Τραμπ και Ευρώπη: Πώς θα εξελιχθεί αυτή η «σχέση» κατά τη δεύτερη θητεία του Αμερικανού προέδρου

Παρόλα αυτά υπήρξαν ορισμένοι ηγέτες που εξέφρασαν επιφυλάξεις σχετικά με κάποια από τα σχόλια που έκανε ο Αμερικανός πρόεδρος κατά τη διάρκεια της ομιλίας του.

Οι αντιδράσεις των παγκόσμιων ηγετών

Σύμφωνα με το CNNi, ορισμένοι ηγέτες γιόρτασαν την επιστροφή του Τραμπ, μεταξύ των οποίων ο Ινδός πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι, ο οποίος αποκάλεσε τον πρόεδρο των ΗΠΑ «αγαπητό φίλο», και ο Ούγγρος Βίκτορ Όρμπαν που δήλωσε: «Τώρα είναι η σειρά μας να λάμψουμε».

Τα εκτελεστικά διατάγματα που υπέγραψε ο Τραμπ «θα μεταμορφώσουν όχι μόνο τις ΗΠΑ, αλλά ολόκληρο τον κόσμο», ανέφερε ο Όρμπαν σε ανάρτησή του στο X την Τρίτη..

Αλλά δεν ήταν όλα τα μηνύματα θετικά. Μετά την αποχώρηση των ΗΠΑ από τη Συμφωνία του Παρισιού, ο αρμόδιος Επίτροπος, δήλωσε πως «Είναι ”πραγματικά ατυχές” το γεγονός ότι ο Τραμπ θα αποσύρει τις Ηνωμένες Πολιτείες από τη Συμφωνία του Παρισιού.

Προσπάθεια να επιστρέψει στον ΠΟΥ

Ως προς την απόσυρση των ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο πρώτος που αντέδρασε ήταν ο υπουργός Υγείας της Γερμανίας Καρλ Λάουτερμπαχ που δήλωσε ότι η χώρα του θα προσπαθήσει να πείσει τον Τραμπ να επανεξετάσει την αποχώρηση των ΗΠΑ από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Είπε ότι η απόφαση του Τραμπ αποτελεί «σοβαρό πλήγμα για τη διεθνή μάχη κατά των παγκόσμιων κρίσεων υγείας». Από την πλευρά του, ο γενικός διευθυντής του ΠΟΥ Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus δήλωσε επίσης ότι ελπίζει ότι ο Τραμπ θα το ξανασκεφτεί.

Με την σειρά του, ο πρόεδρος του Παναμά Χοσέ Ραούλ Μουλίνο απέρριψε την υπόσχεση του Τραμπ ότι οι ΗΠΑ θα «πάρουν πίσω» τη διώρυγα του Παναμά. Η ζωτικής σημασίας υδάτινη οδός στην Κεντρική Αμερική κατασκευάστηκε από τις ΗΠΑ, αλλά πλέον ελέγχεται από τον Παναμά.

Άλλοι περιφερειακοί γείτονες ήταν επίσης επικριτικοί απέναντι στον Τραμπ.

Η Κούβα καταδίκασε την απόφαση του Τραμπ να επαναφέρει το νησί στον αμερικανικό κατάλογο των κρατικών χορηγών της τρομοκρατίας, με τον πρόεδρό της να αποκαλεί την κίνηση αυτή «πράξη αλαζονείας και περιφρόνησης της αλήθειας».

Όμως ο απερχόμενος πρωθυπουργός του Καναδά Τζάστιν Τριντό έδωσε έναν πιο συμφιλιωτικό τόνο, παρά τις πρόσφατες αιχμές του Τραμπ ότι θα κάνει τον Καναδά την 51η πολιτεία των ΗΠΑ και την ένδειξη ότι θα επιβάλει δασμό 25% στις εισαγωγές από τον Καναδά και το Μεξικό την 1η Φεβρουαρίου.

Τι να περιμένει η Ευρώπη από τον Τραμπ

Σε ανάλυση του, το BBC αναφέρει ότι αν και η Ευρώπη αντιμετωπίζει μία σειρά από εσωτερικά προβλήματα – και όχι μόνο στις κορυφαίες χώρες της ΕΕ, τη Γερμανία και τη Γαλλία – έχει επικεντρωθεί στον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίσει τον νέο πρόεδρο.

Μάλιστα, οι ηγέτες των κρατών μελών της Ένωσης, στα συγχαρητήρια μηνύματα, έδωσαν «τις καλύτερες ευχές τους» στον Τραμπ μετά την ορκωμοσία του, τονίζοντας ότι «Μαζί, οι κοινωνίες μας μπορούν να επιτύχουν μεγαλύτερη ευημερία και να ενισχύσουν την κοινή τους ασφάλεια».

Το πραγματικό αίνιγμα για την Ευρώπη τώρα είναι η απρόβλεπτη συμπεριφορά του. Ο Ian Lesser, αντιπρόεδρος στο think tank του German Marshall Fund of the United States, πιστεύει ότι οι δασμολογικές απειλές του Τραμπ είναι πραγματικές και ότι η Ευρώπη απέχει πολύ από το να είναι έτοιμη.

«Δεν είναι προετοιμασμένοι, κανείς δεν είναι πραγματικά προετοιμασμένος. Αυτή η πολύ διαφορετική προσέγγιση του παγκόσμιου εμπορίου ανατρέπει πολλούς ακρογωνιαίους λίθους της διεθνούς οικονομίας, η οποία έχει εξελιχθεί επί δεκαετίες».

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ισχυρίζεται ότι είναι έτοιμη για οποιαδήποτε κίνηση του Τραμπ όταν επιστρέψει στον Λευκό Οίκο. Πρόκειται για μια τεράστια εμπορική δύναμη στην παγκόσμια σκηνή. Αλλά ο κ. Lesser λέει ότι ο μεγαλύτερος αντίκτυπος στην Ευρώπη θα μπορούσε να έρθει αν ο Τραμπ ξεκινήσει έναν επιθετικό εμπορικό πόλεμο κατά της Κίνας.

Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε διαταραχές της εφοδιαστικής αλυσίδας για την Ευρώπη και το Πεκίνο να ρίξει ακόμη περισσότερα φθηνά προϊόντα στις ευρωπαϊκές αγορές, εις βάρος των τοπικών επιχειρήσεων. «Για την Ευρώπη πρόκειται για διπλή έκθεση: έκθεση σε αυτό που μπορεί να κάνει η Αμερική και στη συνέχεια σε αυτό που θα κάνει η Κίνα ως απάντηση».

Εμπόριο, άμυνα και ο παράγοντας Μασκ

Αυτό που περιπλέκει περαιτέρω τα πράγματα είναι ότι το εμπόριο και η άμυνα δεν αποτελούν ξεχωριστά ζητήματα για τον Τραμπ και την κυβέρνησή του. Πρόσφατα αρνήθηκε να αποκλείσει την ανάληψη οικονομικής ή/και στρατιωτικής δράσης κατά της Δανίας, μέλους της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, εάν δεν παραδώσει στις ΗΠΑ την αυτόνομη περιοχή της Γροιλανδίας.

Ακόμη, ο κ. Μασκ έδειξε επίσης προθυμία να λάβει θέση στην ευρωπαϊκή πολιτική. Εξαπέλυσε επανειλημμένες διαδικτυακές επιθέσεις κατά των κεντροαριστερών Ευρωπαίων ηγετών Στάρμερ στο Ηνωμένο Βασίλειο και του απερχόμενου καγκελάριου της Γερμανίας Olaf Scholz. Ο Μασκ δημοσίευσε στο X ότι το ακραίο αντιμεταναστευτικό κόμμα AfD ήταν η μόνη ελπίδα της Γερμανίας.

Η συμβουλή της Λαγκάρντ και η κίνηση – ματ της Φον ντερ Λάιεν

Η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), Κριστίν Λαγκάρντ, συμβούλεψε τους Ευρωπαίους ηγέτες να διαπραγματευτούν με τον Τραμπ αντί να προβούν σε αντίποινα κατά των προτεινόμενων δασμών του.

Η Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, κάνει λόγο για αγορά περισσότερου αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο πλαίσιο της προσπάθειας της Ευρώπης να διαφοροποιήσει τον ενεργειακό της εφοδιασμό.

Σημειώνεται ότι αξιωματούχοι της Επιτροπής υπογραμμίζουν την πιθανή αγορά περισσότερων αμερικανικών γεωργικών προϊόντων και όπλων.

Αλλαγή πλεύσης από την Κομισιόν

Ορισμένοι αναλυτές αναφέρουν πως η Ευρώπη βρίσκεται σε πιο αδύναμη κατάσταση συγκριτικά με την πρώτη θητεία του Ντόναλντ Τραμπ. Άλλωστε οικονομικά οι χώρες της Βόρειας Ευρώπης ήταν περισσότερο ενισχυμένες από ότι είναι σήμερα.

Από την άλλη, η ΕΕ φαίνεται να είναι έτοιμη να «τείνει το χέρι» στην Κίνα, όπως τόνισε η Φον ντερ Λάιεν, σημειώνοντας ότι «είναι καιρός να αποκαταστήσουμε την ισορροπία στις σχέσεις μας με την Κίνα, σε πνεύμα δικαιοσύνης και αμοιβαιότητας».

Παράλληλα, ανακοίνωσε ταξίδι στην Ινδία με στόχο την ενίσχυση της στρατηγικής συνεργασίας με τη μεγαλύτερη δημοκρατία στον κόσμο, υπογραμμίζοντας τη σημασία της για την ευρωπαϊκή πολιτική.

Η πρόεδρος της Κομισιόν επανέλαβε τη δέσμευση της Ευρώπης για συνεργασία, όχι μόνο με «παλαιούς φίλους» που συμμερίζονται τις ίδιες αξίες, αλλά και με χώρες που έχουν κοινά συμφέροντα. «Το μήνυμα προς τον κόσμο είναι απλό: είμαστε έτοιμοι για διάλογο που θα φέρει αμοιβαία οφέλη», διαβεβαίωσε.

Με το βλέμμα στις μελλοντικές προκλήσεις, η Ευρώπη καλείται να ισορροπήσει ανάμεσα στη συνεργασία και τη διαφύλαξη των αρχών της, αναζητώντας συμμαχίες σε έναν παγκόσμιο χάρτη που αλλάζει ταχύτατα.