Η Ευρώπη αιφνιδιασμένη από τις διπλωματικές κινήσεις της κυβέρνησης του Ντόναλντ Τραμπ τρέχει να κερδίσει το χαμένο έδαφος και να γλιτώσει μια δεύτερη Γιάλτα (4-11 Φλεβάρη του 1945) οπού οι αρχηγοί των κρατών – νικητών καθόριζαν την μορφή που θα είχε ο μεταπολεμικός κόσμος, μοιράζοντας τον.
Τις τελευταίες ημέρες έχουν γίνει συναντήσεις επί συναντήσεων και σε ανώτατο επίπεδο προκειμένου να δοθεί μία «ευρωπαϊκή απάντηση» στα σχέδια Τραμπ.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο πρόεδρος της Γαλλιάς Εμανουέλ Μακρόν, συγκάλεσε σε έκτακτη σύνοδο τους αρχηγούς των επτά ισχυρότερων ευρωπαικών κρατών. Γερμανία, Βρετανία, Ιταλία, Ισπανία, Πολωνία, Ολλανδία και Δανία αποδέχθηκαν την γαλλική πρόσκληση για να χαράξουν μία στρατηγική προκειμένου να διατηρήσουν την Ευρώπη στο επίκεντρο των διεθνών εξελίξεων και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία. Επίσης,συμμετείχαν ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε.
Στην καρδιά του Παρισιού και το Ελιζέ, η Ευρώπη επιχείρησε να οικοδομήσει ένα αρραγές μέτωπο στέλνοντας ένα ηχηρό μήνυμα στον Πρόεδρο των ΗΠΑ. Ο Βρετανός πρωθυπουργός έδωσε το σύνθημα για ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ουκρανία. Ο Κιρ Στάρμερ δήλωσε πώς «το Ηνωμένο Βασίλειο είναι έτοιμο να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην επιτάχυνση του έργου για να παρασχεθούν εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία, κάτι που σημαίνει επίσης ότι είμαστε έτοιμοι και διατεθειμένοι να συνεισφέρουμε (…) δικά μας στρατεύματα στο πεδίο αν είναι απαραίτητο».
Ωστόσο , στο Ελιζέ υπήρξαν συγκλίσεις και αντεγκλήσεις . Από την μια πλευρά , σημειώθηκε ομοφωνία σε σχέση με την αύξηση των αμυντικών δαπανών . Στον αντίποδα , υπήρξαν διαφορετικές θέσεις σχετικά με το εάν πρέπει να σταλούν στρατεύματα σε ουκρανικό έδαφος .
«Πρέπει να συνεχίσουμε να στηρίζουμε την Ουκρανία » , δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος τονίζοντας πως δεν μπορεί να επιβληθεί στο Κίεβο καμία συμφωνία καθ υπαγόρευση . Παράλληλα , υπογράμμισε πως δεν θα έπρεπε να υπάρχει διαίρεση σε θέματα ασφάλειας και ευθύνης ανάμεσα σε Ευρώπη – ΝΑΤΟ .
«Κατανοούμε ότι οι διατλαντικές σχέσεις βρίσκονται σε νέο στάδιο » δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός , Ντόναλντ Τουρκ ζητώντας περισσότερη συνεργασία με το ΝΑΤΟ. Η Δανή πρωθυπουργός , Μέτε Φρεντερικσεν από την πλευρά της εξέφρασε τις ανησυχίες της σε σχέση με την κατάπαυση πυρός πως θα είναι υπέρ της Μόσχας για να ανασυνταχθεί τονίζοντας πως «η Ρωσία απειλεί τώρα όλη την Ευρώπη δυστυχώς». Επίσης , εστίασε στο ότι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες οφείλουν να επικεντρωθούν στις επόμενες κινήσεις τους ως απάντηση στις συνομιλίες ΗΠΑ- Ρωσίας .
Πριν τη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών, Εμανουέλ Μακρόν και Ντόναλντ Τράμπ συνομιλούσαν σε ένα τηλεφώνημα διάρκειας 20 λεπτών.
Στο επίκεντρο των συζητήσεων η ασφάλεια, η αμυντική αυτονομία της Γηραιάς Ηπείρου όπως και η στρατηγική απάντηση της Ευρώπης στην στάση της Ουάσινγκτον.
Διαπραγματεύσεις χωρίς την Ουκρανία
Και όσο οι Ευρωπαίοι ηγέτες αναζητούν μία κοινή στρατηγική απέναντι στο σχέδιο Τραμπ, αντιπροσωπείες των ΗΠΑ και της Ρωσίας δίνουν ραντεβού σήμερα στη Σαουδική Αραβία για να συζητήσουν τον πόλεμο της Ουκρανίας, χωρίς την Ουκρανία. Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο βρίσκεται ήδη στην περιοχή ενώ το παρών θα δώσουν επίσης ο Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Μάικ Γουόλτς και ο ειδικός απεσταλμένος των Ηνωμένων Πολιτειών, Στιβ Γουίτκοφ. Από τη Μόσχα, στις συνομιλίες στο Ριάντ θα λάβουν μέρος ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ και ο επικεφαλής σύμβουλος εξωτερικής πολιτικής στο Κρεμλίνο, Γιούρι Ουσάκοφ. Την ίδια ώρα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ δεν αποκλείει να συναντηθεί στο απώτερο μέλλον με τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ψυχρολουσία από την ομιλία Βανς στη Διάσκεψη Μονάχου
Ορόσημο στις δοκιμαζόμενες ευρωατλαντικές σχέσεις ήταν η «ψυχρολουσία» κατά την 61η Διάσκεψη του Μονάχου από τον αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς σχετικά με τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία και την ευρωπαϊκή άμυνα.
Είχε προηγηθεί το τηλεφώνημα του Προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ με τον Ρώσο ομόλογό του Βλαντίμιρ Πούτιν ανοίγοντάς του παράθυρο να βγει από την πολιτική απομόνωση. Μετά από τρία χρόνια συγκεκριμένης αμερικανικής πολιτικής έναντι της Ουκρανίας, ο νέος ένοικος του Λευκού Οίκου δήλωσε πώς συμφώνησε με τον Ρώσο Πρόεδρο να αρχίσουν διαπραγματεύσεις για τον τερματισμό του πολέμου.
500 περίπου σύνεδροι, 60 αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων και πάνω από 100 υπουργών, εκπροσώπων οργανισμών ΕΕ, ΝΑΤΟ, ΟΗΕ παρακολούθησαν «μαθήματα» δημοκρατίας από τον δεύτερο τη τάξει στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο Τζέι Ντι Βανς αποκάλυψε τις προθέσεις της νέας αμερικανικής κυβέρνησης απέναντι στους ευρωπαίους συμμάχους. Με τη φράση «Υπάρχει νέος σερίφης στην πόλη», ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ έδωσε το στίγμα της διακυβέρνησης Τραμπ προς την παγκόσμια κοινότητα.
Εμβρόντητη η Ευρώπη
Άμεση ήταν η αντίδραση του ομοσπονδιακού προέδρου, Φρανκ-Βάλτερ Σταϊνμάιερ ο οποίος δήλωσε κατά την έναρξη της Διάσκεψης του Μονάχου για την Ασφάλεια (MSC) ότι η νέα αμερικανική κυβέρνηση «έχει μια διαφορετική κοσμοθεωρία από εμάς, μια κοσμοθεωρία που δεν λαμβάνει υπ’όψιν τους καθιερωμένους κανόνες, τις καθιερωμένες συνεργασίες και την εμπιστοσύνη». Παράλληλα, προειδοποίησε ότι «η απουσία κανόνων δεν πρέπει να γίνει το πρότυπο για μια νέα τάξη πραγμάτων στον κόσμο».
Μετά τη βόμβα που έριξε ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ στα θεμέλια της ευρωατλαντικής συμμαχίας, ακολούθησε η έκτακτη συνάντηση των Υπουργών Εξωτερικών των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο περιθώριο της Διάσκεψης Ασφαλείας του Μονάχου. Το παρών έδωσε και ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας, Γιώργος Γεραπερίτης, ο οποίος την ερχόμενη Κυριακή αναμένεται να ταξιδέψει στην Νέα Υόρκη για μία σειρά από επαφές με αξιωματούχους του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αλλά και μέλη της ομογένειας.
Η θέση της Αθήνας σε σχέση με την Ουκρανία έχει εκφραστεί διά στόματος Γιώργου Γεραπετίτη στο πλαίσιο της διάσκεψης των Υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ τον περασμένο Δεκέμβριο. Ο Υπουργός Εξωτερικών είχε τονίσει την ανάγκη «να υπάρξει άμεση λύση, η οποία θα λαμβάνει πλήρως υπόψη της την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της Ουκρανίας. Και αυτό θα πρέπει να συντελεστεί το συντομότερο δυνατό, προφανώς στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου».
