Τζέικ Σωτηριάδης: Σπασμωδικές κινήσεις στο Ουκρανικό – Μόλις αναλάβει ο Τραμπ αρχίζει το «παζάρι»

Ο κ. Σωτηριάδης υποστηρίζει ότι η πολιτική της διοίκησης Μπάιντεν χαρακτηρίζεται από τακτικές κινήσεις, όπως η χρήση πυραύλων ATACMS, που δεν αλλάζουν ουσιαστικά τη δυναμική του πολέμου. Παράλληλα, η Ρωσία, με ισχυρότερη άμυνα και μεγαλύτερο πληθυσμό, ευνοείται από τον πόλεμο φθοράς.

Πιθανό το σενάριο συνθηκολόγησης

Το σενάριο συνθηκολόγησης σύμφωνα με τον κ. Σωτηριάδη είναι πολύ πιθανό με την Ουκρανία να αποκλείεται από το ΝΑΤΟ, ενώ πιθανή ένταξή της τελευταίας στην ΕΕ θα μπορούσε να αποτελέσει εναλλακτική λύση.

Επισημαίνει την ανάγκη για στρατηγική σκέψη, δεδομένου ότι η έλλειψή της ενισχύει τη Ρωσία και δυσχεραίνει την αναζήτηση βιώσιμης λύσης.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, εκτιμά ο κ. Σωτηριάδης, αν και αινιγματικός για την προσέγγισή του, πιθανότατα θα επιδιώξει μια διπλωματική λύση, προσπαθώντας να διατηρήσει το κύρος των ΗΠΑ και να αποτρέψει μια ένταση με τη Ρωσία.

«Απίθανη μια πυρηνική κλιμάκωση από την πλευρά της Ρωσίας»

Παράλληλα, ο κ. Σωτηριάδης τονίζει ότι η ενίσχυση της συμμαχίας Ρωσίας-Κίνας θεωρείται κρίσιμο ζήτημα, καθώς περιπλέκει περαιτέρω τη γεωπολιτική ισορροπία. Ο κ. Σωτηριάδης υπογραμμίζει πως η τρέχουσα πολιτική κατάσταση απαιτεί προσεκτική διαχείριση, ειδικά στη μετάβαση μεταξύ της διοίκησης Μπάιντεν και της νέας διοίκησης Τραμπ.

Πυρηνική κλιμάκωση από τη Ρωσία θεωρείται απίθανη από τον κ. Σωτηριάδη, καθώς εκτιμά ότι ο Πούτιν προτιμά να εκμεταλλευτεί τη συγκυρία πριν από διαπραγματεύσεις.

«Παρά τις ελλείψεις της Ρωσίας, η στρατηγική της αντοχής της επιτρέπει να παραμείνει στο πεδίο της μάχης, ελπίζοντας σε ευνοϊκούς όρους συνθηκολόγησης. Ωστόσο, ο χρόνος πιέζει για μια συνολική λύση που θα σταθεροποιήσει την περιοχή και θα αποτρέψει περαιτέρω κλιμάκωση» αναφέρει ο κ. Σωτηριάδης μιλώντας στο CNN Greece.

Όλη η συνέντευξη του Τζέικ Σωτηριάδη στο CNN Greece

O νεοεκλεγείς Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν έχει μιλήσει δημόσια για την κλιμάκωση στην Ουκρανία. Ωστόσο ο νέος Σύμβουλος Εθνικής Ασφαλείας, Μάικλ Γουόλτς σε συνέντευξη του στο Fox News μας προϊδέασε για την προσέγγιση Τραμπ στο ζήτημα. Ποια είναι η εκτίμηση σας;

«Ο κ. Τραμπ είχε πει και προεκλογικά ότι δεν θα αποκαλύψει τα σχέδια του ως προς το ουκρανικό ζήτημα για τον απλούστατο λόγο ότι δεν θέλει να προλογίσει μία πιθανή στρατηγική προσέγγιση του πριν αναλάβει καθήκοντα προέδρου. Ωστόσο μίλησε μέσω του συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας που διόρισε τον κ. Γουλτς, ο οποίος δήλωσε ότι ομάδα του Τραμπ δεν ενημερώθηκε επισήμως για τις αποφάσεις της τωρινής αμερικανικής διοίκησης, εξέφρασε την ανησυχία του Τραμπ για την κλιμάκωση και ανέφερε ότι θα συνεργαστεί με τον τωρινό σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας, Τζέικ Σάλιβαν έτσι ώστε οι αντίπαλοι των ΗΠΑ να μην προκαλέσουν εν μέσω περιόδου μετάβασης.

Επίσης ο κ. Γουόλτς χαρακτήρισε ως μία τακτική προσέγγιση της κατάστασης την επιλογή της διοίκησης Μπάιντεν να επιτρέψει στους Ουκρανούς να πλήξουν στόχους με πυραύλους ATACMS βαθιά στη Ρωσία, οπότε έχουμε πάρει μια γεύση για τις σκέψεις του κ. Τραμπ.»

Πόσο πρέπει να ανησυχεί η αναθεώρηση του πυρηνικού δόγματος τις ΗΠΑ και τις χώρες της Ευρώπης;

«Σαφέστατα θα πρέπει να ανησυχεί το γεγονός ότι συνηθίζουμε πλέον μετά από το 2022 να μιλάμε για πιθανά σενάρια πυρηνικού πολέμου. Είναι πάρα πολύ ανησυχητικό. Θα ήθελα όμως να τονίσω κάτι διαφορετικό, διότι το βασικό πρόβλημα που επικρατεί είναι ότι υπάρχει μία πλήρης έλλειψη στρατηγικής σκέψης ως προς το θέμα αυτό. Η κατάσταση στο πεδίο της μάχης έχει μετατραπεί σε πόλεμο φθοράς, που σημαίνει ότι είναι ακριβώς το αντίθετο από αυτό που ήθελαν οι Αμερικανοί και οι δυτικοί στρατηγικοί αναλυτές να συμβεί. Τώρα, οι συνθήκες στο πεδίο της μάχης ευνοούν την Ρωσία. Διότι η Ρωσία έχει και το μεγαλύτερο πληθυσμό έχει και πολύ μεγαλύτερες ποσότητες πυροβολικού. Οπότε αυτά τα δύο στοιχεία είναι πάρα πολύ σημαντικά και η κατάσταση απαιτεί μία τελείως διαφορετική στρατηγική προσέγγιση, διότι ακόμα δεν ξέρουμε τι πάει να πει μία πιθανή νίκη της Ουκρανίας. Η στρατηγική προσέγγιση θα πρέπει να είναι αμιγώς αμυντική.

Αυτό που βλέπουμε με τους πυραύλους ATACMS είναι απλώς σπασμωδικές κινήσεις που πράγματι δεν θα αλλάξουν δραματικά την κατάσταση στο πεδίο της μάχης, διότι δεν υπάρχουν και σε μεγάλη ποσότητα. Δεν είναι κάτι που θα μπορούσε να φέρει τις επιθυμητές αλλαγές για να φέρουν τους Ρώσους σε κάποια συνθηκολόγηση που θα ευνοούσε την Ουκρανία. Αντιθέτως είναι βούτυρο στο ψωμί του Πούτιν, διότι τώρα μπορεί ακόμα περισσότερο να δικαιολογήσει αυτό που λέει χρόνια ότι «η Ρωσία πολεμάει όχι μόνο εναντίον της Ουκρανίας αλλά εναντίον σύσσωμης της Δύσης».Τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά, αλλά το γεγονός ότι έγινε αυτή η δραματική αλλαγή της πολιτικής της τωρινής αμερικανικής διοίκησης δεν σημαίνει ότι έχουμε μία διαφορετική στρατηγική προσέγγιση και αυτό είναι ένα μείζον θέμα που θα πρέπει να το αντιμετωπίσει η επόμενη αμερικανική διοίκηση».

Ακούσαμε το σχέδιο Τραμπ ως λύση στο Ουκρανικό, όπως κυκλοφόρησε στα αμερικανικά μέσα. Δεν ήταν λίγοι χαρακτήρισαν την πολιτική του Τραμπ ως «ευκαιριακή». Ο Τραμπ κατά τη γνώμη σας θα επιχειρήσει να αναλάβει ρόλο διαμεσολαβητή με σκοπό να φτάσει τις δύο αντιμαχόμενες χώρες σε συνθηκολόγηση;

«Πριν από δύο χρόνια, πριν ξεκινήσει η ουκρανική αντεπίθεση το καλοκαίρι του 23, είχα δηλώσει δημόσια ότι υπάρχουν δύο πιθανά σενάρια ως προς τη λήξη του πολέμου. Το πρώτο ήταν μία παγιωμένη σύγκρουση, δηλαδή να καταλήξει η κατάσταση όπως είναι στην χερσόνησο της Κορέας ή να φτάσουμε σε κάποιο είδος συνθηκολόγησης και νομίζω ότι τελικά το δεύτερο σενάριο είναι το πιο πιθανό.

Αυτό το αναφέρω διότι η Ουκρανία δεν θα μπει στο ΝΑΤΟ, άλλωστε έχουν τοποθετηθεί κι άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, όπως η Γερμανία που είναι εναντίον αυτής της προσέγγισης. Βάζοντας την Ουκρανία στο ΝΑΤΟ θα ήταν κι ένα μεγάλο ρίσκο και για τους Ευρωπαίους εταίρους, αλλά και για την ίδια την Αμερική. Άρα εκτιμώ ότι θα καταλήξουμε σε κάποια κατάσταση όπου θα βλέπουμε μία διχοτόμηση της Ουκρανίας από τα κατεχόμενα εδάφη της τα οποία μπορεί να παραμείνουν στα χέρια της Ρωσίας, μπορεί να δούμε και την ανάπτυξη ευρωπαϊκών στρατευμάτων στα σύνορα.

Όλες αυτές οι λεπτομέρειες θα βγουν στην επιφάνεια τους επόμενους μήνες αφού αναλάβει και την διακυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών ο κ. Τραμπ. Δεν θα την χαρακτήριζα «ευκαιριακή πολιτική», αλλά ότι θα πράξει αυτό αυτό που έχει ανακοινώσει. Θα πρέπει να είναι βέβαια πολύ προσεκτικός διότι δεν θέλει να μειώσει ούτε το κύρος των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν θέλει να ούτε να κάνει καμία μικρή χάρη στον Πούτιν και θα πρεπει να δείξει ότι κρατάει όλα τα χαρτιά του κλειστά, έτσι ώστε αν η Αμερική παίξει το ρόλο του διαμεσολαβητή να βρει μία δίκαιη και βιώσιμη λύση στο πρόβλημα αυτό.

Αυτό που πιστεύω ότι είναι πολύ πιθανό σενάριο είναι να ενταχθεί η Ουκρανία στην ΕΕ και αυτή ίσως θα ήταν μια υποχώρηση του Βλαντιμίρ Πούτιν προκειμένου να μην ενταχθεί στο ΝΑΤΟ που είναι το μείζον ζήτημα και η μεγαλύτερη απειλή που ανησυχεί πολύ περισσότερο τους Ρώσους».

Tο χτύπημα στο Ντνίπρο με το νέο βαλλιστικό υπερηχητικό πύραυλο Ορέσνικ, θεωρήθηκε ως επίδειξη ισχύος απο τη Μόσχα. Τι μήνυμα ήθελε να περάσει ο Πούτιν;

«Ό Πούτιν έδωσε μία καθαρά πολιτική απάντηση στην επίθεση και στην αλλαγή της πολιτικής της αμερικανικής διοίκησης ως προς την χρήση των πυραύλων ATACMS εναντίον της Ρωσίας. Ξέρουμε ότι ο πόλεμος είναι η συνέχεια της πολιτικής με άλλα μέσα. Οπότε ο Πούτιν έπρεπε να δώσει μία ξεκάθαρη απάντηση για την αλλαγή της πολιτικής της διοίκησης Μπάιντεν, που αποτελούσε την υπέρβαση κάποιον κόκκινων γραμμών της Ρωσίας. Οι Αμερικάνοι λοιπόν πήραν την πιο πιθανή απάντηση.

Η Ρωσία έπρεπε να κάνει μία τέτοια επίθεση ως απάντηση με βάση το δόγμα της. Όπως σας είπα προηγουμένως βλέπουμε ότι ένα οπλικό σύστημα δεν συνιστά μία στρατηγική. Εξού και το ρητό του πρώην προέδρου της Γαλλίας Clemenceau «ότι ο πόλεμος είναι πολύ σπουδαία υπόθεση να τον εμπιστευτούμε στους στρατιωτικούς. Η στρατηγική δεν μπορεί να περιορίζεται μόνο στα οπλικά συστήματα, αλλά απαιτεί μια συνολική προσέγγιση που αξιοποιεί με επιτυχία όλα τα μέσα εθνικής ισχύος.

Σε αυτή τη φάση του πολέμου, όπως έχει διαμορφωθεί η κατάσταση θα είναι μία πολιτική απάντηση, θα είναι μία πολιτική λύση και από τους Αμερικανούς και από τους Ρώσους για να φτάσουμε σε κάποια συνθηκολόγηση, διότι ο πόλεμος αυτή τη στιγμή δεν ευνοεί ούτε τους Αμερικανούς, ούτε τους Ρώσους ούτε τους Ευρωπαίους. Κάποια στιγμή θα πρέπει να σταματήσει, αλλά θα δούμε εάν ο κ. Τραμπ με την καινούργια ομάδα του θα μπορέσουν να πείσουν και τους Ευρωπαίους εταίρους να δεχθούν την οποιαδήποτε λύση που θα προτείνει. Ωστόσο δεν μπορούμε να αποκλείσουμε και ένα σενάριο πιθανής διχοτόμησης της Ουκρανίας με το 20% των κατεχομένων εδαφών που καταλαμβάνονται αυτή τη στιγμή από την Ρωσία να μένει στα χέρια των Ρώσων».

Ποια πιστεύετε ότι θα είναι η στάση που θα κρατήσουν οι συμμαχικές χώρες της Ρωσίας (Kίνα-Β. Κορέα-Ιράν);

«Έχουμε ένα πάρα πολύ καλό παράδειγμα της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής επι προεδρίας Νίξον που κατάφερε με την πλέον περίφημη επίσκεψη του στο Πεκίνο να κόψει αυτή τη συμμαχία μεταξύ Κίνας και Ρωσίας. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι ακριβώς το αντίθετο. Η κατάσταση στον πόλεμο της Ουκρανίας έχει φέρει πιο κοντά την Ρωσία και την Κίνα και νομίζω ότι ο πιο κρίσιμος πολιτικός στόχος για την επόμενη αμερικανική διοίκηση θα είναι πως θα μπορέσουν στρατηγικά να σπάσουν αυτή τη συμμαχία για να μην τους σπρώξουν πιο κοντά. Όσον αφορά το Ιράν και την Βόρεια Κορέα είναι ακόμα μία είναι ένδειξη ότι η κατάσταση έχει ξεφύγει τελείως. Είναι μία πολύ επικίνδυνη κατάσταση που έχει πάρει πλέον διεθνείς διαστάσεις. Το γεγονός ότι θα μπορούσαν και οι πύραυλοι ATACMS να πλήξουν και να σκοτώσουν Βορειοκορεάτες στρατιώτες είναι πάρα πολύ σημαντικό. Το έχει δηλώσει άλλωστε και εκπρόσωπος τύπου του αμερικανικού Πενταγώνου ότι όσοι εχθρικοί στρατιώτες εναντίον σου Ουκρανίας βρίσκονται στο πεδίο της μάχης είναι πλέον νόμιμοι στρατιωτικοί στόχοι και αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει περισσότερα προβλήματα, όπως παραδείγματος χάριν στην χερσόνησο της Κορέας. Θυμίζω ότι η Νότια Κορέα έχει δηλώσει ότι μπορεί να αλλάξει και το δικό της στρατιωτικό δόγμα. Μπορεί να δούμε κι άλλες αλλαγές που θα επηρεάσουν την κατάσταση σε όλη την περιοχή και στον ειρηνικό που είναι και το μείζον ζήτημα των Αμερικανών και η μεγαλύτερη απειλή. Γι’ αυτό πρέπει πάση θυσία να δοθεί τέλος στον πόλεμο της Ουκρανίας και πρέπει ήδη να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε για την μεταπολεμική εποχή και το πως θα μπορέσουμε να βρούμε ένα τρόπο να φέρουμε την Ρωσία πιο κοντά και με πιο εποικοδομητικό τρόπο στην Ευρώπη.

Όλες αυτές οι μεταβλητές παίζουν στην εξίσωση, όλα είναι στο τραπέζι, όμως είναι πολύ νωρίς ακόμα διότι είμαστε σ’ αυτή την δύσκολη μεταβατική περίοδο μεταξύ των τελευταίων ημερών της τωρινής αμερικανικής διοίκησης και της επόμενης. Αλλά ας μην έχουμε ψευδαισθήσεις τα πράγματα είναι πολύ σοβαρά, είναι κρίσιμα και απαιτείται μία λεπτή και λογική προσέγγιση ως προς το Ουκρανικό».

Ο Μπαιντεν επικοινώνησε εν μέσω κλιμάκωσης στο Ουκρανικό με τον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν. Οι ΗΠΑ τους περασμένους μήνες ζητούσαν συνεχώς τη στήριξη της Ευρώπης στην Ουκρανία. Ενδέχεται να σταλούν στρατεύματα θα έπαιρνε η Ευρώπη το ρίσκο;

«Δεν γνωρίζουμε πολλά για το τι ειπώθηκε στο τηλεφώνημα. Πιστεύω όμως ότι για τις μεγάλες ευρωπαϊκές χώρες εταίρους, όπως η Γαλλία, ότι δεν ήταν κάτι ξαφνικό η αλλαγή πολιτικής του προέδρου Μπάιντεν. Πιστεύω ότι είχε συζητηθεί η πιθανή χρήση των πυραύλων ΑTACMS σε ρωσικούς στόχους βαθιά στη Ρωσία. Μην ξεχνάμε ότι έχει γίνει ήδη και μία πυραυλική επίθεση με τους ίδιους πυραύλους στην Κριμαία την άνοιξη φέτος, οπότε δεν είναι κάτι που δεν είχε γίνει στο παρελθόν. Όπως ανέφερα είναι πολιτικές κινήσεις που γίνονται λόγω του χρονοδιαγράμματος.

Είναι λίγες ημέρες που μένουν στην τωρινή αμερικανική διοίκηση. Υπάρχουν πηγές που λένε ότι αυτή η κίνηση του κ. Μπαιντεν ήταν λάθος γιατί οδηγεί σε μία αχρείαστη κλιμάκωση της κατάστασης, άλλες πηγές λένε ότι έδωσε στην Αμερική στρατηγικό πλεονέκτημα. Νομίζω όμως ότι όλα θα φανούν στην πορεία και ξέρουμε ότι ο κ. Τραμπ έχει δηλώσει και προεκλογικά ότι ο κύριος στόχος του είναι να δώσει ένα τέλος στον πόλεμο. Το πως θα το κάνει–υπό ποιους όρους, υπό ποιες συνθήκες–αναμένεται να δούμε».

Έχουν εκφραστεί φόβοι από κορυφαίους διεθνολόγους για ενδεχόμενη πυρηνική προβοκάτσια απο τη Ρωσία. Ποια είναι η γνώμη σας;

«Δίνω μία πολύ μικρή πιθανότητα πυρηνικής προβοκάτσιας, διότι ο Πούτιν γνωρίζει ότι σε λίγους μήνες θα βρεθεί σε ένα πιθανό τραπέζι των διαπραγματεύσεων και θέλει να κρατήσει αυτό το χαρτί για τις πιθανές συνομιλίες που θα γίνουν. Αν κάνει κάτι τέτοιο τώρα, αν προβεί σε τέτοιου είδους κινήσεις νομίζω ότι θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερη συσπείρωση της Δύσης που δεν τον ωφελεί. Επειδή αυτή τη στιγμή η κατάσταση στο πεδίο ευνοεί την Ρωσία αυτό δίνει την ευκαιρία στον Πούτιν να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από μία θέση ισχύος και μία τέτοιου ίδιου είδους κίνηση θα είχε μειώσει τα οποία πλεονεκτήματα διαθέτει αυτή τη στιγμή».

Επιθυμεί συνθηκολόγηση ο Πούτιν; Πόσο μακριά θέλει να φτάσει; Για πόσο θα αντέχει η Ρωσία αυτόν τον πόλεμο φθοράς;

«Νομίζω ότι ναι, αντέχει τον πόλεμο της φθοράς και είδαμε ότι η ρωσική οικονομία έχει αντέξει έως τώρα, δηλαδή αντιμετωπίζεται η κατάσταση μεν αλλά και με πολλά προβλήματα. Βέβαια υπάρχουν φοβερές ελλείψεις στην Ρωσική οικονομία, αλλά από την άλλη μεριά ο Πούτιν θέλει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση όσο μπορεί αυτή τη στιγμή. Ο Πούτιν θέλει να συνεχιστεί ο πόλεμος διότι βλέπει ότι τον ευνοούν οι τωρινές συνθήκες.

Η Ουκρανία βρίσκεται αντιμέτωπη με πολύ μεγάλες ελλείψεις προσωπικού στις ένοπλες δυνάμεις της κυρίως πυροβολικού και άλλων οπλικών συστημάτων, αλλά το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ότι ακόμα δεν υπάρχει μία αποτελεσματική στρατηγική προσέγγιση, μια στρατηγική στόχευση. Βλέπουμε σπασμωδικές τακτικές κινήσεις.

Δυστυχώς, ανακυκλώνονται οι ίδιες προτάσεις και ίδιες ιδέες χωρίς να έχουν οδηγήσει στις επιθυμητές αλλαγές πάνω στο πεδίο της μάχης.

Άρα νομίζω ότι ναι, αυτή τη στιγμή η Ρωσία μπορεί να περιμένει, μπορεί να κρίνει ότι οι συνθήκες στο πεδίο της μάχης δεν είναι ακόμα ώριμες για να φτάσουν σε κάποιο είδος συνθηκολόγησης με την τωρινή αμερικανική διοίκηση και θα περιμένει να αναλάβει ο κ. Τραμπ την διακυβέρνηση της Αμερικής. Από εκεί θα αρχίσει το μεγάλο παζάρι και θα δούμε ακριβώς πως θα γίνει αυτό το μελλοντικό παρέ-δωσε που θα ακολουθήσει.

Ωστόσο αυτή τη στιγμή θέλει να εκμεταλλευτεί την κατάσταση όσο μπορεί για να κερδίσει τα όποια πλεονεκτήματα μπορεί πριν καθίσουν τα μέρη στο τραπέζι των συνομιλιών. Αλλά ο Πρόεδρος Τραμπ έχει αρκετό πολιτικό κεφάλαιο πίσω του μετά από μια αποφασιστική νίκη στις πρόσφατες εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες, με σαφή εντολή να υλοποιήσει τις προεκλογικές του υποσχέσεις, μία από τις οποίες ήταν να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Άρα θεωρώ οτι ο Πρόεδρος Τραμπ και οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται σε ισχυρότερη θέση όσον αφορά τη διαπραγμάτευση μιας πιθανής λήξης της σύγκρουσης».