Κάτω από την παγωμένη επιφάνεια της Ανταρκτικής, ένα προηγμένο υποβρύχιο έκανε μια ανατρεπτική ανακάλυψη, αποκαλύπτοντας άγνωστες υποβρύχιες κατασκευές που θα μπορούσαν να αλλάξουν όσα γνωρίζουμε για την περιοχή. Ωστόσο, μόλις η πρωτοποριακή του αποστολή έφτασε σε νέα βάθη, το υποβρύχιο εξαφανίστηκε χωρίς ίχνος.
Το 2022, μια διεθνής ομάδα ερευνητών με επικεφαλής την ειδικό στη θαλάσσια ωκεανογραφία Άννα Ουάλιν, ξεκίνησε μια τολμηρή αποστολή για να εξερευνήσει τον κρυμμένο υποβρύχιο κόσμο κάτω από το ράφι πάγου Dotson στη Δυτική Ανταρκτική.
Το κύριο εργαλείο τους ήταν το «Ran», ένα υπερσύγχρονο αυτόνομο υποβρύχιο όχημα (AUV) μήκους 6,1 μέτρων. Το Ran ήταν εξοπλισμένο με προηγμένους αισθητήρες και σόναρ πολλαπλών ακτίνων που του επέτρεπαν να χαρτογραφεί τον πάγο και τον βυθό με εξαιρετική ακρίβεια.
Κατά τη διάρκεια της αποστολής, το Ran ταξίδεψε σχεδόν 1.000 χιλιόμετρα, εξερευνώντας μια περιοχή κάτω από τον πάγο και αποκαλύπτοντας πολλές συναρπαστικές ανακαλύψεις.
Ανάμεσα στις σημαντικές ανακαλύψεις ήταν σχηματισμοί σε σχήμα δάκρυ που είχαν δημιουργηθεί από υποβρύχια ρεύματα, καθώς και περίπλοκα μοτίβα διάβρωσης στα παγωμένα οροπέδια, τα οποία αποκαλύπτουν τη δυναμική του νερού. Επίσης, εντοπίστηκαν σημαντικές διαφορές στους ρυθμούς τήξης του πάγου, οι οποίες εξαρτώνται από τα υπόγεια ρεύματα και τον «τροποποιημένο Circumpolar Deep Water» (mCDW).
Αυτά τα ευρήματα παρέχουν κρίσιμες πληροφορίες για την κατανόηση των παγετώνων της Ανταρκτικής και της δυναμικής τους, ενώ επισημαίνουν την επείγουσα ανάγκη να κατανοήσουμε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Το αυτόνομο υποβρύχιο όχημα Ran είχε προγραμματιστεί να εκτελεί αποστολές κάτω από τον πάγο. Ένα προηγμένο σύστημα σόναρ πολλαπλών ακτίνων χρησιμοποιήθηκε για τη χαρτογράφηση της κάτω πλευράς του πάγου σε απόσταση περίπου 50 μέτρων.
Anna Wåhlin/Science Advances
Η μυστηριώδης εξαφάνιση του Ran
Μετά την επιτυχία της αποστολής του 2022, η ομάδα επιστρέφει στις αρχές του 2024 για να συνεχίσει την εξερεύνηση. Ωστόσο, στις 20 Ιανουαρίου 2024, κατά τη διάρκεια μιας προγραμματισμένης κατάδυσης, το «Ran» εξαφανίζεται χωρίς να δώσει σημάδια. Παρά τις εκτεταμένες προσπάθειες έρευνας, δεν βρέθηκε κανένα ίχνος του υποβρυχίου.
Οι θεωρίες που έχουν προταθεί για να εξηγήσουν την εξαφάνιση του περιλαμβάνουν τη σύγκρουση με έναν αχαρτογράφητο υποβρύχιο σχηματισμό, ο οποίος ίσως παγίδευσε ή κατέστρεψε το Ran, την παρεμβολή από θαλάσσια ζώα, όπως φώκιες, που είναι γνωστό ότι αλληλεπιδρούν με υποβρύχιο εξοπλισμό, ή μια τεχνική αποτυχία που οδήγησε το Ran να χάσει τον προσανατολισμό του ή τον έλεγχο στο δύσκολο περιβάλλον της Ανταρκτικής.
Η Άννα Ουάλιν σχολίασε την απώλεια του υποβρυχίου, σημειώνοντας: «Η εργασία στην Ανταρκτική είναι πάντα δύσκολη, αλλά η απώλεια του Ran αποτελεί σοβαρό πλήγμα. Ωστόσο, αυτή η αποστολή είναι μέρος της ευρύτερης προσπάθειας να κατανοήσουμε καλύτερα τον μεταβαλλόμενο πλανήτη μας».
Η εξαφάνιση του «Ran» προσθέτει ακόμα μεγαλύτερο μυστήριο στην περιοχή και εγείρει ερωτήματα για τα ανεξερεύνητα βάθη κάτω από τον πάγο της Ανταρκτικής, τα οποία κρύβουν ίσως και άλλες εκπληκτικές ανακαλύψεις.
