Μέση Ανατολή: Πόσο πιθανή είναι μια ολοκληρωτική σύγκρουση – Οι εκτιμήσεις του επικεφαλής της CIA

O ίδιος σύμφωνα με το CNNi εκτιμά ότι το Ισραήλ «ζυγίζει πολύ προσεκτικά την απάντησή του στην πρόσφατη επίθεση με πυραύλους από το Ιράν».

Η τοποθέτηση του έγινε σε συνέδριο εθνικής ασφαλείας στη Τζόρτζια των ΗΠΑ.

«Νομίζω ότι όλοι μας έχουμε πλήρη επίγνωση των συνεπειών των διαφόρων μορφών χτυπημάτων και των συνεπειών για την παγκόσμια αγορά ενέργειας και την παγκόσμια οικονομία», δήλωσε.

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν δήλωσε την περασμένη εβδομάδα ότι δεν θα υποστήριζε το Ισραήλ να πλήξει τις ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις, αλλά δεν είναι σαφές αν οι ΗΠΑ έχουν πείσει επιτυχώς το Ισραήλ να βγάλει αυτή την επιλογή από το τραπέζι- οι αγορές ήταν επίσης ανήσυχες λόγω της πιθανότητας το Ισραήλ να επιλέξει να πλήξει πετρελαϊκές εγκαταστάσεις στο Ιράν.

Ο μεγαλύτερος κίνδυνος κλιμάκωσης, είπε ο Μπερνς, προέρχεται από «λανθασμένες εκτιμήσεις», αυτό που αποκάλεσε «συμβαίνουν διάφορα».

Όσον αφορά το Ιράν, είπε ότι ο ανώτατος ηγέτης εξακολουθεί να είναι ο «τελικός υπεύθυνος για τη τελική λήψη αποφάσεων» και δήλωσε ότι η υπηρεσία του δεν έχει εντοπίσει «κάποια δραματική αλλαγή».

Ο Μπερνς δήλωσε επίσης ότι συνεχίζει να διατηρεί κάποιες ελπίδες ότι μπορεί να επιτευχθεί μια επιτυχής συμφωνία μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς που θα μπορούσε να οδηγήσει στην απελευθέρωση των υπόλοιπων ζωντανών ομήρων. Αλλά αυτές οι διαπραγματεύσεις, είπε, «σπρώχνουν μια πολύ μεγάλη πέτρα σε έναν πολύ απότομο λόφο».

«Έχουμε πλησιάσει τουλάχιστον δύο φορές, αλλά ήταν πολύ άπιαστο», αποκάλυψε.

Γιατί τα πράγματα έχουν αλλάξει δραματικά στη Μέση Ανατολή

Η Μέση Ανατολή δεν είναι ίδια όχι μόνο επειδή η Χαμάς εξαπέλυσε τις βίαιες επιθέσεις της στις 7 Οκτωβρίου πριν από ένα χρόνο, σκοτώνοντας περισσότερους από 1.200 ανθρώπους και απαγάγοντας περισσότερους από 250 άλλους. Και όχι μόνο επειδή περισσότεροι από 100 όμηροι είναι ακόμη αιχμάλωτοι, όπως σημειώνει το CNNi.

Το Ισραήλ, οι εχθροί και οι σύμμαχοί του είναι όλοι προάγγελοι και οδυνηροί μάρτυρες μιας αναδιαμόρφωσης της διπλωματικής και πολιτικής αρχιτεκτονικής της περιοχής σε μια κλίμακα που θα μπορούσε να συναγωνιστεί τις αναταραχές της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης πριν από μισό αιώνα.

Οι αλλαγές μετά την 7η Οκτωβρίου είναι τόσο αναπόφευκτες όσο και, στην τρέχουσα χαοτική τους μορφή τουλάχιστον, αποτρέψιμες. Το πολιτικό κόστος αυξάνεται, ενώ η διπλωματία θα μπορούσε να έχει σώσει ζωές.

Πριν από ένα χρόνο φαινόταν ότι η πολιτική αρχιτεκτονική της περιοχής βρισκόταν στα πρόθυρα σημαντικών αλλαγών. Με τη συνδρομή των ΗΠΑ η Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ έμοιαζαν πιο κοντά από ποτέ σε μια ιστορική εξομάλυνση των σχέσεων.

Αλλά η προοπτική αυτή που θα έφερνε ειρήνη και ευημερία εξανεμίστηκε με την επίθεση της Χαμάς.

Ανεξάρτητα από το αν ο ηγέτης της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ υπολόγιζε ότι θα μπορούσε να τορπιλίσει την εξομάλυνση και να ωθήσει την παλαιστινιακή υπόθεση μπροστά από τις περιφερειακές προτεραιότητες για ειρήνη και οικονομική ολοκλήρωση, βραχυπρόθεσμα το πέτυχε.

Η απάντηση του Ισραήλ

Τον τελευταίο χρόνο το Ισραήλ αγωνίστηκε να κρατήσει τον κόσμο επικεντρωμένο σε εκείνα τα γεγονότα που άλλαξαν το έθνος εκείνου του αιματηρού Σαββατοκύριακου.

Για πρώτη φορά, πολλοί Ισραηλινοί συνειδητοποίησαν ότι το κράτος τους δεν ήταν πλέον το ασφαλές καταφύγιο για τους Εβραίους που πάντα πίστευαν ότι ήταν. Η ιδέα ότι όποια προκατάληψη και διώξεις και αν αντιμετωπίζουν σε όλο τον κόσμο, στο Ισραήλ είχαν καταφύγιο, καταστράφηκε.

Αυτό που προέκυψε εκείνη την πρώτη εβδομάδα ως μια προσπάθεια να σφραγιστούν τα σύνορα με τη Γάζα και να καταδιωχθούν οι εναπομείναντες πυρήνες της Χαμάς μέσα στο Ισραήλ, σύντομα εκδηλώθηκε ως μια κόκκινη ομίχλη εκδίκησης και ανταπόδοσης εναντίον των επιτιθέμενων και οποιουδήποτε βρισκόταν κοντά τους.

Οι κινήσεις του Νετανιάχου

Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου δεν είναι πρόθυμος να είναι εταίρος σε μια συμφωνία που θα επαναφέρει τις σχέσεις στη Μέση Ανατολή.

Υπάρχει, επίσης, στο κάδρο η δική του πολιτική επιβίωση, εν μέρει για να αποφύγει τις κατηγορίες ότι απέτυχε να σταματήσει τις επιθέσεις της Χαμάς, με νέες βομβαρδιστικές τακτικές που καταστρέφουν το παλιό βιβλίο κανόνων και τις κόκκινες γραμμές του, οι οποίες προηγουμένως εμπόδιζαν την περιφερειακή κλιμάκωση.

Οι σχέσεις του εβραϊκού κράτους με τον Λευκό Οίκο του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, του σημαντικότερου συμμάχου του, βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο της τελευταίας γενιάς.

Σχεδόν 42.000 Παλαιστίνιοι στη Γάζα έχουν σκοτωθεί, πολλοί από αμερικανικές βόμβες και σφαίρες στα χέρια του Ισραήλ, λένε οι αρχές στη Γάζα. Οι δολοφονίες και οι συλλήψεις Παλαιστινίων από τις IDF, μερικοί από τους οποίους είναι Αμερικανοί πολίτες, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη είναι δυσβάσταχτες για πολλούς από τους Ευρωπαίους συμμάχους του Ισραήλ, οι οποίοι μετά από ένα χρόνο αναμονής αρχίζουν να περιορίζουν τις προμήθειες όπλων.

Αλλά οι πιέσεις προς το Ισραήλ να χαλιναγωγήσει τα ένστικτα επιβίωσής του σε μια εποχή που σπαράσσεται από βαθιές πολιτικές, θρησκευτικές και ίσως και υπαρξιακές διαιρέσεις, δεν αποδίδουν.

Οι φόβοι για πόλεμο με το Ιράν

Τις τελευταίες εβδομάδες, οι φόβοι για έναν ευρύτερο πόλεμο μεταξύ του Ισραήλ και του Ιράν αυξήθηκαν αφού το Ισραήλ εξαπέλυσε σειρά επιθέσεων κατά της Χεζμπολάχ στο Λίβανο και το Ιράν εκτόξευσε πυραύλους στο Ισραήλ.

Ο ηγέτης της Χασάν Νασράλα και πολλοί από τους κορυφαίους διοικητές του έχουν δολοφονηθεί σε ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές, οι δυνάμεις της έχουν μερικώς παραλύσει, ενόψει της έναρξης από το Ισραήλ του τρίτου χερσαίου πολέμου του στο Λίβανο τον τελευταίο μισό αιώνα.

Οι επιθέσεις της Χαμάς στις 7ης Οκτωβρίου, αν δεν συντονίστηκαν λεπτομερώς με το Ιράν, είχαν σίγουρα την ευλογία του. Η θεοκρατία είναι ο μεγαλύτερος υποστηρικτής της παλαιστινιακής τρομοκρατικής ομάδας εδώ και δεκαετίες, διοχετεύοντας χρήματα, στρατιωτικό υλικό και τεχνογνωσία. Το Ιράν ορκίζεται να καταστρέψει το Ισραήλ και να διώξει τον μεγαλύτερο σύμμαχό του, τις Ηνωμένες Πολιτείες, από την περιοχή.

Το Ιράν έχει επίσης, με τη βοήθεια και την κάλυψη των Χούθι, αρχίσει να μπλοκάρει την εμπορική ναυσιπλοΐα στην Ερυθρά Θάλασσα – που απέχει περισσότερο από χίλια μίλια από το Ισραήλ – με το πρόσχημα της υποστήριξης των κατοίκων της Γάζας.

Οι σιίτες εντολοδόχοι της Τεχεράνης στο Ιράκ έχουν επίσης ανταποκριθεί στις εκκλήσεις της και έχουν αρχίσει να κλιμακώνουν τις επιθέσεις με μη επανδρωμένα αεροσκάφη κατά του Ισραήλ.

Πρόκειται για έναν πολυμέτωπο πόλεμο, που κλιμακώνεται ταχύτερα από ό,τι θα φαινόταν ποτέ δυνατό πριν από ένα χρόνο. Η πραγματικότητα για το Ισραήλ είναι ότι όσο περισσότερο διαρκεί η κλιμάκωση, τόσο λιγότερο έλεγχο θα έχει η χώρα και ο πρωθυπουργός της στην έκβαση.