Καραστάθης στο CNN Greece: «Παραμένει ο κίνδυνος των σεισμών, αναμένουμε τις έρευνες»

Σε πλήρη εξέλιξη είναι η σεισμική δραστηριότητα στις Κυκλάδες, την ώρα που νέος σεισμός 4,9 Ρίχτερ σημειώθηκε στα ανοιχτά της Αμοργού το μεσημέρι της Δευτέρας (10/02), ο οποίος αποτελεί την ισχυρότερη δόνηση μετά τα 5 Ρίχτερ που σημειώθηκαν το βράδυ της Κυριακής (9/2). Συνολικά, μέχρι στιγμής, έχουν σημειωθεί επτά σεισμοί άνω των 4 Ρίχτερ από νωρίς το πρωί στην ευρύτερη περιοχή, με αποτέλεσμα να εντείνεται η ανησυχία.

Ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών, Βασίλης Καραστάθης, τοποθετήθηκε στο CNN Greece υποστηρίζοντας ότι το φαινόμενο είναι σε ύφεση μεν, ωστόσο ο κίνδυνος παραμένει μέχρι να υπάρξει και επίσημα αποκλιμάκωση.

«Τις τελευταίες ημέρες και ειδικά από την Παρασκευή και μετά παρατηρούμε χαμηλότερους ρυθμούς στη σεισμικότητα. Ακόμα και η χθεσινή σειρά των σεισμών που ακολούθησε τον σεισμό των 5 Ρίχτερ, δεν άλλαξε αυτή την κατάσταση. Η ίδια εικόνα παραμένει ακόμα και σήμερα», σημειώνει, τονίζοντας πως κάθε δόνηση «εκτονώνει» σταδιακά την ενέργεια της σεισμικής ακολουθίας.

«Έχουμε σημαντικά μεγέθη της τάξης των 5 Ρίχτερ, όμως ακόμα και τώρα που έχει πέσει η συχνότητα είναι κάτι αναμενόμενο. Η αποκλιμάκωση θα έρθει κυρίως με την αραίωση της σεισμικότητας και όχι με την πτώση των μεγεθών», ξεκαθαρίζει.

Επιπλέον, αναφέρει: «Τα μεγέθη θα παραμείνουν, ενώ το ίδιο θα συνεχιστεί και τις επόμενες ημέρες και σταδιακά, όταν αραιώσει η ακολουθία, τότε θα έχουμε και πτώση μεγεθών. Για την ώρα, το σημαντικό είναι να δούμε να παγιώνεται η κατάσταση με την χαμηλότερη συχνότητα των σεισμών και τις επόμενες ημέρες. Αυτό θα σηματοδοτήσει μια αλλαγή στις εκτιμήσεις μας».

Τα νέα δεδομένα και η περίπτωση μεγάλου σεισμού

«Έχει εκτονωθεί ήδη ένα μεγάλο κομμάτι της ενέργειας στην ευρύτερη περιοχή», αναφέρει ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου Αστεροσκοπείου Αθηνών στο CNN Greece, «το οποίο θα μπορούσε να παρομοιαστεί με έναν σεισμό της τάξης των 6 Ρίχτερ. Ωστόσο, το σημαντικό είναι ότι δεν γνωρίζουμε αυτή τη στιγμή επακριβώς την ενέργεια που είναι συσσωρευμένη στην περιοχή, άρα δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε ποιο είναι το ποσοστό της ενέργειας που έχει απελευθερωθεί και ποιο είναι προς απελευθέρωση», αναφέρει.

Eπιπλέον, ο κ. Καραστάθης σημειώνει ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο να συμβεί ένας μεγαλύτερος σεισμός, αποκλείοντας ωστόσο ακραία σενάρια. «Είμαστε κοντά στο να δούμε μια ύφεση, πρέπει να κάνουμε υπομονή για λίγες ακόμα ημέρες, μέχρι να ξεκαθαριστεί το τοπίο και να πάμε σε μια αποκλιμάκωση», ξεκαθαρίζει.

Παράλληλα, ο ίδιος θεωρεί ότι η τάξη μεγέθους για την οποία συζητάμε ακόμα και στη δυσμενέστερη συνθήκη δεν θα μπορούσε να επιφέρει εξαιρετικά σημαντικές επιπτώσεις στο νησί της Σαντορίνης και τα γειτονικά νησιά.

Η εκτίμηση για τις επόμενες ημέρες

Όσο για το μπαράζ σεισμών που σημειώνεται τις τελευταίες ώρες στην ευρύτερη περιοχή των Κυκλάδων, ο κ. Καραστάθης ξεκαθαρίζει ότι όλα τα μεγέθη κυμαίνονται σε παρόμοιες εντάσεις, με μεγαλύτερη τη σεισμική δόνηση που σημειώθηκε προ ημερών των 5,2 Ρίχτερ. Όλα τα μεγέθη καταγράφονται σε μία κατηγορία μεγεθών 4 με 5 Ρίχτερ, ενώ υπάρχει μια πτωτική συνεχώς κατάσταση, αναφέρει χαρακτηριστικά.

«Περιμένουμε να παγιωθεί η ύφεση ώστε να οδηγηθούμε σε αποκλιμάκωση προκειμένου να εκτιμήσουμε και το πέρας του συναγερμού», τονίζει.

Τέλος, ο κ. Καραστάθης θεωρεί ότι μετά και την ανάλυση των δεδομένων που θα προκύψουν από τους υποθαλάσσιους υπερσύγχρονους σεισμογράφους που θα τοποθετηθούν, θα υπάρξουν επιστημονικές απαντήσεις για τα αίτια που ίσως προκάλεσαν διαστολή στο ηφαίστειο, ενώ παράλληλα θα υπάρξει σαφής εκτίμηση για το πώς έγινε η πραγματοποίηση της σεισμικής δραστηριότητας, πέρα από μοντέλα και θεωρίες.

Η χαρτογράφηση, οι σεισμογράφοι και τα ωκεανογραφικά πλοία

Στο μεταξύ, μετρήσεις βαρύτητας στη Νέα Καμένη πραγματοποιούν τις τελευταίες ώρες στελέχη της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού σε σημεία που είχαν κάνει και το 2011, προκειμένου να διαπιστωθεί το κατά πόσο έχει επηρεαστεί το ηφαίστειο από την έντονη σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων ημερών.

Την ίδια ώρα, επιχείρηση ανέλκυσης νέων σεισμογράφων αλλά και των όσων ήδη έχουν καταγράψει στοιχεία πρόκειται να ξεκινήσει στη θαλάσσια περιοχή της Καλντέρας, ενώ κατόπιν θα τοποθετηθούν και άλλοι φορητοί σεισμογράφοι στη νήσο Άνυδρο, όπου συνδυαστικά με μια υποθαλάσσια έρευνα που διεξήχθη τον Δεκέμβριο του 2024 θα υπάρξει ξεκάθαρη εικόνα.

Παράλληλα, ωκεανογραφικά πλοία πρόκειται να ενταχθούν στις έρευνες για τη χαρτογράφηση της Σαντορίνης, με Έλληνες αλλά και ξένους σεισμολόγους να ενώνουν τις δυνάμεις τους προκειμένου να δοθούν ουσιαστικές απαντήσεις για το τι πραγματικά συμβαίνει.

Ειδικότερα, όπως ανακοίνωσε το Ελληνικό Κέντρο Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), το Ωκεανογραφικό Σκάφος «ΑΙΓΑΙΟ» του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ) θα αποπλεύσει τις επόμενες μέρες με πολυμελή ερευνητική ομάδα και κατάλληλο επιστημονικό εξοπλισμό για την περιοχή Σαντορίνης – Αμοργού.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του ΕΛΚΕΘΕ, αντικείμενο της αποστολής του σκάφους θα είναι «η συλλογή πρόσθετων γεωλογικών, γεωφυσικών, γεωχημικών και ωκεανογραφικών δεδομένων με σκοπό τη συμβολή στην πληρέστερη κατανόηση της σεισμικής δραστηριότητας που εξελίσσεται στην περιοχή».

Τι θα περιλαμβάνουν οι έρευνες

Αναλυτικότερα, οι έρευνες του ωκεανογραφικού στην περιοχή μεταξύ Σαντορίνης και Αμοργού θα περιλαμβάνουν:

1) Λεπτομερή βυθομετρική και μορφολογική αποτύπωση του πυθμένα με στόχο τον εντοπισμό φαινομένων ή δομών που σχετίζονται με τη δραστηριότητα των υποθαλάσσιων ρηγμάτων, την πιθανή εκδήλωση υποθαλάσσιων κατολισθήσεων και την εκτίμηση της επικινδυνότητας των υποθαλάσσιων πρανών σε κατολισθήσεις.

2) Καταγραφή υψηλής ανάλυσης σεισμικών τομών του υποστρώματος του πυθμένα με στόχο την λεπτομερή αποτύπωση του ανώτερου τμήματος των ρηγμάτων που πιθανόν έχουν δραστηριοποιηθεί κατά την τρέχουσα σεισμική διέγερση καθώς και των πιθανών κατολισθητικών φαινομένων.

3) Καταγραφή πρόσθετων σεισμικών τομών μεγάλης διείσδυσης (multichannel reflection seismics), με στόχο την συλλογή περισσότερων δεδομένων για την γεωμετρία των ρηγμάτων σε μεγαλύτερα βάθη (>1-2 χλμ.) κάτω από τον πυθμένα.

4) Μετρήσεις ωκεανογραφικών παραμέτρων (θερμοκρασία, θολερότητα, αλατότητα) και των συγκεντρώσεων ραδιενεργών στοιχείων (π.χ ραδόνιο) στη στήλη του νερού και κοντά στον πυθμένα, με στόχο τον εντοπισμό πιθανής αυξημένης έκλυσης ρευστών (αερίων) από τα υποθαλάσσια ρήγματα της περιοχής.

Σημειώνεται, ότι ο ερευνητικός πλόας του Ω/Κ ΑΙΓΑΙΟ στη περιοχή Σαντορίνης-Αμοργού εντάσσεται στο ερευνητικό πρόγραμμα «Αθηνά εναντίον Εγκέλαδου» το οποίο χρηματοδοτείται από το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας & Καινοτομίας (ΕΛΙΔΕΚ), υλοποιείται από το ΕΛΚΕΘΕ και έχει αντικείμενο την διερεύνηση και χαρτογράφηση των υποθαλάσσιων ενεργών ρηγμάτων στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο του Νότιου Αιγαίου με σκοπό τη κατανόηση και εκτίμηση του σεισμικού δυναμικού τους.