Το μισθολογικό χάσμα παραμένει – Γιατί οι γυναίκες κερδίζουν λιγότερα από τους άντρες

Το μισθολογικό χάσμα μεταξύ ανδρών και γυναικών ή το γεγονός ότι οι γυναίκες κερδίζουν λιγότερα από τους άνδρες για παρόμοια εργασία, δεν είναι κάτι καινούργιο. Υφίσταται εδώ και δεκαετίες και δεν έχει μετακινηθεί ουσιαστικά για πάνω από δύο δεκαετίες.

Παρά την ισχύουσα νομική προστασία, το παγκόσμιο «Pay Gap» μεταξύ των δύο φύλων παραμένει και σύμφωνα με στοιχεία των ΗΠΑ, οι γυναίκες κέρδιζουν 20 σεντς για κάθε δολάριο που κέρδιζουν οι άνδρες, κατά μέσο όρο.

Γιατί είναι τόσο επίμονο το χάσμα αποδοχών

Σύμφωνα με την έκθεση «Gender-lens investment» της UBS, μια υπόθεση θα μπορούσε να είναι ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο μορφωμένες από τους άνδρες (το πρόβλημα του «αγωγού») ή ότι εργάζονται κυρίως σε κλάδους με χαμηλότερα αμειβόμενες θέσεις εργασίας (το πρόβλημα του «επαγγελματικού διαχωρισμού»).

Ωστόσο, κατά μέσο όρο, οι γυναίκες σήμερα είναι πιο μορφωμένες από τους άνδρες.

Και ενώ οι γυναίκες παγκοσμίως κυριαρχούν συντριπτικά στα επαγγέλματα της «οικονομίας της φροντίδας» (φροντίδα παιδιών, νοσηλευτική, εκπαίδευση σε πρώιμο στάδιο, προετοιμασία τροφίμων κ.λπ.), αποτελούν επίσης περίπου το ήμισυ των ανώτερων διοικητικών θέσεων σε μια σειρά από κλάδους από τα οικονομικά, τις επιχειρηματικές υπηρεσίες, τους ανθρώπινους πόρους, τις πωλήσεις και το μάρκετινγκ και τα διευθυντικά στελέχη χρηματοπιστωτικών/ασφαλιστικών υποκαταστημάτων.

• Η «ποινή της μητρότητας»

Οι παραπάνω λόγοι μπορεί πράγματι να παίζουν κάποιο ρόλο στο μισθολογικό χάσμα που παραμένει, ωστόσο η έρευνα επισημαίνει την «ποινή της μητρότητας» ως βασικό παράγοντα.

Μια ακαδημαϊκή μελέτη για το μισθολογικό χάσμα στη Δανία διαπίστωσε ότι η απόκτηση παιδιών αφήνει ένα μακροπρόθεσμο χάσμα αποδοχών 20% για τις γυναίκες, το οποίο αρχίζει όταν μια γυναίκα αποκτά το πρώτο της παιδί.

Πιο πρόσφατα στοιχεία από άλλες περιοχές υποστηρίζουν επίσης αυτό το εύρημα. Η Pew Research διαπίστωσε ότι μια γυναίκα στις ΗΠΑ ηλικίας 25-34 ετών το 2002 κέρδιζε, κατά μέσο όρο, το 92% ενός άνδρα της ηλικίας της. Μέχρι το 2022, μια γυναίκα της ίδιας συνομοταξίας ηλικίας τώρα 45-54 ετών κέρδιζε το 84% ενός άνδρα συνομηλίκου της.

Με άλλα λόγια, οι γυναίκες στις ΗΠΑ χάνουν έδαφος στην ισότητα των αμοιβών κατά τη διάρκεια των ετών τεκνοποίησης.

Μια μελέτη από την Ιαπωνία επικύρωσε αυτά τα ευρήματα και έδωσε πρόσθετο χρώμα: τόσο η πρώτη όσο και η δεύτερη εγκυμοσύνη προκάλεσαν ποινή αποδοχών, αλλά όχι επειδή οι γυναίκες δεν επέστρεφαν στην εργασία τους μετά την εγκυμοσύνη.

Με την πάροδο του χρόνου, τα ποσοστά απασχόλησης των γυναικών ανέκαμψαν, αλλά οι ώρες εργασίας και τα ποσοστά μισθών τους παρέμειναν καταθλιπτικά, με αποτέλεσμα να υπάρχει συνολικό χάσμα αποδοχών.

Οι αμοιβές των γυναικών σε σχέση με τις αμοιβές των ανδρών μειώνονται περίπου στην ηλικία των 35 ετών:

• Τα κενά στη νομοθεσία

Ένα άλλο μέρος της εξήγησης του χάσματος αποδοχών οφείλεται στα νομικά πλαίσια.

Εξετάζοντας το σύνολο των 98 χωρών που είχαν νόμους για ίσες αμοιβές, οι μισές από αυτές δεν είχαν νόμους που να απαγορεύουν τις διακρίσεις στο εργατικό δυναμικό με βάση την οικογενειακή, τη γονική κατάσταση και την ηλικία.

Εξίσου σημαντικό είναι ότι οι μισές από αυτές τις 98 χώρες δεν διέθεταν νόμους που να επιτρέπουν στους εργαζόμενους να ζητούν ευέλικτες ρυθμίσεις εργασίας, οι οποίες θα βοηθούσαν τις εργαζόμενες μητέρες να παραμείνουν στο εργατικό δυναμικό.

Οι συμμετέχοντες στον ιδιωτικό τομέα, οι εργαζόμενοι, οι επενδυτές και οι εταιρείες δεν μπορούν να επηρεάσουν άμεσα ή εύκολα τα νομικά πλαίσια. Μπορούν, ωστόσο, να προωθήσουν την εθελοντική δράση στον εταιρικό τομέα για να αποτρέψουν την επιβολή αυτής της ποινής στις γυναίκες.

Ένα σύνολο στοιχείων υποδεικνύει ότι η ισότιμη γονική άδεια, τόσο για τις μητέρες που γεννούν όσο και για τον σύντροφό τους, είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση τόσο της απώλειας δεξιοτήτων για τις γυναίκες όσο και για τη μείωση των κινδύνων διακρίσεων.