Τζέφρι Πάιατ στο CNN Greece: Δεν βλέπω υπερατλαντικό «ενεργειακό πόλεμο» αλλά ενεργειακή συμμαχία

Αντιθέτως, μιλώντας στο CNN Greece, ενόψει της συμμετοχής τους στο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών τον Απρίλιο, ο Αμερικανός διπλωμάτης τονίζει πως βλέπει «μια ενεργειακή συμμαχία» η οποία βρίσκεται σε θέση να ευδοκιμήσει τα επόμενα χρόνια.

Ειδική αναφορά και στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Ελλάδα στην ενεργειακή μετάβαση της ΕΕ.

Μάλιστα, χαρακτήρισε εντυπωσιακή την ταχύτητα με την οποία η χώρα αναπτύξει ένα από τα πιο βιώσιμα ενεργειακά συστήματα της ΕΕ, με τεράστια αύξηση της αιολικής, ηλιακής και αποθηκευτικής ικανότητας.

Ο Τζ. Πάιατ – ο οποίος διετέλεσε πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα από το 2016 έως το 2022 – δεν παρέλειψε να αναφερθεί και στην ταχεία επέκταση των αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα, όπως τη δημιουργία του datacenter της Microsoft στα Σπάτα και τα project της Pfizer, της Deloitte και της CISCO, οι οποίες ενισχύουν τους δεσμούς της χώρας με τις ΗΠΑ.

«Χαίρομαι που θα επιστρέψω στους Δελφούς φέτος και θα συνεχίσω τη συζήτηση για όλα αυτά τα κρίσιμα ζητήματα» δήλωσε χαρακτηριστικά.

Διαβάστε ολόκληρη τη συνέντευξη του Τζέφρι Πάιατ στο CNN Greece:

Το νέο ενεργειακό δόγμα του Τραμπ σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία έχουν αλλάξει το τοπίο του κλάδου της ενέργειας στην Ευρώπη. Πιστεύετε ότι η διατλαντική ενεργειακή συμμαχία εξακολουθεί να είναι στο τραπέζι, και αν ναι, με ποιον τρόπο;

Μόλις επέστρεψα από το Χιούστον, όπου συμμετείχα στο CERA Week, το μεγαλύτερο ενεργειακό συνέδριο στον κόσμο. Βάσει των συζητήσεων που διεξήχθησαν εκεί με διευθύνοντες συμβούλους ενεργειακών εταιρειών, υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και διπλωμάτες από όλο τον κόσμο, μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η διατλαντική σχέση στον τομέα της ενέργειας είναι ζωντανή και υγιής – βρίσκεται σε θέση να ευδοκιμήσει τα επόμενα χρόνια.

Με καθησύχασε και με εντυπωσίασε το γεγονός ότι άκουσα από τους Ευρωπαίους ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Επιτρόπου Ενέργειας Jorgensen και της ΓΔ Ενέργειας Ditte Jorgensen, τη σαφή αποφασιστικότητα να συνεχιστεί η απεξάρτηση της Ευρώπης από τον αναξιόπιστο ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό.

Πράγματι, ο Επίτροπος Γιόργκενσεν δήλωσε ότι η υπ’ αριθμόν ένα προτεραιότητά του είναι να σταματήσει η ευρωπαϊκή χρηματοδότηση της πολεμικής μηχανής του Κρεμλίνου, με τη σταδιακή κατάργηση όλων των ευρωπαϊκών εισαγωγών ρωσικής ενέργειας έως το 2027.

Εν τω μεταξύ, οι αμερικανικές ενεργειακές εταιρείες στο Χιούστον δήλωσαν ενθουσιασμένες με το κύμα νέων εγκαταστάσεων υγροποιημένου φυσικού αερίου που θα τεθούν σε λειτουργία στις ΗΠΑ τους επόμενους μήνες και τις ευκαιρίες που δημιουργεί αυτό για την παράδοση αυξημένων αμερικανικών ποσοτήτων στην Ευρώπη.

Έτσι, υπάρχει μια φυσική συμπληρωματικότητα μεταξύ των ευρωπαϊκών απαιτήσεων και των αμερικανικών δυνατοτήτων και μια ευκαιρία να αξιοποιηθεί η ενεργειακή αφθονία της Αμερικής για την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας της Ευρώπης.

Δεδομένων των πρόσφατων κυρώσεων ή των απειλών για κυρώσεις, πόσο κοντά βρισκόμαστε σε έναν εμπορικό ή καιενεργειακό «πόλεμο» μεταξύ ΗΠΑ και ΕΕ;

Δεν βλέπω κανενός είδους υπερατλαντικό «ενεργειακό πόλεμο». Αντιθέτως, βλέπω μια ενεργειακή συμμαχία. Η ευρωπαϊκή ενεργειακή εταιρεία CES με την οποία μίλησα στο Χιούστον επενδύει δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες για να αναπτύξει τις επιχειρήσεις της και να επωφεληθεί από τις ευκαιρίες που παρουσιάζει η αμερικανική αγορά.

Εν τω μεταξύ, οι αμερικανικές εταιρείες ενέργειας εξάγουν περισσότερο από ποτέ στην Ευρώπη. Θα ήθελα επίσης να επισημάνω τις ιδιαίτερες ευκαιρίες γύρω από την ενεργειακή μετάβαση και τη στροφή προς τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Λόγω του πόσο πολιτικοποιημένα είναι αυτά τα ζητήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι παρατηρητές μερικές φορές αγνοούν τη συνεχή επιτυχία των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στις Ηνωμένες Πολιτείες (συμπεριλαμβανομένου του Τέξας, το οποίο είναι πλέον η κορυφαία πολιτεία μας σε αιολική και ηλιακή ενέργεια).

Για παράδειγμα, πέρυσι, το 93% της νέας παραγωγής ενέργειας που προστέθηκε στις ΗΠΑ ήταν καθαρή (σύμφωνα με την εμπορική ένωση American Clean Power). Και ένα εκπληκτικό ποσοστό 97% των νέων αδειών διασύνδεσης στις ΗΠΑ αφορά έργα αιολικής, ηλιακής ενέργειας ή αποθήκευσης ενέργειας.

Η Ευρώπη, φυσικά, ακολουθεί μια παρόμοια πορεία, η οποία τις περισσότερες φορές ενημερώνεται από τις επιταγές της τιμής και της ταχύτητας στην αγορά – όπου ο ταχύτερος τρόπος για να μπει νέα ενέργεια στο δίκτυο είναι πλέον συχνά οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (λιγότερο από 18 μήνες σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως άκουσα στο Χιούστον).

Στο πλαίσιο αυτών των μεγάλων ενεργειακών μεταβάσεων, τόσο η Ευρώπη όσο και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ισχυρό κίνητρο να μειώσουμε την εξάρτησή μας από την Κίνα ως μοναδική πηγή εφοδιασμού για τις βασικές τεχνολογίες και τα κρίσιμα ορυκτά που χρειαζόμαστε για να προωθήσουμε αυτή την ενεργειακή μετάβαση.

Έτσι, μαζί με την ισχυρή συνέργειά μας στο φυσικό αέριο, οι ΗΠΑ και η Ευρώπη έχουν κοινό συμφέρον να δημιουργήσουν αλυσίδες εφοδιασμού εκτός της Κίνας για τεχνολογίες όπως οι ανεμογεννήτριες (όπου η Ευρώπη ηγείται), οι μπαταρίες, οι ηλεκτρολύτες υδρογόνου και ο εξοπλισμός του δικτύου μεταφοράς. Κανείς μας δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μόνος του αυτή την πρόκληση, οπότε η διατλαντική συνεργασία είναι ο κανόνας της ημέρας.

Με ποιους τρόπους οι πρόσφατες αλλαγές έχουν μεταβάλει το ρόλο της Ελλάδας στο νέο παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη; Χρειάζεται η χώρα να αλλάξει την ενεργειακή της στρατηγική για να προσαρμοστεί στις αλλαγές;

Η Ελλάδα διαδραματίζει ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην ευρωπαϊκή ενεργειακή μετάβαση. Είναι ενθαρρυντικό και εντυπωσιακό να βλέπουμε την ταχύτητα με την οποία η κυβέρνηση του πρωθυπουργού Μητσοτάκη και οι ελληνικές εταιρείες έχουν αναπτύξει ένα από τα πιο βιώσιμα ενεργειακά συστήματα της ΕΕ, με τεράστια αύξηση της αιολικής, ηλιακής και αποθηκευτικής ικανότητας.

Εν τω μεταξύ, μεγαλεπήβολα έργα διασύνδεσης, όπως ο Great Sea Interconnector με την Κύπρο και το έργο GREGY με την Αίγυπτο, υπόσχονται να μετατρέψουν την Ελλάδα σε ενεργειακό κόμβο για ολόκληρη την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.

Τα έργα αυτά προσφέρουν την προοπτική χαμηλότερων τιμών για τους καταναλωτές, πιο αξιόπιστης ενέργειας για τη βιομηχανία και του καθαρότερου και πιο πράσινου ενεργειακού συστήματος που χρειαζόμαστε για να αποτρέψουμε περαιτέρω καταστροφικές αλλαγές στο κλίμα μας.

Εν τω μεταξύ, η διευρυνόμενη ικανότητα της Ελλάδας για διαμετακόμιση φυσικού αερίου και επαναεριοποίηση υγροποιημένου φυσικού αερίου, με τους νέους τερματικούς σταθμούς στη Ρεβυθούσα και την Αλεξανδρούπολη, επανασχεδιάζει τον ενεργειακό χάρτη της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Ήδη η Βουλγαρία, η Βόρεια Μακεδονία και η Σερβία επωφελούνται από αυτή την ελληνική δυναμικότητα για να μειώσουν την εξάρτησή τους από τις αναξιόπιστες ρωσικές προμήθειες φυσικού αερίου.

Μακροπρόθεσμα, ο διευρυμένος «Κάθετος Διάδρομος» προσφέρει την προοπτική της παροχής φυσικού αερίου (και αργότερα ηλεκτρικής ενέργειας) από την Ελλάδα προς τη Ρουμανία, τη Μολδαβία και την Ουκρανία.

Δεδομένου ότι οι αμερικανικές εταιρείες έχουν ισχυρή παρουσία στην Ελλάδα, θα πρέπει να αναμένουμε ότι αυτό το επενδυτικό ενδιαφέρον θα συνεχιστεί; Και ποια είναι η επενδυτική εστίαση;

Αντλώ έμπνευση και είμαι ευγνώμων που βλέπω την ταχεία επέκταση των αμερικανικών επενδύσεων στην Ελλάδα σε σύγκριση με το πώς ήταν όταν έφτασα ως Αμερικανός Πρέσβης το 2016. Μέχρι τώρα όλοι γνωρίζουν τις εμβληματικές ιστορίες επιτυχίας, όπως η Pfizer, η Deloitte και η CISCO στη Θεσσαλονίκη (οι οποίες βοηθήθηκαν σημαντικά από το έργο του Amcham (Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελλητήριο) στη ΔΕΘ του 2018.

Και χαίρομαι που βλέπω ότι το datacenter της Microsoft στα Σπάτα, το οποίο αξίζει δισεκατομμύρια δολάρια, πλέον προχωράει – πρόκειται για ένα έργο που περιμένω να πάρει πρόσθετη ώθηση τώρα που ο φίλος μου Κυριάκος Πιερρακάκης ανέλαβε τον κρίσιμο ρόλο του Υπουργού Οικονομικών. Στον τομέα της ενέργειας, η Exxon Mobil προχωράει με τα σχέδιά της για έρευνες νότια της Κρήτης, ένα έργο που ξεκίνησε από κοινού με την HELLENiQ όταν ήμουν πρέσβης.

Και η Chevron επίσης, η οποία έχει ήδη μεγάλο μερίδιο τόσο στην Αίγυπτο όσο και στην Κύπρο, εξετάζει παρόμοιες προοπτικές στην Ελλάδα – έτσι η Αθήνα βρίσκεται στο ραντάρ και των δύο μεγάλων αμερικανικών εταιρειών.

Τέλος, κάνοντας τις κρατήσεις μου για τα ξενοδοχεία στους Δελφούς, είδα με έκπληξη την ταχεία επέκταση των αμερικανικών ξενοδοχείων, όπως η Marriott και η Hyatt, από τότε που ήμουν στην Αθήνα – και φυσικά είμαστε όλοι ενθουσιασμένοι για τα αποκαλυπτήρια του εμβληματικού Athens Hilton μετά την αποκατάσταση και την ανανέωσή του. Έτσι, μπορώ να πω ότι οι αμερικανικές εταιρείες είναι ακμάζουσες στην Ελλάδα!

Σημειώνεται ότι Τζέφρι Πάιατ θα παρευρεθεί στους Δελφούς τον Απρίλιο, στο πλαίσιο του 10ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών που θα διεξαχθεί από τις 9 έως τις 12 Απριλίου 2025. Το Φόρουμ συμπληρώνει φέτος 10 χρόνια παρουσίας και αποτελεί σημαντικό σημείο αναφοράς για το δημόσιο διάλογο και την ανταλλαγή ιδεών, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση πολιτικών και στρατηγικών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.