Πόσο αποτελεσματική είναι η στρατηγική «αποκεφαλισμού» του Ισραήλ – Τι δείχνει η ιστορία

Θα τα καταφέρει όμως;

Η στρατηγική του «αποκεφαλισμού» δεν χρησιμοποιείται μόνο για να καταστραφούν οργανώσεις όπως η Χαμάς και η Χεζμπολάχ. Όπως εξηγεί ο αναλυτής Μέσης Ανατολής Levent Kemal, ορισμένες φορές στόχος είναι απλώς η αποδυνάμωση.

Και παρότι οι παραστρατιωτικές αυτές οργανώσεις μπορούν εύκολα να βρουν ένα νέο ηγέτη υπό «φυσιολογικές» συνθήκες, κάτι τέτοιο είναι πολύ δυσκολότεροι σε καιρούς πολέμου ή συγκρούσεων.

«Σε αυτές τις συνθήκες, οι οργανώσεις χάνουν συχνά τον προσανατολισμό τους και πρέπει να ξεκινήσουν εσωτερικό ανασχηματισμό» γράφει χαρακτηριστικά ο αναλυτής.

Η «εξουδετέρωση», όπως λένε οι Ισραηλινοί, του ηγέτη της Χαμάς και «εγκέφαλου» των επιθέσεων της 7ης Οκτωβρίου Γιαχία Σινουάρ την περασμένη εβδομάδα, του προκατόχου του, Ισμαήλ Χανίγια στην Τεχεράνη αλλά και του νούμερο ένα της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα στη Βηρυτό ξεκαθαρίζει τη στρατηγική του Τελ Αβίβ στον πόλεμο στη Γάζα και τη Μέση Ανατολή.

Τα βραχυπρόθεσμα οφέλη και τα βραχυπρόθεσμα «αγκάθια»

Ο IDF κυνηγάει επίμονα και αποτελεσματικά τα ηγετικά στελέχη των οργανώσεων αλλά και όσους θεωρεί ότι μπορεί στο μέλλον να αναλάβουν τα «ηνία».

Για πολλούς αναλυτές, η ηγεσία είναι το «κέντρο βαρύτητας» που κρατάει μια οργάνωση ενωμένη.

Έτσι, η δολοφονία των υψηλόβαθμων προσώπων επηρεάζει τη διοίκηση και την οργάνωση των μαχητών και φυσικά κάνει τις επιχειρήσεις τους λιγότερο αποτελεσματικές.

Βραχυπρόθεσμα αυτό είναι εξαιρετικά βολικό για τον αντίπαλο.

Μακροπρόθεσμα, όμως, μπορεί να ανάψει μια φλόγα που θα πυροδοτήσει έναν μεγαλύτερο περιφερειακό πόλεμο, όπως εξηγεί ο καθηγητής Μάθιου Χο, σε ανάλυσή του για το RSIS.

«Το Ιράν, το οποίο χρηματοδοτεί τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ, έχει ήδη ορκιστεί αντίποινα για τις δολοφονίες των Χασάν Νασράλα και Ισμαήλ Χανίγια αλλά και άλλων υψηλόβαθμων των Φρουρών της Επανάστασης. Έχει επιδείξει όχι μόνο ότι είναι πρόθυμο αλλά και ότι μπορεί να επιτεθεί στο Ισραήλ, έχοντας ήδη εξαπολύσει 200 βαλλιστικούς πυραύλους προς ισραηλινούς στόχους αυτό το μήνα» τονίζει χαρακτηριστικά ο ειδικός.

Υπογραμμίζει, επίσης, ότι ο θάνατος των υψηλόβαθμων στελεχών των οργανώσεων μπορεί να καθυστερήσει τις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις, κάνοντας ακόμη πιο δύσκολη τη διπλωματική διαδικασία για την απελευθέρωση των ισραηλινών ομήρων.

Την ίδια ώρα, οι επιθέσεις αυτές είναι κοστοβόρες για το Ισραήλ και, επειδή κάθε άλλο παρά «χειρουργικές» μπορούν να χαρακτηριστούν, έχουν παράπλευρες απώλειες που προκαλούν την οργή των κατοίκων της Μέσης Ανατολής.

«Η δίψα για εκδίκηση μπορεί να αυξήσει τελικά την ριζοσπαστικοποίηση και τις επιθέσεις μαχητών τις επόμενες εβδομάδες» εξηγεί ο Χο.

Είναι αποτελεσματική; Τι δείχνει η ιστορία

Ο θάνατος του Γιαχία Σινουάρ «αναπτέρωσε» τη διεθνή κοινότητα και τη διπλωματία της, με την ελπίδα ότι ο θάνατος του υπ’ αριθμόν ένα εχθρού του Ισραήλ θα μπορούσε να οδηγήσει σε κάποιο σχέδιο εκεχειρίας στη Μέση Ανατολή.

Η βρετανική εφημερίδα Guardian παραλλήλισε τον θάνατό του με αυτόν του Οσάμα Μπιν Λάντεν.

Και είναι αλήθεια ότι έτσι βλέπουν τη δολοφονία του στο Ισραήλ, που μετρά 1.200 θανάτους από την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου 2023.

Πόσο αποτελεσματική θα είναι, όμως, αυτή η στρατηγική μακροπρόθεσμα;

Κανένας δεν ξέρει με βεβαιότητα.

Η «εξουδετέρωση» ηγετικών στελεχών οργανώσεων έχει στεφθεί στο παρελθόν με επιτυχία.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Ουάντι Χαντάντ, ηγέτης της ένοπλης πτέρυγας του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης και υπεύθυνος για την οργάνωση πολλών αεροπειρατειών για την υποστήριξη του παλαιστινιακού αγώνα στη δεκαετία του 1960 και του 1970.

Ο Χαντάντ δολοφονήθηκε, το πιθανότερο με δηλητηριασμένες σοκολάτες, και η ομάδα του εξαφανίστηκε.

Έγιναν και άλλες αεροπειρατείες τα επόμενα χρόνια αλλά από διαφορετικές οργανώσεις.

Το ίδιο συνέβη και με τον Βελουπιλάι Πραμπακαράν, τον πρόεδρο του αυτοανακηρυχθέντος κράτους Ταμίλ Ιλάμ στη Σρι Λάνκα.

Ο Πραμπακαράν σκοτώθηκε το 2009 από κυβερνητικές δυνάμεις μετά από συμπλοκές με πολλά θύματα. Η δολοφονία του, όμως, έβαλε τέλος σε έναν αιματηρό δεκαετή εμφύλιο πόλεμο, με περίπλοκες εθνικές, θρησκευτικές και οικονομικές ρίζες.

Στο Αφγανιστάν, όμως, η δολοφονία σειράς ηγετών των Ταλιμπάν δεν άλλαξε την κατάσταση στην ευρύτερη περιοχή.

Οι Ταλιμπάν πληγώθηκαν και οι δυνατότητές τους μειώθηκαν αλλά αυτό δεν τους επέτρεψε από το να ανακτήσουν την εξουσία το 2021.

Την ίδια στρατηγική ακολούθησαν οι ΗΠΑ και στο Ιράκ, δολοφονώντας σειρά ηγετών εξτρεμιστικών οργανώσεων.

χΈνας εξ αυτών ήταν ο Αμπού Μουσάμπ Αλ Ζαρκάουι, που έπεσε νεκρός το 2006 και άνοιξε το δρόμο για την άνοδο του Ισλαμικού Κράτους και του ηγέτη του Αμπού Μπακρ αλ Μπαγκνταντί.

Ο αδίστακτος αλ Μπαγκνταντί δεν βασάνισε μόνο την περιοχή του αλλά και την Ευρώπη, καθώς με τη βοήθεια των μαχητών του εξαπέλυσε τρομοκρατικές επιθέσεις με πολλά θύματα σε Γαλλία και Γερμανία.

Μετά από πολλές προσπάθειες των ΗΠΑ, ο αλ Μπαγκνταντί δολοφονήθηκε το 2019 και ο σημερινός ηγέτης του Ισλαμικού Κράτους εικάζεται πως είναι ένας ιεροκήρυκας στην ανατολική Αφρική -κάτι που μπορεί να θεωρηθεί μια νίκη για τις ΗΠΑ και επιχείρημα για όσους θεωρούν επιτυχή τη στρατηγική αποκεφαλισμού.

Και τώρα «αποκεφαλίζεται» η Χεζμπολάχ.

Ο Χασάν Νασράλα έγινε ηγέτης της οργάνωσης που εδρεύει στον Λίβανο το 1992 μετά τη δολοφονία του προκατόχου του από το Ισραήλ, και στη συνέχεια διοίκησε αποτελεσματικά για 32 χρόνια, αποφεύγοντας πολλαπλές απόπειρες δολοφονίας εναντίον του.

Νεκρός έπεσε και ο Χασίμ Σαφιεντίν, που θεωρείτο από πολλούς ο πιθανότερος διάδοχός του.

Υπάρχει κάποιος άλλος που μπορεί να αναλάβει την ηγεσία της Χεζμπολάχ; Ναι, όπως υπάρχουν και πολλοί που θέλουν να πάρουν τα ηνία της Χαμάς. Το ερώτημα, είναι, πόσο αποτελεσματικοί θα είναι και πώς θα οργανώσουν την επόμενη ημέρα.

Θα έχει λοιπόν αποτέλεσμα η στρατηγική του Ισραήλ;

Μόνο ο χρόνος θα δείξει.