Ελληνοτουρκικά: Οι ανοιχτές διαφωνίες, η απόσταση για ΑΟΖ και το σενάριο της Χάγης

Σε θετικό κλίμα διεξήχθη η συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη με τον Χακάν Φιντάν. Ωστόσο παρά τις θερμές χειραψίες και τις αγκαλιές, οι Υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδας – Τουρκίας συμφώνησαν απλά ότι διαφωνούν ως προς την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας, καθώς η Αθήνα την αναγνωρίζει ως τη μοναδική διαφορά και η Άγκυρα μιλά για πακέτο θεμάτων σε Αιγαίο και Ανατολική Μεσόγειο.

Αμφότερες οι πλευρές παραμένουν αμετακίνητες στις κόκκινες γραμμές τους υπογραμμίζοντας την ιστορική ευκαιρία για την προσέγγιση των δύο λαών.

Ο Διδάκτωρ του Παντείου Πανεπιστημίου -Οθωμανολόγος -Τουρκολόγος, Δημήτρης Σταθακόπουλος, εκτιμά μιλώντας στο CNN Greece πώς πρόκειται για πάγια τακτική της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και διπλωματίας όπως εκφράζεται τουλάχιστον τα τελευταία 22 χρόνια από τότε που έχει αναλάβει την ηγεσία ο πρόεδρος Ερντογάν.

Η Άγκυρα όπως αναφέρει «θέτει 100 θέματα κάθε φορά για να πάρει ένα», φέρνοντας ως παράδειγμα το δόγμα που διδάσκει ο Τολστόι στο έργο του «Πόλεμος και Ειρήνη» δηλαδή πιστεύει πώς το «να έχει σύμμαχο το χρόνο και την υπομονή θα της βγει σε καλό».

Οι δύο Υπουργοί Εξωτερικών συμφώνησαν ο επόμενος γύρος πολιτικού διαλόγου και θετικής ατζέντας να πραγματοποιηθεί στην Αθήνα στις 2 και 3 Δεκεμβρίου.

Ο κ. Σταθακόπουλος εκτιμά η Τουρκία είναι μία χώρα, η οποία θέλει ουσιαστικά να αναθεωρήσει συνθήκες όπως αυτή της Λωζάνης ή να ερμηνεύει κατά το δοκούν το Διεθνές Δίκαιο και δη το Δίκαιο της Θάλασσας υπογραμμίζοντας πώς «η Ελλάδα είναι πάντοτε καλόπιστη, έστω κι αν η Τουρκία αυτή την καλοπιστία την αντιλαμβάνεται σαν αδυναμία στο δικό της αξιακό κώδικα».

Η Αθήνα επιθυμεί οι δίαυλοι επικοινωνίας να παραμείνουν ανοιχτοί καθώς ο διάλογος αποτελεί ένα ισχυρό διπλωματικό εργαλείο.

«Δεν μπορεί να κατηγορήσει κάποιον την Ελλάδα ότι συνομιλεί με τους Τούρκους. Ορθώς συνομιλούμε. Δεν πρέπει να παρεκκλίνουμε από την γραμμή μας που είναι η επίλυση της όποιας διαφοράς με το Διεθνές Δίκαιο κι από κει και πέρα το θέμα το μοναδικό που πρέπει να επιλυθεί άμεσα είναι το θέμα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ», καταλήγει ο κ. Σταθακόπουλος, ξεκαθαρίζοντας ότι τα υπόλοιπα ζητήματα είναι λυμένα από τις διεθνείς συνθήκες.

Πόσο μακριά είναι το σενάριο «Χάγη»

Μία ημέρα πριν τη συνάντησή τους στην Αθήνα, Γιώργος Γεραπετρίτης και Χακαν Φιντάν σκιαγράφησαν μέσω εκατέρωθεν συνεντεύξεων το πλαίσιο της συζήτησης τους με σαφή αναφορά και των δύο στη Χάγη σε σχέση με την οριοθέτηση ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας. Ωστόσο για να ακολουθήσουν οι δύο χώρες το συγκεκριμένο μονοπάτι αποτελεί βασική προϋπόθεση, λέει ο κος Σταθακόπουλος η Άγκυρα να αποσύρει από το τραπέζι τις αναθεωρητικές βλέψεις, να άρει το casus belli το οποίο είναι ενεργό και «να σεβαστεί τα θέματα όπως τα ορίζει το Διεθνές Δίκαιο και ειδικά το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας το οποίο η Τουρκία δεν έχει συνυπογράψει αλλά εφαρμόζει de facto στην Μαύρη Θάλασσα».

Ωστόσο βάζει στο κάδρο και ένα ακόμη ζήτημα σε περίπτωση που Αθήνα και Άγκυρα υπογράψουν το εν λόγω συνυποσχετικό αναφέροντας πώς «ως μάχιμος δικηγόρος, έστω κι αν πάμε στη Χάγη κάποια στιγμή με την Τουρκία να λύσουμε την όποια διαφορά, θα βγει μία απόφαση. Αυτή την απόφαση αν δεν την τηρήσει η Τουρκία ποιος θα της την επιβάλει; Δεν υπάρχει ένας διεθνής δικαστικός επιμελητής, ούτε μία διεθνής «αστυνομία» να επιβάλει την όποια απόφαση στην Άγκυρα».

Σε σχέση με την αδυναμία στο διεθνές δίκαιο επιβολής των δικαστικών αποφάσεων, φέρνει ως παράδειγμα τα επεισόδια στην νεκρή ζώνη κοντά στην Πύλα της Κύπρου το καλοκαίρι του 2023, όταν όπως υπενθυμίζει «απλοί πολίτες Τούρκοι πήραν παραμάζωμα με τις μπουλντόζες την ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ, τους κυανόκρανους και τους ρίξανε σχεδόν στη θάλασσα λέγοντας ότι δεν μπορείτε να μας επιβάλλετε τίποτα».

Σε αυτό το πλαίσιο, αναφέρει πώς η Άγκυρα έχει τους δικούς της λόγους που έχει μπει στην διαδικασία της έναρξης του ελληνοτουρκικού διαλόγου. Σύμφωνα με τον κ. Σταθακόπουλο δείχνει ένα καλό πρόσωπο που κατά εκείνον είναι προσωπείο προκειμένου «πάρει από το δυτικό στρατόπεδο ό,τι μπορεί».

Παράλληλα τονίζει ότι η Τουρκία απαγκιστρώνεται από την Δύση σιγά-σιγά πηγαίνοντας προς την Ευρασία υπογραμμίζοντας «η Τουρκία νομίζω ότι δεν θα είναι στο δυτικό στρατόπεδο, όχι γιατί δεν θα ήθελε να πατά σε δύο βάρκες μεταξύ Ανατολής και Δύσης, αλλά γιατί πάρα πολύ απλά από την εποχή του Πομπέο – Τραμπ κάτι που συνεχίστηκε επί Μπάιντεν και θα συνεχίσει και με τη νέα θητεία Τραμπ. η Ελλάδα μαζί με την Κύπρο και το Ισραήλ να θεωρούνται το τελευταίο σύνορο της Δύσης όχι πια η Τουρκία όπως ήταν κάποτε».

Την ίδια ώρα σε σχέση με την ελληνική πλευρά υποστηρίζει πώς κερδίζει χρόνο έναντι της τουρκικής «για να μπορέσει να εξοπλιστεί και να επικαιροποίησει τα οπλικά της συστήματα», υπογραμμίζοντας πώς δεν διαφαίνεται κάποιο σημείο σύγκλισης.

«Αναξιόπιστος σύμμαχος η Τουρκία»

Η Τουρκία θεωρείται αναξιόπιστος σύμμαχος σε ανώτατο επίπεδο στο ΝΑΤΟ, τονίζει ο κ. Σταθακόπουλος υποστηρίζοντας ότι «οι αξιωματικοί της δεν ενημερώνονται γιατί θεωρούν ότι είναι διπρόσωποι και ότι μεταφέρουν πληροφορίες και στην ρωσική πλευρά και κυρίως προς τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ».

Ωστόσο όπως αναφέρει, οι ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και η Ευρωπαΐκή Ένωση αντιμετωπίζουν την Ελλάδα και την Τουρκία ως ενιαίο χώρο, σαν μία «κλειδαριά» που ξεκλειδώνει Βορρά-Νότο-Ανατολή-Δύση και αυτή η κλειδαριά έχει ως μηχανισμό την Τουρκία που διεισδύει στην Ανατολία και ο αφαλός της κλειδαριάς είναι η Ελλάδα.

«Ο αφαλός χωρίς τον μηχανισμό της κλειδαριάς δεν λειτουργεί και ο μηχανισμός της κλειδαριάς χωρίς τον αφαλό για να μπει το κλειδί, ομοίως δεν λειτουργεί. Άρα, οι τρίτοι οι κοινοί μας σύμμαχοι όπως οι Ρώσοι θεωρούν ότι το σύστημα Ελλάδα Τουρκία πρέπει να δουλεύει για να μπορούν να κάνουν τις δικές τους δουλειές» τονίζει, ενώ εκτιμά πώς όσο τα συμφέροντα εξυπηρετούνται θα βλέπουμε τέτοιες … αγκαλιές και φιλοφρονήσεις. Όταν όμως «τα πράγματα θα δυσκολέψουν περαιτέρω κι αν δε λυθούν μέχρι το 2030, η Τουρκία θεωρώ ότι δεν θα ανήκει στο δυτικό στρατόπεδο».