Για την παύση των εχθροπραξιών στο Σουδάν ψηφίζει σήμερα το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ

Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ θα αποφανθεί αργότερα εντός της ημέρας για νέο σχέδιο απόφασης, το οποίο καλεί να σταματήσουν αμέσως οι εχθροπραξίες στο Σουδάν, νέα προσπάθεια να ασκηθεί πίεση στους δυο αντίπαλους στρατηγούς, καθώς δεν υπάρχει η παραμικρή ένδειξη μείωσης της έντασης του πολέμου.

Το σχέδιο απόφασης, που περιήλθε σε γνώση του Γαλλικού Πρακτορείου κι έχει καταρτιστεί από το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Σιέρα Λεόνε, καλεί τα μέρη «να σταματήσουν αμέσως τις εχθροπραξίες και να δεσμευτούν με καλή πίστη σε διάλογο ώστε να επιτραπούν τα επόμενα βήματα προς αποκλιμάκωση, με σκοπό να συμφωνήσουν επειγόντως σε κατάπαυση του πυρός σε εθνικό επίπεδο».

Στο Σουδάν μαίνεται από τη 15η Απριλίου 2023 πόλεμος στον οποίο αναμετρώνται από τη μια οι σουδανικές ένοπλες δυνάμεις, υπό τον στρατηγό Άμπντελ Φάταχ αλ Μπουρχάν, που κατέλαβε την εξουσία με το στρατιωτικό πραξικόπημα του 2021, κι από την άλλη οι παραστρατιωτικοί των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (ΔΤΥ), υπό τον στρατηγό Μοχάμεντ Χαμντάν Ντάγκλο, τον άλλοτε υπαρχηγό της στρατιωτικής χούντας.

Δολοφονίες και λιμός

Η ένοπλη σύρραξη έχει στοιχίσει τη ζωή σε δεκάδες αν όχι εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους κι έχει μετατρέψει πάνω από 11 εκατομμύρια πολίτες σε εσωτερικά εκτοπισμένους και πρόσφυγες, από τους οποίους 3,1 εκατ. έχουν φύγει από τη χώρα, σύμφωνα με τον ΟΗΕ.

Στη χώρα καταγράφεται νέα έξαρση της βίας από τα τέλη Οκτωβρίου, αναφέρονται εντεινόμενες μάχες και επιθέσεις, ιδίως εναντίον αμάχων. Ο ΟΗΕ προειδοποίησε την περασμένη Τρίτη πως ο πόλεμος υπάρχει κίνδυνος να κλιμακωθεί ακόμα περισσότερο, εξηγώντας πως οι δυο αντίπαλοι στρατηγοί μοιάζουν «πεπεισμένοι πως μπορούν να κερδίσουν» στα πεδία των μαχών, όπως το έθεσε η αναπληρώτρια Γενική Γραμματέας αρμόδια για τις πολιτικές υποθέσεις Ρόουζμαρι ΝτιΚάρλο.

Οι άμαχοι πληρώνουν πολύ βαρύ τίμημα, καθώς περίπου 26 εκατ. άνθρωποι είναι αντιμέτωποι με ακραία διατροφική ανασφάλεια —έχει κηρυχθεί λιμός στον καταυλισμό προσφύγων Ζαμζάμ του Νταρφούρ (δυτικά)—, ενώ οι κατηγορίες για τη χρήση της σεξουαλικής βίας ως όπλου έχουν γίνει βουνό.

Χαμηλές προσδοκίες

Με αυτό το φόντο, το σχέδιο απόφασης καλεί τα εμπόλεμα μέρη να «τηρήσουν τις δεσμεύσεις» που ανέλαβαν το 2023 για την προστασία των αμάχων, να πάψουν να χρησιμοποιούν τη σεξουαλική βία εν είδει «πολεμικής τακτικής», καθώς και να επιτρέψουν «ταχεία, ασφαλή και ανεμπόδιστη» πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια.

Ο βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι, ο οποίος θα προεδρεύσει στη σημερινή συνεδρίαση του Συμβουλίου Ασφαλείας, υποσχέθηκε χθες Κυριακή πως θα ασκήσει «πίεση (για να υιοθετηθεί) απόφαση που θα εγγυάται την προστασία των αμάχων και την ελεύθερη διέλευση της βοήθειας».

Αν και αρκετοί διπλωμάτες δήλωσαν στο Γαλλικό Πρακτορείο μάλλον αισιόδοξοι για την υιοθέτηση του σχεδίου απόφασης, υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες για τη θέση της Ρωσίας, κράτους-μονίμου μέλους του ΣΑ με δικαίωμα βέτο.

Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για το κείμενο «η Ρωσία έκανε πολλά σχόλια», ανέφερε διπλωμάτης, εκτιμώντας πως η Μόσχα μοιάζει πλέον ολοένα πιο καθαρά «ευθυγραμμισμένη» με το στρατόπεδο του στρατηγού Μπουρχάν.

Ακόμη, χωρίς να κατονομάζει κανέναν, το σχέδιο απόφασης καλεί τα κράτη μέλη να απέχουν από «επεμβάσεις που τροφοδοτούν τη σύρραξη» και ζητεί να τηρηθεί το εμπάργκο όπλων — το οποίο ωστόσο αφορά μόνο το Νταρφούρ.

Η κυβέρνηση του Σουδάν κατηγορεί συχνά τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα πως προσφέρουν υποστήριξη στις ΔΤΥ, ιδίως παραδίδοντάς τους όπλα και πυρομαχικά, κάτι που αρνείται το Αμπού Ντάμπι.

Στην περίπτωση που υιοθετηθεί το σχέδιο απόφασης, μένει να φανεί αν θα φέρει κάποια μεταβολή στη στάση των δυο αντίπαλων στρατηγών.

Τον Μάρτιο, απόφαση του ΣΑ καλούσε επίσης να κηρυχθεί «άμεση» κατάπαυση του πυρός κατά τον ιερό για τους μουσουλμάνους μήνα του ραμαζανιού. Μάταια.

Τον Ιούλιο, το ΣΑ απαιτούσε να αρθεί η «πολιορκία» της Ελ Φάσερ από τις ΔΤΥ και να σταματήσουν οι μάχες γύρω από τη μεγάλη πόλη αυτή του Νταρφούρ, όπου έχουν παγιδευμένοι εκατοντάδες χιλιάδες άμαχοι. Μάταια επίσης.

Παρ’ όλ’ αυτά, το νέο σχέδιο απόφασης ζητεί από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, τον Αντόνιο Γκουτέρες, να προτείνει σύστημα «επιτήρησης και επαλήθευσης» ενδεχόμενης συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός.

Πρόκειται για σύσταση που είχε κάνει ο ίδιος ο κ. Γκουτέρες στη διεθνή κοινότητα σε πρόσφατη έκθεσή του επιδοθείσα στο Συμβούλιο Ασφαλείας.

Ωστόσο ο Γενικός Γραμματέας έκρινε αντίθετα πως «σε αυτό το στάδιο δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να υπάρξει επιτυχής ανάπτυξη (ειρηνευτικής) δύναμης του ΟΗΕ για την προστασία των αμάχων στο Σουδάν».