Έρευνα ManpowerGroup: Οι 16 παγκόσμιες τάσεις που διαμορφώνουν την απασχόληση το 2025

Αρκεί να σκεφτούμε ότι το 2024 ήταν μία χρονιά γεωπολιτικών εντάσεων οι οποίες ξεπέρασαν τον πληθωρισμό, γεγονός το οποίο ανησύχησε ιδιαίτερα τόσο τις κεντρικές τράπεζες όσο και τα κρατικά επενδυτικά ταμεία.

Σε ό,τι αφορά στις επιχειρήσεις, η γεωπολιτική αβεβαιότητα, σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις, την ανάγκη για πράσινο μετασχηματισμό και την έλλειψη ταλέντου, όχι απλά δημιουργούν προκλήσεις αλλά αλλάζουν ριζικά το εργασιακό τοπίο όπως το γνωρίζουμε. Σε αυτό το πλαίσιο, ο όμιλος ManpowerGroup διερεύνησε και χαρτογράφησε για άλλη μια χρονιά τις τάσεις που διαμορφώνουν την παγκόσμια αγορά εργασίας για τη χρονιά που διανύουμε.

Η έρευνα «Επιταχύνοντας την Προσαρμοστικότητα – Παγκόσμιες Τάσεις Ανθρώπινου Δυναμικού 2025» πραγματοποιήθηκε το διάστημα 1-31 Οκτωβρίου 2024 και παρουσιάστηκε στο 55ο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ στο Νταβός, όπου συμμετείχαν πάνω από 3.000 ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου και 60 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων. Το γενικό συμπέρασμα είναι πως το διευρυμένο ανθρώπινο δυναμικό, οι νέοι τρόποι εργασίας, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και η επιτάχυνση της παγκόσμιας αλλαγής αποτελούν τις θεμελιώδεις δυνάμεις από τις οποίες απορρέουν 16 τάσεις που διαμορφώνουν το μέλλον της απασχόλησης.

Το ανθρώπινο δυναμικό διευρύνεται

Το παγκόσμιο ανθρώπινο δυναμικό χαρακτηρίζεται πλέον από μεγαλύτερη ποικιλομορφία και έχει τη δύναμη να καθορίζει ποιοι, πότε και πώς θα εργάζονται, με αποτέλεσμα να απαιτούνται στοχευμένες στρατηγικές προσαρμογής. Η Generation Z (1997-2012) εισέρχεται στο εργασιακό περιβάλλον σε μία περίοδο ραγδαίων αλλαγών, με δεξιότητες αλλά και προκλήσεις στη δέσμευση (Τάση #1 – Η Gen Z αποκτά δεξιότητες), την ίδια ώρα που οι Millennials (1981-1996) managers βρίσκονται υπό έντονες πιέσεις, τόσο στο εργασιακό όσο και στο προσωπικό -και δη το οικογενειακό- περιβάλλον τους, και έτσι επηρεάζουν τη σταθερότητα των οργανισμών (Τάση #2 – Οι Millennial managers βιώνουν «πίεση»).

Παράλληλα, το μισθολογικό χάσμα των φύλων συνεχίζει να αποτελεί σημαντική πρόκληση, με ανάγκη για περισσότερες ίσες ευκαιρίες (Τάση #3 – Μείωση του χάσματος φύλου στην αγορά εργασίας). Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός πως σχεδόν 1 στους 2 εργοδότες προσπαθεί να γεφυρώσει αυτό το χάσμα. Όσον αφορά στα θέματα Διαφορετικότητας, Ισότητας, Ενσωμάτωσης και Ανήκειν (DEIB), οι περισσότερες επιχειρήσεις (61%) συνεχίζουν να δεσμεύονται γι’ αυτά, ενώ η τεχνητή νοημοσύνη συμβάλλει στη δημιουργία δικαιότερων συνθηκών απασχόλησης (Τάση #4 – Σταθερή δέσμευση στη DEIB).

Νέοι τρόποι εργασίας, νέα πραγματικότητα

Το 2020, η COVID-19 επέφερε όχι μόνο νέα υγειονομικά πρωτόκολλα αλλά άλλαξε θεμελιωδώς τον τρόπο εργασίας. Η τηλεργασία και τα ευέλικτα μοντέλα υιοθετήθηκαν από επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο, με εργαζόμενους και εργοδότες να συνεχίζουν να προσαρμόζονται σε αυτή τη νέα εργασιακή πραγματικότητα.

Σύμφωνα με την έρευνα της ManpowerGroup, η αυξανόμενη πίεση για παραγωγικότητα, η ανάγκη για δημιουργικότητα και ο αναβαθμισμένος ρόλος των εργαζομένων πρώτης γραμμής διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην αλλαγή του εργασιακού περιβάλλοντος (Τάση #5 – Πίεση που τροφοδοτείται από την παραγωγικότητα, Τάση #7 – Οι εργαζόμενοι πρώτης γραμμής στο προσκήνιο). Το άγχος και οι νέες απαιτήσεις που συνδέονται με την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) δημιουργούν απαιτήσεις για καλύτερη υποστήριξη από τους εργοδότες, ενώ τα υβριδικά μοντέλα εργασίας ενισχύουν την καινοτομία και την κοινωνική διασύνδεση (Τάση #6 – Δημιουργικότητα και εξέλιξη στον χώρο εργασίας).

Αξίζει να σημειωθεί πως σχεδόν το 60% των εργαζόμενων που υποχρεώνονται να έχουν φυσική παρουσία στο γραφείο είναι λιγότερο πιθανό να υποστηρίξουν ότι ο εργοδότης τους μεριμνά για την ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής ζωής σε σύγκριση με τους υβριδικούς εργαζόμενους. Παράλληλα, η gig economy, η οποία χαρακτηρίζεται από βραχυπρόθεσμα συμβόλαια ή freelance εργασία, αναπτύσσεται (πλέον ανέρχεται σε 12% της παγκόσμιας αγοράς εργασίας) και, μαζί την ταχεία συγκέντρωση ταλέντων, οδηγούν σε νέες μορφές απασχόλησης. Σε αυτό το πλαίσιο, γίνεται κρίσιμη η ανάπτυξη δεξιοτήτων και η ευελιξία στην αγορά εργασίας (Τάση #8 – Ταχεία συγκέντρωση ταλέντων).

Focus στον ψηφιακό μετασχηματισμό

Η τεχνητή νοημοσύνη έχει μπει δυναμικά στο «παιχνίδι». Μάλιστα, σχεδόν οι μισοί εργοδότες σε παγκόσμιο επίπεδο αξιοποιούν τη γενετική τεχνητή νοημοσύνη (Generative AI), ενώ το 21% σχεδιάζει να την υιοθετήσει μέσα στον επόμενο χρόνο. Λαμβάνοντας υπόψη αυτό το γεγονός, η εξαιρετικά γρήγορη υιοθέτηση της ΑΙ, η ανάγκη για ανθεκτικότητα σταδιοδρομίας, η ολοένα και μεγαλύτερη σημασία της κυβερνοασφάλειας και η θεσμοθετημένη καινοτομία διαμορφώνουν το νέο εργασιακό τοπίο (Τάση #9 – Τεχνητή Νοημοσύνη: Από τον ενθουσιασμό στη στρατηγική εφαρμογή της, Τάση #10 – Ανθεκτικότητα σταδιοδρομίας και νέες δεξιότητες, Τάση #11 – Κυβερνοασφάλεια: Η νέα πρόκληση).

Ειδικά η θεσμική καινοτομία αναδεικνύεται σε πυρήνα για τη βιωσιμότητα. Βάσει της έρευνας της ManpowerGroup, οι επιχειρήσεις, αν θέλουν να επιβιώσουν και, κυρίως, να αποκτούν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στη νέα ψηφιακή εποχή, οφείλουν να ενσωματώσουν στη στρατηγική τους πρακτικές που προωθούν τη συνεχή εξέλιξη και να επαναπροσδιορίσουν τη στρατηγική τους ενισχύοντας τη μάθηση, τη συνεργασία και την προσαρμοστικότητα (Τάση #12 – Θεσμική Καινοτομία: Αναγκαία προσαρμογή για βιώσιμη ανάπτυξη).

Η παγκόσμια αλλαγή επιταχύνεται

Είναι γεγονός πως παρατηρούνται κρίσιμες ελλείψεις ταλέντου με το 74% των εργοδοτών παγκοσμίως & το 80% των Ελλήνων εργοδοτών να δυσκολεύεται να βρει τα ταλέντα που χρειάζεται. Σε αυτή τη σημαντική πρόκληση οι επιχειρήσεις πρέπει να υιοθετήσουν μια στρατηγική διακράτησης ταλέντων με ισχυρά κίνητρα. Η ManpowerGroup Ελλάδας δίνει τη δυνατότητα αναβάθμισης δεξιοτήτων (upskilling) μέσω του προγράμματος των Τech Academies. Πρόκειται για εντατικά προγράμματα σπουδών σε τεχνολογίες που απευθύνονται είτε σε απόφοιτους STEM είτε σε εργαζόμενους εταιρειών.

Παράλληλα, οι οργανισμοί δραστηριοποιούνται σε ένα περιβάλλον το οποίο χαρακτηρίζεται από γεωπολιτικές αστάθειες και προκλήσεις βιωσιμότητας και περιβάλλοντος, ενώ ο εκδημοκρατισμός της τεχνητής νοημοσύνης οδηγεί στην επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού και την αναδιαμόρφωση της δομής των οργανισμών.

Την ώρα που οι πράσινες επιχειρήσεις μετασχηματίζονται, μάλλον δεν προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι αναμένεται να δημιουργηθούν έως και 30 εκατ. νέες θέσεις εργασίας παγκοσμίως μέχρι το 2030 (Τάση #13 – Μετασχηματισμός πράσινων επιχειρήσεων). Με τη σειρά της, η γεωπολιτική αβεβαιότητα διαταράσσει τις αλυσίδες εφοδιασμού και επηρεάζει τις αγορές εργασίας (Τάση #14 – Γεωπολιτική αβεβαιότητα), ενώ ισορροπία δυνάμεων αλλάζει και μετατοπίζεται από τους εργαζόμενους προς τους εργοδότες (Τάση #15 – Η μετατόπιση της εργασιακής δύναμης).

Τέλος, η έρευνα της ManpowerGroup υπογραμμίζει ότι η τεχνητή νοημοσύνη δημιουργεί νέες ευκαιρίες απασχόλησης, με τις επιχειρήσεις να οφείλουν να επενδύσουν σε τεχνολογίες ΑΙ και προγράμματα αναβάθμισης δεξιοτήτων με στόχο την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες (Τάση #16 – Έλλειψη ταλέντου: Η «σταθερά» σε ένα αβέβαιο μέλλον).

Από την πλευρά του, ο κ. Χαράλαμπος Καζαντζίδης, Διευθύνων Σύμβουλος της ManpowerGroup Ελλάδας, σχολίασε τις νέες τάσεις που προέκυψαν από την έρευνα επισημαίνοντας, μεταξύ άλλων, πως «Η επιτάχυνση του ψηφιακού μετασχηματισμού, η στροφή στις πράσινες θέσεις εργασίας και η ανάγκη για ανθεκτικότητα σταδιοδρομίας απαιτούν από τις επιχειρήσεις μια νέα προσέγγιση: Επένδυση στη συνεχή εκπαίδευση, ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης και δημιουργία ευέλικτων στρατηγικών διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού».

Όσο για το τι φέρνει το μέλλον της εργασίας, οι λέξεις-κλειδιά είναι «προσαρμοστικότητα» και «καινοτομία». «Στη ManpowerGroup, αναγνωρίζουμε ότι η προσαρμοστικότητα δεν είναι απλώς επιλογή αλλά προϋπόθεση επιτυχίας. Οι οργανισμοί που θα τολμήσουν να καινοτομήσουν, να αξιοποιήσουν τη δυναμική των νέων τεχνολογιών και να ενισχύσουν την ανθρώπινη σύνδεση στον χώρο εργασίας θα είναι αυτοί που θα διαμορφώσουν το μέλλον της αγοράς», κατέληξε ο κ. Καζαντζίδης.