Ανάμεσα στους λόγους για τους οποίους επικρατεί μια νευρικότητα για την έκβαση της πολυαναμενόμενης εκλογικής αναμέτρησης είναι τα «πυρά» που εξαπέλυσε ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος, Ντόναλντ Τραμπ κατά των κακοπληρωτών ΝΑΤΟ, αλλά και για τα ποσά που διαθέσει η Ουάσινγκτον στην Ουκρανία.
Την ίδια ώρα, όμως, εξετάζει το ενδεχόμενο επιβολής νέων δασμών για τα προϊόντα που εισάγονται από την Ευρώπη.
Βαθιές και διαρκείς αλλαγές ανεξαρτήτως αποτελέσματος
Αν, λοιπόν, ληφθούν υπόψιν οι δεσμεύσεις αυτές, μια ενδεχόμενη νίκη της Δημοκρατικής υποψήφιας, Κάμαλα Χάρις που θα συνιστούσε εν πολλοίς συνέχεια της πολιτικής Μπάιντεν, θα ήταν μια ανακούφιση από τις Βρυξέλλες. Σε κάθε περίπτωση όμως, οι Ευρωπαίοι εταίροι επιμένουν πως είναι κρίσιμο – ανεξάρτητα από το ποιος ή ποια θα επικρατήσει – να προετοιμαστούν για βαθιές και με διάρκεια αλλαγές στις σχέσεις τους με τις ΗΠΑ.
Ειδικότερα, σε περίπτωση επικράτησης της Κάμαλα Χάρις τα κράτη – μέλη της Ε.Ε. εκτιμούν ότι δεν είναι τόσο απρόβλεπτη, αν και όπως επεσήμανε διπλωμάτης στο ΝΑΤΟ «δεν γνωρίζουμε και πολλά για τα σχέδιά της για την εξωτερική πολιτική».
Η πιθανή επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο προκαλεί ανησυχία, καθώς όπως εκτίμησε ο Μάρτιν Κουένσεθ ειδικός σε θέματα άμυνας του German Marshall Fund «υπάρχει ένα είδος παράλυσης στην ευρωπαϊκή πλευρά μπροστά στο μέγεθος της πρόκλησης».
«Αν δεν πληρώσετε περισσότερα για την άμυνα, θα χρειαστεί να τα βγάλετε πέρα μόνοι σας απέναντι στη ρωσική απειλή»: Η φράση αυτή του Ντόναλντ Τραμπ προκάλεσε αγωνία στους Ευρωπαίους.
Και αυτό καθώς ήδη πολλές χώρες της Συμμαχίας έχουν αυξήσει τις αμυντικές τους δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ τους. Πλέον 23 από τα 32 μέλη του ΝΑΤΟ έχουν πετύχει τον στόχο αυτό, έναντι μόλις τριών πριν από μία δεκαετία.
Θεμιτό το μήνυμα ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα
Όμως γνωρίζουν ότι θα χρειαστεί να κάνουν περισσότερα, ανεξαρτήτως του ποιος θα κερδίσει στις εκλογές στις ΗΠΑ. Ο Ρεπουμπλικάνος υποψήφιος δεν είναι άλλωστε ο μόνος Αμερικανός πρόεδρος που έχει ζητήσει από την Ευρώπη να αναλάβει μεγαλύτερο μερίδιο στον τομέα της άμυνας.
Πάντως «το μήνυμα ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα είναι εντελώς θεμιτό», σχολίασε ένας διπλωμάτης.
Αν και πολλοί αξιωματούχοι της Συμμαχίας ελπίζουν να αποφευχθεί μια σύγκρουση με τον Τραμπ για το ΝΑΤΟ, η ανησυχία των Ευρωπαίων είναι ακόμη μεγαλύτερη αναφορικά με το μέλλον της δυτικής στήριξης προς την Ουκρανία.
Μπορεί να καταλήξει να στηρίζει μόνη της την Ουκρανία η Ευρώπη
«Η Ευρώπη ενδέχεται να βρεθεί να στηρίζει μόνη της την Ουκρανία» προειδοποίησε ο Γάλλος ευρωβουλευτής Ραφαέλ Γκλικσμάν.
Ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ έχει αναφέρει επανειλημμένα ότι θα σταματήσει την αμερικανική βοήθεια προς το Κίεβο, ενώ έχει δηλώσει ότι θα καταφέρει να τερματίσει τον πόλεμο μέσα σε 24 ώρες.
Η Ευρώπη ίσως να μην έχει άλλη επιλογή από το να συνεχίσει μόνη της να στηρίζει την Ουκρανία. Ωστόσο και το ευρωπαϊκό μέτωπο κινδυνεύει να διαρραγεί γρήγορα.
«Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες κινδυνεύουν να αναγκαστούν να αυξήσουν την πίεση στο Κίεβο να ξεκινήσει διαπραγματεύσεις με τη Μόσχα, παρά τη θέληση των ίδιων των Ουκρανών» προειδοποίησε ο Γκλικσμάν.
Μέχρι την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων των αμερικανικών εκλογών, η Ευρώπη βρίσκεται σε στάση αναμονής. «Προσπαθούμε να συνεχίσουμε να κάνουμε από την πλευρά μας αυτό που πάντα κάναμε, αυτή είναι η αίσθηση στο ΝΑΤΟ» εξήγησε ένας διπλωμάτης.
Τι θα συμβεί στο εμπόριο;
Σε ό,τι αφορά το εμπόριο, η ΕΕ πιστεύει ότι αυτή τη φορά θα είναι καλύτερα εξοπλισμένη για μια σύγκρουση σε περίπτωση επιστροφής του Τραμπ στην προεδρία.
«Η ΕΕ είναι καλύτερα προετοιμασμένη για μια νέα κυβέρνηση Τραμπ» σημείωσε ένας άλλος διπλωμάτης από τις Βρυξέλλες.
Ήδη στο τραπέζι των αξιωματούχων της ΕΕ βρίσκεται ένας κατάλογος αμερικανικών προϊόντων στα οποία μπορεί να επιβληθούν δασμοί, ως απάντηση στην επιβολή δασμών σε ευρωπαϊκά προϊόντα από τις ΗΠΑ. Ωστόσο διπλωμάτες και αξιωματούχοι της ΕΕ επιμένουν ότι το μέτρο αυτό θα αποτελέσει έσχατη λύση. «Κανείς στις Βρυξέλλες δεν επιδιώκει την κλιμάκωση» τόνισε ένας εξ αυτών.
Το πρώτο «κρας τεστ»
Να σημειωθεί ότι, το πρώτο τεστ θα είναι τον Μάρτιο, όταν θα λήξει και η εξαίρεση της ΕΕ από τους δασμούς που επέβαλαν οι ΗΠΑ στις εισαγωγές χάλυβα.
Ο Τραμπ επέβαλε το 2018 δασμούς στον χάλυβα και το αλουμίνιο που εισάγεται στις ΗΠΑ από πολλές χώρες, ανάμεσά τους και αυτές της ΕΕ. Ο Τζο Μπάιντεν διατήρησε τους δασμούς, αλλά εξαίρεσε από το μέτρο την ΕΕ για μια μεταβατική περίοδο η οποία λήγει τον Μάρτιο.
Οι Ευρωπαίοι ανησυχούν ότι ο Ρεπουμπλικάνος θα επιβάλει ακόμη υψηλότερους δασμούς. Σε περίπτωση νίκης της Χάρις δεν αναμένουν ότι η Δημοκρατική θα είναι ιδιαίτερα γενναιόδωρη στο θέμα, όμως τουλάχιστον αναμένουν διαπραγματεύσεις «καλή τη πίστει», σύμφωνα με διπλωμάτη.
Απεναντίας, με τη Χάρις στην προεδρία «θα υπάρχει διάθεση να συνεχίσουμε να αναζητούμε πεδία συνεργασίας, να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε τις ανώφελες συγκρούσεις» εκτίμησε η Γκρέτα Πάις πρώην σύμβουλος στο γραφείο του Αμερικανού αντιπροσώπου για το Εμπόριο.
