Άσθμα: Η χρόνια ασθένεια σε κορυφαίους αθλητές – Πώς αντιμετωπίζεται στους Ολυμπιακούς Αγώνες
Ποσοστό 15 -20% των ολυμπιακών αθλητών έχουν άσθμα, σύμφωνα με μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Scandinavian Journal of Medicine & Science in Sports.
Η ίδια μελέτη αναφέρει ότι έως και το 80% των αθλητών αθλημάτων αντοχής πάσχουν από βρογχοσύσπαση που προκαλείται από την άσκηση (EIB), γνωστή και ως άσθμα που προκαλείται από την άσκηση.
Το άσθμα, όπως αναφέρει το Euronews είναι μια χρόνια πνευμονοπάθεια που προκαλεί φλεγμονή και στένωση των μικρών αεραγωγών.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν δύσπνοια, βήχα, συριγμό και σφίξιμο στο στήθος που μπορεί να προκαλέσει μια δυνητικά απειλητική για τη ζωή κρίση άσθματος όταν είναι ακραία.
Το 2019, υπήρξαν 455.000 θάνατοι που συνδέονται με την πάθηση παγκοσμίως, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Οι εισπνευστήρες συνταγογραφούνται ως θεραπεία σε δύο μορφές: εισπνευστήρες πρόληψης (καφέ χρώματος), οι οποίοι χρησιμοποιούνται καθημερινά, και εισπνευστήρες ανακούφισης (μπλε χρώματος), για τη διαχείριση των συμπτωμάτων όταν είναι απαραίτητο.
Αν και συνηθέστερα διαγιγνώσκεται στην πρώιμη παιδική ηλικία, το άσθμα μπορεί επίσης να αναπτυχθεί στην ενήλικη ζωή. Η γενετική, οι αλλεργίες, η ρύπανση και οι λοιμώξεις των πνευμόνων αναφέρονται ως πιθανές αιτίες από την Εθνική Υπηρεσία Υγείας (NHS) του Ηνωμένου Βασιλείου. Παρόλα αυτά, υπάρχει έλλειψη επιστημονικών στοιχείων για να επιβεβαιωθεί με βεβαιότητα.
Γιατί τόσοι πολλοί Ολυμπιονίκες παλεύουν με το άσθμα;
Η άσκηση μεγάλης αντοχής προκαλεί συμπτώματα σε εννέα στα 10 άτομα με άσθμα, σύμφωνα με το Asthma + Lung UK, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Μπορεί επίσης να έχει παρόμοια επίδραση σε όσους δεν έχουν διαγνωσμένο άσθμα.
«Αν είστε ένας κορυφαίος αθλητής, έχετε διπλάσιες πιθανότητες να αντιμετωπίσετε μια κατάσταση που σχετίζεται με το άσθμα από ό,τι αν ήσασταν απλά ένα μέλος του γενικού πληθυσμού», δήλωσε στο Euronews Health ο Τζον Ντίκινσον, καθηγητής στις Επιστήμες Αθλητισμού και Άσκησης στο Πανεπιστήμιο του Κεντ.
Οι κορυφαίοι αθλητές, έχουν διπλάσιες πιθανότητες να αντιμετωπίσουν μια κατάσταση που σχετίζεται με το άσθμα από ό,τι αν ήταν κανείς απλώς μέλος του γενικού πληθυσμού.
Η βρογχοσύσπαση που προκαλείται από την άσκηση (ΕΑΒ) ή το άσθμα που προκαλείται από την άσκηση, αναφέρεται σε ένα στέλεχος άσθματος που προκαλείται από έντονες σωματικές δραστηριότητες, ιδίως σε κρύες και ξηρές συνθήκες.
«Όταν ασκείστε, αυξάνονται οι ρυθμοί αερισμού σας, οπότε αναπνέετε περισσότερο αέρα. Και ένα μεγάλο μέρος αυτού του αέρα έρχεται από το στόμα μας. Έτσι, μέχρι να φτάσει στους πνεύμονές μας, είναι αρκετά ξηρός και δεν έχει φιλτραριστεί και δεν έχει θερμανθεί», εξήγησε ο Ντίκινσον.
«Στους αεραγωγούς των αθλητών που έχουν άσθμα που προκαλείται από την άσκηση, οι αεραγωγοί τους αφυδατώνονται επειδή πρέπει να υγρανθεί ο αέρας που μόλις εισέπνευσαν. Αυτό προκαλεί ένα είδος φλεγμονώδους αντίδρασης. Και στη συνέχεια προκαλείται αυτή η μυϊκή σύσπαση γύρω από τους αεραγωγούς».
Είναι πιο πιθανό να επηρεάσει τους αθλητές αντοχής που προπονούνται σε κρύο αέρα, όπως οι σκιέρ ανωμάλου δρόμου, οι επαγγελματίες ποδηλάτες και οι δρομείς στίβου.
Ειδικά οι κολυμβητές είχαν την υψηλότερη συχνότητα εμφάνισης άσθματος σε σύγκριση με άλλα θαλάσσια αθλήματα, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στην Επιθεώρηση Αλλεργιών και Κλινικής Ανοσολογίας.
«Ένα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι κολυμβητές είναι η ουσία που δημιουργείται όταν το χλώριο καθαρίζει την πισίνα και κατά κάποιο τρόπο κάθεται, αυτό το αέριο τριχλωραμίνη, ακριβώς πάνω από την επιφάνεια του νερού», δήλωσε ο Ντίκινσον.
«Αν ήμασταν κολυμβητές αναψυχής που το εισπνέουμε για μια ώρα τρεις ή τέσσερις φορές την εβδομάδα, δεν είναι πρόβλημα, αλλά αυτοί οι κολυμβητές που το εισπνέουν πέντε ώρες την ημέρα, έξι ημέρες την εβδομάδα, αυτό είναι που κάνει τους αεραγωγούς τους πιο ευαίσθητους και πιο πιθανό να έχουν ασθματικό πρόβλημα».
Πώς αντιμετωπίζεται το άσθμα που προκαλείται από την άσκηση στους Ολυμπιακούς Αγώνες;
Οι Ολυμπιονίκες που έχουν διαγνωστεί με άσθμα επιτρέπεται να χρησιμοποιούν εισπνευστήρες κατά τη διάρκεια των Αγώνων, αλλά πρέπει να είναι προσεκτικοί όσον αφορά τον τύπο του εισπνευστήρα που χρησιμοποιούν και τη δοσολογία.
«Τα περισσότερα από τα απαγορευμένα πράγματα είναι τα φάρμακα που χαλαρώνουν τους μυς γύρω από τους αεραγωγούς και ονομάζονται β-2 αγωνιστές, και δεν πρόκειται πραγματικά να τα δώσετε σε έναν ασθματικό, εκτός αν είναι πραγματικά σοβαρά ασθματικός», δήλωσε ο Ντίκινσον.
«Επιτρέπονται εισπνεόμενες δόσεις β-2 αγωνιστών, αλλά μόνο μέχρι ορισμένες ποσότητες. Έτσι, για παράδειγμα, οι μπλε εισπνευστήρες που βλέπετε να χρησιμοποιούν οι άνθρωποι, οι αθλητές επιτρέπεται να κάνουν μόνο έξι εισπνοές από αυτόν τον εισπνευστήρα σε διάστημα οκτώ ωρών».
Αντίθετα, μια σταθερή στρατηγική πρόληψης είναι το κλειδί.
«Ένα από τα προληπτικά εισπνεόμενα φάρμακα ονομάζεται εισπνεόμενο κορτικοστεροειδές. Παρόλο που έχει ένα στεροειδές στο όνομα, είναι ένα εισπνεόμενο κορτικοστεροειδές, οπότε δεν δρα γενικά σε όλο το σώμα, αλλά μόνο στους πνεύμονες, οπότε οι αθλητές στην πραγματικότητα δεν περιορίζονται στο πόσο μπορούν να πάρουν», πρόσθεσε ο Ντίκινσον.
Πολλοί αθλητές έχουν πετύχει απίστευτα πράγματα παρά το άσθμα.
Η Βρετανίδα δρομέας μεγάλων αποστάσεων Πόλα Ράντκλιφ, η οποία διαγνώστηκε με βρογχόσπασμο που προκαλείται από την άσκηση (EIB) όταν ήταν έφηβη, κατείχε το παγκόσμιο ρεκόρ μαραθωνίου γυναικών για 16 χρόνια, ενώ η Αμερικανίδα δρομέας στίβου και πάσχουσα από άσθμα Τζάκι Τζόινερ Κέρσι κέρδισε έξι ολυμπιακά μετάλλια – τρία από τα οποία ήταν χρυσά- κατά τη διάρκεια της καριέρας της.
