Σε επίπεδο εβδομάδας, η τουρκική λίρα επέκτεινε τις απώλειές της στο 3,7%, καταγράφοντας τη χειρότερη επίδοσή της από τον Ιούνιο του 2023, σύμφωνα με δημοσίευμα του Bloomberg.
Πρόκειται για το πιο πρόσφατο περιστατικό που προκάλεσε ένα ακόμα «ιστορικό χαμηλό» για το τουρκικό νόμισμα, το οποίο φαίνεται πως βρίσκεται σε μια μόνιμη κατάσταση υποχώρησης από το 2014, όταν ο Ερντογάν εκλέχθηκε με απόλυτη πλειοψηφία ως ο νέος πρόεδρος της χώρας.
Ένας τίτλος που κατέχει ακόμα και σήμερα, ενώ πλέον έχει φτάσει να διεκδικεί την τέταρτη συνεχόμενη θητεία του στις φετινές εκλογές.
Τα σημεία αναφοράς στην καμπύλη της πτώσης
Το καλοκαίρι του 2014 ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ήταν ο μεγάλος θριαμβευτής των προεδρικών εκλογών στην Τουρκία.
Κατάφερε να κερδίσει την απόλυτη πλειοψηφία των ψήφων και να εξασφαλίσει από τον πρώτο γύρο την εκλογή του στο ανώτατο αξίωμα της χώρας, χωρίς να χρειαστεί να στηθούν επαναληπτικές κάλπες.
Τον Ιούλιο του 2026 ξεκίνησε ένας μεγάλος κύκλος «εκκαθάρισης» στην Τουρκία μετά από ένα αποτυχημένο στρατιωτικό πραξικόπημα που στόχο είχε να ανατρέψει την κυβέρνηση Ερντογάν.
Χιλιάδες άνθρωποι κατάληξαν στη φυλακή και η τουρκική οικονομία βρέθηκε υπό έντονη πίεση.
Μέχρι το τέλος της χρονιάς η εγχώρια κατανάλωση, που αντιστοιχεί σχεδόν στα 2/3 της οικονομίας, υποχώρησε 3,2% σε ετήσια βάση και η εκτίναξη των κρατικών δαπανών κατά 23,8%.
Η τουρκική λίρα έχασε σχεδόν το ένα πέμπτο της αξίας της έναντι του δολαρίου.
Τον Απρίλιο του ’20 ο τραπεζικός εποπτικός φορέας της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι μειώνει το όριο για τις συναλλαγές των τραπεζών με ξένες οντότητες σε ανταλλαγές συναλλάγματος, προθεσμιακά συμβόλαια και δικαιώματα προαίρεσης στο 1% των ιδίων κεφαλαίων μιας τράπεζας, από 10% προηγουμένως.
Στόχος του εποπτικού οργάνου BDDK ήταν να υποστηρίξει τα μέτρα που λαμβάνονται για την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και τη διαχείριση των κινδύνων που προκύπτουν από την παγκόσμια επιδημία του κορωνοϊού.
Αποτέλεσμα ήταν η τουρκική λίρα να σημειώσει ιστορικό χαμηλό στην ισοτιμία της έναντι του δολαρίου.
Συγκεκριμένα, η λίρα έπεσε κατά 1% φτάνοντας τις 7,26 έναντι του ενός δολαρίου. Το προηγούμενο αρνητικό ρεκόρ είχε σημειωθεί τον Αύγουστο του 2018 όταν 1 δολάριο ανταλλασσόταν με 7,24 τουρκικές λίρες.
Από την αρχή του 2020 η λίρα έχασε το 18% της αξίας της.
Επιχειρώντας να απαντήσει στην κατρακύλα της λίρας, η τουρκική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι απαγόρευσε στις ξένες τράπεζες Citigroup, Swiss Bank UBS και BNP Paribas να ανταλλάσσουν τουρκικές λίρες.
Η πορεία της τουρκικής λίρας την τελευταία δεκαετία
Reuters
- Δεκέμβριος 2021
Το 2021 αποδεικνύεται η χειρότερη χρονιά για την τουρκική λίρα, σε επίπεδο 20ετίας, καταγράφοντας πτώση σχεδόν 44%.
Η τουρκική λίρα ήταν το νόμισμα με τις χειρότερες επιδόσεις στις αναδυόμενες αγορές το 2021, όπως και την προηγούμενη χρονιά- κυρίως εξαιτίας του οικονομικού προγράμματος του Ερντογάν που επικεντρώνεται στις εξαγωγές και τις πιστώσεις παρά την υποτίμηση του νομίσματος, η οποία έλαβε διαστάσεις κανονικής κρίσης προκαλώντας τριγμούς στην οικονομία.
Παράλληλα, επιβαρυντικά λειτούργησε και η απόφαση της κεντρικής τράπεζας να μειώσει αιφνιδιαστικά το επιτόκιο αναφοράς της (τον Σεπτέβριο ’21), παρά τον επιταχυνόμενο πληθωρισμό.
«Άσχημα» ήταν τα νέα της επανεκλογής του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, για την τουρκική λίρα, καθώς η είδηση προκάλεσε νέα κατρακύλα, με τους αναλυτές να ανησυχούν για περισσότερη αστάθεια.
Υπενθυμίζεται πως στην πρώτη της αντίδραση στην είδηση, η τουρκική λίρα διαπραγματευόταν στις 19,97 λίρες έναντι του δολαρίου.
Το 2023 η τουρκική λίρα κατέγραψε υποχώρηση 35% σε ετήσιο επίπεδο, η οποία αγγίζει νέο ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου.
Τον Ιούνιο της ίδιας χρονιάς η κεντρική τράπεζα της Τουρκίας έκανε μια προσπάθεια να αλλάξει τη νομισματική της πολιτική για να βελτιώσει την οικονομία και να προσελκύσει νέους επενδυτές.
Αυτή την εβδομάδα, η σύλληψη του κύριου πολιτικού αντιπάλου του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, προκάλεσε μια ακόμα κατρακύλα στην τουρκική λίρα και την ευρύτερη οικονομία.
Η σύλληψη από τις τουρκικές Αρχές έγινε με κατηγορίες για διαφθορά – τις οποίες ο ίδιος αρνείται προκάλεσε αρχική πτώση άνω του 12,7% έναντι του δολαρίου ΗΠΑ.
Στήριξη από την Κεντρική Τράπεζα
Σε μια αποφασιστική κίνηση που αποσκοπεί στον περιορισμό της μεταβλητότητας στις αγορές συναλλάγματος, η Κεντρική Τράπεζα της Τουρκίας ανακοίνωσε την Πέμπτη 20/3 ότι θα αρχίσει τις προθεσμιακές συναλλαγές πώλησης συναλλάγματος σε τουρκική λίρα.
«Η Κεντρική Τράπεζα της Δημοκρατίας της Τουρκίας θα ξεκινήσει τη διενέργεια προθεσμιακών συναλλαγών πώλησης συναλλάγματος με διακανονισμό σε τουρκική λίρα, προκειμένου να διασφαλίσει την υγιή λειτουργία της αγοράς συναλλάγματος, να αποτρέψει πιθανές διακυμάνσεις στις συναλλαγματικές ισοτιμίες και να σταθεροποιήσει τη ρευστότητα του συναλλάγματος», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, σύμφωνα με το πρακτορείο Anadolu.
Το κόστος για δάνεια σε τουρκική λίρα στην αγορά εκτός της χώρας αυξήθηκε στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών, εκτινάσοντας τα επιτόκια στο 175%, ενώ πριν την «έκρηξη που προκάλεσε η σύλληψη του Εκρέμ Ιμάμογλου, βρίσκονταν λίγο κάτω από το 38%.
Σύμφωνα με το Bloomberg δαπανήθηκαν έως και 9 δισ. δολάρια για τη στήριξη της λίρας, η οποία έδειξε κάποια σημάδια σταθεροποίησης, καθώς οι επενδυτές στοιχηματίζουν ότι ο κίνδυνος ανατροπής της οικονομικής πολιτικής -συμπεριλαμβανομένης της αυστηρής νομισματικής πολιτικής- παραμένει περιορισμένος.
