Το Τούλσι είναι σαν οποιοδήποτε άλλο ινδικό χωριό, με μονώροφα σπίτια και μερικώς ασφαλτοστρωμένους δρόμους. Αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει από τα άλλα, είναι ότι από τους περίπου 4.000 κατοίκους του, περισσότεροι από 1.000 από αυτούς παράγουν περιεχόμενο για το YouTube με κάποια ιδιότητα.
Τα χρήματα που φέρνει το YouTube έχουν μεταμορφώσει την τοπική οικονομία, λένε οι ντόπιοι στο BBC News, ενώ παράλληλα η διαδικτυακή πλατφόρμα προωθεί την ισότητα και την κοινωνική αλλαγή. Στους κατοίκους που έχουν ξεκινήσει επιτυχημένα κανάλια στο YouTube και έχουν βρει νέες πηγές εισοδήματος περιλαμβάνονται πολλές γυναίκες που είχαν λίγες ευκαιρίες ανέλιξης σε αυτό το αγροτικό περιβάλλον.
Στις 14 Φεβρουαρίου συμπληρώθηκαν 20 χρόνια από την ίδρυση του YouTube. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, περίπου 2,5 δισεκατομμύρια άνθρωποι χρησιμοποιούν την πλατφόρμα κάθε μήνα και η Ινδία είναι μακράν μία από τις μεγαλύτερες αγορές της. Η ζωή πολλών ανθρώπων στο Τούλσι, που βρίσκεται στο κεντρικό κρατίδιο της χώρας Chhattisgarh, περιστρέφεται γύρω από διαδικτυακά βίντεο.
«Κρατάει τα παιδιά μακριά από τις κακές συνήθειες και την εγκληματικότητα», λέει ο 49χρονος Netram Yadav, 49 ετών, αγρότης στο Τούλσι. «Αυτοί οι δημιουργοί περιεχομένου έχουν κάνει όλους στο χωριό υπερήφανους για όσα έχουν καταφέρει και κάνουν».
Το κανάλι που ξεκίνησε το φαινόμενο Τούλσι
Το Τούλσι μπήκε στο YouTube το 2018, όταν ο Jai Varma και ο φίλος του Gyanendra Shukla εγκαινίασαν ένα κανάλι με την ονομασία Being Chhattisgarhiya. Το τρίτο τους βίντεο, με θέμα ένα νεαρό ζευγάρι που παρενοχλείται την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου από μέλη της Bajrang Dal, μιας δεξιάς ινδουιστικής εθνικιστικής ομάδας, ήταν το πρώτο που έγινε viral. Ο συνδυασμός κωμωδίας και κοινωνικού σχολιασμού άρεσε στο κοινό.
Το δίδυμο απέκτησε δεκάδες χιλιάδες οπαδούς μέσα σε λίγους μήνες, ένας αριθμός που έκτοτε εξαπλώθηκε σε περισσότερους από 125.000 συνδρομητές και αθροιστικό αριθμό θεατών που ξεπερνά τα 260 εκατομμύρια. Οι όποιες ανησυχίες των οικογενειών τους για την αφιέρωση τόσου χρόνου στα social media έσβησαν όταν άρχισε η ροή του χρήματος.
«Κερδίζαμε πάνω από 30.000 ρουπίες (σ.σ. περίπου 330 ευρώ, περισσότερα από τον μέσο μισθό της χώρας εκείνη την εποχή) και ήμασταν σε θέση να στηρίξουμε τα μέλη της ομάδας που μας βοηθούσαν», λέει ο Shukla.
Μαζί με τον Varma παράτησαν τις δουλειές τους για να ασχοληθούν αποκλειστικά με το YouTube. Η επιτυχία τους σύντομα ενέπνευσε και άλλους κατοίκους του χωριού. Ο Shukla λέει ότι πλήρωναν τους ηθοποιούς τους και παρείχαν ακόμη και εκπαίδευση στο μοντάζ και τη συγγραφή σεναρίων. Ορισμένοι κάτοικοι δημιούργησαν τα δικά τους κανάλια, ενώ άλλοι αρκέστηκαν στην εθελοντική εργασία.
Αυτό ήταν αρκετό για να προσελκύσει την προσοχή των τοπικών αξιωματούχων. Εντυπωσιασμένη από την επιτυχία των δημιουργών περιεχομένου του χωριού, η πολιτειακή κυβέρνηση δημιούργησε ένα υπερσύγχρονο στούντιο στο Τούλσι το 2023.
O Rajesh Diwar έχει ξεκινήσει στο YouTube το κανάλι Lethwa Raja, που ασχολείται με την περιφερειακή ραπ σκηνή. «Δεν υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που ραπάρουν στη γλώσσα μας, αλλά πιστεύω ότι μπορώ να το αλλάξω αυτό», λέει. «Θέλω να φέρω έναν νέο ήχο στην περιοχή μας και να κάνω το Τούλσι γνωστό όχι μόνο για τα βίντεο, αλλά και για τη μουσική του».
Από τα smartphones, στη μεγάλη οθόνη
Από όλα τα αστέρια των social media που ανέδειξε το Τούλσι, το λαμπρότερο είναι η 27χρονη Pinky Sahu. Όταν οι ιδρυτές του Being Chhattisgarhiya εντόπισαν τα βίντεο χορού που ανέβαζε στο Instagram Reels και το YouTube Shorts (όπως το παρακάτω), την προσέλαβαν για τις δικές τους παραγωγές. Μέσω αυτών, τράβηξε την προσοχή σκηνοθετών κινηματογράφου και η Sahu πήρε τον πρώτο της ρόλο. Έκτοτε έχει εμφανιστεί σε επτά ταινίες.
Ο Aditya Bhagel ήταν ακόμη φοιτητής όταν, εμπνευσμένος από τους Varma και Shukla, αποφάσισε να ξεκινήσει το δικό του κανάλι. Έφτασε να έχει πάνω από 20.000 followers μέσα σε ένα χρόνο και άρχισε να κερδίζει χρήματα από το YouTube. Τελικά ο Varma τον προσέλαβε ως σεναριογράφο και σκηνοθέτη στο Being Chattisgarhiya. Χάρη στη δουλειά του εκεί προσελήφθη πρόσφατα ως σεναριογράφος και βοηθός σκηνοθέτη σε μια επερχόμενη, μεγάλου προϋπολογισμού ταινία με τίτλο «Kharun Paar».
Ενδυνάμωση των γυναικών
Το YouTube άνοιξε επίσης το δρόμο για τις γυναίκες του Τούλσι να έρθουν στο προσκήνιο. Σύμφωνα με την Draupadi Vaishnu, πρώην επικεφαλής του χωριού, το YouTube μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην αμφισβήτηση των προκαταλήψεων και στην αλλαγή των κοινωνικών προτύπων στην Ινδία, όπου η ενδοοικογενειακή κακοποίηση παραμένει διαδεδομένη. «Είναι σύνηθες για τις γυναίκες να διαιωνίζουν μισογυνιστικές πρακτικές, ιδίως στον τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν τις νύφες τους. Αυτά τα βίντεο βοηθούν στο να σπάσουν αυτοί οι κύκλοι», λέει η Vaishnu.
Πρόσφατα η 61χρονη πρωταγωνίστησε σε ένα βίντεο που θίγει το συγκεκριμένο θέμα. «Χάρηκα που ανέλαβα αυτόν τον ρόλο, επειδή προωθούσε τη σημασία της αντιμετώπισης των γυναικών με σεβασμό και ισότητα, μια αξία που υπερασπίστηκα κατά τη διάρκεια της θητείας μου ως επικεφαλής του χωριού», λέει.
Ο Rahul Varma, ένας 28χρονος φωτογράφος γάμων που έμαθε την τέχνη του μέσα από βίντεο που ανέβαζαν συγχωριανοί του, υποστηρίζει ότι η πλατφόρμα αλλάζει ζωές.
«Στην αρχή, οι μητέρες και οι αδελφές μας απλώς βοηθούσαν. Τώρα, λειτουργούν τα δικά τους κανάλια. Είναι κάτι που δεν θα μπορούσαμε να φανταστούμε πριν».
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας Covid-19 υπήρξε μια τεράστια αύξηση των δημιουργών περιεχομένου στα social media (ιδιαίτερα στο TikTok, πριν η Ινδία απαγορεύσει την εφαρμογή το 2020). Αυτοί ήταν κυρίως άνδρες, ωστόσο μετά την πανδημία υπάρχουν πολύ περισσότερες γυναίκες που διαχειρίζονται επιτυχημένα κανάλια κοινωνικής δικτύωσης, και αυτό έχει δημιουργήσει νέες οικονομικές ευκαιρίες, σύμφωνα με τον Shriram Venkatraman, επίκουρο καθηγητής ψηφιακής ανθρωπολογίας στο Ινδικό Ινστιτούτο Τεχνολογίας στο Δελχί. «Πολλοί μάλιστα ξεκινούν άλλες επιχειρήσεις, εκμεταλλευόμενοι τους συνδρομητές τους στο YouTube, για να πουλήσουν π.χ. λάδι για τα μαλλιά ή σπιτικά μπαχαρικά», προσθέτει.
