Γράφει ο Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου, MD, MSc, PhD, Εξειδικευμένος Χειρουργός
Θυρεοειδούς και Ενδοκρινών Αδένων.
Σε αντίθεση με τις υπόλοιπες αιτίες υπερθυρεοειδισμού, η νόσος Graves ως αυτοάνοσο
νόσημα προσβάλλει και άλλα, πλην του θυρεοειδή αδένα, όργανα, προκαλώντας ένα
συνδυασμό συμπτωμάτων και σημείων που περιλαμβάνουν:
- Τον υπερθυρεοειδισμό
- Τη βρογχοκήλη (διόγκωση του θυρεοειδούς αδένα)
- Τη θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια – εξόφθαλμος
- Το οίδημα των κάτω άκρων
Ποια αίτια προκαλούν τη νόσο Graves;
Η πρόκληση της νόσου Graves οφείλεται σε κάποια αυτοαντισώματα, τα επονομαζόμενα αντισώματα TRAb, που παράγονται από τον ίδιο τον θυρεοειδή αδένα και ακολούθως ενεργοποιούν διαρκώς τον υποδοχέα της θυρεοειδοτρόπου ορμόνης (TSH), με τελικό αποτέλεσμα την πρόκληση του υπερθυρεοειδισμού.
Πολλαπλές επιστημονικές έρευνες έχουν κατά καιρούς εστιάσει στην αναγνώριση των
πιθανών παραγόντων κινδύνου πρόκλησης της νόσου Graves, αναγνωρίζοντας πως οι
κυρίαρχοι προδιαθεσικοί παράγοντες είναι το γυναικείο φύλο (εξαπλάσιος κίνδυνος εμφάνισης της νόσου), το κάπνισμα (διπλάσιος κίνδυνος) και η γενετική προδιάθεση – κληρονομικότητα.
Ποια είναι τα συμπτώματα που θα οδηγήσουν στη διάγνωση;
Οι ασθενείς που πάσχουν από τη νόσο Graves θα εμφανίσουν τα κλασικά συμπτώματα του υπερθυρεοειδισμού σε εντονότατο, ωστόσο, βαθμό, παράλληλα με την εμφάνιση του εξόφθαλμου, δηλαδή της προπέτειας των οφθαλμών, στο ήμισυ των ασθενών.
Η πλειοψηφία, λοιπόν, των ασθενών με νόσο Graves θα εμφανίσει έντονη ταχυκαρδία,
αρρυθμίες, κόπωση και μυϊκή αδυναμία, ανεξήγητη απώλεια βάρους και δυσφορία στη
ζέστη, έντονη εφίδρωση, αυπνίες, διαρκείς μεταβολές στη διάθεση, ενώ στις γυναίκες είναι εξαιρετικά συχνές οι διαταραχές του εμμηνορρυσιακού κύκλου.
Πώς επηρεάζει η νόσος Graves τους οφθαλμούς;
Ουσιαστικά, η προσβολή των οφθαλμών από τη νόσο Graves παρατηρείται στο ήμισυ
περίπου των ασθενών και αποδίδεται σε έναν αυτοάνοσο μηχανισμό.
Για να εξηγήσουμε το φαινόμενο αυτό περαιτέρω, η θυρεοειδική οφθαλμοπάθεια που
παρατηρείται στη νόσο Graves οφείλεται στα αυτοαντισώματα που προκαλούν την ίδια τη νόσο, τα οποία επάγουν μία φλεγμονή στους ιστούς που περιβάλλουν τους οφθαλμούς, με αποτέλεσμα τη διόγκωσή τους. Η διόγκωση των ιστών αυτών με τη σειρά της, έχει ως συνέπεια την πίεση των οφθαλμών προς τα έξω (εξόφθαλμος).
Πέραν, ωστόσο, του εξόφθαλμου, η οφθαλμοπάθεια της νόσου Graves προκαλεί και άλλα συμπτώματα από τους οφθαλμούς, όπως η ξηροφθαλμία, η ανάσπαση των βλεφάρων, η θολή όραση, η διπλή όραση (διπλωπία), ενώ σε προχωρημένες περιπτώσεις ενδέχεται να παρατηρηθεί ακόμη και απώλεια της όρασης.
Πώς πραγματοποιείται ορθά η διάγνωση;
Το σύνολο των συμπτωμάτων του υπερθυρεοειδισμού οδηγούν τους ασθενείς στον ιατρό, με τη διάγνωση της νόσου Graves να πραγματοποιείται, εφόσον αρχικώς αποκλεισθούν οι υπόλοιπες αιτίες υπερθυρεοειδισμού, με τη δεύτερη συχνότερη αιτία υπερθυρεοειδισμού να είναι το τοξικό αδένωμα θυρεοειδούς.
Για τον αποκλεισμό των άλλων αιτίων υπερθυρεοειδισμού και την ορθή διάγνωση της
νόσου Graves, οι ασθενείς θα χρειασθεί να υποβληθούν σε εργαστηριακές εξετάσεις, στις οποίες συγκαταλέγονται:
- Η μέτρηση των επιπέδων των θυρεοειδικών ορμονών (Τ3 , Τ4 ) όπως και της TSH στο αίμα
- Το υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς αδένα
- Το σπινθηρογράφημα θυρεοειδούς
Στο σημείο αυτό θα πρέπει, ωστόσο, να σημειώσουμε πως την επιβεβαίωση της διάγνωσης της νόσου Graves θα θέσει η ανεύρεση αυξημένων επιπέδων των αυτοαντισωμάτων TRAb στο αίμα των ασθενών.
Ποιες μορφές θεραπείας υπάρχουν για τη νόσο Graves;
Όταν αναφερόμαστε στη θεραπεία της νόσου Graves οφείλουμε να διαχωρίσουμε την
αρχική αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της, η οποία ακολουθείται από τη θεραπεία της
νόσου καθαυτής.
Για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων και σημείων του υπερθυρεοειδισμού, η χορήγηση ειδικής φαρμακευτικής αγωγής από το στόμα είναι σε θέση να ελέγξει το σύνολο, σχεδόν, των συμπτωμάτων, δίχως ωστόσο να θεραπεύει τη νόσο.
Για την οριστική θεραπεία της νόσου Graves, συνεπώς, απαιτείται η πλήρης εξάλειψη της αυξημένης και ανεξέλεγκτης παραγωγής θυρεοειδικών ορμονών από τον θυρεοειδή αδένα.
Έως και σήμερα, οι διαθέσιμες μορφές οριστικής θεραπείας της νόσου Graves είναι:
- Τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα
- Το ραδιενεργό ιώδιο
- Η χειρουργική θεραπεία
Εδώ θα πρέπει να σημειώσουμε πως κάθε μορφή θεραπείας χαρακτηρίζεται από τα
αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της κάθε μεθόδου.
Αναλυτικότερα, τα αντιθυρεοειδικά φάρμακα είναι σε θέση να ελέγξουν την εξέλιξη της
νόσου, αντενδείκνυνται, ωστόσο, να χορηγούνται εφόρου ζωής, με αποτέλεσμα η διακοπή τους να συνοδεύεται συχνά από την υποτροπή (επανεμφάνιση) της νόσου.
Το ραδιενεργό ιώδιο στοχεύει στη σταδιακή καταστροφή των κυττάρων του θυρεοειδούς αδένα. Η χορήγησή του, εντούτοις, εκθέτει τους ασθενείς σε ραδιενέργεια, ενώ η θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο αντενδείκνυται σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, σε εγκύους ασθενείς, όπως και σε ασθενείς με εξόφθαλμο.
Σύμφωνα, λοιπόν, με την πλέον σύγχρονη επιστημονική βιβλιογραφία, η χειρουργική
θεραπεία της νόσου Graves αποτελεί την αποτελεσματικότερη οριστική μορφή θεραπείας για τη νόσο Graves καθώς και τις ενδεχόμενες επιπτώσεις της στα άλλα όργανα.
Η υπεροχή της χειρουργικής θεραπείας έναντι των υπόλοιπων μορφών θεραπείας της
νόσου Graves επιβεβαιώθηκε και από μία εξαιρετική πρόσφατη επιστημονική μελέτη, η
οποία δημοσιεύθηκε σε ένα εκ των κορυφαίων επιστημονικών περιοδικών.
Η επιστημονική αυτή μελέτη επιβεβαίωσε πως η χειρουργική θεραπεία της νόσου Graves,υπό τη μορφή της ολικής αφαίρεσης του θυρεοειδούς (ολική θυρεοειδεκτομή) μπορεί να εφαρμοσθεί σε κάθε ασθενή με νόσο Graves, αποτελώντας την οριστική και ιδανική μορφή θεραπείας της νόσου, καθώς η χειρουργική θεραπεία εμφάνισε, έναντι των υπόλοιπων μορφών θεραπείας:
- 79% ελαττωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακού συμβάματος (οξύ έμφραγμα του
μυοκαρδίου, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, κολπική μαρμαρυγή) - 66% ελαττωμένο κίνδυνο εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη
- 72% βελτίωση των ψυχολογικών διαταραχών
- Με το πλέον σημαντικό να είναι η ελάττωση κατά 64% του κινδύνου θανάτου από
τη νόσο Graves και τις επιπλοκές της
Στο σημείο αυτό αξίζει να τονίσουμε την εξαιρετική σημασία που, επιστημονικά
τεκμηριωμένα, διαδραματίζει η επιλογή του κατάλληλου χειρουργού για τη χειρουργική
αντιμετώπιση της νόσου Graves. Η χειρουργική θεραπεία της νόσου Graves συνιστά μία απαιτητική χειρουργική επέμβαση, για την οποία η εξειδίκευση και η εμπειρία ενός
εξειδικευμένου χειρουργού θυρεοειδούς εγγυώνται την επίτευξη άριστων θεραπευτικών
αποτελεσμάτων, δίχως την πρόκληση κάποιου είδους επιπλοκής, με τελικό αποτέλεσμα την οριστική ίαση των ασθενών.
Ο Δρ. Κωνσταντίνος Αποστόλου είναι Εξειδικευμένος Χειρουργός Θυρεοειδούς και Ενδοκρινών Αδένων, με μεγάλη και πολυετή εμπειρία στη διάγνωση και τη θεραπεία των ασθενών με νόσο Graves.
