«Είναι η πατρίδα μου αλλά δεν μπορώ να τα αφήσω όλα πίσω»: Σύροι πρόσφυγες μιλούν στο CNN Greece

«Υπάρχει μεγάλη ανησυχία», «είναι μεγάλη αλλαγή», «η ιδέα της επιστροφής ήταν πάντα στην καρδιά μου», «δεν μπορώ να ρισκάρω τα πάντα»: με ανάμεικτα συναισθήματα υποδέχτηκαν την είδηση της πτώσης του καθεστώτος Άσαντ δύο Σύροι που βρίσκονται στην Ελλάδα, οι οποίοι μίλησαν στο CNN Greece για τα επόμενα σχέδιά τους αλλά και το ενδεχόμενο «παγώματος» της επεξεργασίας των αιτημάτων ασύλου.

Την ώρα που η Συρία παραδίδεται για ακόμη μια φορά στην αβεβαιότητα και οι προσδοκίες αναμειγνύονται με τον φόβο για το μέλλον των θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων στην χώρα με την πανάρχαια ιστορία, οι 50.000 Σύροι πρόσφυγες που ζουν στην Ελλάδα βιώνουν ακόμη έντονα τις επιπτώσεις της ανθρωπιστικής τραγωδίας.

«Η πτώση του Άσαντ είναι μια μεγάλη αλλαγή, μπορώ να επιστρέψω στη χώρα μου» λέει στο CNN Greece ο Σύρος πρόσφυγας Άρεφ Αλομπέιντ, διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας, που ζει χρόνια στην Ελλάδα, αναδεικνύοντας την προσδοκία που έρχεται στην επιφάνεια στον απόηχο της κατάρρευσης του αυταρχικού καθεστώτος Άσαντ.

«Η Συρία είναι η πατρίδα μου και η ιδέα της επιστροφής ήταν πάντα στην καρδιά μου» λέει με τη σειρά του ο Μουσταφά Μοχάμαντ, κοινωνικός λειτουργός σε ΜΚΟ.

Την ίδια στιγμή ο φόβος υφίσταται:

«Δεν μπορώ να ρισκάρω τα πάντα χωρίς ένα σαφές σχέδιο» μαρτυρά ο τελευταίος, ενώ κανείς τους δεν αποκλείει την επιστροφή στα πατρικά εδάφη αν υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες.

«Θα μπορέσω να επισκεφτώ τα αδέλφια μου»

Παρότι η κατάσταση στη Συρία παραμένει αυτή τη στιγμή ιδιαίτερα ρευστή, αρκετοί πρόσφυγες -κυρίως από την Τουρκία και τον Λίβανο- έχουν αρχίσει να επιστρέφουν στην πατρίδα τους.

Πολλοί είναι όμως και αυτοί που διστάζουν να προχωρήσουν σε αυτό το βήμα, παρότι μιλούν για μια «μεγάλη αλλαγή».

«Η πτώση του Άσαντ σηματοδοτεί για εμένα μια μεγάλη αλλαγή. Μετά από 15 χρόνια, μπορώ επιτέλους να επιστρέψω στη χώρα μου και να επανακτήσω την περιουσία μου που είχε δεσμευθεί από το προηγούμενο καθεστώς. Θα μπορέσω να συναντήσω τα δύο αδέλφια μου χωρίς να ανησυχώ για τη σύλληψη ή την εξαφάνισή μου. Επίσης, θα μπορέσω να επισκεφθώ τον τάφο του πατέρα μου, κάτι που δεν μπόρεσα να κάνω όταν έφυγε από τη ζωή, καθώς υπήρχε ένταλμα σύλληψής εναντίον μου εξαιτίας των απόψεων που εξέφραζα στα ελληνικά ΜΜΕ» δηλώνει ο Άρεφ Αλομπέιντ, μιλώντας για το πώς αισθάνεται μετά την πτώση του Σύρου ηγέτη.

Με τη σειρά του, ο Μουσταφά Μοχάμαντ λέει:

«Προσωπικά, είμαι πολύ χαρούμενος για τη νέα ελευθερία και δημοκρατία της χώρας μου, αλλά επίσης αναλογίζομαι τον πόνο, την απώλεια και τις θυσίες που ήρθαν με αυτό το ταξίδι. Είναι μια ευκαιρία για τους Σύρους να ξαναχτίσουν, να θεραπεύσουν και να δημιουργήσουν ένα λαμπρότερο μέλλον».

Ως προς την κατάσταση που επικρατεί στην χώρα και οι δύο κάνουν λόγο για μια πραγματική τραγωδία και, παρότι εκφράζουν την αισιοδοξία τους, δεν κρύβουν την επιφυλακτηκοτητά τους.

«Με τη νέα κατάσταση, υπάρχει ελπίδα για βελτίωση, αν και τα προβλήματα που συσσωρεύτηκαν χρειάζονται χρόνο για να ξεπεραστούν» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Άρεφ Αλομπέιντ.

Και συνεχίζει:

«Η κατάσταση μέχρι και την πτώση του Άσαντ ήταν τραγική. Η ηλεκτροδότηση στην πρωτεύουσα περιοριζόταν σε τρεις ώρες την ημέρα, το νερό ήταν διαθέσιμο μόνο για δύο ώρες την ημέρα, ενώ η φτώχεια, η πείνα, τα ναρκωτικά, η διαφθορά, οι απαγωγές και οι βιασμοί είχαν γίνει καθημερινότητα. Με τη νέα κατάσταση, υπάρχει ελπίδα για βελτίωση, αν και τα προβλήματα χρειάζονται χρόνο για να ξεπεραστούν. Ωστόσο, φαίνεται πως η πορεία της Συρίας παρακολουθείται στενά από τις δυτικές χώρες, αλλά και την Τουρκία, γεγονός που περιπλέκει την ανεξάρτητη λήψη αποφάσεων από τον συριακό λαό».

«Σε κομβικό σημείο η χώρα»

Στις δυσκολίες και τις προκλήσεις που έχει μπροστά του ο συριακός λαός αναφέρεται και ο Μουσταφά Μοχάμαντ, υπογραμμίζοντας παράλληλα πως μεγάλο διακύβευμα είναι να διασφαλιστεί ότι όλοι θα έχουν φωνή στη διαμόρφωση του μέλλοντος της Συρίας.

«Τώρα που η Συρία είναι ελεύθερη από το καθεστώς του Άσαντ, η χώρα βρίσκεται σε κομβικό σημείο. Είναι μια στιγμή τεράστιας ανακούφισης και ελπίδας για το μέλλον της Συρίας, αντιπροσωπεύει το τέλος ετών καταπίεσης, βίας και βασάνων. Οι άνθρωποι εργάζονται σκληρά για να δημιουργήσουν ένα δημοκρατικό σύστημα. Ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις-οικονομική ανάκαμψη, δικαιοσύνη για τα θύματα και διασφάλιση ότι όλοι έχουν φωνή στη διαμόρφωση του μέλλοντος της χώρας» εξηγεί ο ίδιος.

Και τι θα κάνουν οι Σύροι που ζουν την Ελλάδα; Θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους;

Και τι θα βρουν εκεί;

«Οι αλλαγές αυτές επηρεάζουν τα όνειρα και τα σχέδιά μου. Άλλωστε είμαι 32 χρόνια έξω από τη Συρία, μόλις σταθεροποιηθεί η κατάσταση, σκοπεύω να επισκεφθώ τη χώρα μου και να διερευνήσω επαγγελματικές ευκαιρίες. Ελπίζω να μπορέσω να εργαστώ στο Πανεπιστήμιο της Δαμασκού και να συμβάλλω στην ανασυγκρότηση. Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες Σύριων στην Ελλάδα. Εκείνοι που ήρθαν τις δεκαετίες του 1970 και του 1980 και έχουν ενταχθεί πλήρως στην ελληνική κοινωνία και οι πρόσφυγες που κατέφυγαν στην Ελλάδα μετά το 2011. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν περάσει δύσκολες καταστάσεις. Πολλοί από αυτούς ήθελαν να επιστρέψουν στη Συρία, αλλά δεν μπορούσαν λόγω των συνθηκών» εξηγεί ο Άρεφ Αλομπέιντ.

«Δεν μπορώ να ρισκάρω τα πάντα χωρίς σχέδιο»

Για τους Σύρους που βρίσκονται πολλά χρόνια στην Ελλάδα, η επιστροφή δεν είναι εύκολη απόφαση.

«Η Συρία είναι η πατρίδα μου και η ιδέα της επιστροφής ήταν πάντα στην καρδιά μου. Ωστόσο, η απόφασή μου εξαρτάται από διάφορους παράγοντες» εξομολογείται ο Μουσταφά Μοχάμαντ, χωρίς να κρύβει τις επιφυλάξεις του.

«Θέλω να δω βιώσιμη πρόοδο στην οικοδόμηση μιας σταθερής, χωρίς αποκλεισμούς και δημοκρατικής κοινωνίας. Προς το παρόν, αισθάνομαι ότι μπορώ να συνεισφέρω στη Συρία από το εξωτερικό (…). Δεν μπορώ να τα αφήσω όλα αυτά πίσω χωρίς να ξέρω ότι μπορώ να επιστρέψω για να συνεχίσω τη ζωή μου εδώ στην Ελλάδα με την Ελληνίδα σύζυγό μου και τη δουλειά που μου αρέσει να κάνω. Δεν μπορώ να ρισκάρω τα πάντα χωρίς ένα σαφές σχέδιο και διαβεβαιώσεις» τονίζει.

«Υπάρχει μεγάλη ανησυχία για το άσυλο»

Με την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, αρκετές ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ανακοίνωσαν το «πάγωμα» της επεξεργασίας αιτήσεων ασύλου από Σύρους πρόσφυγες.

Παρότι κάτι τέτοιο δεν έχει αποφασιστεί ακόμη στην Ελλάδα, οι Σύροι που βρίσκονται στη χώρα μας εμφανίζονται ανήσυχοι.

«Είναι ένα εξαιρετικά σοβαρό ζήτημα. Αποτελεί αμετάκλητη απόδειξη ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις γνώριζαν πως το καθεστώς του Άσαντ ήταν η κύρια αιτία της προσφυγικής κρίσης στη Συρία, αλλά δεν έκαναν τίποτα για να αποτρέψουν την καταστροφή» λέει ο Άρεφ Αλομπέιντ.

Όπως εξηγεί ο ίδιος, πολλοί Σύροι επιθυμούν να επιστρέψουν στη χώρα τους αλλά λόγω του φόβου για το καθεστώς Άσαντ δεν το έκαναν:

«Σήμερα, η κατάσταση αλλάζει, για παράδειγμα, σύμφωνα με στοιχεία του Υπουργείου Εσωτερικών της Τουρκίας, 15.000-20.000 Σύριοι πρόσφυγες επιστρέφουν από την Τουρκία στη Συρία κάθε μέρα. Αυτό το γεγονός θα επικρατήσει και για την περίπτωση της Ελλάδας, εκτιμώ με την πρώτη ευκαιρία. Τέλος, θα ήθελα να υπογραμμίσω ότι υπάρχει περίπτωση για μαζική έξοδο καθεστωτικών Σύρων εκτός Συρίας, αυτών δηλαδή που έχουν λερωμένα τα χέρια τους στο αίμα του καθεστώτος Άσαντ».

Προβληματισμένος για το ζήτημα του ασύλου εμφανίζεται και ο Μουσταφά Μοχάμαντ, μεταφέροντας παράλληλα και την αγωνία άλλων Σύρων στην Ελλάδα.

«Υπάρχει μεγάλη ανησυχία. Μερικοί από τους πρόσφυγες πούλησαν ό,τι είχαν για να μπορέσουν να κάνουν το ταξίδι στην Ευρώπη μετά από χρόνια αγωνίας και αναμονής ως την πτώση του καθεστώτος Άσαντ, και δεν έχουν καν χρήματα ή έγγραφα για να επιστρέψουν. Εάν είναι στη διαδικασία να υποβάλουν αίτηση για άσυλο, μπορεί να θέλουν απλώς να επιστρέψουν, αλλά το πρόβλημα είναι με το τι γίνεται με όσους έχουν ήδη άσυλο στην Ελλάδα».

Και καταλήγει λέγοντας:

«Νομίζω ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πήρε μια πολύ γρήγορη απόφαση σχετικά με το ζήτημα και θα μπορούσε να περιμένει».