Πολλοί γνωρίζουν το συναίσθημα που έρχεται μετά από λίγα ποτά: πονοκέφαλος, εφίδρωση, σκέψεις που τρέχουν, αναστατωμένο στομάχι. Συχνά, τα χανγκόβερ φαίνεται να χειροτερεύουν με την ηλικία – οι πιο ηλικιωμένοι διαπιστώνουν ότι η ποσότητα αλκοόλ που έπιναν στα νιάτα τους χωρίς αρνητικές συνέπειες, τώρα τους… διαλύει. Τι έχει να πει γι’ αυτό η επιστήμη;
Πολλοί, μιλώντας από προσωπική εμπειρία, θα σας πουν ότι το χανγκόβερ όντως γίνεται χειρότερο όσο μεγαλώνουμε. «Δεν είναι σαφές αν χειροτερεύουν για όλους καθώς μεγαλώνουν ή μόνο για μερικούς ανθρώπους», δηλώνει στο LiveScience ο Aaron White, επικεφαλής του κλάδου Eπιδημιολογίας και Bιομετρίας του αμερικανικού Εθνικού Ινστιτούτου για την Κατάχρηση Αλκοόλ και τον Αλκοολισμό. «Απλώς δεν έχει γίνει επαρκής έρευνα πάνω σε αυτό το θέμα». Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες εύλογες θεωρίες.
Η τοξική ακεταλδεΰδη
Τα χανγκόβερ προκαλούνται από μυριάδες αλλαγές στο σώμα που συμβαίνουν μετά από υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Το τελευταίο είναι τοξικό για τα κύτταρα, καθώς μπορεί να βλάψει το DNA και να εμποδίσει σημαντικές κυτταρικές διεργασίες. Καθώς διασπάται, το αλκοόλ μετατρέπεται για λίγο σε μια διαφορετική τοξική ουσία, που ονομάζεται ακεταλδεΰδη, πριν μετατραπεί σε μια λιγότερο τοξική ένωση που ονομάζεται ακετάτη και, τέλος, σε νερό και διοξείδιο του άνθρακα.
Καθώς οι άνθρωποι γερνούν, όμως, τα ένζυμα στο συκώτι που μεταβολίζουν το αλκοόλ και τα τοξικά υποπροϊόντα του μπορεί να γίνουν λιγότερο αποτελεσματικά, οπότε αυτές οι τοξικές χημικές ουσίες μπορεί να παραμείνουν στο σώμα περισσότερο απ’ ό,τι παλιότερα.
Όταν η ακεταλδεΰδη παραμένει στο συκώτι, μπορεί επίσης να προκαλέσει εκτεταμένη φλεγμονή στο σώμα. Οι κυτοκίνες, οι χημικοί «αγγελιοφόροι» που προκαλούν φλεγμονή, έχουν συνδεθεί με την δυσφορία, το άγχος, την ευερεθιστότητα και την κόπωση – όλα κοινά συμπτώματα του χανγκόβερ.
Επιπλέον, σε σύγκριση με τους νεότερους, οι μεγαλύτεροι είναι πιο πιθανό να υποφέρουν από χρόνιο πόνο και παθήσεις που προκαλούν απανωτές φλεγμονές, όπως ο διαβήτης και η αρθρίτιδα. Έτσι, η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ θα μπορούσε, σύμφωνα με τον White, να «επιδεινώσει τις υπάρχουσες σωματικές ενοχλήσεις» και τελικά να οδηγήσει σε ένα πιο σοβαρό χανγκόβερ.
Ο ρόλος της αφυδάτωσης
Τόσο η κατανάλωση αλκοόλ όσο και η φυσιολογική γήρανση μπορεί να δυσχεράνουν την ενυδάτωση, οπότε ο συνδυασμός των δύο θα μπορούσε να είναι μια συνταγή για ένα δύσκολο «επόμενο πρωινό».
Το αλκοόλ είναι διουρητικό, δηλαδή αποβάλλει νερό από το σώμα. Οι επιστήμονες εξακολουθούν να συζητούν πόσο ακριβώς παίζει ρόλο η αφυδάτωση στο χανγκόβερ, σημειώνει ο White, αλλά είναι γνωστό ότι η αφυδάτωση μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους και κόπωση, αμφότερα κοινά συμπτώματα του χανγκόβερ. Και μετά την ηλικία των 60 ετών, η συνολική ποσότητα νερού στο σώμα αρχίζει να μειώνεται λόγω της απώλειας ιστών. Αυτή η αφυδάτωση όχι μόνο μας προετοιμάζει για ένα χανγκόβερ, αλλά θα μπορούσε επίσης να αυξήσει τη συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα μας μετά το ποτό.
Διαταραχές στον ύπνο
Τόσο το αλκοόλ όσο και η ηλικία διαταράσσουν τον ύπνο, επίσης. Η κατανάλωση μερικών ποτών μπορεί να επιταχύνει την αρχική διαδικασία του ύπνου, αλλά μπορεί επίσης να υπονομεύσει την ποιότητά του. Η ποιότητα του ύπνου τείνει να μειώνεται ούτως ή άλλως με την ηλικία, οπότε «μπορεί να νιώθουμε τον αντίκτυπο του αλκοόλ στην κούραση της επόμενης ημέρας περισσότερο απ’ ό,τι όταν είμαστε νεότεροι», σχολιάζει ο White.
Αν και υπάρχει ακόμη κάποια συζήτηση σχετικά με το πώς ακριβώς η γήρανση επηρεάζει τα χανγκόβερ, ένα πράγμα είναι σαφές: Ο μόνος εγγυημένος τρόπος για να αποφύγουμε το χανγκόβερ είναι να αποφεύγουμε να πίνουμε υπερβολικά εξ αρχής.
«Ο χρόνος είναι η μόνη καθολική θεραπεία για τα συμπτώματα του χανγκόβερ», τονίζει ο White. «Και το να μην το παρακάνετε με την κατανάλωση αλκοόλ είναι η καλύτερη στρατηγική για την πρόληψή τους».
