Το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών, όπως και τα τρία προηγούμενα Σχέδια Δράσης του Ιδρύματος Μποδοσάκη, τελεί υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και θα τεθεί και αυτό στη διάθεση των αρμόδιων υπηρεσιών της πολιτείας προς αξιοποίηση.
Το Σχέδιο αποτυπώνει την τρέχουσα κατάσταση της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα, συγκεντρώνει καλές πρακτικές από τη διεθνή εμπειρία, εντοπίζει δυνατότητες βελτίωσης και προτείνει αλλαγές που κινούνται σε τρεις άξονες: τη θεσμική λειτουργία, την οικονομική βιωσιμότητα και την κοινωνική διάδραση.
Οι προτάσεις απευθύνονται τόσο προς την Πολιτεία, καθώς ζωτική σημασία για την ορθή και αποτελεσματική δράση της Κοινωνίας των Πολιτών έχει το θεσμικό περιβάλλον, όσο και προς τον χώρο της Κοινωνίας των Πολιτών (συστάσεις αυτορρύθμισης).
Το Σχέδιο Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών, το οποίο είναι διαθέσιμο εδώ, είναι αποτέλεσμα της συλλογικής εθελοντικής εργασίας 30 μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, μελών Δ.Σ. και στελεχών φορέων από όλο το φάσμα της Κοινωνίας των Πολιτών.
Για την κατάρτιση του Σχεδίου Δράσης για την Κοινωνία των Πολιτών, το Ίδρυμα Μποδοσάκη απευθύνθηκε στον χώρο των οργανώσεων, των κοινωφελών ιδρυμάτων, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τα ερευνητικά ιδρύματα (think tanks).
Κατόπιν πρόσκλησης του Ιδρύματος, συστάθηκε η ακόλουθη Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή με στόχο την κατάρτιση οραματικών και πρακτικών προτάσεων για την Κοινωνία των Πολιτών στην Ελλάδα:
• Ξενοφών Κάππας, Γενικός Διευθυντής Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, Συντονιστής
• Φαίη Μακαντάση, Διευθύντρια Ερευνών ΔΙΑΝΕΟΣΙΣ
• Σταύρος Μπένος, Πρόεδρος ΔΙΑΖΩΜΑ
• Σπύρος Μπλαβούκος, Καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, ΕΛΙΑΜΕΠ – ΟΠΑ
• Ιωάννης Παπαδάτος, Παιδίατρος, Αντιπρόεδρος «Μαζί για το Παιδί»
• Εύα Πολυζωγοπούλου, Γενική Διευθύντρια Actionaid Hellas
• Δημήτρης Σωτηρόπουλος, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
• Βάλια Φράγκου, Εκτελεστική Διευθύντρια, Ίδρυμα Αθηνάς Ι. Μαρτίνου
• Svetoslav Danchev, Head of Microeconomic Analysis & Policy Unit, ΙΟΒΕ
Επιπλέον, 21 ειδικοί, επιστήμονες, εκπρόσωποι οργανώσεων, Ιδρυμάτων και φορέων της Κοινωνίας των Πολιτών, προσέφεραν την ουσιαστική συνεργασία τους ως μέλη της Επιτροπής Στήριξης:
• Χρυσάφω Αρβανίτη, Υπεύθυνη προγραμμάτων καινοτομίας, ΠΜΣ Παγκόσμια Υγεία-Ιατρική Καταστροφών, ΕΚΠΑ
• Νίκος Βέττας, Καθηγητής Οικονομικών, Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Γενικός Διευθυντής ΙΟΒΕ
• Νίκος Δέδες, Πρόεδρος, Ένωση Ασθενών Ελλάδας
• Λίνα Ζηργάνου-Καζολέα, Υποψήφια Διδάκτωρ, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Δημόσιας Διοίκησης, ΕΚΠΑ
• Αλεξία Κατσαούνη, Πρόεδρος, Δεσμός
• Δημήτρης Κεραμεύς, Νομικός
• Εύα Λιανού, Γενική Διευθύντρια Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση
• Κωνσταντίνα Ντεμίρη, Διευθύντρια, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία
• Μυρτώ Ξανθοπούλου, Ειδική Συνεργάτρια Συνηγορίας , Παιδικά Χωριά SOS
• Δάφνη Οικονόμου, Επίτιμη Πρόεδρος, Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών/Πόρτα Ανοιχτή
• Σάββας Παπαδόπουλος, Project Manager European Institutions & Policies, ΕΛΙΑΜΕΠ
• Φώτης Παπαθανασίου, Πρόεδρος Δ.Σ. Σωματείου «Η ΦΙΛΟΤΗΣ»
• Νίκος Πέτρου, Πρόεδρος, Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης
• Αναστάσιος Σαμουηλίδης, Νομικός Σύμβουλος, Ένωση Ασθενών Ελλάδας
• Βασίλης Σφακιανόπουλος, Ιδρυτής Save your Hood
• Πέτρος Φατούρος, Νομικός
• Σωτήρης Φωτέας, Νομικός
• Αναστασία Χαλκίδου, Accounting Director & Co–founder, Quantum
• Χρήστος Χιώτης, Σχεδιαστής Οπτικής Επικοινωνίας & Σύμβουλος Ψηφιακών Εφαρμογών
• Αστέρης Χουλιάρας, Καθηγητής, Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης & Διεθνών Σχέσεων, Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου
• Paul Kidner, Senior Advisor, TIMA Foundation.
Η Κεντρική Συντονιστική Επιτροπή σε συνεργασία με την Επιστημονική Επιτροπή Στήριξης διαμόρφωσε, μετά από 12 μήνες εθελοντικής εργασίας, συσκέψεων, έρευνας, λαμβάνοντας υπόψιν τις διεθνείς πρακτικές, ένα σχέδιο θέσεων σχετικά με την εξέλιξη της Κοινωνίας των Πολιτών στην Ελλάδα.
Το σχέδιο εμπλουτίστηκε και τεκμηριώθηκε περαιτέρω με την εμπειρία 35 μελών της Κοινωνίας των Πολιτών, ενώ το τελικό κείμενο του Σχεδίου Δράσης διαμορφώθηκε με την ενσωμάτωση ευρημάτων από τη δημόσια διαβούλευση, η οποία ολοκληρώθηκε πρόσφατα.
Το Σχέδιο Δράσης του Ιδρύματος Μποδοσάκη για την Κοινωνία των Πολιτών εντάσσεται στο πλαίσιο της συμμετοχής του Ιδρύματος στην Πρωτοβουλία 1821- 2021. Η επίσημη παρουσίασή του θα πραγματοποιηθεί στις 27 Νοεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη – Πειραιώς 138.
Για το Ίδρυμα Μποδοσάκη, η ενδυνάμωση της Κοινωνίας των Πολιτών αποτελεί στρατηγικό πυλώνα δράσης.
Το Ίδρυμα προωθεί την ανάπτυξη μιας δυνατής και ανεξάρτητης Κοινωνίας των Πολιτών, καθώς και τη δημιουργία του κατάλληλου θεσμικού πλαισίου για τη λειτουργία της.
Μια ενεργή, υγιής, δυναμική Κοινωνία των Πολιτών μπορεί να λειτουργήσει συμπληρωματικά σε σχέση με το κράτος, προσφέροντας υπηρεσίες σε κρίσιμους τομείς όπως η υγεία και η κοινωνική πρόνοια, να συνδράμει στην αντιμετώπιση καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, και να συνεισφέρει συνολικά στη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών, στην προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και στην εμπέδωση των δημοκρατικών αξιών.
Στόχος του Σχεδίου Δράσης είναι να αναδείξει προτάσεις που θα συμβάλλουν στη βελτίωση της λειτουργίας της Κοινωνίας των Πολιτών και στην ενίσχυση του συνεισφοράς της.
Επιθυμία του Ιδρύματος Μποδοσάκη είναι αυτές οι προτάσεις να λειτουργήσουν ως εφαλτήριο για εκτεταμένο διάλογο, ευρεία συναίνεση και πολιτική βούληση για την αναβάθμιση και ενδυνάμωση της Κοινωνίας των Πολιτών στη χώρα μας.
Στην Ελλάδα, η δράση της ΚτΠ, παρά τη σημαντική συνεισφορά ιστορικά, είναι σχετικά περιορισμένη σε σύγκριση με άλλες χώρες της ΕΕ. Ο θεσμικός ρόλος της τυχαίνει σχετικά περιορισμένης αναγνώρισης από την πολιτεία σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο.
Συγχρόνως, καταγράφεται σε έρευνες χαμηλή κοινωνική εμπιστοσύνη στις δράσεις των φορέων της ΚτΠ, ενώ και η συμμετοχή των πολιτών σε εθελοντικές δράσεις και πρωτοβουλίες της ΚτΠ εμφανίζεται περιορισμένη.
Σύμφωνα με τα ευρήματα της έρευνας που πραγματοποίησε το IOBE για λογαριασμό του Ιδρύματος Μποδοσάκη, στο πλαίσιο του προγράμματος Active citizens fund, η συνεισφορά της Κοινωνίας των Πολιτών στην ελληνική κοινωνία και οικονομία είναι πολυεπίπεδη και πολύ σημαντική.
Οι δραστηριότητες των Οργανώσεων της Κοινωνίας των Πολιτών (ΟκοιΠ) υποστηρίζουν, άμεσα ή έμμεσα, την παραγωγή του 1,6% του ΑΕΠ της χώρας και την απασχόληση του 1,9% των εργαζομένων στην Ελλάδα.
Σε απόλυτους όρους, η συνεισφορά στο ΑΕΠ των ΟΚοιΠ για το 2021 υπολογίζεται σε €3,0 δισ., στηρίζοντας 88,4 χιλ. θέσεις εργασίας. Σε αυτά τα μεγέθη δεν περιλαμβάνεται η οικονομική αξία του εθελοντισμού, η οποία ανήλθε στα €357 εκατ. το 2021, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου το 0,2% του ΑΕΠ της χώρας.
