Η εξόντωση του Σινουάρ δεν θα λήξει τον πόλεμο – Οι φιλοδοξίες του Νετανιάχου φτάνουν… στον Τραμπ

Όπως το να αναδιαμορφώσει το περιφερειακό τοπίο υπέρ του Ισραήλ και να θωρακίσει τα σύνορά του από τυχόν μελλοντικές επιθέσεις, αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές στο Reuters.

Με τις αμερικανικές εκλογές να πλησιάζουν, το Ισραήλ σπεύδει να προκαλέσει τη μέγιστη δυνατή ζημιά σε δύο μέτωπα: Τη Χαμάς στη Γάζα και τη Χεζμπολάχ στο Λίβανο.

Η στιγμή είναι «τώρα» για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου, ώστε να δημιουργήσει νέα μη αναστρέψιμα δεδομένα προτού αναλάβει καθήκοντα ο νέος πρόεδρος των ΗΠΑ τον Ιανουάριο του 2025.

Προτού μπει σε διαδικασία διαλόγου για οποιαδήποτε συμφωνία κατάπαυσης του πυρός, το Ισραήλ επιταχύνει τη στρατιωτική του εκστρατεία για να απωθήσει τη Χεζμπολάχ από τα βόρεια σύνορά του, ενώ παράλληλα εισβάλλει στον πυκνοκατοικημένο προσφυγικό καταυλισμό Τζαμπάλια της Γάζας, κάτι που οι Παλαιστίνιοι και οι υπηρεσίες του ΟΗΕ φοβούνται ότι θα μπορούσε να είναι μια προσπάθεια να «σφραγίσει» τη βόρεια Γάζα από τον υπόλοιπο θύλακα.
Παράλληλα, ο Νετανιάχου φέρεται να σχεδιάζει τη δική του «απάντηση» στο μπαράζ βαλλιστικών πυραύλων που δέχτηκε από το Ιράν την 1η Οκτωβρίου, τη δεύτερη άμεση επίθεσή του στο Ισραήλ μέσα στους τελευταίους έξι μήνες.

«Ένα νέο τοπίο, μια νέα γεωπολιτική αλλαγή βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή», δήλωσε ο Ντέιβιντ Σένκερ, πρώην βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για θέματα Εγγύς Ανατολής, ο οποίος τώρα είναι ανώτερος συνεργάτης στο «Τhink Τank Washington Institute».

Ήταν ξεκαθάρισμα λογαριασμών, αλλά…

Πριν από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου 2023, το Ισραήλ ήταν «πρόθυμο να ανεχθεί μια υψηλού επιπέδου απειλή», απαντώντας στις πυραυλικές επιθέσεις της παλαιστινιακής οργάνωσης και άλλων εχθρών με περιορισμένα πλήγματα, δήλωσε ο Σένκερ, αλλά όχι πλέον. «Αυτή τη φορά το Ισραήλ μάχεται σε πολλά μέτωπα. Κόντρα στη Χαμάς, κόντρα στη Χεζμπολάχ, με το Ιράν να ακολουθεί σύντομα», πρόσθεσε.

Ο Νετανιάχου ανέφερε σε δήλωσή του την Πέμπτη ότι ο θάνατος του Σινουάρ ήταν ένα «ξεκαθάρισμα ανοιχτών λογαριασμών», αλλά προειδοποίησε ότι ο πόλεμος στη Γάζα θα συνεχιστεί με πλήρη ισχύ μέχρι να επιστραφούν οι όμηροι του Ισραήλ. Από το πρωθυπουργικό γραφείο, έγινε γνωστό ότι δεν αλλάζει ούτε… τελεία πάνω σε αυτή τη δήλωση.

Ο εκπρόσωπος του Ισραηλινού Στρατού, υποναύαρχος Ντάνιελ Χαγκάρι, δήλωσε ότι η εξόντωση του Σινουάρ σηματοδοτεί ένα «μεγάλο επίτευγμα» στις προσπάθειες να καταστραφεί ο στρατιωτικός μηχανισμός της Χαμάς, αλλά πρόσθεσε ότι υπήρχαν και άλλοι διοικητές στη Γάζα.

Την Παρασκευή, ο αναπληρωτής ηγέτης της Χαμάς στη Γάζα, Χαλίλ Αλ-Χάγια, επιβεβαίωσε τον θάνατο του Σινουάρ και δήλωσε ότι οι Ισραηλινοί όμηροι δεν θα επιστραφούν μέχρι να τερματιστεί η ισραηλινή «επιθετικότητα» και να αποσυρθούν οι δυνάμεις της.

Οι ισραηλινές δυνάμεις έχουν επιφέρει και άλλα μεγάλα πλήγματα στους εχθρούς τους.
Μια σειρά από χτυπήματα υψηλών προδιαγραφών, εξολόθρευσαν ανώτερους ηγέτες, μεταξύ των οποίων ο πολιτικός επικεφαλής της Χαμάς Ισμαήλ Χανίγιε, ο Μοχάμεντ Ντέιφ, επικεφαλής της στρατιωτικής πτέρυγας της, ο ηγέτης της Χεζμπολάχ Σαγίντ Χασάν Νασράλα και ο κορυφαίος στρατιωτικός διοικητής της, Φουάντ Σουκρ.

Το Ισραήλ υποστηρίζει ακόμη ότι εξόντωσε χιλιάδες μαχητές των ομάδων, κατέλαβε τούνελ χιλιομέτρων και κατέστρεψε τα οπλοστάσιά τους. Μόλις, τον περασμένο μήνα πυροδοτήθηκαν χιλιάδες παγιδευμένες συσκευές επικοινωνίας που χρησιμοποιούσαν μέλη της Χεζμπολάχ – μια επίθεση την οποία το Ισραήλ δεν έχει αναλάβει, αλλά ούτε και έχει αρνηθεί.

Η μεγαλύτερη φιλοδοξία του Νετανιάχου

Ωστόσο, «οι φιλοδοξίες του Ισραήλ είναι ευρύτερες από τις βραχυπρόθεσμες στρατιωτικές νίκες, όσο σημαντικές και αν είναι αυτές», δήλωσαν οκτώ διαφορετικές πηγές που μίλησαν στο Reuters.

Η χερσαία επίθεση που ξεκίνησε στο Λίβανο τον περασμένο μήνα έχει ως στόχο να απωθήσει τη Χεζμπολάχ περίπου 30 χιλιόμετρα από τα βόρεια σύνορά της, πίσω από τον ποταμό Λιτάνι, και να διασφαλίσει ότι η σιιτική οργάνωση θα αφοπλιστεί πλήρως μετά από 30 χρόνια στρατιωτικής υποστήριξης από το Ιράν.

Με τον τρόπο αυτό, οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι επιβάλλουν μια απόφαση των Ηνωμένων Εθνών που αποσκοπεί στη διατήρηση της ειρήνης στην περιοχή και στην προστασία των κατοίκων της από διασυνοριακές επιθέσεις.

Το ψήφισμα 1701 του Συμβουλίου Ασφαλείας, που υιοθετήθηκε μετά τον τελευταίο πόλεμο του Ισραήλ με τη Χεζμπολάχ το 2006 και παραβιάστηκε επανειλημμένα και από τις δύο πλευρές, εξουσιοδότησε μια ειρηνευτική αποστολή γνωστή ως UNIFIL να βοηθήσει τον στρατό του Λιβάνου να διατηρήσει την περιοχή νότια του ποταμού ελεύθερη από όπλα και ένοπλο προσωπικό εκτός από εκείνα του λιβανέζικου κράτους.

Το Ισραήλ διαμαρτύρεται ότι οι δύο δυνάμεις δεν απέκτησαν ποτέ τον έλεγχο της περιοχής από τη Χεζμπολάχ, η οποία θεωρείται εδώ και καιρό η πιο ισχυρή στρατιωτική δύναμη του Λιβάνου. Η Χεζμπολάχ έχει αντισταθεί, επικαλούμενη την ανάγκη να υπερασπιστεί τον Λίβανο από το Ισραήλ. Από πέρυσι, οι μαχητές της έχουν χρησιμοποιήσει τη συνοριακή λωρίδα ως βάση για σχεδόν καθημερινές ανταλλαγές πυρών με το Ισραήλ σε ένδειξη αλληλεγγύης προς τη Χαμάς στη Γάζα.

Το Ισραήλ επιχειρεί να «διώξει» και τη UNIFIL

Ισραηλινοί αξιωματούχοι ανέφεραν ότι ο μόνος τρόπος για να εφαρμοστεί το ψήφισμα 1701 και να εξασφαλιστεί η ασφαλής επιστροφή των περίπου 60.000 κατοίκων που εκκενώθηκαν από το βόρειο Ισραήλ, είναι η στρατιωτική δράση. «Αυτή τη στιγμή, η διπλωματία δεν είναι αρκετή», δήλωσε στο Reuters ισραηλινή διπλωματική πηγή.

Οι λιβανέζικες αρχές υποστηρίζουν ότι η επίθεση κατά της Χεζμπολάχ έχει εκτοπίσει περισσότερους από 1,2 εκατομμύρια ανθρώπους στο Λίβανο, κυρίως μέλη της σιιτικής κοινότητας από την οποία η Χεζμπολάχ αντλεί υποστήριξη.

Το Ισραήλ έχει επίσης αντιμετωπίσει διεθνείς επικρίσεις για περιστατικά κατά τα οποία οι δυνάμεις του πυροβόλησαν εναντίον θέσεων ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ, τραυματίζοντας αρκετά μέλη τους.

Ένας Λιβανέζος αξιωματούχος ασφαλείας και ένας διπλωμάτης που γνωρίζει την κατάσταση στο νότιο Λίβανο, δήλωσαν ότι φαίνεται ότι το Ισραήλ ήθελε να εκδιώξει την UNIFIL από την περιοχή μαζί με τη Χεζμπολάχ.

Ο αξιωματούχος ασφαλείας δήλωσε ότι οι ισραηλινές δυνάμεις πολεμούσαν για την πρόσβαση σε στρατηγικά σημεία, όπου βρίσκονται οι βάσεις της UNIFIL. «Στόχος τους είναι να καθαρίσουν αυτή τη νεκρή ζώνη», δήλωσε ο διπλωμάτης.

Αυτό θα μπορούσε να διαρκέσει μερικές εβδομάδες, αν το Ισραήλ στοχεύει να εκκαθαρίσει τις θέσεις και τις υποδομές της Χεζμπολάχ από μια στενή ζώνη λιβανέζικου εδάφους κατά μήκος των συνόρων, είπαν, αλλά οτιδήποτε βαθύτερο θα πάρει πολύ περισσότερο χρόνο με τους σημερινούς ρυθμούς.

Τη Δευτέρα, ο Νετανιάχου απέρριψε τις κατηγορίες ότι τα ισραηλινά στρατεύματα στόχευαν σκόπιμα τους ειρηνευτές της UNIFIL, αλλά δήλωσε ότι ο καλύτερος τρόπος για να διασφαλιστεί η ασφάλειά τους ήταν να εισακουστούν τα αιτήματα για προσωρινή απόσυρση από τις ζώνες μάχης. Ο ισραηλινός στρατός λέει ότι η Χεζμπολάχ επιχειρεί εδώ και χρόνια από τοποθεσίες εντός και δίπλα σε θέσεις της UNIFIL.

Ο ΟΗΕ από την πλευρά του δήλωσε ότι οι ειρηνευτές του δεν θα εγκαταλείψουν τις θέσεις τους στο νότιο Λίβανο: «Πρέπει να σταθούμε απέναντι… σε κάθε υπόνοια ότι αν η απόφαση 1701 δεν εφαρμόστηκε είναι επειδή η UNIFIL δεν την εφάρμοσε, κάτι που δεν ήταν ποτέ η εντολή της», δήλωσε ο επικεφαλής των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ, Ζαν-Πιερ Λακρουά, τονίζοντας ότι η UNIFIL έχει υποστηρικτικό ρόλο.

Οι απεσταλμένοι του ΟΗΕ, των ΗΠΑ και άλλοι διπλωμάτες συμφωνούν ότι η αναβίωση του ψηφίσματος θα μπορούσε να αποτελέσει τη βάση για την παύση των εχθροπραξιών, αλλά χρειάζονται καλύτεροι μηχανισμοί εφαρμογής και επιβολής.

Ο πρεσβευτής του Ισραήλ στον ΟΗΕ, Ντάνι Ντένον, δήλωσε στο Reuters ότι επιθυμεί να δει «μια πιο ισχυρή εντολή για την UNIFIL για την αποτροπή της Χεζμπολάχ».

Ο υπηρεσιακός πρωθυπουργός του Λιβάνου Νατζίμπ Μικάτι δήλωσε ότι η κυβέρνηση είναι έτοιμη να αναπτύξει στρατεύματα για την επιβολή της απόφασης 1701, μόλις ισχύσει η εκεχειρία. Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Γαλλία έχουν δηλώσει ότι η ενίσχυση του στρατού του Λιβάνου θα είναι ζωτικής σημασίας για την προσπάθεια αυτή.

Η «εκκαθάριση» των συνόρων

Το Ισραήλ ενημέρωσε πέρυσι αρκετά αραβικά κράτη ότι ήθελε επίσης να χαράξει μια «νεκρή ζώνη» στην παλαιστινιακή πλευρά των συνόρων της Γάζας. Αλλά παραμένει ασαφές πόσο βαθιά θα ήθελε το Ισραήλ να είναι ή πώς θα επιβληθεί μετά το τέλος του πολέμου. Η συνεχιζόμενη επίθεση του Ισραήλ στην Τζαμπάλια, μια περιοχή που υπέστη σφοδρούς βομβαρδισμούς στις αρχές του πολέμου, έχει προκαλέσει ανησυχίες μεταξύ των Παλαιστινίων και των οργανισμών του ΟΗΕ ότι το Ισραήλ θέλει να απομακρύνει τους κατοίκους από τη βόρεια Γάζα.

Ο ισραηλινός στρατός αρνείται αυτές τις κατηγορίες και υποστηρίζει ότι προσπαθεί να εμποδίσει τους μαχητές της Χαμάς να ανασυνταχθούν για περισσότερες επιθέσεις. Ωστόσο, τον περασμένο Μάιο, οι ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν στον λεγόμενο «Διάδρομο της Φιλαδέλφειας», μια στενή λωρίδα που εκτείνεται κατά μήκος των νότιων συνόρων της Γάζας με την Αίγυπτο, δίνοντας στο Ισραήλ τον ουσιαστικό έλεγχο όλων των χερσαίων συνόρων του παλαιστινιακού εδάφους.

Το Ισραήλ έχει δηλώσει ότι δεν θα συμφωνήσει σε μια μόνιμη κατάπαυση του πυρός χωρίς εγγυήσεις ότι όποιος διοικεί μεταπολεμικά τη Γάζα θα είναι σε θέση να αποτρέψει τη χρήση του διαδρόμου για τη λαθραία μεταφορά όπλων και προμηθειών στη Χαμάς.

Το Ιράν βρίσκεται επίσης στο στόχαστρο του Ισραήλ μετά την πρόσφατη πυραυλική επίθεση, που εξαπολύθηκε σε αντίποινα για τα ισραηλινά πλήγματα κατά του Ιράν και των πληρεξουσίων του.

Η Μέση Ανατολή βρίσκεται σε «αναμμένα κάρβουνα» περιμένοντας τα αντίποινα του Ισραήλ, ανησυχώντας ότι θα μπορούσε να διαταράξει τις αγορές πετρελαίου και να πυροδοτήσει έναν πόλεμο πλήρους κλίμακας.

Ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ, Γιοάβ Γκαλάντ, δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι η απάντηση θα είναι «θανατηφόρα, ακριβής και, πάνω απ’ όλα, απροσδόκητη», αν και σημείωσε πως το Ισραήλ δεν επιθυμεί να ανοίξει νέα μέτωπα. Το Ιράν έχει προειδοποιήσει επανειλημμένα ότι δεν θα διστάσει να αναλάβει εκ νέου στρατιωτική δράση, εάν δεχτεί επίθεση από το Ισραήλ.

Η ρωγμή στη σχέση με Μπάιντεν και στο βάθος… Τραμπ

Οι ΗΠΑ που αποτελούν τον κύριο προμηθευτή όπλων του Ισραήλ, υποστήριξαν μέχρι τώρα εκστρατείες εναντίον στόχων που υποστηρίζονται από το Ιράν, όπως η Χεζμπολάχ και η Χαμάς, τις οποίες έχουν χαρακτηρίσει ως «τρομοκρατικές οργανώσεις».

Ωστόσο, η σχέση Μπάιντεν – Νετανιάχου κλονίστηκε το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα μετά το τελεσίγραφο 30 ημερών προς το Ισραήλ για να βελτιώσει τις ανθρωπιστικές συνθήκες στη Γάζα, να περιορίσει τις αεροπορικές επιδρομές σε κατοικημένες περιοχές και να διαπραγματευτεί την εκεχειρία.

Οι προσπάθειες του Μπάιντεν να εμπλακεί με το Ιράν μέσω έμμεσων συνομιλιών για την αποκατάσταση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 και η αντίθεσή του σε οποιαδήποτε πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, αποτέλεσαν επίσης σημεία τριβής στη σχέση με το Ισραήλ, το οποίο θεωρεί το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν ως «υπαρξιακή απειλή».

Ορισμένοι διπλωμάτες υποψιάζονται ότι ο Νετανιάχου εξετάζει επίσης πώς μια κατάπαυση του πυρός θα μπορούσε να επηρεάσει τις εκλογές. Μία πιθανή λήξη του πολέμου θα μπορούσε να βοηθήσει την Κάμαλα Χάρις, όταν ο ίδιος θα προτιμούσε να διαπραγματευτεί έχοντας απέναντί του ως νέο πρόεδρο των ΗΠΑ, τον Ντόναλντ Τραμπ. Και αυτό γιατί ο Νετανιάχου θεωρεί πως οι σκληροπυρηνικές απόψεις του Τραμπ για το Ισραήλ, τους Παλαιστίνιους και το Ιράν, ευθυγραμμίζονται περισσότερο με τις δικές του.

«Δεν υπάρχει κανένας λόγος για τον Νετανιάχου να σταματήσει τους πολέμους του πριν από τις αμερικανικές εκλογές», δήλωσε ο Μαρουάν Αλ-Μουάσερ, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ιορδανίας και νυν αντιπρόεδρος για τις μελέτες στο «Carnegie Endowment for International Peace», που εδρεύει στις ΗΠΑ. «Δεν πρόκειται να δώσει στη Χάρις καμία πίστωση ή δώρο πριν από τις κάλπες».

Προς το παρόν, ο Νετανιάχου εμφανίζεται αποφασισμένος να επανασχεδιάσει τον χάρτη γύρω από το Ισραήλ προς όφελός του, εκκαθαρίζοντας τους εχθρούς του από τα σύνορά του. «Έβαλε τη νίκη του στην τσέπη του και συνεχίζει τους πολέμους του, επιβάλλοντας ένα νέο (περιφερειακό) status quo», δήλωσε ο Λιβανέζος πολιτικός αξιωματούχος.