Το χρονικό των δασμών του Τραμπ – Πραγματικές «απειλές» ή διαπραγματευτικό όπλο

Σε λιγότερο από έναν μήνα στον Λευκό Οίκο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, έχει υπογράψει διατάγματα για δασμούς στις εισαγωγές σημαντικών προϊόντων στις ΗΠΑ και έχει ανακοινώσει πως θα «απαντήσει» αναλόγως σε κάθε χώρα που επιβάλει δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές, προκειμένου όπως λέει να εξισορροπήσει τις ανισότητες στις εμπορικές συναλλαγές.

Η «απειλή» των δασμών δεν είναι κάτι καινούργιο για τον Τραμπ, ο οποίος ακολούθησε την ίδια στρατηγική το 2018, κατά την προηγούμενη θητεία του.

Το αν η στρατηγική αυτή έχει πραγματικό στόχο την ενίσχυση της παραγωγής εντός των ΗΠΑ ή αν είναι απλώς ένα διαπραγματευτικό όπλο για να πετύχει καλύτερους εμπορικούς όρους είναι ένα ερώτημα για τους αναλυτές.

Αν και σε διεθνές επίπεδο, δεν λείπουν τα σχόλια αναλυτών που αποδίδουν τις κινήσεις αυτές σε μια προσπάθεια επίδειξης δύναμης και σε απουσία ουσιαστικού στρατηγικού σχεδιασμού.

Σε αυτή τη φάση, τουλάχιστον, η πολιτική δασμών του Τραμπ εντείνει τους φόβους για έναν διευρυνόμενο παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο και απειλεί να επιταχύνει τον πληθωρισμό στις ΗΠΑ.

Τι ανακοίνωσε αυτή την εβδομάδα

• Χάλυβας και αλουμίνιο

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αύξησε τη Δευτέρα τους εισαγωγικούς δασμούς στον χάλυβα και αλουμινίου στο 25% «χωρίς εξαιρέσεις ή απαλλαγές» και θα τεθούν σε ισχύ στις 4 Μαρτίου.

Ωστόσο, ο Τραμπ άφησε την πόρτα ανοιχτή για μια πιθανή εξαίρεση για Αυστραλία, επικαλούμενος το εμπορικό της πλεόνασμα με τις ΗΠΑ και τις μεγάλες αγορές της σε αμερικανικά αεροσκάφη.

Με το εκτελεστικό διάταγμα να μην έχει ακόμη δημοσιευθεί, οι αγορές θα περιμένουν περισσότερη σαφήνεια, τόσο για τη νομική βάση όσο και για τις τελικές λεπτομέρειες σχετικά με τις εξαιρέσεις, τις ποσοστώσεις και τους πραγματικούς συντελεστές.

• Καναδάς, Μεξικό και Κίνα

Παράλληλα, ο Τραμπ προχώρησε στον τερματισμό των εξαιρέσεων, συμφωνίες ποσοστώσεων και εξαιρέσεων για τα έθνη-εταίρους, όπως ο Καναδάς, το Μεξικό και η Κίνα.

Λίγο αργότερα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ «πήρε πίσω» την άμεση εφαρμογή της απόφασης ανακοινώνοντας πως οι απειλούμενες αυξήσεις δασμών στο Μεξικό και τον Καναδά θα καθυστερήσουν τουλάχιστον κατά ένα μήνα, μετά από παραχωρήσεις όσον αφορά την ασφάλεια και την επιβολή των συνόρων.

Έτσι, ο μόνος δασμός που τέθηκε τεχνικά σε ισχύ από πλευράς των ΗΠΑ ήταν η αύξηση κατά 10% της «ταρίφας» στις κινεζικές εισαγωγές, με την ασιατική χώρα να «απαντά» ανακοινώνοντας το δικό της σχέδιο να επιβάλει δασμούς έως 15% σε κάποιες αμερικανικές εισαγωγές από τις 10 Φεβρουαρίου.

• Αμοιβαίοι δασμοί

Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως το διάταγμα που υπέγραψε την Πέμπτη ο Τραμπ για τους «αμοιβαίους δασμούς» δεν θα τεθεί άμεσα σε ισχύ.

Μια απόφαση που είναι σκόπιμη, ώστε να δοθεί χρόνος στα έθνη να διαπραγματευτούν ενδεχομένως νέους εμπορικούς όρους με τις ΗΠΑ, δήλωσε αξιωματούχος του Λευκού Οίκου την Πέμπτη.

Τι μας έχει διδάξει η ιστορία

Στην πρώτη του θητεία, ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε διατάγματα που εισήγαγαν δασμούς 25% στον χάλυβα και 10% στο αλουμίνιο κατά των περισσότερων χωρών, χρησιμοποιώντας ως δικαιολογία την εθνική ασφάλεια, προτού τους επεκτείνει στην ΕΕ, τον Καναδά και το Μεξικό τον Ιούνιο.

Ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι με αυτή την κίνηση θα μείωνε το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου και θα τόνωνε την εγχώρια μεταποίηση.

Σύμφωνα με ρεπορτάζ των Financial Times το αποτέλεσμα τότε, ήταν να μειωθούν οι εισαγωγές μετάλλων και ένα πλήγμα αξίας περίπου 6,4 δισ. ευρώ για τις ευρωπαϊκές εξαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

• Ανταλλαγές «πυρών»

Οι Βρυξέλλες χρειάστηκαν τρεις μήνες για να αντιδράσουν, αλλά στη συνέχεια επέβαλαν εισφορές σε αμερικανικές εισαγωγές διάφορων κατηγοριών, αξίας περίπου 2,8 δισ. ευρώ.

Ανάμεσα στα εμβληματικά αμερικανικά προϊόντα που επλήγησαν ήταν το ουίσκι μπέρμπον, οι μοτοσικλέτες Harley-Davidson και τα τζιν. Μάλιστα, έκτοτε, οι ετήσιες εξαγωγές αμερικανικού ουίσκι στην ΕΕ έχουν μειωθεί κατά το ένα τρίτο.

Παράλληλα, οι αυτοκινητοβιομηχανίες, όπως η General Motors και η Ford, αναγκάστηκαν επίσης να μειώσουν τις προβλέψεις τους για τα κέρδη τους ή να χάσουν τις προσδοκίες των αναλυτών για το 2018.

Αξίζει να σημειωθεί, πως τότε επλήγησαν και πολλές αμερικανικές αυτοκινητοβιομηχανίες οι οποίοι παρότι αγόραζαν την πλειονότητα του χάλυβα τους τοπικά, βρέθηκαν αντιμέτωποι με τις ανεβασμένες τιμές των εγχώριων παραγωγών.

Ακόμα, η προηγούμενη δέσμη δασμών στο αλουμίνιο κόστισε στην αμερικανική βιομηχανία ποτών 1,7 δισ. δολάρια μεταξύ 2018 και 2022, ενώ οι μεγάλες συσκευές παρουσίασαν αυξήσεις τιμών μεταξύ 5% και 10% μεταξύ Ιουνίου 2018 και Απριλίου 2019.

Εν τέλη, σε μια προσπάθεια να επανέλθει η ισορροπία, ο Τραμπ χορήγησε απαλλαγές χωρίς δασμούς σε αρκετούς εμπορικούς εταίρους, συμπεριλαμβανομένου του Καναδά και του Μεξικού.