Οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές σε όλο τον νότιο Λίβανο που έρχονται σε συνέχεια των άνευ προηγουμένου επιθέσεων σε συσκευές επικοινωνίας των στελεχών της Χεζμπολάχ και μιας σειράς χτυπημάτων με στόχο ανώτατους διοικητές της οργάνωσης, σηματοδοτούν μια δραματική κλιμάκωση της κατάστασης.
Πρώην αξιωματούχοι και αναλυτές υποστηρίζουν ότι το Ισραήλ έχει ανοίξει ένα παράθυρο για χερσαία εισβολή στον Λίβανο, κάτι το οποίο υποστήριζαν από καιρό κυβερνητικά στελέχη.
«Ο στρατός καταστρώνει το σχέδιο εδώ και χρόνια», λέει η Μίρι Έισιν, στην Washington Post, πρώην ανώτερη αξιωματούχος του ισραηλινού στρατού και προσθέτει: «Κάθε φορά που φτάναμε κοντά στο να το κάνουμε, υπήρχαν περιορισμοί». «Τώρα έφτασε το πλήρωμα του χρόνου αλλά το ερώτημα είναι τι θα ακολουθήσει».
Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου ήταν απρόθυμος να εισέλθει σε μια ευρεία αντιπαράθεση με τη Χεζμπολάχ, λένε αναλυτές, φοβούμενος ότι θα καταλήξει να πολεμά σε δύο μέτωπα και ότι θα βαλτώσει σε έναν ακόμη δαπανηρό και ατελέσφορο πόλεμο στον Λίβανο.
Παρόλο που αυτοί οι κίνδυνοι εξακολουθούν να υφίστανται, υπάρχουν πολιτικά πλεονεκτήματα που το Ισραήλ θα αποκομίσει αν δράσει άμεσα, εκτιμούν ειδικοί:
- Μπορεί να κερδίσει χρόνο για την ανοικοδόμηση της φήμης του Νετανιάχου
- Μπορεί να καθυστερήσει την εξεταστική επιτροπή για όσα συνέβησαν στις 7 Οκτωβρίου 2023
- Να αποσπάσει την προσοχή του κοινού από τον σκληρό πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας και τις άθλιες συνθήκες στις οποίες επιβιώνουν οι επανομείναντες όμηροι.
Στηρίζουν τις επιθέσεις στον Λίβανο
Μια μέρα μετά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ το περασμένο φθινόπωρο, η Χεζμπολάχ μετέτρεψε τη βόρεια συνοριακή περιοχή σε ζώνη μάχης, εκτοξεύοντας ρουκέτες σε κατοικημένες κοινότητες. Τοπικοί ηγέτες και πολιτικοί της αντιπολίτευσης στο Ισραήλ εξαπολύουν έκτοτε πυρ ομαδόν κατά του Νετανιάχου επειδή δεν έκανε περισσότερα για να αποφευχθεί η επίθεση.
Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι η χώρα θα έπρεπε ήδη να έχει λάβει πιο αποφασιστικά μέτρα κατά της Χεζμπολάχ, δήλωσε ο Γιοχάναν Πλέσνερ, πρόεδρος του Ινστιτούτου Δημοκρατίας του Ισραήλ (IDI). «Πρόκειται για μια κλιμάκωση που ήταν απλώς θέμα χρόνου από την ισραηλινή σκοπιά», είπε ο Πλέσνερ. «Η συντριπτική πλειοψηφία των Ισραηλινών κατανοεί ότι αυτή η κατάσταση δεν είναι βιώσιμη».
Μια δημοσκόπηση του IDI τον Αύγουστο έδειξε ότι το 67% των Εβραίων Ισραηλινών πίστευαν ότι η χώρα πρέπει να απαντήσει πιο επιθετικά στις επιθέσεις της Χεζμπολάχ, με το 47% να υποστηρίζει «μια επίθεση βαθιά στον Λίβανο που περιλαμβάνει πλήγμα στις υποδομές του».
Οι περίπου 1.500 στόχοι που λέει ο ισραηλινός στρατός ότι έπληξε τις τελευταίες ημέρες αποτελούν μέρος λεπτομερών σεναρίων πολέμου που έχουν σχεδιαστεί σχολαστικά εδώ και χρόνια, λέει η Έισιν. «Η Χαμάς έκανε στις 7 Οκτωβρίου αυτό που όλοι περίμεναν να κάνει η Χεζμπολάχ», εξηγεί.
Οι αρχηγοί ασφαλείας του Ισραήλ πίεσαν να τεθούν σε εφαρμογή τα σχέδια λίγες μέρες μετά τις 7 Οκτωβρίου 2023, λέει η Έισιν, κάτι που επιβεβαιώνει και ανώτερος δυτικός διπλωμάτης. Και οι δύο είπαν ότι ο Νετανιάχου ήταν αυτός που τελικά υποχώρησε και δεν προχώρησε το σχέδιο.
Αλλαγή σκηνικού
Η εικόνα έχει, πλέον, αλλάξει σημαντικά. Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν μειώσει τη δυναμική της Χαμάς και έχουν παγιώσει την παρουσία του στη Γάζα.
Από την άλλη, ο πρώην επικεφαλής του ερευνητικού τμήματος στις μυστικές υπηρεσίες των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων Γιόσι Κουπερβάσερ λέει ότι η Χεζμπολάχ και το Ιράν, δεν έχουν την πρόθεση να εμπλακούν σε έναν ολοκληρωτικό πόλεμο.
«Ήμασταν οι πρώτοι που κλιμακώσαμε την κατάσταση και αυτό λειτούργησε προς όφελός μας», λέει ο Κουπερβάσερ.
Η εξίσωση άρχισε να αλλάζει στα τέλη Ιουλίου με τη δολοφονία από το Ισραήλ του Φουάντ Σουκρ και του Χασάν Νασράλα, στα προάστια της Βηρυτού, ξεκινώντας αυτό που η Εϊσίν αποκάλεσε «αντίστροφη μέτρηση» για τον πόλεμο.
Οι επιθέσεις της προηγούμενης εβδομάδας, που χαρακτηρίστηκαν από ορισμένους Ισραηλινούς αξιωματούχους ασφαλείας ως μομέντουμ, πιθανότατα επιτάχυναν το χρονοδιάγραμμα, είπε.
«Η παράταση της κατάστασης πολέμου ταιριάζει στον Νετανιάχου», είπε ο Γκαγίλ Ταλσίρ, πολιτικός επιστήμονας στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο, καθώς αυτό τον βοηθά να απομακρύνει τις εσωτερικές απειλές για την πρωθυπουργία του. Ο μακροβιότερος ηγέτης του Ισραήλ παραμένει βυθισμένος σε πολλές δίκες διαφθοράς, αντιμετωπίζει απαιτήσεις από τους υπερορθόδοξους εταίρους του στο συνασπισμό να ακυρώσει έναν αμφιλεγόμενο νόμο στρατιωτικής στρατολόγησης και, όταν τελειώσει ο πόλεμος, πιθανότατα θα κληθεί να απαντήσει σε μια εξεταστική επιτροπή για την 7η Οκτωβρίου.
«Αν παραμείνει όπως είναι τώρα, καταστρέφοντας τις υποδομές της Χεζμπολάχ, ο Νετανιάχου θα έχει αποκτήσει κάποια πολιτική δύναμη», είπε ο Ταλσίρ. «Αλλά αυτή είναι η Μέση Ανατολή και όλα μπορούν να κλιμακωθούν ανά πάσα στιγμή», προειδοποίησε, «και εάν ο Νασράλα αρχίσει να εκτοξεύει χιλιάδες ρουκέτες προς το Τελ Αβίβ, δεν ξέρω αν το ισραηλινό κοινό θα είναι επιεικές».
Ο Ντάνι Ντάνον, πρεσβευτής του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη, δήλωσε την Τρίτη ότι το Ισραήλ «δεν επιθυμεί» να ξεκινήσει μια χερσαία εισβολή και θα προτιμούσε μια διπλωματική λύση, κάτι για το οποίο πιέζουν η κυβέρνηση Μπάιντεν, οι Ευρωπαίοι σύμμαχοί της και οι ηγέτες της Μέσης Ανατολής.
«Την ώρα που μιλάμε υπάρχουν σημαντικές δυνάμεις που προσπαθούν να βρουν ιδέες και είμαστε ανοιχτόμυαλοι για αυτό», είπε ο Danon στους δημοσιογράφους.
Ενώ το IDF έχει επανατοποθετήσει ορισμένα στρατεύματα στο βορρά τις τελευταίες ημέρες, δεν είναι σαφές εάν ετοιμάζονται να περάσουν τα σύνορα.
«Η Χεζμπολάχ σήμερα είναι μια διαφορετική οργάνωση από ό,τι ήταν πριν από μια εβδομάδα», είπε ο υπουργός Άμυνας Yoav Gallant στους στρατιώτες την Τρίτη. «Έχουμε ήδη προετοιμασμένες επιπλέον απεργίες».
Δύο ημέρες ανηλεών επιδρομών στο νότιο και ανατολικό τμήμα του Λιβάνου σκότωσαν περισσότερους από 550 ανθρώπους, σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας του Λιβάνου, το οποίο δεν κάνει διάκριση μεταξύ αμάχων και μαχητών, αλλά ανέφερε ότι μεταξύ των νεκρών είναι 54 παιδιά, 94 γυναίκες και εννέα νοσηλευτές. Τους προηγούμενους μήνες, πιο στοχευμένες ισραηλινές επιθέσεις σκότωσαν εκατοντάδες μέλη της Χεζμπολάχ και εκτόπισαν περισσότερους από 100.000 ανθρώπους στο Λίβανο. Ωστόσο, δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η αυξημένη στρατιωτική πίεση θα αναγκάσει τη Χεζμπολάχ να υποχωρήσει ή να επιτρέψει στους Ισραηλινούς να επιστρέψουν στα σπίτια τους στο βορρά.
«Ένα χρόνο μετά την έναρξη του πολέμου στη Γάζα, βρισκόμαστε σε έναν πόλεμο φθοράς και [οι Ισραηλινοί] ανησυχούν πολύ ότι το ίδιο πράγμα θα συμβεί, αλλά θα είναι πιο έντονο στον Λίβανο», δήλωσε ο Michael Milshtein, πρώην αξιωματούχος των ισραηλινών πληροφοριών και επικεφαλής του Φόρουμ Παλαιστινιακών Σπουδών στο Κέντρο Μεσανατολικών και Αφρικανικών Σπουδών Moshe Dayan.
Το δόγμα του Νετανιάχου στηρίζεται στην υπόθεση ότι εάν χρησιμοποιείτε «ολοένα και περισσότερη δύναμη, ο εχθρός θα είναι πιο ευέλικτος», είπε. «Αλλά δεν λειτούργησε στη Γάζα», και η Χεζμπολάχ είναι επίσης απίθανο να υποχωρήσει.
Ο Νασράλα έχει δηλώσει ότι η ομάδα του έχει δεσμευτεί να πολεμήσει σε αλληλεγγύη με τους Παλαιστίνιους μέχρι να τελειώσει ο πόλεμος στη Γάζα, αφήνοντας ανοιχτή τη λεωφόρο για την επίλυση και των δύο συγκρούσεων ταυτόχρονα. Αλλά ο Νετανιάχου αντιστάθηκε στην πίεση πολλών μηνών από την Ουάσιγκτον και τους στρατηγούς του να συμφωνήσουν σε μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και απελευθέρωσης ομήρων με τη Χαμάς. Τον Ιούνιο, ο Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε ότι υπάρχει «κάθε λόγος» να συμπεράνουν οι άνθρωποι ότι ο Νετανιάχου παρέτεινε τον πόλεμο για δικούς του πολιτικούς σκοπούς, αν και αργότερα απέσυρε τα σχόλια.
Μια κατάπαυση του πυρός στη Γάζα θα έκανε «σχεδόν αμέσως» τη Χεζμπολάχ να κρατήσει τα πυρά της στο βόρειο Ισραήλ, είπε ο Μιλστάιν. Αλλά «ο Νετανιάχου δεν θέλει τον τερματισμό του πολέμου στη Γάζα», είπε.
