Στο ΣτΕ η συνταγματικότητα ή μη αύξησης της δόμησης και μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους

H συνταγματικότητα ή μη των διατάξεων του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού (ΝΟΚ), που επιφέρουν αύξηση της δόμησης και του μέγιστου επιτρεπόμενου ύψους των κτηρίων συζητήθηκε σήμερα στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας υπό τον πρόεδρο του, Μιχάλη Πικραμένο.

Συγκεκριμένα, παρουσία του γενικού γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας Ευθύμη Μπακογιάννη και του Δημάρχου Αλίμου Ανδρέα Κονδύλη, συζητήθηκαν τέσσερις υποθέσεις που αφορούν οικοδομικές άδειες στο Δήμο Αλίμου.

Βασικό σημείο νομικής σύγκρουσης είναι εάν κατά την έκδοση των προσβαλλόμενων οικοδομικών αδειών, χωρίς να υπάρχει η απαιτούμενη από το άρθρο 24 του Συντάγματος Ειδική Επιστημονική Μελέτη, εφαρμόστηκαν ή όχι, οι διατάξεις του ΝΟΚ με τις οποίες προσαυξάνεται το όριο δόμησης, δηλαδή το ύψος των κτιρίων, κ.λπ. Κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να παρέχεται συλλήβδην η δυνατότητα ανέγερσης κτιρίων κατά παρέκκλιση των ισχυόντων πολεοδομικών όρων της κάθε περιοχής.

Η επίμαχη αυτή αναγκαία μελέτη, αποσκοπεί στο να τεκμηριώνει με αμιγώς πολεοδομικά κριτήρια, εάν θα υπάρχει οικιστική ανάπτυξη από την αύξηση της δόμησης και την αύξηση του ύψους των κτιρίων που προβλέπει ο ΝΟΚ ή θα επιβαρύνει και θα είναι επιζήμια για τον οικισμό του Δήμου Αλίμου στον οποίο πρόκειται να ανεγερθούν τα ακίνητα και να λειτουργεί σε βάρος των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων.

Κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης αγόρευσαν συνολικά 13 δικηγόροι, ενώ παρεμβάσεις είτε υπέρ, είτε κατά του κύρους του ΝΟΚ έκαναν το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος, η ΚΕΔΕ και 10 κατασκευαστικές εταιρείες.

Το όλο θέμα παραπέμφθηκε προς οριστική κρίση στην Ολομέλεια του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου κατόπιν παραπομπής από το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ, το οποίο μεταξύ άλλων έχει κρίνει, αντίθετες προς το Σύνταγμα τις διατάξεις των άρθρων 10 και 25 του ΝΟΚ (νόμος 4067/2012) που προβλέπουν προσαυξήσεις συντελεστού δομήσεως λόγω υποτυπώδους μείωσης της κάλυψης και ανέγερσης κτιρίου ανώτερης ενεργειακής απόδοσης (μπόνους δόμησης).

Ακόμη, το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ έχει αποφανθεί ότι είναι αντίθετες στο Σύνταγμα και το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι διατάξεις εκείνες του ΝΟΚ, που εξαιρούν από την προσμέτρηση στο συντελεστή δόμησης, τους χώρους κυρίας χρήσεως παταριών, σοφιτών και έρκερ (προεξοχές, κινητά ή σταθερά συστήματα σκίασης, κ.λπ.), εξαιτίας των οποίων αυξάνεται και το ύψος και η δόμηση και ο αριθμός των ορόφων, όπως έκρινε αντισυνταγματική η δημιουργία χώρων κυρίας χρήσεως στο δώμα.

Οι εισηγήτριες

Οι εισηγήτριες των τεσσάρων υποθέσεων, σύμβουλοι Επικρατείας Μαρία Σωτηροπούλου και Χριστιάνα Μπολόφη στις πρόσθετες εισηγήσεις τους επί των υποθέσεων που συζητήθηκαν, τόνισαν ότι «ανακύπτει ζήτημα αν ως αφετηρία υπολογισμού των υψών θα πρέπει να ληφθούν τα 14μ. (βάσει σ.δ. 0,8) του ΝΟΚ που είναι ευνοϊκότερα των 17 μέτρων του ειδικού Προεδρικού Διατάγματος της περιοχής, αλλά δυσμενέστερο των 13 μέτρων που ίσχυαν βάσει του προηγούμενου ΓΟΚ, όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 2831/2000» και διερωτήθηκαν μήπως δια της πλαγίας οδού αυξάνεται το ύψος των κτηρίων.

Οι δικηγόροι

Οι δικηγόροι των προσφευγόντων επισήμαναν ότι το ΣτΕ δικάζεται σήμερα η πλέον σοβαρή πολεοδομική υπόθεση των 40 τελευταίων ετών που είναι η συνταγματικότητα των διατάξεων του ΝΟΚ. Η υπόθεση της μεταφοράς του συντελεστή δόμησης που απασχόλησε το δικαστήριο αυτό επί σειρά ετών είναι πλημμέλημα και ωχριά εμπρός στα συνταγματικά θέματα που θέτει ο ΝΟΚ.

Υποστήριξαν ακόμη ότι οι επιπτώσεις από την εφαρμογή του ΝΟΚ είναι μεγάλες και επιβαρύνεται η φέρουσα πολεοδομική ικανότητα, καθώς οι επιπτώσεις, πλέον των άλλων προσαυξάνουν κατά δύο ορόφους τα ακίνητα. Και εκεί που προβλέπεται η ανέγερση κτισμάτων 5 ορόφων, με το ΝΟΚ επιτρέπεται πλέον η ανέγερση 7 ορόφων.

Μάλιστα, προς ενίσχυση των ισχυρισμών τους τόνισαν ότι προκαλούνται ερωτηματικά γιατί εξαιρούνται από την εφαρμογή του ΝΟΚ τρείς κηπουπόλεις που είναι η Φιλοθέη, το Ψυχικό και η Πολιτεία, ενώ
υπογράμμισαν ότι αντίστοιχη εφαρμογή του ΝΟΚ με την πρόβλεψη παροχής πολεοδομικών μπόνους δεν υπάρχει στην Ευρώπη, με μια μόνο περιορισμένη εξαίρεση στη Γαλλία, καθώς ο ΝΟΚ είναι μια πολεοδομική τερατογένεση που έχει δυσμενείς επιπτώσεις και θα λειτουργήσει σε βάρος της ποιότητας ζωής των κατοίκων των περιοχών που θα εφαρμοστεί.

Από την άλλη πλευρά δικηγόροι υπεραμύνθηκαν της συνταγματικότητας του ΝΟΚ, επικαλούμενοι ότι εξυπηρετεί το δημόσιο συμφέρον και ειδικά τα κίνητρα (μπόνους) που προβλέπει, καθώς δίνει σύγχρονες λύσεις και συμβάλλει στις κλιματικές αλλαγές που επέρχονται. Σημείωσαν δε ότι αντίστοιχες ρυθμίσεις υπάρχουν και σε Ευρωπαϊκές χώρες, ενώ συμφώνησαν ότι πρέπει να υπάρχει -προηγείται Ειδική Επιστημονική Μελέτη, αλλά αυτό πρέπει να γίνει για το μέλλον.

Τέθηκε και το ρητορικό ερώτημα, γιατί ενώ ο ΝΟΚ (νόμος 4067/2012) εφαρμόζεται εδώ και 12 χρόνια και από τότε έως σήμερα έχουν εκδοθεί εκατοντάδες οικοδομικές άδειες, απασχολεί σήμερα το ΣτΕ το θέμα της αντισυνταγματικότητας ή μη του ΝΟΚ.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας

Οι εκπρόσωποι του ΝΣΚ- υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, υπεραμύνθηκαν της συνταγματικότητας του ΝΟΚ, αναφέροντας ότι λειτουργεί παράλληλα με τους οικοδομικούς κανονισμούς, δεν εισάγει πολεοδομικό σχεδιασμό και δεν τροποποιεί τον πολεοδομικό σχεδιασμό. Όπως τόνισαν απλά ο ΝΟΚ επιφέρει μικρές πολεοδομικές παρεμβάσεις και προσέθεσαν ότι δεν μπορεί για κάθε Δήμο και ειδικά στους Δήμους που έχουν διαφορετικό πολεοδομικό καθεστώς, να συντάσσονται πολεοδομικές μελέτες.

Παράλληλα, τόνισαν ότι τα μπόνους που προβλέπει ο ΝΟΚ όπως είναι η αύξηση του ύψους των κτιρίων συμβάλλουν στις περιβαλλοντικές συνθήκες, καθώς ως αντιστάθμισμα επεκτείνουν τους χώρους πρασίνου, κ.λπ.

Μετά το πέρας των αγορεύσεων 8 από τα 27 μέλη της Ολομέλειας του ΣτΕ (εκ των οποίων οι 3 ήταν αντιπρόεδροι), υπέβαλαν ερωτήσεις προς τους δικηγόρους όλων των πλευρών, οι οποίες θα απαντηθούν μέσω των υπομνημάτων που θα κατατεθούν.

Η Ολομέλεια επιφυλάχθηκε να εκδώσει τις αποφάσεις της.