Αρχαίοι Ευρωπαίοι έτρωγαν τα μυαλά των νεκρών εχθρών τους πριν από 18.000 χρόνια

Ανθρώπινοι σκελετοί που ανακαλύφθηκαν σε σπήλαιο στην Πολωνία αποκάλυψαν πολεμικές πράξεις κανιβαλισμού από αρχαίους Ευρωπαίους πολεμιστές. Σύμφωνα με νέα μελέτη που ανέλυσε σημάδια κοπής και κατάγματα στα οστά, οι πολεμιστές αφαιρούσαν τα αυτιά και έβγαζαν τον εγκέφαλο των νικημένων εχθρών τους λίγο μετά το θάνατό τους.

Στη μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 6 Φεβρουαρίου στο περιοδικό Scientific Reports, οι ερευνητές περιγράφουν λεπτομερώς τις ενδείξεις κανιβαλισμού που βρήκαν σε 53 οστά από το σπήλαιο Maszycka, έναν αρχαιολογικό χώρο κοντά στην Κρακοβία. Τα οστά χρονολογήθηκαν πριν από 18.000 χρόνια, κατά τη Μαγδαληναία περίοδο της ευρωπαϊκής προϊστορίας, και προέρχονταν από τουλάχιστον 10 άτομα: έξι ενήλικες και τέσσερα παιδιά.

Αφαίρεση των πιο θρεπτικών τμημάτων

Χρησιμοποιώντας προηγμένες τεχνικές τρισδιάστατης μικροσκοπίας, οι ερευνητές εντόπισαν σημάδια κοψίματος και κατάγματα στο 68% των οστών και μπόρεσαν να αποκλείσουν τα σαρκοφάγα ζώα και το τυχαίο ποδοπάτημα ως αιτίες των τραυματισμών, αναφέρει το LiveScience.

Εξετάζοντας θραύσματα κρανίου, οι ερευνητές εντόπισαν κοψίματα που έγιναν από την αφαίρεση του τριχωτού της κεφαλής, το γδάρσιμο και την αφαίρεση των αυτιών και του σαγονιού. Επιπλέον, τα κατάγματα κατά μήκος των κρανιακών ραφών υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι έσπαζαν τα κρανία των πτωμάτων ειδικά για να αφαιρέσουν τον εγκέφαλο. Περαιτέρω ενδείξεις σφαγής εντοπίστηκαν σε οστά ώμων, βραχιόνων και ποδιών.

«Η θέση και η συχνότητα των σημαδιών κοπής και το σκόπιμο σπάσιμο του σκελετού δείχνουν σαφώς τη διατροφική εκμετάλλευση των πτωμάτων», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Francesc Marginedas, από το Καταλανικό Ινστιτούτο Ανθρώπινης Παλαιοοικολογίας και Κοινωνικής Εξέλιξης (IPHES).

Επιπλέον, τα μοτίβα των σημαδιών κοπής και του σπασίματος υποδηλώνουν ότι οι άνθρωποι έδιναν προτεραιότητα στην αφαίρεση των πιο θρεπτικών και θερμιδικά πυκνών τμημάτων των ανθρώπων –συμπεριλαμβανομένων των εγκεφάλων, του μυελού των οστών και των μυών – λίγο μετά τον θάνατό τους.

Πιθανές εξηγήσεις

Ο λόγος για την κανιβαλιστική συμπεριφορά δεν είναι ξεκάθαρος. «Σε προϊστορικά περιβάλλοντα, θα μπορούσε να αποτελεί απάντηση στις ανάγκες επιβίωσης ή σε τελετουργικές πρακτικές ή ακόμη και στη δυναμική της βίας μεταξύ των ομάδων», ανέφερε η συν-συγγραφέας της μελέτης Palmira Saladié, ερευνήτρια στο IPHES.

Ωστόσο, τα αρχαιολογικά στοιχεία από το σπήλαιο Maszycka υποδηλώνουν ότι αυτή η συχνότητα κανιβαλισμού δεν σχετιζόταν με τις ανάγκες επιβίωσης. Κατά την Μαγδαληνιαία περίοδο (πριν από 23.000 έως 11.000 χρόνια) στην Ευρώπη, η περιοχή χαρακτηριζόταν από αύξηση των ανθρώπινων πληθυσμών. Ο συνδυασμός υπερβολικά πολλών ανθρώπων και πολύ λίγων πόρων θα μπορούσε να οδηγήσει σε εδαφικές εντάσεις και βίαιους αγώνες για την επιβίωση, με παραδείγματα «πολεμικού κανιβαλισμού» όπως το συγκεκριμένο, υποστηρίζουν οι ερευνητές..

Άλλες ευρωπαϊκές τοποθεσίες που χρονολογούνται στην ίδια χρονική περίοδο εμφανίζουν επίσης ενδείξεις κανιβαλισμού, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πρακτική αυτή αποτελούσε σημαντικό μέρος του πολιτισμού κατά τη Μαγδαληνιαία περίοδο, είτε οι άνθρωποι κατανάλωναν τους δικούς τους νεκρούς είτε τους εχθρούς τους.