Οι προκλήσεις και οι προσδοκίες από τη συνάντηση Τραμπ – Ζελένσκι και στο βάθος ο …Πούτιν

O πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι θα έχει την Παρασκευή (28/2) τη συνάντηση που επιθυμούσε με τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και όλα τα βλέμματα του πλανήτη θα είναι στραμμένα εκεί με τους δύο ηγέτες να έχουν ήδη εκφράσει τις προσδοκίες και τις προθέσεις τους. Οι αφετηρίες σίγουρα είναι διαφορετικές, αλλά ο ένας έχει κάτι που επιθυμεί διακαώς ο άλλος και το αντίστροφο. 

Ο Τραμπ θέλει να βάλει «χέρι» στα ορυκτά της Ουκρανίας, καθώς αυτό θα οδηγούσε σε μερική «απεξάρτηση» από τηνΚίνα, η οποία κυριαρχεί τη δεδομένη χρονική στιγμή στον τομέα, την ώρα που ο Ζελένσκι θέλει να εξασφαλίσει τη στήριξη των ΗΠΑ απέναντι στην απειλή που ονομάζεται Βλαντιμίρ Πούτιν, συνοδευόμενη από τις όσο δυνατόν μεγαλύτερες εγγυήσεις ασφάλειας.

Αυτό που μένει τώρα να φανεί είναι αν τελικά οι δύο ηγέτες θα καταφέρουν να βρουν την μέση οδό που θα τους επιτρέψει να δηλώσουν «νικητές» και να βάλουν τις βάσεις για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία αν και η συμφωνία αυτή από μόνη της δεν μπορεί να αποτελέσει εγγύηση για μία τέτοια εξέλιξη. Ουσιαστικά θα πρόκειται για το πρώτο από τα πολλά βήματα που πρέπει να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση και η οποία θα οδηγήσει αναπόφευκτα και στην εμπλοκή και άλλων παικτών στην εξίσωση όπως η Ρωσία και ενδεχομένως και οι Ευρωπαίοι αν και προς το παρόν περιορίζονται σε ρόλο παρατητηρή.

Ο Αμερικανός πρόεδρος φαίνεται πρόθυμος να μεσολαβήσει σε μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά, μέχρι στιγμής, έχει στρέψει την εκστρατεία πίεσης σχεδόν εξ ολοκλήρου στον Ζελένσκι, όπως φάνηκε από την διαπραγμάτευση για τα ορυκτά, υιοθετώντας μάλιστα κάποιες από τις ρωσικές θέσεις.

Αναμφίβολα το γεγονός ότι ο Ζελένσκι συναντά πρώτος τον Τραμπ, εκτός συγκλονιστικού απροόπτου, έχει την σημειολογία του έστω και αν το τοπίο θα αρχίσει να ξεκαθαρίζει με την αναθέρμανση των σχέσεων ΗΠΑ – Ρωσίας και ιδιαίτερα ύστερα από τη συνάντηση του Αμερικανού προέδρου με τον Ρώσο ομόλογό του.

Ο ίδιος ο Τραμπ εμφανίστηκε αισιόδοξος και είπε ότι θα υπογράψει με τον Ουκρανό ηγέτη μια «πολύ μεγάλη συμφωνία», η οποία είπε ότι θα επιτρέψει στις ΗΠΑ να πάρουν «χρήματα πίσω». Ο ίδιος ξεκαθάρισε ότι οι ΗΠΑ δεν θα παράσχουν εκτεταμένες εγγυήσεις ασφαλείας στην Ουκρανία ως μέρος της συμφωνίας. «Δεν πρόκειται να δώσω εγγυήσεις ασφαλείας παραπάνω από ότι χρειάζεται. Θα βάλουμε την Ευρώπη να το κάνει αυτό», είπε ο Τραμπ κατά τη διάρκεια της πρώτης συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου.

Ακόμη εξέφρασε την άποψη ότι το Κίεβο θα έχει «αυτόματη ασφάλεια» επειδή «κανείς δεν πρόκειται να τα βάζει με τους ανθρώπους όταν είμαστε εκεί», ότι πρέπει να ξεχάσει η Ουκρανία την ένταξη στο ΝΑΤΟ και ότι ο Βλαντιμίρ Πούτιν «θα πρέπει να κάνει κάποιες παραχωρήσεις».

Ο Τραμπ περιέγραψε τον Ρώσο ηγέτη ως «πολύ έξυπνο τύπο». Τέλος αρνήθηκε να διευκρινίσει ποιες παραχωρήσεις θα ζητούσε από τις δύο πλευρές να κάνουν, επαναφέροντας τους φόβους κάποιων ότι δεν έχει ολοκληρωμένο σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και είπε ότι ελπίζει να μιλήσει σύντομα πρόσωπο με πρόσωπο με τον Πούτιν.

Νωρίτερα ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι δεν έχει συμφωνηθεί καμία εγγύηση ασφάλειας με τις ΗΠΑ και χαρακτήρισε τη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών ως «πλαίσιο». Ο Ουκρανός πρόεδρος έχει δίκιο. Πρόκειται για ένα έγγραφο, το οποίο περιγράφει γενικές αρχές. Όλες οι λεπτομέρειες θα συμφωνηθούν αργότερα και οι προκλήσεις θα είναι μεγαλύτερες .

«Χωρίς μελλοντικές εγγυήσεις ασφάλειας για την Ουκρανία δεν θα υπήρχε «δίκαιη ειρήνη… δεν θα έχουμε κατάπαυση του πυρός», πρόσθεσε.

Ακόμη ανέφερε ότι η επιτυχία μιας πιθανής συμφωνίας θα εξαρτηθεί από τις συνομιλίες με τον Τραμπ.

Όποια και αν είναι η τελική συμφωνία, ένα είναι το προφανές, ότι οι ΗΠΑ δεν βοηθούν πλέον τρίτες χώρες μόνο και μόνο για ανθρωπιστικούς λόγους ή για την ενίσχυση της παγκόσμιας δημοκρατίας, αλλά θέλουν ανταλλάγματα.

Πριν από την συνάντηση με τον Ζελένσκι ο Τραμπ θα υποδεχθεί τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ ο οποίος, όπως και ο Εμανουέλ Μακρόν θα προσπαθήσει να βάλει τους Ευρωπαίους στο παιχνίδι των διαπραγματεύσεων, οι οποίοι βρέθηκαν ξαφνικά σε θέση άμυνας με την ανάληψη των καθηκόντων του πλανητάρχη.

Θα φανεί αν θα τα καταφέρει ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει νέα συγκέντρωση Ευρωπαίων ηγετών στο Λονδίνο όπου τόσο ο Στάρμερ, όσο ο Μακρόν αλλά κυρίως ο Ζελένσκι θα προσπαθήσουν να αποκωδικοποιήσουν τα όσα αποκόμισαν από τις συναντήσεις τους με τον Αμερικανό πρόεδρο και να αποφασίσουν κινήσεις και στρατηγικές.

Ποια ορυκτά έχει η Ουκρανία;

Πριν από την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022, τα ορυκτά αποτελούσαν το 6,1% του ΑΕΠ της Ουκρανίας (ακαθάριστο εγχώριο προϊόν) και το 30% των εξαγωγών της. Φιλοξενεί διάφορα «κρίσιμα» ορυκτά, που ονομάζονται έτσι για τη χρήση τους στην κατασκευή τεχνολογίας, τα αμυντικά συστήματα και την πράσινη ενέργεια, με παραδείγματα όπως ο χαλκός, το νικέλιο, το λίθιο και το τιτάνιο. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το 2019 η Ουκρανία προμήθευσε το 7% του παγκόσμιου τιτανίου, το οποίο χρησιμοποιείται για την κατασκευή πυρηνικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής και αεροπλάνων.

Αντίστοιχα πιστεύεται ότι έχει περισσότερο λίθιο – που χρησιμοποιείται για την κατασκευή μπαταριών – από οποιαδήποτε άλλη ευρωπαϊκή χώρα – περίπου 500.000 τόνους. Πριν από την εισβολή της Ρωσίας παρήγαγε για το ένα πέμπτο του παγκόσμιου γραφίτη, που είναι βασικό υλικό για πυρηνικούς σταθμούς και μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων. Άλλες πρώτες ύλες περιλαμβάνουν άνθρακα, σιδηρομετάλλευμα και μαγγάνιο.