Politico: Πώς η νίκη του Μερτς αλλάζει την Ευρώπη – Οι νέες ισορροπίες και τα «ανοιχτά» μέτωπα

Ένα νέο «αόρατο» τείχος -35 χρόνια μετά την πτώση του Βερολίνου- φαίνεται πως έχει υψωθεί πλέον στη Γερμανία, καθώς η χώρα είναι μοιρασμένη επί της ουσίας στα δύο. Μια διαφορετική πολιτική πραγματικότητα επικρατεί στην ανατολική Γερμανία μετά την τεράστια νίκη του ακροδεξιού AfD και μια άλλη, εντελώς διαφορετική πραγματικότητα κυριαρχεί στην πρώην δυτική Γερμανία, κάτι που αυτομάτως δίνει ώθηση και για μια διαφορετική κοινωνία στην Ευρώπη, καθώς το ευρωπαϊκό και διεθνές ευρωατλαντικό σύστημα οδεύει προς μια νέα ισορροπία μετά τη νίκη του «ατλαντιστή» Φρίντριχ Μερτς.

Η οικονομική επανεκκίνηση της βαριάς βιομηχανίας της Γερμανίας, η αντιμετώπιση του μεταναστευτικού αλλά και μια λύση για τον πόλεμο στην Ουκρανία που να μην επηρεάσει αρνητικά τις ευρωατλαντικές ισορροπίες και την ασφάλεια, είναι οι τρεις βασικές προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο Μερτς, ως νέος καγκελάριος, την ώρα που η πίεση από το AfD για πιο συντηρητικές θέσεις είναι δεδομένη, με την Αριστερά να σώζει έστω στο… παρά πέντε τα προσχήματα.

Σύμφωνα με ανάλυση του Politico, ακόμη δεν είναι σαφές πώς ακριβώς θα μοιάζει η νέα γερμανική κυβέρνηση ή σε ποιο βαθμό ο Μερτς θα μπορέσει να αναδιαμορφώσει τη γερμανική πολιτική κατά το δοκούν. Μάλιστα, δεν αποκλείεται να χρειαστούν εβδομάδες μέχρι οι συνομιλίες συνασπισμού μεταξύ της Χριστιανοδημοκρατικής Συμμαχίας του Μερτς (CDU/CSU) και άλλων κομμάτων να καταλήξουν σε συμφωνία.

Ωστόσο, ένα πράγμα φαίνεται βέβαιο: Ο Μερτς θα οδηγήσει τη Γερμανία σε διαφορετική κατεύθυνση από εκείνη του έως τώρα καγκελάριου Όλαφ Σολτς. Ίσως να μην μοιάζει καν με τη Γερμανία της οποίας η Άνγκελα Μέρκελ, επίσης επικεφαλής του CDU, ηγήθηκε για 16 χρόνια, μέχρι το 2021, αναφέρει το δημοσίευμα, επιχειρώντας να αναλύσει τι σημαίνει για την Ευρώπη η εκλογή του Μερτς.

Στο μεταξύ, η γερμανική αίσθηση βαθιάς εσωτερικής ανασφάλειας ώθησε τον Μερτς να δηλώσει την περασμένη εβδομάδα ότι θα «κοιτούσε» προς τη Γαλλία και τη Βρετανία με σκοπό να σχηματίσουν μια ευρωπαϊκή πυρηνική ομπρέλα και να αντικαταστήσει τις πυρηνικές εγγυήσεις των ΗΠΑ. Όπως σχολιάζει το BBC, αυτή η ιδέα είναι εύκολη να ειπωθεί κατά την προεκλογική καμπάνια, στην πραγματικότητα όμως είναι εξαιρετικά περίπλοκη.

Ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας

Αρχικά, ο Μερτς προειδοποίησε σε τηλεοπτική συζήτηση την Κυριακή με τους πολιτικούς αρχηγούς ότι με τη στάση που υιοθετεί η νέα κυβέρνηση Τραμπ η Ευρώπη πρέπει επειγόντως να ενισχύσει τις άμυνές της και δυνητικά να βρει – και μάλιστα εντός μηνών – αντικαταστάτη του ΝΑΤΟ, ενώ την Παρασκευή άφησε να εννοηθεί ότι η Γερμανία μπορεί να ζητήσει από τη Γαλλία και τη Βρετανία πυρηνική προστασία.

Επίσης, έχει δεσμευτεί να ενισχύσει τη γερμανική αμυντική βιομηχανία και αναμένεται να άρει το μπλόκο του Όλαφ Σολτς στην αποστολή γερμανικών πυραύλων Taurus μεγάλου βεληνεκούς στην Ουκρανία για πλήγματα κατά ρωσικών στόχων.

Ένα σημαντικό θέμα των πρώτων εβδομάδων του στην καγκελαρία θα είναι ο καθορισμός του τρόπου με τον οποίο το Βερολίνο σχεδιάζει να συγκεντρώσει κεφάλαιο για την επέκταση του ταμείου των 100 δισ. ευρώ που συμφωνήθηκε υπό την κυβέρνηση Σολτς για τη χρηματοδότηση της αναβάθμισης του εξοπλισμού των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων.

Αυτό το ταμείο θα εξαντληθεί μέχρι το 2027 σε μαζικά προγράμματα προμηθειών, εγείροντας ερωτήματα σχετικά με το πώς το Βερολίνο σχεδιάζει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του προς το ΝΑΤΟ – κάτι που ο Μερτς έχει υποσχεθεί να κάνει στο μέλλον – από τον συμβατικό εθνικό προϋπολογισμό.

Ενέργεια και Κλίμα

Τη χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στηρίζουν οι Χριστιανοδημοκράτες του Μερτς, ωστόσο ο ίδιος είναι πιο «ζεστός» έναντι του Σολτς αναφορικά με την πυρηνική ενέργεια και μολονότι η Γερμανία είναι μάλλον απίθανο να επανεκκινήσει τους πυρηνικούς της αντιδραστήρες, η στάση του Βερολίνου θα βοηθήσει άλλες χώρες να πείσουν τις Βρυξέλλες να μεταχειρίζονται την πυρηνική ενέργεια πιο πολύ σαν τις ανανεώσιμες.

Επιπλέον, ο Μερτς έχει δηλώσει ότι θέλει να καταργήσει τον νόμο για την ενεργειακή απόδοση των κτηρίων.

Παράλληλα, η νέα γερμανική κυβέρνηση υπό τον Μερτς αναμένεται να δώσει λιγότερη έμφαση στην κλιματική αλλαγή από εκείνη του Σολτς, κατά το δημοσίευμα, δίνοντας προτεραιότητα στην οικονομική ανάπτυξη με πιθανή υποχώρηση ορισμένων από τους πράσινους στόχους της ΕΕ.

Βιωσιμότητα

Όπως και ο Σολτς, ο Μερτς επιθυμεί να καθυστερήσει κανόνες εταιρικής βιωσιμότητας για να δοθεί ώθηση στις γερμανικές βιομηχανίες.

Αυτό σημαίνει ότι πιθανότατα θα υποστηρίξει ένα ισχυρό νομοσχέδιο απλούστευσης της πράσινης νομοθεσίας που θα δώσει σε λίγες μέρες στη δημοσιότητα η Κομισιόν.

Η νίκη του Μερτς ενισχύει ακόμη την πολιτική του οικογένεια, το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, που έχει πιέσει σκληρά για να αποδυναμώσει τον κανόνα της ΕΕ κατά της αποψίλωσης των δασών με την υποστήριξη ομάδων δεξιότερά του στο πολιτικό φάσμα (χωρίς επιτυχία μέχρι στιγμής).

Μεταφορές, Εμπόριο, Γεωργία

Ο Μερτς παραλαμβάνει μια γερμανική οικονομία σε ύφεση λόγω και της κρίσης που πλήττει τις αυτοκινητοβιομηχανίες της. Προεκλογικά έχει τάξει να λάβει μέτρα για την πάταξη της γραφειοκρατίας και τη μείωση του κόστους λειτουργίας τους.

Παράλληλα αναμένεται να τηρήσει σκληρότερη γραμμή έναντι της Κίνας, ανταγωνίστριας στον τομέα των ηλεκτροκίνητο οχημάτων, έχοντας καταστήσει σαφές στους Γερμανούς αυτοκινητοβιομηχάνους να μην συρθούν κλαίγοντας στα πόδια του αν δουν να καταρρέουν οι επενδύσεις τους στην Κίνα.

Ο Μερτς αναγνωρίζει ότι ένας ενισχυμένος γαλλογερμανικός άξονας μπορεί να ανοίξει το δρόμο για περισσότερες εμπορικές συμφωνίες και να ενισχύσει την Ευρώπη βάζοντας ως στόχο την άρση των διαφωνιών με το Παρίσι αναφορικά με τη συμφωνία ΕΕ- Mercosur. Παράλληλα θέλει να μειώσει την εξάρτηση από την Κίνα.

Παράλληλα, ο Μερτς έχει δηλώσει στην προεκλογική καμπάνια του ότι το κόμμα του θέλει μια Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ που θα υπηρετεί τους αγρότες και αναμένεται να επανεισάγει τις φοροαπαλλαγές για το αγροτικό ντίζελ και να προχωρήσει στη λήψη μέτρων που θα ενισχύσουν το γεωργικό τομέα, «ώστε μην ξαναεμφανιστούν τα τρακτέρ στην Πύλη του Βρανδεμβούργου».

Χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και πίεση Τραμπ

Καθώς ο Τραμπ πιέζει την Ευρώπη να αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες, πολλοί στις Βρυξέλλες περιμένουν με αγωνία να δώσει η Γερμανία την… ευλογία της για να δανειστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρήματα για λογαριασμό των χωρών μελών.

Οι υπερχρεωμένες χώρες, όπως η Γαλλία, η Ιταλία και η Ισπανία, οι οποίες υπολείπονται του στόχου του ΝΑΤΟ για τις αμυντικές δαπάνες, υποστηρίζουν ότι η λήψη «δωρεάν χρήματος» από τις Βρυξέλλες είναι ο μόνος τρόπος για να αυξήσουν δραστικά τις στρατιωτικές δαπάνες χωρίς να προβούν σε πολιτικά αντιδημοφιλείς περικοπές σε άλλους τομείς του προϋπολογισμού.

Υπάρχουν πολλές λιγότερο αμφιλεγόμενες ιδέες στο τραπέζι, όπως η εξαίρεση της άμυνας από τους κανόνες της ΕΕ για τις δαπάνες ή η αύξηση των στρατιωτικών κονδυλίων στον νέο πολυετή προϋπολογισμό της ΕΕ που θα τεθεί σε ισχύ το 2028.

Το περίφημο «φρένο» χρέους

Τέλος, η διακυβέρνηση του Μερτς θα σηματοδοτήσει την επιστροφή της συντηρητικής αντιπολίτευσης στην ανάμειξη με το περίφημο «φρένο χρέους» της Γερμανίας, το οποίο περιορίζει τις κρατικές δαπάνες για το έλλειμμα στο 0,35% ετησίως και θεωρείται από πολλούς ως η αιτία της κακής κατάστασης των υποδομών της χώρας.

Μάλιστα, ο Μερτς, κατά τη διάρκεια τηλεοπτικής συζήτησης αυτό το μήνα, άφησε να εννοηθεί ότι είναι ανοιχτός σε κάποιες βελτιώσεις, αλλά όχι πριν δοκιμαστούν άλλες λύσεις. Κατά τα άλλα, οι χρηματοπιστωτικές αγορές είναι σε γενικές γραμμές επιφυλακτικές ως προς το αν μπορεί να κάνει πολλά για να ανακόψει την οικονομική παρακμή της Γερμανίας, με το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν να αναμένεται να συρρικνωθεί κατά 0,5% το 2025.