετικά μικρό ποσοστό, δεδομένου ότι η σκοτεινή ύλη θεωρείται ότι κυριαρχεί στο συνολικό περιεχόμενο μάζας του σύμπαντος.
Η αποκάλυψη των μυστικών της σκοτεινής ύλης και της σκοτεινής ενέργειας, που μαζί αποτελούν το 95% του σύμπαντος, είναι ο κεντρικός στόχος της αποστολής του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA), ύψους 1 δισ. ευρώ. Το τηλεσκόπιο Ευκλείδης, το οποίο μπορεί να ανιχνεύσει γαλαξίες σε απόσταση 10 δισεκατομμυρίων ετών φωτός, δημιουργεί τον μεγαλύτερο κοσμικό τρισδιάστατου χάρτη που έχει γίνει ποτέ, επιτρέποντας στους αστρονόμους να κατανοήσουν την μεγάλης κλίμακας κατανομή της σκοτεινής ύλης και να αποκαλύψουν την επιρροή της σκοτεινής ενέργειας, μιας μυστηριώδους δύναμης που επιταχύνει τη διαστολή του σύμπαντος.
Κοντινή άποψη του δακτυλίου Αϊνστάιν γύρω από τον γαλαξία NGC 6505
ESA
Το τηλεσκόπιο θα καταγράφει εικόνες αντικειμένων που βρίσκονται σε απόσταση έως και 10 δισ. έτη φωτός, αλλά η τελευταία εικόνα του δείχνει ότι μπορεί να αποκαλύψει νέες δομές και στο κοντινό σύμπαν.
Ο γαλαξίας NGC 6505 απέχει περίπου 590 εκατ. έτη φωτός από τη Γη – μια απόσταση αναπνοής με κοσμικούς όρους – και ο ανώνυμος γαλαξίας στο φόντο απέχει 4,42 δισ. έτη φωτός.
«Θεωρώ πολύ ενδιαφέρον το γεγονός ότι αυτός ο δακτύλιος παρατηρήθηκε μέσα σε έναν πολύ γνωστό γαλαξία, ο οποίος ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1884», δήλωσε η Δρ. Βαλέρια Πετορίνο, επιστήμονας του προγράμματος Euclid του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. «Ο γαλαξίας είναι γνωστός στους αστρονόμους εδώ και πολύ καιρό. Και όμως, αυτός ο δακτύλιος δεν είχε παρατηρηθεί ποτέ πριν. Αυτό αποδεικνύει πόσο ισχυρός είναι ο Ευκλείδης, που βρίσκει νέα πράγματα ακόμη και σε μέρη που νομίζαμε ότι γνωρίζουμε καλά».
