Παιχνίδι με το χρόνο από τον Πούτιν – Λίστα με απαιτήσεις για την Ουκρανία στα χέρια των Αμερικανών

Λίστα με αιτήματα  για μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου κατά της Ουκρανίας και την επαναφορά των σχέσεων με την Ουάσινγκτον έχει ήδη παραδώσει η Ρωσία στις ΗΠΑ την ώρα που Αμερικανοί αξιωματούχοι σπεύδουν στη Μόσχα για να ενημερώσουν την ηγεσία της για συμφωνία εκεχειρίας η οποία συμφωνήθηκε κατά τις συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία με το Κίεβο. 

Δεν είναι σαφές τι ακριβώς συμπεριέλαβε η Μόσχα στον κατάλογό της ή αν είναι πρόθυμη να συμμετάσχει σε ειρηνευτικές συνομιλίες με το Κίεβο πριν από την αποδοχή τους, όπως αποκαλύπτει το Reuters.

Επίσημα το Κρεμλίνο δηλώνει ότι περιμένει να ενημερωθεί για το περιεχόμενο των συνομιλιών στη Τζέντα. Μάλιστα ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, προειδοποίσε τα μέσα ενημέρωσης να μην «προτρέχουν», ενώ πρότεινε ο Πούτιν και ο Τραμπ να μιλήσουν αυτοπροσώπως.

Οι διπλωματικές επαφές γίνονται ενώ βρίσκεται στην τελική ευθεία η επιχείρηση της Ρωσίας για την εκδίωξη των ουκρανικών δυνάμεων από το Κουρσκ στα δυτικά. Αυτό μετέδωσε την Πέμπτη (13/3) το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων TASS επικαλούμενο τον εκπρόσωπο του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ.

Η αποκάλυψη αυτή έγινε γνωστή μία ημέρα μετά από την επίσκεψη του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν σε στρατεύματα στην περιφέρεια Κουρσκ.

Πρόκειται για την πρώτη επίσκεψη του Πούτιν, ο οποίος μάλιστα ήταν ντυμένος με στρατιωτική στολή στην περιφέρεια Κουρσκ από τότε που ουκρανικές δυνάμεις εξαπέλυσαν απρόσμενη διασυνοριακή επίθεση τον Αύγουστο του 2024.

Στο τραπέζι οι όροι

Καλά πληροφορημένες πηγές αναφέρουν ότι Ρώσοι και Αμερικανοί αξιωματούχοι συζήτησαν τους όρους για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία τις τελευταίες τρεις εβδομάδες. Ωστόσο, οι ίδιες πηγές περιέγραψαν τους όρους του Κρεμλίνου ως ευρείς και παρόμοιους με τις απαιτήσεις που είχε προηγουμένως παρουσιάσει στην Ουκρανία, τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ. Αυτοί οι προηγούμενοι όροι περιελάμβαναν μη ένταξη στο ΝΑΤΟ για το Κίεβο, συμφωνία να μην αναπτυχθούν ξένα στρατεύματα στην Ουκρανία και διεθνής αναγνώριση του ισχυρισμού του προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν ότι η Κριμαία και τέσσερις επαρχίες ανήκουν στη Ρωσία. Η Ρωσία, τα τελευταία χρόνια, ζήτησε επίσης από τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ να αντιμετωπίσουν αυτό που αποκάλεσε τα «βασικά αίτια» του πολέμου, συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς τα ανατολικά.

Το προσχέδιο της Κωνταντινούπολης βάση των διαπραγματεύσεων

Αμερικανοί και Ρώσοι αξιωματούχοι δήλωσαν τις τελευταίες εβδομάδες ότι ένα προσχέδιο συμφωνίας που συζητήθηκε από την Ουάσιγκτον, το Κίεβο και τη Μόσχα στην Κωνσταντινούπολη το 2022 θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο εκκίνησης για ειρηνευτικές συνομιλίες. Η συμφωνία δεν ολοκληρώθηκε ποτέ.

Σε αυτές τις συνομιλίες, η Ρωσία απαίτησε από την Ουκρανία να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της στο ΝΑΤΟ και να αποδεχθεί ένα μόνιμο καθεστώς χωρίς πυρηνικά. Απαίτησε επίσης βέτο στις ενέργειες των χωρών που ήθελαν να βοηθήσουν την Ουκρανία σε περίπτωση πολέμου.

Ωστόσο στην αμερικανική πλευρά δεν υπάρχει κοινή γραμμή. Ο απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στιβ Γουίτκοφ, ο οποίος έχει τον πρώτο λόγο στις επαφές με τη Μόσχα, τον περασμένο μήνα στο CNNi περιέγραψε τις συνομιλίες της Κωνσταντινούπολης ως «πειστικές και ουσιαστικές διαπραγματεύσεις» και είπε ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν «οδηγό για να επιτευχθεί μια ειρηνευτική συμφωνία».

Ωστόσο, ο κορυφαίος απεσταλμένος του Τραμπ στην Ουκρανία και τη Ρωσία, ο απόστρατος στρατηγός Κιθ Κέλογκ, είπε σε ακροατήριο του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων την περασμένη εβδομάδα ότι δεν βλέπει τη συμφωνία της Κωνσταντινούπολης ως σημείο εκκίνησης. «Νομίζω ότι πρέπει να αναπτύξουμε κάτι εντελώς νέο», είπε.

Γρίφος η θέση του Πούτιν

Γεγονός είναι, ωστόσο ότι η δέσμευση του Πούτιν για μια πιθανή συμφωνία κατάπαυσης του πυρός είναι ακόμη αβέβαιη. Ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι, νομοθέτες και ειδικοί φοβούνται ότι ο Πούτιν, πρώην αξιωματικός της KGB, θα χρησιμοποιούσε μια εκεχειρία για να εντείνει, όπως λένε, μια προσπάθεια να διχάσει τις ΗΠΑ, την Ουκρανία και την Ευρώπη και να υπονομεύσει τις όποιες συνομιλίες.

«Δεν υπάρχει κανένα σημάδι ότι οι Ρώσοι είναι πρόθυμοι να κάνουν οποιεσδήποτε παραχωρήσεις», δήλωσε η Άντζελα Στεντ, ανώτερη συνεργάτιδα στο Ινστιτούτο Μπρούκινγκς, η οποία ήταν η κορυφαία αναλυτής των μυστικών υπηρεσιών των ΗΠΑ για τη Ρωσία και την Ευρασία. «Οι απαιτήσεις δεν έχουν αλλάξει καθόλου. Νομίζω ότι δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για την ειρήνη ή μια ουσιαστική κατάπαυση του πυρός».

«Είναι δύσκολο για τον Πούτιν να συμφωνήσει με αυτό στην τρέχουσα μορφή του», δήλωσε στο Reuters ανώτερη πηγή του Κρεμλίνου, προσθέτοντας: «Ο Πούτιν έχει ισχυρή θέση επειδή η Ρωσία προχωρά.

«Λοιπόν, ναι, είμαστε υπέρ μιας εκεχειρίας και με τα δύο χέρια, αλλά χρειαζόμαστε τουλάχιστον εγγυήσεις πλαισίου και τουλάχιστον από τις Ηνωμένες Πολιτείες», είπε η πηγή.

Η πραγματικότητα είναι ότι παρά τις μεγάλες απώλειες μάχης της Ρωσίας, τη ζημιά στην οικονομία της και τη διπλωματική απομόνωση, πιστεύει ότι κερδίζει τον πόλεμο. Θεωρεί ότι η κατάπαυση του πυρός ωφελεί την Ουκρανία και πιστεύει ότι αυτή η άποψη πρέπει να αντικατοπτρίζεται στις διαπραγματεύσεις.

Ευρύτερες κυρώσεις και δασμοί των ΗΠΑ κατά της Ρωσίας –που ο Τραμπ είπε ότι εξέταζε τις τελευταίες ημέρες– για να πείσουν τη Μόσχα να συμφωνήσει στην κατάπαυση του πυρός και οι διαπραγματεύσεις είναι απίθανο να έχουν μεγάλο αντίκτυπο.

Όπως είπε ο Αλεξάντρ Κολιάντρ του Κέντρου Ανάλυσης Ευρωπαϊκής Πολιτικής: «Οι ρωσικές εξαγωγές στις ΗΠΑ μειώθηκαν κατά περισσότερο από 80% πέρυσι, σε σύγκριση με την προπολεμική περίοδο, σε περίπου τρία δισεκατομμύρια δολάρια, το χαμηλότερο από το 1992.

Ενώ το κόστος του πολέμου και οι διεθνείς κυρώσεις δεν έχουν καταρρεύσει την οικονομία με τον τρόπο που κάποιοι πρότειναν, τα υψηλά επιτόκια και η χαμηλή ανάπτυξη ακρωτηριάζουν αργά τη Ρωσία. Ως κίνητρο, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προσφέρουν τέρμα στις τραπεζικές τους κυρώσεις και στην απαγόρευσή τους στην πρόσβαση στη δυτική τεχνολογία, αν πολλές μη αμερικανικές κυρώσεις είναι πιθανό να παραμείνουν σε ισχύ από χώρες που είναι σύμμαχοι με την Ουκρανία.