Ε.Ε. και ΗΠΑ σε θέσεις μάχης: Ποιος θα «πληρώσει» ακριβότερα τον εμπορικό πόλεμο

Ο Τραμπ ανακοίνωσε δασμούς στις εισαγωγές αλουμινίου και χάλυβα και η ΕΕ απάντησε με οικονομικά αντίποινα ύψους 26 δισ. ευρώ που θα επηρεάσουν μια μακρά λίστα προϊόντων και όχι μόνο τα βιομηχανικά εμπορεύματα.
Μάλιστα, το πλήγμα των δασμών αναμένεται να επιβαρύνει τις τιμές και τη διαθεσιμότητα σε οικιακές συσκευές, οικιακά εργαλεία, πλαστικό, ξυλεία και κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα.
Ενώ με τους δασμούς θα έρθουν αντιμέτωπες και οι εισαγωγές γεωργικών προϊόντων, όπως πουλερικά, βόειο κρέας, ορισμένα θαλασσινά, ξηροί καρποί, ζάχαρη και λαχανικά.
Σε αυτή τη φάση ο Τραμπ έχει ανακοινώσει δασμούς μόνο στον χάλυβα και το αλουμίνιο, όμως αυτό δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να απαντήσει με περισσότερους δασμούς στα αντίμετρα της ΕΕ.
Ποιος θα το πληρώσει ακριβότερα
Ανάμεσα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Γερμανία, η Ιρλανδία και η Ιταλία είναι αυτές με τις σημαντικότερες εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ και ο κατάλογος με τις μεγαλύτερες εξαγωγές αυτών των χωρών προς τις ΗΠΑ περιλαμβάνουν φαρμακευτικά προϊόντα, ιατρικό εξοπλισμό, αυτοκίνητα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων.
Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί πως αρκετοί κατασκευαστές αυτοκινήτων «παράγουν ήδη στην αμερικανική αγορά, οπότε δεν θα επηρεαστούν άμεσα από τους δασμούς», σύμφωνα με τον εκπρόσωπο της Ομοσπονδίας Γερμανικού Χονδρικού Εμπορίου, Εξωτερικού Εμπορίου και Υπηρεσιών.
Ο τομέας των τροφίμων και της γεωργίας θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σημαντικές διαταραχές.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση της RaboResearch, οι δασμοί αυτοί θα μπορούσαν να έχουν εκτεταμένες συνέπειες, επηρεάζοντας ιδιαίτερα τις τιμές στα γεωργικά μηχανήματα και στα μεταποιημένα καταναλωτικά τρόφιμα.
Αξίζει να σημειωθεί πως ενώ η ΕΕ είναι σε μεγάλο βαθμό αυτάρκης σε γεωργικά προϊόντα, εξάγοντας σχετικά μικρά πλεονάσματα σε παγκόσμιο επίπεδο, ωστόσο εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές σόγιας και προϊόντων σόγιας, που προέρχονται κυρίως από τις ΗΠΑ και τη Βραζιλία.
Το 2024, η ΕΕ εξήγαγε προϊόντα αξίας περίπου 38 δισ. ευρώ, έναντι εισαγωγών 14 δισ. ευρώ από τις ΗΠΑ. Το πλεόνασμα αυτό, αναφέρει η RaboResearch, οφείλεται στην εξαγωγή προϊόντων υψηλής αξίας, όπως αιθέρια έλαια, κρασί, ελαιόλαδο και γαλακτοκομικά προϊόντα, ενώ οι ΗΠΑ εξάγουν προϊόντα χαμηλότερης αξίας.
Αποφασισμένη η ΕΕ
Η ΕΕ φαίνεται πλέον αποφασισμένη να κλιμακώσει την κατάσταση «πρέπει να προστατεύσει τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις της», παρότι η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν διαβεβαιώνει πως η Ευρώπη παραμένει ανοιχτή σε διαπραγματεύσεις.
«Οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς ύψους 28 δισ. δολαρίων και εμείς απαντάμε με αντίμετρα ύψους 26 δισ. ευρώ» σημείωσε η Φον ντερ Λάιεν σε σχετική ανακοίνωση, τονίζοντας πως:
«Οι δασμοί είναι φόροι. Είναι κακοί για τις επιχειρήσεις και ακόμη χειρότεροι για τους καταναλωτές. Αυτοί οι δασμοί θα επηρεάσουν την εφοδιαστική αλυσίδα. Θα φέρουν αβεβαιότητα στην οικονομία».
Αξίζει να σημειωθεί πως για την Ευρώπη, οι νέοι δασμοί θα είναι σχεδόν τέσσερις φορές το μέγεθος των αντίστοιχων δασμών που επιβλήθηκαν κατά την πρώτη θητεία του Τραμπ, όταν οι ΗΠΑ έβαλαν στο στόχαστρο σχεδόν 7 δισ. δολάρια από τις εξαγωγές μετάλλων της ΕΕ, επικαλούμενες ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια, σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg.
«Καμπανάκι» από το ΔΝΤ
Οι εξαρτώμενες από τις εξαγωγές οικονομίες της Κεντρικής Ευρώπης αντιμετωπίζουν κινδύνους από την επιβράδυνση της ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου και τις δασμολογικές απειλές, οι οποίοι θα μπορούσαν να μετριαστούν με μεταρρυθμίσεις και την άρση των εναπομεινάντων εμπορικών φραγμών στην ΕΕ, δήλωσε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ΔΝΤ, οι χώρες της Κεντρικής Ευρώπης είναι από τις πιο εξαρτημένες από το εξωτερικό εμπόριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με τις εξαγωγές ως ποσοστό της παραγωγής να κυμαίνονται από 92% στη Σλοβακία έως 69% στην Τσεχική Δημοκρατία, με βάση τα στοιχεία της Eurostat για το 2023, με μόνο το 39% της Ρουμανίας να είναι κάτω από τον μέσο όρο του μπλοκ.
Τι περιμένει να πετύχει ο Τραμπ
Την ώρα που στις ΗΠΑ καταγράφεται ήδη ένα «ντόμινο» ανατιμήσεων σε εκατοντάδες προϊόντα, o Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συνεχίζει να υποστηρίζει ότι οι δασμοί του θα βοηθήσουν στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε αμερικανικά εργοστάσια, ενισχύοντας την παραγωγή εντός της χώρας.
Η ρητορική «Make America Great Again» με την επαναφορά της βιομηχανίας και της παραγωγής εντός των συνόρων είναι κάτι που «χάρισε» πολλούς ψήφους στον Ντόναλντ Τραμπ κατά τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου, ωστόσο αυτό που ανησυχεί πλέον τόσο τους οικονομολόγους, όσο και τις αμερικανικές επιχειρήσεις είναι η έλλειψη ρεαλιστικού πλάνου και στρατηγικής το Αμερικανού προέδρου.
Ο Τραμπ φαίνεται να επιμένει σε αυτή την πολιτική ακόμα και αν «μεταφραστεί» σε ύφεση για τη χώρα του.
Σε συνέντευξη του την Κυριακή, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο η αμερικανική οικονομία να οδηγηθεί σε ύφεση φέτος και να αυξηθεί ο πληθωρισμός, με φόντο τους εμπορικούς δασμούς.
Ο Αμερικανός πρόεδρος δήλωσε: «Δεν μου αρέσει να προβλέπω τέτοια πράγματα. Υπάρχει μια μεταβατική περίοδος, διότι αυτό που κάνουμε είναι πολύ μεγάλο. Φέρνουμε τον πλούτο πίσω στην Αμερική. Αυτό είναι ένα μεγάλο πράγμα. Και πάντα υπάρχουν περίοδοι, χρειάζεται λίγος χρόνος. Χρειάζεται λίγος χρόνος, αλλά νομίζω ότι θα είναι σπουδαίο για εμάς».
Τι είναι οι δασμοί και πώς λειτουργούν
Οι δασμοί είναι φόροι που επιβάλλονται στα αγαθά που εισάγονται από άλλες χώρες και τις οποίες πληρώνουν οι εισαγωγείς, με το κόστος συνήθως να επιβαρύνει τον τελικό καταναλωτή.
Στην προκειμένη περίπτωση, μια αμερικανική εταιρεία που θα παραγγείλει προϊόντα από μια κινεζική εταιρεία, θα πληρώσει τους επιπλέον δασμών όταν παραλάβει την παραγγελία της.
Συνήθως, οι δασμοί είναι ένα ποσοστό της αξίας ενός προϊόντος, αυτό σημαίνει πως η επιβολή δασμού 20% στα κινεζικά προϊόντα σημαίνει ότι σε ένα προϊόν αξίας 10 δολαρίων θα επιβληθεί επιπλέον επιβάρυνση 2 δολαρίων.
Οι επιχειρήσεις μπορούν να επιλέξουν να μετακυλήσουν μέρος ή το σύνολο του κόστους των δασμών στους πελάτες.