Γιατί το Ισραήλ βομβαρδίζει την τράπεζα της Χεζμπολάχ – «Τρομοκρατική οργάνωση» λέει το Τελ Αβίβ

Μετά τον θάνατο του Χασάν Νασράλα και του διαδόχου του, το Ισραήλ έχει θέσει ως στόχο την αποδυνάμωση της Χεζμπολάχ ως κοινωνικό και πολιτικό κίνημα μακροπρόθεσμα.

Ενδεικτικό στοιχείο της νέας πολιτικής είναι οι βομβιστικές επιθέσεις που είχαν ως στόχο υποκαταστήματα της Al-Qard al-Hasan, μιας οικονομικής οργάνωσης που λειτουργεί ως τράπεζα και συνδέεται με την υποστηριζόμενη από το Ιράν μαχητική οργάνωση Χεζμπολάχ.

Στον κατάλογο με τις τρομοκρατικές οργανώσεις

Ο υποναύαρχος Daniel Hagari, εκπρόσωπος του στρατού, δήλωσε σε ενημέρωση των δημοσιογράφων τη Δευτέρα ότι ένας από τους στόχους που επλήγησαν ήταν ένα θησαυροφυλάκιο που χρησιμοποιούσε η Al-Qard al-Hasan και βρισκόταν κάτω από ένα κτίριο κατοικιών στη Βηρυτό, την πρωτεύουσα του Λιβάνου. Το θησαυροφυλάκιο, είπε, περιείχε «δεκάδες εκατομμύρια δολάρια».

Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Γιόαβ Γκάλαντ, υπέγραψε τη Δευτέρα διαταγή με την οποία η Al-Qard al-Hassan προστέθηκε στον κατάλογο των ομάδων που χαρακτηρίζονται από το Ισραήλ ως τρομοκρατικές οργανώσεις. Ο χαρακτηρισμός αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας υπό την ηγεσία του αμυντικού κατεστημένου του Ισραήλ, που στοχεύει στους οικονομικούς πόρους της Χεζμπολάχ και άλλων τρομοκρατικών οργανώσεων.

Τι είναι η Al-Qard al-Hassan;

Εκτός από τη στρατιωτική της πτέρυγα, η Χεζμπολάχ λειτουργεί επίσης ως πολιτική οργάνωση και παρέχει μια σειρά κοινωνικών υπηρεσιών στο εσωτερικό του Λιβάνου. Η Al-Qard al-Hasan είναι εγγεγραμμένη ως φιλανθρωπική οργάνωση στο Λίβανο.

Σύμφωνα με πληροφορίες των New York Times,το όνομα της οργάνωσης μεταφράζεται ως «καλοπροαίρετο δάνειο», δανείζοντας χρήματα με βάση τις αρχές της ισλαμικής χρηματοδότησης, η οποία απαγορεύει τον τόκο. Τα δάνεια, που συνήθως δεν ξεπερνούν τα 5.000 δολάρια, καλύπτονται από καταθέσεις χρυσού, κοσμημάτων ή άλλων πολύτιμων αγαθών. Προσφέρει επίσης λογαριασμούς ταμιευτηρίου και οικονομικές μεταφορές και διεκπεραιώνει πληρωμές.

Η de facto τράπεζα, η οποία διαθέτει περίπου 30 υποκαταστήματα, είναι ο μεγαλύτερος οργανισμός μικροπιστώσεων σε μια χώρα όπου ο παραδοσιακός τραπεζικός τομέας βρίσκεται σε διάλυση. Δεν ρυθμίζεται από την κεντρική τράπεζα και δεν αποτελεί μέρος του διεθνούς τραπεζικού συστήματος.

Ποιος χρησιμοποιεί τον οργανισμό;

Από την ίδρυσή της στις αρχές της δεκαετίας του 1980, η Χεζμπολάχ αποτελεί σημαντική δύναμη στο Λίβανο, ασκώντας πολιτική εξουσία και στρατιωτική ισχύ, καθώς και παρέχοντας κοινωνική στήριξη, ιδίως στον μεγάλο σιιτικό πληθυσμό της χώρας. Η τράπεζα ιδρύθηκε το 1983 για να εξυπηρετεί τη σιιτική κοινότητα, αλλά απέκτησε περισσότερους πελάτες το 2019, όταν το τραπεζικό σύστημα σχεδόν κατέρρευσε.

Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ υποστηρίζει ότι η τράπεζα χρησιμοποιήθηκε από τη Χεζμπολάχ ως «κάλυψη για τη διαχείριση των οικονομικών δραστηριοτήτων της τρομοκρατικής ομάδας και την πρόσβαση στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα».

Το υπουργείο έθεσε την Al-Qard al-Hasan υπό κυρώσεις το 2007 επειδή λειτουργούσε ως ο de facto τραπεζικός βραχίονας της Χεζμπολάχ. Το 2021, στον απόηχο της λιβανέζικης οικονομικής κρίσης, οι κυρώσεις ενισχύθηκαν, με το υπουργείο να κατηγορεί την ένωση ότι «συσσωρεύει σκληρό νόμισμα που χρειάζεται απεγνωσμένα η λιβανέζικη οικονομία» και θέτει σε κίνδυνο τη σταθερότητα του λιβανέζικου κράτους.

Γιατί το Ισραήλ στοχοποιεί την Al-Qard al-Hasan;

Ο Shlomit Wagman, πρώην πρόεδρος της ισραηλινής Αρχής για την απαγόρευση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, δήλωσε ότι η Al-Qard al-Hasan έχει γίνει το κύριο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα της Χεζμπολάχ, υπεύθυνο για τη διασφάλιση περίπου 750 εκατομμυρίων δολαρίων ετησίως σε ιρανική χρηματοδότηση, καθώς και τα έσοδα από τις εγκληματικές επιχειρήσεις της οργάνωσης που χρησιμοποιούνται για τη χρηματοδότηση των επιθέσεών της κατά του Ισραήλ.

Σε ανακοίνωσή του μετά τις επιθέσεις της Κυριακής, ο στρατός του Ισραήλ ανέφερε ότι η τραπεζική ένωση «χρηματοδοτεί άμεσα τις τρομοκρατικές δραστηριότητες της Χεζμπολάχ», συμπεριλαμβανομένης της αγοράς «όπλων και των πληρωμών σε πράκτορες της στρατιωτικής πτέρυγας της Χεζμπολάχ». Τα χτυπήματα, πρόσθεσε, αποτελούν μέρος των προσπαθειών του Ισραήλ να «υποβαθμίσει την τρομοκρατική υποδομή της Χεζμπολάχ, τις στρατιωτικές της δυνατότητες και την ικανότητά της να ανασυγκροτηθεί».

Το αντίκτυπο των πληγμάτων

«Λίγα είναι τα παραδοσιακά τραπεζικά υποκαταστήματα που θα είχαν σημαντικές ποσότητες μετρητών στο ταμείο τους», δήλωσε η κ. Wagman. Αλλά οι διεθνείς κυρώσεις κατά της Al-Qard al-Hasan σήμαινε ότι ήταν πιο πιθανό τα υποκαταστήματά της να είχαν φυλάξει φυσικές αποθήκες δολαρίων, καθώς και τον χρυσό των καταθετών της. Εάν αυτά καταστράφηκαν στα χτυπήματα, η ικανότητα της Χεζμπολάχ να χρηματοδοτεί μελλοντικές επιθέσεις μπορεί να μειωθεί περαιτέρω, δήλωσε η κ. Wagman.

Παρόλα αυτά, είπε, «μπορούμε επίσης να υποθέσουμε ότι το Ιράν, το οποίο είναι ο κύριος χορηγός της Χεζμπολάχ, θα ανεφοδιάσει πολύ σύντομα αυτές τις προμήθειες». Η ίδια σημείωσε ότι ο ψυχολογικός αντίκτυπος μπορεί να είναι πιο διαρκής, εξυπηρετώντας «την περαιτέρω μείωση της εμπιστοσύνης μεταξύ της Χεζμπολάχ και του λιβανέζικου λαού».

Ο Makram Ouaiss, εκτελεστικός διευθυντής του Λιβανέζικου Κέντρου Πολιτικών Μελετών, ενός ερευνητικού οργανισμού με έδρα τη Βηρυτό, δήλωσε ότι η Al-Qard al-Hasan πιθανότατα γνώριζε ότι θα γινόταν στόχος και πιθανότατα θα είχε μεταφέρει τιμαλφή σε ασφαλή τοποθεσία. Σημείωσε επίσης ότι τα περισσότερα υποκαταστήματα της Al-Qard al-Hasan στη Βηρυτό καταλαμβάνουν το ισόγειο μικτών εμπορικών και οικιστικών κτιρίων. «Αυτό πιθανότατα δεν πρόκειται να πλήξει τη Χεζμπολάχ, αλλά θα πλήξει πολλούς Λιβανέζους», είπε.

Η οικονομική κατάσταση στο Λίβανο

Σε κρίση βρίσκεται η οικονομία στο Λίβανο. Το 2019 το παραδοσιακό τραπεζικό σύστημα κατέρρευσε λόγω ενός συνδυασμού λανθασμένης διαχείρισης, δανείων και διαφθοράς. Οι κάτοχοι λογαριασμών στις καθιερωμένες τράπεζες δεν έχουν πρόσβαση στα περισσότερα από τα κεφάλαια τους εδώ και πολλά χρόνια.

Ενδεικτικό στοιχείο της κατάρρευσης είναι ότι πάνω από το ένα τρίτο της χώρας ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, με βάση τα στοιχεία που δημοσιεύτηκαν πριν τον πόλεμο. Πλέον ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν σε συνθήκες φτώχειας μπορεί να έχει αυξηθεί, καθώς πάνω από ένα εκατομμύριο Λιβανέζοι έχουν εκτοπιστεί και εκατοντάδες κτίρια έχουν καταστραφεί από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς.