Ντούγκιν : To ανεπανόρθωτο λάθος του Ερντογάν. Ζοφερό το μέλλον του… Η Ρωσία έτοιμη για κάθε εξέλιξη.
Μετά τη σύλληψη του δημάρχου της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμαμόγλου, σοβαρές ταραχές ξέσπασαν και συνεχίζουν να κλιμακώνονται στην Τουρκία. Η κρίση επιδεινώνεται. Ωστόσο, για να αναλυθεί σωστά η κατάσταση, πρέπει να ληφθούν υπόψη πολλοί παράγοντες.
Πρώτον, ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης, όπως και ο δήμαρχος της Άγκυρας, ανήκει στη φιλελεύθερη αντιπολίτευση του Ερντογάν. Πρόκειται για το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), το οποίο αντιπροσωπεύει μια αριστεροφιλελεύθερη, κοσμική και γενικά προευρωπαϊκή εναλλακτική έναντι του κόμματος του Ερντογάν, του AKP (Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης). Αυτή η αντιπολίτευση είναι, κατ’ αρχήν, προσανατολισμένη προς τη Δύση και αντιτίθεται στο ισλαμικό προσανατολισμό της πολιτικής του Ερντογάν. Παράλληλα, διατηρεί μια αρκετά εχθρική στάση απέναντι στη Ρωσία.
Δεύτερον, ο ίδιος ο Ερντογάν έχει κάνει τελευταία πολλά σοβαρά πολιτικά λάθη. Το πιο σημαντικό από αυτά είναι η υποστήριξή του για την κατάληψη της εξουσίας στη Δαμασκό από τους μαχητές του αλ-Γιουλανί. Αυτό είναι ένα μοιραίο λάθος, γιατί με αυτήν την κίνηση ο Ερντογάν έδωσε ένα σοβαρό — ίσως ανεπανόρθωτο — πλήγμα στις τουρκο-ρωσικές και τουρκο-ιρανικές σχέσεις. Τώρα, ούτε η Ρωσία ούτε το Ιράν θα έρθουν να τον βοηθήσουν. Η κατάσταση έχει ήδη γυρίσει εναντίον του, και η κρίση μπορεί να κλιμακωθεί περαιτέρω.
Δεν πιστεύω ότι το Ιράν ή η Ρωσία εμπλέκονται με οποιονδήποτε τρόπο στις ταραχές στην Τουρκία. Πιο πιθανό είναι ότι η Δύση προσπαθεί να ανατρέψει τον Ερντογάν. Ωστόσο, το λάθος του για τη Συρία είναι θεμελιώδες. Πολλοί εντός της Τουρκίας όχι μόνο δεν το κατάλαβαν, αλλά καταδίκασαν και αυτήν την πολιτική του Ερντογάν, η οποία, όπως τώρα βλέπουμε, οδήγησε στη γενοκτονία των Αλαουιτών και άλλων εθνοθρησκευτικών μειονοτήτων, συμπεριλαμβανομένων των Χριστιανών. Στην ουσία, μόνο ένας εξαιρετικά κοντόφθαλμος πολιτικός θα μπορούσε να παραδώσει την εξουσία στη Συρία στην Αλ Κάιντα. Και αν και ο Ερντογάν γενικά θεωρούνταν μακροπρόθεσμος πολιτικός, αυτό το λάθος, κατά τη γνώμη μου, θα τον κυνηγάει πολλές φορές.
Άλλη μια πτυχή είναι η οικονομική του πολιτική. Η υποτίμηση της λίρας, ο ασταθής πληθωρισμός — όλα αυτά υπονομεύουν μια ήδη ασταθή τουρκική οικονομία. Και φυσικά, αυτές οι αποτυχίες — τόσο στη Συρία όσο και στην οικονομία — μαζί με την προσέγγιση του Ερντογάν με την Ευρωπαϊκή Ένωση, με τις παγκοσμιοποιητικές δυνάμεις, και την επαφή του με τον επικεφαλής της MI6, Ρίτσαρντ Μουρ, ωθούν τον Ερντογάν σε μια παγίδα. Ως αποτέλεσμα, η φιλελεύθερη αλλά και Κεμαλική (και επομένως εθνικιστική) αντιπολίτευση εντός της Τουρκίας έχει αρπάξει την ευκαιρία να εκμεταλλευτεί τις αποτυχίες του. Το επιχείρημά τους είναι: «Σας προειδοποιήσαμε ότι αυτό που συνέβη στη Συρία θα ήταν μια Πύρρειος νίκη, η οικονομία καταρρέει, και εμείς έχουμε μια ισχυρότερη προσανατολισμένη προς τη Δύση στάση από τον Ερντογάν, υπό τον οποίο η Τουρκία ποτέ δεν θα γίνει αποδεκτή στην Ευρώπη».
Και επειδή η Τουρκία έχει μια λειτουργική δημοκρατία, ο Ερντογάν δεν μπόρεσε να εμποδίσει τους πληθυσμούς της Κωνσταντινούπολης και της Άγκυρας να ψηφίσουν αντιπολιτευόμενους ηγέτες σε δημοτικές εκλογές. Τελικά, ο Ερντογάν αποφάσισε να φυλακίσει τον δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης. Το ερώτημα του κατά πόσο ήταν δικαιολογημένο ή όχι είναι σχεδόν άσχετο — σε κάθε σύγχρονο πολιτικό καθεστώς, είναι πάντα δυνατόν να βρεθούν λόγοι να φυλακιστεί οποιοσδήποτε αξιωματούχος (στη σύγχρονη πολιτική, δεν υπάρχουν αθώοι άνθρωποι). Η Τουρκία δεν είναι εξαίρεση. Επομένως, το ζήτημα είναι καθαρά πολιτικής σκοπιμότητας.
Ο Ερντογάν αποφάσισε ότι τα πράγματα πήγαιναν άσχημα γι’ αυτόν και ότι έπρεπε να φυλακίσει τον πιο δραστήριο αντίπαλό του — τον Εκρέμ Ιμαμόγλου. Ωστόσο, ο Ιμαμόγλου είναι μια φιγούρα συνδεδεμένη με τον Σόρος, υποστηριζόμενη από παγκοσμιοποιητικά δίκτυα, και ο Ερντογάν θα μπορούσε να υποστηριχθεί σε αυτήν την κίνηση μόνο αν ο ίδιος είχε πάρει μια σκληρή στάση εναντίον αυτής της φατρίας. Ωστόσο, όπως ήδη αναφέρθηκε, ο Ερντογάν είχε ήδη μαχαιρώσει τους συμμάχους του — το Ιράν και τη Ρωσία — στην πλάτη. Επομένως, δεν μπορούμε να τον υποστηρίξουμε στην τρέχουσα κατάσταση.
Αυτή είναι μια πολύ κακή κατάσταση για τον Ερντογάν. Όλοι του οι αντίπαλοι, εκμεταλλευόμενοι τις συσσωρευμένες αποτυχίες, έχουν εξεγερθεί — μια γνήσια «επανάσταση χρωμάτων». Και εκείνοι οι συντηρητικοί, ακόμη και στρατιωτικοί Κεμαλιστές με ευρασιατικό προσανατολισμό — τους οποίους ο Ερντογάν είχε κατηγορήσει στο πλαστό σκηνικό της υπόθεσης «Εργκενεκόν» και που, στην πραγματικότητα, τον είχαν σώσει πολλές φορές (ιδιαίτερα κατά την απόπειρα πραξικοπήματος του 2016) — δεν θα έρθουν πλέον να τον σώσουν.
Στην ουσία, ο Ερντογάν έχει μείνει χωρίς φίλους, έχοντας προδώσει επανειλημμένα όλους. Πιστεύω ότι η κατάστασή του είναι απελπιστική. Ταυτόχρονα, πρέπει εμείς οι ίδιοι να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί με τις διαδηλώσεις που ξετυλίγονται, καθώς πίσω από αυτές κρύβονται οι ίδιοι οργανωτές όπως στις περισσότερες «επαναστάσεις χρωμάτων», συμπεριλαμβανομένης της εκείνης που βρίσκεται σε εξέλιξη αυτή τη στιγμή στη Σερβία.
Ωστόσο, οι παγκοσμιοπολιτικές δυνάμεις που εμπλέκονται στις διαδηλώσεις είναι μειοψηφία — η πλειοψηφία αποτελείται από απλούς ανθρώπους που εκφράζουν γνήσια δυσαρέσκεια για τις πολιτικές υπερβολές της ηγεσίας. Επομένως, υπάρχουν και αντικειμενικοί λόγοι για όσα συμβαίνουν: φαίνεται ότι ο Ερντογάν έχει απλώς εξαντλήσει το περιθώριο λάθους του. Κι όμως, συνεχίζει να κάνει λάθη.
Είναι δύσκολο να πούμε τι θα μπορούσε να διορθώσει την κατάσταση. Ίσως να προκύψει μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας κεμαλικού χαρακτήρα, με τη συμμετοχή μετριοπαθών ισλαμιστών (όπως μελών του ίδιου του κόμματος του Ερντογάν). Σε αυτό το πλαίσιο, τίθεται το ερώτημα: τι συμβαίνει με τον Ντεβλέτ Μπαχτσέλι, τον ηγέτη του Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) και κύριο σύμμαχο του Ερντογάν; Κύκλοφορούν ακόμη και φήμες ότι έχει πεθάνει, τις οποίες οι αρχές φέρεται να κρύβουν. Πιστεύω ότι πρόκειται απλώς για θεωρίες συνωμοσίας — όμως έχει πράγματι γεράσει και αποδυναμωθεί. Ο Ερντογάν δεν μπορεί πλέον να βασιστεί ούτε σε αυτόν, ούτε στους «Γκρίζους Λύκους», κάποτε ισχυρούς και επικίνδυνους Τούρκους ριζοσπάστες εθνικιστές.
Επαναλαμβάνω λοιπόν: το μέλλον του Ερντογάν και του καθεστώτος του φαίνεται ζοφερό. Φυσικά, θα προτιμούσαμε να έχουμε μια κυρίαρχη Τουρκία με ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική ως γείτονα — κατά προτίμηση φιλική, αν και είμαστε προετοιμασμένοι ακόμη κι αν γίνει εχθρική. Η Ρωσία είναι έτοιμη για κάθε εξέλιξη.
