Γερμανία: Ο μεγάλος ασθενής που υπόσχεται να «θεραπεύσει» τις ευρωπαϊκές αρρυθμίες

Ο νικητής των γερμανικών εκλογών, Φίντριχ Μερτς, με την πύρρειο νίκη του στις εκλογές ψάχνει πλέον κυβερνητικό εταίρο, την ώρα που οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, τα δεδομένα στην Ευρώπη και το ΝΑΤΟ έχουν αλλάξει άρδην μετά την εκλογή Τραμπ και η γερμανική οικονομία συνεχίζει να καταγράφει αρνητικά ρεκόρ.

Η διάδοχη κατάσταση στην Γερμανία δε σημαίνει μόνο αλλαγή στη θέση του καγκελάριου. Ουσιαστικά σημαίνει μια «ανασύσταση» του γερμανικού κράτους με βάση τις νέες ανάγκες, κάτι που για να γίνει θα πρέπει η νέα ηγεσία του Βρεολίνου να εγκαταλείψει αρκετές εμμονές του παρελθόντος, που γεννήθηκαν πριν 60 και 70 χρόνια.

Προς ένα νέο αμυντικό δόγμα

Αυτό που δείχνει να επείγει πάνω απ’ όλα είναι το νέο αμυντικό δόγμα στο οποίο φαίνεται να προσχωρεί η νέα γερμανική ηγεσία και αυτό σημαίνει ραγδαία αύξηση τα δαπανών για εξοπλισμούς, την ώρα μάλιστα που είναι δεδομένη πλεόν η πρόθεση των ΗΠΑ να αφήσουν τους ευρωπαίους να βγάλουν μόνοι τους τα κάστανα από τη φωτιά στην Ουκρανία. Η Γερμανία μπορεί να ήταν η ηττημένη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αλλά αυτό της πρόσφερε ένα πλεονέκτημα σε σχέση με τις χώρες που ανήκαν στις νικήτριες. Δεν χρειαζόταν επί δεκαετίες να δαπανά για την άμυνά της και έτσι είχε τη δυνατότητα να στρέψει αυτά τα κεφάλαια προς την κοινωνία.

Τα δεδομένα έχουν αλλάξει δραματικά. Η Γερμανία δεν είναι πλέον μια χώρα «υπό επιτήρηση» και φιλοδοξεί να παίξει ηγετικό ρόλο στην «επόμενη μέρα» της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη πληροφορίες αποκαλύπτουν ένα έκτακτο «πακέτο» αμυντικών δαπανών ύψους 200 δισ. ευρώ που φέρεται να συζητά ο Μερτς. Μάλιστα, γίνεται λόγος για άμεση έγκριση της δαπάνης ύψους έως και 200 δισ. ευρώ, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται, αξιωματούχοι από τους Χριστιανοδημοκράτες του Μερτς και τους Σοσιαλδημοκράτες συζητούν τρόπους για να παρακάμψουν τους αυστηρούς περιορισμούς στη δανειοδότηση της κυβέρνησης προκειμένου να απελευθερωθούν πόροι για την ενίσχυση του «ετοιμόρροπου» γερμανικού στρατού.

Μάλιστα, συζητούν το ενδεχόμενο να προχωρήσουν σε ψηφοφορία για το νέο πακέτο, το οποίο θα είναι διπλάσιο από το ποσό που εγκρίθηκε πριν από τρία χρόνια, μέσω του αποδυναμωμένου κοινοβουλίου.

Αυτό το κόστος είναι εξαιρετικά υψηλό και ακόμα η νέα διοίκηση δεν έχει διευκρινίσει από πού θα αντλήσει τους πόρους. Αν το σχέδιο περιλαμβάνει περικοπές κοινωνικών δαπανών υπέρ της άμυνας, αυτό δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα γίνει θετικά αποδεκτό από τη γερμανική κοινωνία, που είχε μάθει να θεωρεί μεταπολεμικά κάποια πράγματα αυτονόητα.

Ζημιές για την Bundesbank

Και όλα αυτά τη στιγμή που τα πράγματα στην γερμανική οικονομία δεν είναι καθόλου ρόδινα. Ο πληθωρισμός στη Γερμανία τον Φεβρουάριο διαμορφώθηκε στο 2,8% , αμετάβλητος από τον Ιανουάριο, αλλά υψηλότερος από το αναμενόμενο, σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της στατιστικής υπηρεσίας Destatis.

Η ακόμα πιο δυσάρεστη είδηση είναι ότι για πρώτη φορά από το 1979, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα της Γερμανίας κατέγραψε ζημιές δισεκατομμυρίων το 2024, κυρίως λόγω της προηγούμενης χαλαρής νομισματικής πολιτικής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που δόθηκαν σήμερα στην δημοσιότητα, οι απώλειες της Bundesbank για το προηγούμενο έτος ανέρχονται σε 19,2 δισε. ευρώ και ο τραπεζίτης Γιοάχιμ Νάγκελ δήλωσε την πρόθεση της διοίκησης να αντισταθμίσει και τώρα σταδιακά τις συσσωρευμένες ζημιές με μελλοντικά κέρδη.

Η τελευταία φορά που η Bundesbank ανέφερε απώλεια στους ισολογισμούς της ήταν το 1979 και επρόκειτο για περίπου 2,9 δισεκατομμύρια ευρώ.

Οι ζημιές του 2024 συνεπάγονται και ακύρωση -για πέμπτη συνεχή χρονιά – της διάθεσης των επιπλέον κερδών στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό.

Και αυτά είναι μόνο κάποια δείγματα της «ασθενούς» γερμανικής οικονομίας, η οποία καταγράφει ανησυχητική στασιμότητα τα τελευταία χρόνια.

Πολιτική μακριά από την κληρονομιά της Μέρκελ

Είναι βέβαιο ότι ο Μερτς θα πρέπει να χτίσει εκ νέου το «γερμανικό όραμα» να ξεπεράσει τα προβλήματα, αλλά και την κληρονομιά της Μέρκελ, κινούμενος στον αντίποδα της πολιτικής της σε πολλά κρίσιμα ζητήματα. Το πρώτο απ’ όλα είναι το μεταναστευτικό, όπου ήδη η αλλαγή πορείας έχει φανεί πριν από τις εκλογές, όταν ο Μερτς αποφάσισε να συνεργαστεί κοινοβουλευτικά με το AfD για να περάσουν αυστηρές ρυθμίσεις για τη μετανάστευση. Η εποχή των «ανοιχτών συνόρων» της Μέρκελ φαίνεται ότι είναι πολύ μακριά.

Η νέα πολιτική ηγεσία του Βερολίνου που θα περιλαμβάνει τόσο τους Χριστιανοδημοκράτες, όσο και τους βαριά ηττημένους Σοσιαλδημοκράτες και θα πρέπει να δράσει γρήγορα, αν θέλει να παραμείνει η Γερμανία στο κάδρο των εξελίξεων. Το αν θα το καταφέρει θα φανεί πολύ σύντομα, καθώς οι εξελίξεις είναι τόσο ραγδαίες, που προσπερνούν όποιον επιλέξει έστω για λίγο την αδράνεια.